Radio Naukowe

Jesteśmy przytłoczeni panującą pandemią SARS-CoV-2, nowego koronawirusa. Wirusy powodują u nas przeziębienia, grypę, ospę, opryszczkę, a nawet niektóre nowotwory. Nic dziwnego, że sie ich boimy i nie lubimy. A warto je poznać, bo bez nich życie na Ziemi wyglądałoby najprawdopodobniej zupełnie inaczej. O mniej znanej stronie świata wirusów opowiada prof. Julia Durzyńska z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe

Czy jesteśmy racjonalni? Każdą decyzję podejmujemy rozważnie, po przeanalizowaniu wszystkich za i przeciw? A skąd! To niemożliwe, biologicznie nie do utrzymania. Za to jesteśmy jesteśmy mistrzami w racjonalizowaniu już podjętych decyzji. W tym podcaście rozmawiamy błędach poznawczych, które mają wpływ na nasze decyzje zakupowe, ale również na nas jako na społeczeństwa. O tym, dlaczego przeszacowujemy liczebność migrantów, dlaczego w oczy rzucały mi się blondynki, czy warto w totka zaznaczyć liczby 1,2,3,4,5,6, dlaczego uciekam przed ekspedientami w sklepach oraz z jakiego powodu, wiele osób omija stoiska z bezpłatnym poczęstunkiem. Jest też wątek dyskusji, również w mediach społecznościowych, które zwykle tylko pozornie dyskusjami są. Gościem jest psycholog, dr hab. Tomasz Grzyb, prof. SWPS. || https://www.swps.pl/tomasz-grzyb || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe

O atomach uczymy się już w szkole podstawowej, ich istnienie to dziś wiedza oczywista. Współcześnie wiemy też, że wcale nie są podstawowym budulcem materii, jak sobie to wyobrażano. Jak przez stulecia wyglądały dyskusje, kontrowersje i spory wokół atomów? Jak udowodniono ich istnienie? I jak to jest, że one są - choć są głównie pustką? Opowiada prof. Jean-Pierre Lasota. Polecamy naszą książkę "Kłopoty z Eureką. O co kłócą się fizycy?" || https://www.ccpress.pl/klopoty-z-eureka-449 || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe

Wytrwałość - to oznacza nazwa nowego łazika, który pracuje na Marsie. Perseverence ma wytrwale szukać śladów życia na Czerwonej Planecie, która kiedyś najprawdopodobniej w niczym nie przypominała współczesnej pustyni. Czy znajdzie? A może niedługo będziemy świadkami oglądania żywego organizmu na Marsie, bo swoją stopę postawi tam człowiek?Rozmowa ze specjalistką neurobiologii, astrobiologii i astronautyki, dr Agatą Kołodziejczyk || https://www.astronaut.center/contact/agata-kolodziejczyk/ || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe

U orangutanic, szympansic, gorylic, gepardzic, słonic czy kotek wszystko działa logiczne - jest ciąża, jest lakcja, to powiększa się gruczoł przeznaczonych do karmienia młodych. U ludzi tej logiki brak. Kobiece piersi - po okresie dojrzewania - są powiększone stale. Nawet jeśli kobieta nigdy nie zaszła w ciążę i nigdy nie karmiła. Skąd ta wyjątkowość? Czy kobiece piersi naprawdę wyewoluowały głównie po to by kusić samców? O pomysłach na wyjaśnienie tego fenomenu opowiada dr Agnieszka Żelaźniewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego https://cutt.ly/wzfMsKC || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe

Profesor Magdalena Fikus jest znakomitą biochemiczką, niestrudzoną popularyzatorką nauki, fantastyczną, niezwykle otwartą osobą. Bez przesady mogę napisać, że to ona wprowadziła mnie do świata nauki i naukowców. Rozpoczęła studia biologiczne w 1953 roku, przez ponad 60 lat była aktywną naukowczynią i popularyzatorką nauki. W tym czasie w dziedzinach jej zainteresowań - biochemii, biologii molekularnej, genetyce - dokonała się prawdziwa rewolucja. Rozmawiamy o tych zmianach, o tym jak trudno za nimi nadążyć. Jest również o polityce uwikłanej w naukę. O studiach w Związku Radzieckim, profesurze odbieranej z rąk generała Jaruzelskiego. To trochę inna rozmowa, nieśpieszna, dająca więcej przestrzeni || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/

Dlaczego wirusy przeskakują między gatunkami? Czy możemy to powstrzymać? Dlaczego patogeny są pato, czyli nie moglibyśmy wszyscy żyć w zgodzie? W Radiu Naukowym rozmawiamy o niekończącym się wyścigu zbrojeń między patogenami, a ich ofiarami. Jest o medycznych zastosowaniach nicieni, pochodzeniu wirusa HIV, a także o tym, czy może kiedyś przyjść zaraza, która zabije wszystkich ludzi. Opowiada dr Agnieszka Kloch z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/

Słońce jest sporym obiektem. Ma średnicę ok. 1,4 mln kilometrów. To teraz wyobraźcie sobie, że ten ogrom zostaje zgnieciony do obszaru, który zmieściłby się między warszawskim Żoliborzem a Kabatami, czyli miałby średnicę ok 20 kilometrów. Takie ekstrema w świecie istnieją - to gwiazdy neutronowe. Mamy z nimi bezpośrednie związki, bo bez nich prawdopodobnie nie byłoby nowoczesnych technologii w znanym nam kształcie. Wiedza o wnętrzach tych gwiazd może nam pomóc odpowiedzieć na pytania o samiuteńkie początki Wszechświata. Tylko jak się do nich dobrać, skoro są odległe i niewielkie? Posłuchajcie koniecznie 23. odcinka Radia Naukowego. Naszym przewodnikiem jest dr hab. Michał Bejger, prof. Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN || https://users.camk.edu.pl/bejger/ || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl

Wiecie, że na Ziemi prawdopodobnie jest ponad milion wulkanów? Dużo, prawda? Nie wszystkie jednak są tak widoczne, jak Etna, do której erupcji widowiskowej i niebezpiecznej doszło pod koniec lutego. Dlaczego te niezwykłe dziury w Ziemi istnieją? Dlaczego dochodzi do wybuchów? Jak szybko może pędzić lawa? I dlaczego nasze wulkany to przy pozaziemskich pikuś? O tym wszystkim w 22. odcinku Radia Naukowego opowiada Bartłomiej Krawczyk, autor bloga http://wulkanyswiata.blogspot.com/ || Dołącz do społeczności https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/

Jak to się dzieje że mrówka wraca do mrowiska, bociany do Polski, a my, np. chcąc wyjść z domu kierujemy się do wyjścia, a nie do szafy? Za wszystko odpowiada zdolność do orientacji w przestrzeni. W świecie zwierząt tak powszechna, że umyka nam, jak skomplikowane obliczenia - bardzo różnych mózgów - za nią stoją. O tym własnie w 21. odcinku Radia Naukowego...z którego dowiecie się także czym trzmiel różni się od odkurzacza, a w czym niemowlę jest podobne do szczura. Opowiada kognitywista, dr Mateusz Hohol z UJ, Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych | hohol.pl | https://www.copernicuscenter.edu.pl/ | https://radionaukowe.pl/ | https://patronite.pl/radionaukowe