Psychologische Theorieën en Kiesgedrag Verkennen

Vandaag bespreken we het boek Het spel van de populist van Bas Erlings. Ondertitel: Hoe zij het spel spelen, hoe wij het winnen. Boek gekregen van Alfabet uitgevers, dank je wel. Geen fijn boek om te lezen voor mij. Ja, de helling naar rechts, fascisten, racisme is verschrikkelijk en ik had het gevoel dat we nooit meer terug wilden naar de tijd van de nazis, maar we glijden die kant op zoals we ook hebben gezien in Over Tirannie Snyder en Krug. Maar het alternatief van het neoliberalisme en de tijd van Rutte is ook niet goed geweest voor de samenleving en de mensen. Rutte wordt neergezet als een goed leider en dat het bijzonder was dat hij zo lang geregeerd heeft, maar als ik kijk naar de resultaten dan heb ik daar een andere mening over. Verder gaat het boek te veel over de verschillen opzoeken, en de strijd aan gaan. Mensen anders wegzetten en polarisatie. Waarom niet het tegenovergestelde, zoeken naar de overeenkomsten in groepen (niet in de politieke leiders, die zoeken het extreme op voor de media). Het boek is voor mij te populistisch geschreven. Nu ik tijdens het bewerken van de opname terugluister kom ik tot de conclusie dat het goed is dat je meer naar Tom luistert in dit gesprek voor een meer gebalanceerde bespreking. Inhoud Inleiding: de kwartfinale tegen het populisme Geef mij nu je angst Apen en milkshakes Het handboek Normaal. Doen. De katalysator van de comeback Superkrachten Inleiding: de kwartfinale tegen het populisme p15 De kloof tussen arm en rijk werd groter…mensen het gevoel dat hun stem niet gehoord werd. Polarisatie nam toe. Politieke midden liep leeg. - Waar de VVD een grote invloed heeft gehad in deze onvrede. Een overzicht hoe in de grote landen in Europa de extreem rechtse partijen steeds meer ruimte krijgen. Wat Erlings niet zegt, dat de oorzaak ligt bij de neoliberalen die de sociale kant steeds verder uitkleden, en de rijken steeds meer macht krijgen en er steeds minder contact is met de gehele samenleving. Mensen als Wilders hebben deze ruimte gekregen omdat de neoliberalen vooral goed voor zichzelf zorgen. 1 Geef mij nu je angst Na de korte uitleg van Maslow (behoefte pyramide) en Deci en Ryan over zelfdeterminatie (autonomie, competentie en verbondenheid) komt Erlings met drie oerbehoeften van mensen (kiezers):  1. Zorgen dat de eigen kleine cirkel veilig en welvarend blijft.  2. Bij de groep horen.  3. Het stap voor stap beter krijgen. Ik vind het een vreemde sprong naar deze oerbehoeften. Voor mij gevoel zijn ze vooral kapitalistisch en minder sociaal. Voor mij is de mens van nature op zoek naar welzijn voor zichzelf en de gemeenschap, ergens bij horen en je kunnen ontwikkelen. Dat is wat anders dan welvarend, een eigen kleine cirkel en beter krijgen. De homo economicus gedachte dat we niet goed genoeg zijn en het beter willen hebben en een kleine cirkel veilig willen maken, is met name ontstaan in de jaren 70/80 en steeds verder doorgevoerd onder het neoliberalisme. Met als resultaat de rijken die een kleine cirkel veilig stellen, individualisme, en consumeren om je beter te voelen. Verder noemt hij het oerinstinct: verdedigen wat van ons is. Zonder enige verwijzing waar dit vandaan komt. p30 Populisten bieden mensen een duidelijke groep om bij te horen. - dat doen alle politieke partijen, en bewegingen. Partij van de Dieren, SP - socialisten. Het verschil is dat de populisten er een vijand bij creëren. Doen neoliberalen ook, overheid, belastingen, regelgeving en vakbonden zijn bijvoorbeeld vijanden. p32 als mensen het gevoel niet meer hebben dat het beste nog voor ze ligt, gaan ze muiten. ?? p34 voor jongen mensen wordt het steeds moeilijker om vooruit te komen?? Op vakantie het kan nog net???? vliegtickets niet meer zo goedkoop??? Zelfs met twee inkomens is het ploeteren??? Dit lijkt me waar voor de onderkant van de samenleving, niet per se voor de jongeren. Ik zie het niet bij mijn kinderen. Paar keer per jaar op vakantie en vliegen. Het vertrouwen is weg in vooruitgang. - het vertrouwen is weg in een gelwijkwaardige samenleving en een toekomst van welzijn voor iedereen. Hoofdstuk een slecht begin van het boek, met soms wat grootheidswaanzin over het effect van zijn eigen werk. 2 Apen en milkshakes p39 2750ste nieuwe lid van dat jaar van de VVD. Aantal leden per partij https://dnpprepo.ub.rug.nl/88585/1/pers_lt_per01012025.pdf staat dat de VVD 20.900 leden heeft op 1 jan 2025. FVD heeft 60.000 leden, PvdA ruim 47.800 en Groen Links 46.500. De PVV kent geen leden. p40 introductie Tim Versnel en hoe hij zichzelf heeft opgeleid in de evolutionaire psychologie. Waar ze kijken naar gorilla’s en mannelijke leiders en bonobo’s en vrouwelijke leiders. Vreemd. Systeem 1 en 2 van Kahneman wordt hier ook genoemd, na de introductie van SUE (Tom de Bruyne en Astrid Groenewegen). populisme: attch, attack, never defend. 