

Radio Naukowe
Radio Naukowe - Karolina Głowacka
Wirtuale 2025, Podcast Roku 2024 i 2023, Medal Polskiego Towarzystwa Fizycznego 2024, Popularyzator Nauki 2023, Pop Science 2023 || RN to mądre rozmowy o naszym świecie i nas samych. O próbach zrozumienia rzeczywistości na najgłębszym poziomie. Rozmawiam z naukowcami i naukowczyniami, którzy - fenomenalnie! - opowiadają o swoich badaniach i dziedzinach wiedzy. Dyskutujemy nie tylko o tym CO wiemy, ale też SKĄD to wiemy. Zobacz nasze Wydawnictwo RN: https://radionaukowe.pl/wydawnictwo/ 👉 Zostań Patronem: https://patronite.pl/radionaukowe 👉 Wesprzyj jednorazowo: https://suppi.pl/radionaukowe 👉 Więcej: https://radionaukowe.pl/ 👉 Sprawdź nasze WYDAWNICTWO RN https://radionaukowe.pl//wydawnictwo, audiobooki dla naszej publiczności taniej, skorzystaj z kodu: sluchamRN
Episodes
Mentioned books

Apr 22, 2021 • 46min
#38 Dlaczego COVID-19 traktuje nas nierówno? O poszukiwaniach różnic genetycznych i sposobów leczenia | Adrian Lejman
Dlaczego jedni nawet nie zauważają, że zarazili się koronawirusem, a dla innych to śmiertelnie niebezpieczna choroba? Odpowiedź prawodpodobnie tkwi w różnicach genetycznych. Odpowiedź prawodpodobnie tkwi w różnicach genetycznych. Badają to polscy naukowcy z MNM Diagnostics oraz Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w ramach projektu "Odporni na Covid-19".Kiedy już uda się wyłuskać te różnice, być może uda się przystąpić do ataku na wirusa. - Bedziemy wiedzieć, co w swoich komórkach mają osoby, które są odporne, a czego nie mają pacjenci, dla których to jest choroba groźna. Dzięki temu być może znajdziemy szybki lek - opowiada w Radiu Naukowym Adrian Lejman, koordynator projektów projektów COVID-19 w MNM Diagnostics.Wyniki mogą dać jeszcze jedno, bardzo cenne narzędzie: test prawdopodobieństwa przebiegu choroby. – Wtedy bedzie wystarczył wymaz z policzka, żeby pobrać materiał genetyczny potrzebny do przeprowadzenia szybkiego testu PCR wskazującego prawdopodobieństwo ciężkiego przebiegu choroby Covid-19 - mówi ekspert. Jeśli okaże się, że jest duże, to taka osoba będzie mogła od razu trafić pod opiekę i monitorowanie w szpitalu, aby w odpowiednim momencie wdrażać medyczne procedury. Obecnie wielu lekarzy zwraca uwagę, że pacjenci często zgłaszają się do szpitali zbyt późno.Wyniki badań "Odporni na COVID-19" są spodziewane na przełomie czerwca i lipca. Niedługo potem powinno się udać opracować test wskazujący na prawdopodobieństwo przebiegu zakażenia. O wszystkim dowiecie się z Radia Naukowego! || https://mnm.bio/pl/tag/covid-19/ || https://radionaukowe.pl/|| https://patronite.pl/radionaukowe

Apr 19, 2021 • 56min
#37 Nauka znalazła eliksir młodości. Serio. Podcast o zarządzaniu starzeniem | prof. Ewa Sikora
Niewykluczone, że niedługo osoba 80-letnia będzie, jak dawny 40-latek. To jest w zasięgu możliwości nauki, ale nauce trzeba pomóc – mówi w Radiu Naukowym prof. Ewa Sikora. A moje oczy powiększały się coraz bardziej, kiedy słyszałam o niezwykle obiecujących badaniach nad spowalnianiem, a nawet cofaniem procesów starzenia.- U człowieka trzeba by zastosować związki, które powodują selektywnie zabijanie komórek starych. Ponieważ stare komórki są inne niż młode, czynnikami farmakologicznymi można spowodować uruchomienie w nich genów śmierci, a więc pozbycie się ich z organizmu. Te związki to tak zwane senolityki. I tych senolityków pojawia się coraz więcej w badaniach laboratoryjnych. Na myszach to już działa – opowiada prof. Sikora szefująca Pracowni Molekularnych Podstaw Starzenia w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk. || https://www.nencki.edu.pl/pl/laboratories/pracownia-molekularnych-podstaw-starzenia/ || https://patronite.pl/radionaukowe|| https://radionaukowe.pl/W odcinku wykorzystano fragment utworu "Z Poradnika Młodego Zielarza" Piotr Fronczewski, Marcin Baranski

Apr 15, 2021 • 1h 2min
#36 Dlaczego promieniowanie jonizujące szkodzi? Fizyka tłumaczona "na Pudziana" | Darek Aksamit
Czym jest promieniowanie? Dlaczego niektóre jest jonizujące, a inne nie? Co to znaczy i co jonizujące robi z naszym DNA? To niełatwe zagadnienie Darek Aksamit, fizyk medyczny i popularyzator nauki, tłumaczy m. in. korzystając z metafor galerii handlowych, siły Mariusza ''Pudziana'' Pudzianowskiego, a także błyskawicznego zapominania o osobie, z którą siedziało się na kawie. Bez sensu? Przeciwnie, tak się skutecznie tłumaczy fizykę! Rozmawiamy więc o tym dlaczego jedne promieniowanie nam szkodzi, a inne nie, jest o tym jak działają zdjęcia rengtenowskie, czym promieniuje uran; jest także słówko o ulubionej sałatce fizyka medycznego. https://aksamit.info/ || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/ ||