3 Het handboek Alsof er een magisch handboek is van de populisten.  4 Normaal. Doen. Mensen vragen zich drie dingen onbewust af voordat ze een leider vertrouwen (Frances Frei): Vind ik je leuk? Denk ik dat je het kan? Geef je om mij? P101 gaat over een tweestrijd. Dit past in de VS, maar hier veel minder. Uiteindelijk moet je samenwerken met meerdere partijen. DE VVD kiest voor de tweestrijd tegen PVV en sluit anderen uit. Waarom? Het werkt in de VS? Polarisatie versterkend. 5 De katalysator van de comeback 6 Superkrachten p213 - samenleving waarin groepen tegenover elkaar staan, verliezen we het vermogen om samen te werken en elkaar te vertrouwen (iets wat de VVD voor gekozen heeft - tegen over een partij) Het handboek van de optimisten stop met verdedigen, begin met domineren Bouw een positief wij-verhaal (lijkt tegenstrijdig met 1.) Gebruik emotie in plaats van ratio. Breng energie in de politiek (ruzie, gedoe, aanval?) Besef dat het om vertrouwen gaat Wees niet bang om te kiezen Opvallende lessen uit het boek voor ons: 00:00 intro - een eerste indruk van het boek van Erno die het niets vindt. 03:05 De eerste indruk van Tom, die veel positiever is. 05:35 Dit maakt het boek zo lastig. 06:40 De grote vraag die bij ons is blijven hangen of hij Bas Erlings er spijt van heeft dat hij de VVD/Mark Rutten populistisch ondersteund heeft? 8:40 Afbraak van de democratie, die begint bij de afbraak van de sociale rechten van mensen. 12:00 Hoe neem je iemand als Wilders de wind uit de zeilen voor de verkiezingen? 13:05 Bas Erlings zit er meer tactisch in, voor de korte termijn. 14:05 Populisme light van de VVD. 18:40 De drie oerbehoeften van de kiezer. 25:55 Een positieve slogan en met een oplossing komen is belangrijk in de verkiezingsstrijd. Mensen hoop geven. 27:00 Geloven in de toekomst. Geloven dat het beter wordt. Daar heeft bijvoorbeeld Obama de verkiezingen mee gewonnen. 29:30 De marketeer die eerst zoveel mogelijk cola verkoopt nu met dezelfde taktieken de kiezers beinvloed. 31:35 Het aantal leden dat een partij heeft is enorm laag. Wat als de partijen meer energie zouden stoppen in werven en behouden van leden? 35:30 Het handboek van de populist in enkele stappen uitgelegd met als eerst stap, creër een vijand. Met als doel dat de media het continu over jou heeft. 38:25 Framing, metaforen en labelen van mensen voor een duidelijk haakje in het brein. 40:30 Na de uitleg van hoe het handboek functioneerd komt de uitleg hoe Bas Erlings dit voor Mark Rutte heeft gedaan. 42:20 Door dezelfde strategie te gebruiken, maar in meer vehullende woorden, komt Mark Rutte tot een soort 'populisme light'. 43:40 Hoe trots Bas Erlings ook was op de winst in 2017, in de kwartfinale tegen het populisme, de winst kende een prijs. In hoofdstuk 5 vraagt Bas zich af of hoe er goed aan heeft gedaan deze strategie te gebruiken. 46:00 Wat we missen in hoofdstuk 6 is, wat Bas Erlings vindt van de neoliberale koers van de VVD sinds de jaren tachtig. 46:45 Samen met populisten in de regering stappen is het stomste wat je kunt doen. Je wordt meegesleurd van de democratische rechtsstaat. 49:50 De cognitief spagaat van Bas. Als je het spel zo goed hebt begrepen waarom zet je dat in voor populisme light en waarom niet voor Groen Link bijvoorbeeld? 52:50 Het handboek voor optimisten. Een positieve uitkijk. Hoe het ook kan. 53:20 Feiten winnen geen verkiezingen, emoties wel. Bronnen die we genoemd hebben Over Tirannie Snyder en Krug #boekencast afl 118 Tirannie van verdienste – Michael J. Sandel #boekencast afl 77 Mark Rutte - Wikipedia Jacinda Ardern - Wikipedia Jesse Klaver - Wikipedia Sigrid Kaag - Wikipedia Propaganda – Edward Bernays #boekencast afl 103 Piramide van Maslow - Wikipedia Zelfbeschikkingstheorie - Edward Deci en Richard M. Ryan Active hope boek - Joanna Macy Ons feilbare denken – Daniel Kahneman #boekencast afl 10 Grace Pardy – LinkedIn Met gedragsbeinvloeding meer resultaat voor het klimaat – Tom De Bruyne Overzicht aantal leden per partij de VVD heeft 20.900 leden heeft op 1 jan 2025. FVD heeft 60.000 leden, PvdA ruim 47.800 en Groen Links 46.500. De PVV kent geen leden. Tim Versnel - Wikipedia Evolutionaire psychologie - Wikipedia Luister naar deze aflevering Beluister hier ons gesprek over het boek Het spel van de populist. Bij deze boekbespreking lopen de meningen van ons beide uiteen, maar wat we beide niet begrjipen is waarom heeft Bas Erlings zijn opgedane kennis gebruikt voor Mark Rutten en niet voor Jess Klaver of Sigrid Kaag bijvoorbeeld. In een halfuur delen wij dit boek met jou. Een halfuur met kennis die je tot je neemt terwijl je wandelt, loopt of rijdt, bijvoorbeeld. Video van deze aflevering Bekijk ons gesprek op video https://youtu.be/qXeQniqEEKg https://youtu.be/qXeQniqEEKg In deze aflevering bespreken we het boek Het spel van de populist.