Apr 12, 2021 • 1h 4min
#35 Czy to wciąż jeden wirus? Mutacje, warianty i przyszłość SARS-CoV-2 | dr Rafał Mostowy
Dlaczego choć wirus ciągle mutuje to tylko czasem wyróżnia się nowe warianty? Dlaczego i czym różnią się od siebie? Czy SARS-CoV-2 może stać się wirusem przeziębieniowym? I wreszcie, dlaczego wirus w ogóle nam szkodzi, zamiast mnożyć się po cichu? W 35. odcinku Radia Naukowego staramy się uporządkować aktualną wiedzę na temat wirusa, który już od ponad roku powoduje globalną pandemię. Na liczne pytania, częściowo podchodzące od patronów podcastu, odpowiada znawca ewolucji wirusów i bakterii, dr Rafał Mostowy z Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ [podcasty nagrywany 8.04.2021] || http://rzecznicynauki.pl/eksperci/szczegoly/22,rafa%C5%82-mostowy || https://mcb.uj.edu.pl/microbial-genomics-group || https://patronite.pl/radionaukowe

Apr 9, 2021 • 34min
[NEWS] Czy uchylono drzwi do nowej fizyki? O wynikach eksperymentu Muon g-2 w Fermilab | prof. Krzysztof Meissner
Pierwsze wyniki prowadzonego od lat eksperymentu Muon g-2 w Fermi National Accelerator Laboratory Departamentu Energii USA pokazują, że cząstki elementarne zwane mionami zachowują się w sposób, który nie został przewidziany przez obecną teorię, Model Standardowy – informuje strona internetowa Fermilab. Świat obiegła informacja, że być może mamy do czynienia z nową fizyką. Sam zespół komunikacyjni Fermilabu pisze o wynikach w tonie ekscytacji. Na ile jest to istotnie przełomowa praca? Czy starzy fizycy teoretycy mogą już się pakować, bo gmach tej nauki będą teraz urządzać nowi-rewolucjoniści? Czym są miony, Model Standardowy i co w zasadzie robi eksperyment Muon g-2?O tym wszystkim w specjalnym odcinku Radia Naukowego, który powstał z inicjatywy Patronów i Patronek Radia Naukowego skupionych na facebookowej grupie RN. Opowiada jeden z najbardziej znanych i zasłużonych popularyzatorów nauki w kraju - prof. Krzysztof Meissner z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego || https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzysztof_Meissner || https://patronite.pl/radionaukowe

Apr 8, 2021 • 35min
#34 Jeden obiekt jaśniejszy od całej galaktyki. Czym są kwazary? | prof. Agnieszka Pollo
W tym odcinku rozmawiamy o obiektach zwanych kwazarami, zwiedzamy krańce kosmosu, wypytuję, jak możemy wiedzieć, co jest blisko, a co daleko, pojawia się nawet temat ciemnej materii, a także prawdopodobnie smutnej i nudnej przyszłości Wszechświata. Opowiada prof. Agnieszka Pollo z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Narodowego Centrum Badań Jądrowych || https://www.ncbj.gov.pl/bp4/dr-hab-agnieszka-pollo-prof-ncbj || https://patronite.pl/radionaukowe || https://radionaukowe.pl/

Apr 1, 2021 • 56min
#33 Morowe powietrze, szarlatani i tłumne msze przebłagalne. O dawnych zarazach | prof. Michał Kopczyński
Wbrew powszechnej opinii - w średniowieczu dbano o higienę, ale w końcu myć się przestano. Profilaktycznie. Kiedyś wierzono bowiem, że zaraza bierze się po prostu z zepsutego powietrza, więc lepiej się od niego odgradzać, choćby brudem... A żeby sprawdzić czy nie zbliża się niebezpieczeństwo, wystawiano na zewnątrz mięso - jeśli szybko się zepsuło, niechybnie trzeba było uciekać z miasta. Kto mógł oczywiście.O dawnych epidemiach, poszukiwaniach wyjaśnienia ich pochodzenia, zmianach społecznych i podnoszenia się ludzkości z tych trudnych momentów opowiada znakomity mówca, historyczny gawędziarz - prof. Michał Kopczyński z Uniwersytetu Warszawskiego.

31 snips
Mar 29, 2021 • 1h 6min
#32 Czy mózg jest jak cebula? O budowie najważniejszego organu | dr Paweł Boguszewski
Szary, miękki, brzydki, delikatny. Niepozorny. - W ogóle nie widać po nim, że to jest coś, co tworzy nas, naszą i innych zwierząt inteligencję - mówi o mózgu w Radiu Naukowym dr Paweł Boguszewski. - Co więcej, po tej szarej mazi nie widać żadnych emocji. Serce chociaż szybciej zabije, a mózg jest niewzruszliwy - dodaje neuronaukowiec. Mówiąc wprost: ten najważniejszy organ naszego ciała jest zupełnie nieczuły. Bo pozbawiony receptorów bólowych. Jak zbudowany jest ten dziwny organ? Czy popularne mapy mózgu są zgodne z rzeczywistością? Posłuchajcie 32. odcinka Radia Naukowego! Więcej materiałów do odcinka na https://radionaukowe.pl/ || Dorzuć się do projektu: https://patronite.pl/radionaukoweRozkład jazdy: 1:37 Czy mózg jest jak cebula? O warstwowej budowie 4:47 O mózgu gadzim, ssaczym i naczelnym 7:15 Ewolucja tego narządu centralnego11:05 Czy badacz mózgów dotyka mózgów12:46 O niepozorności i poglądach Egipcjan oraz Arystotelesa16:06 Mózg niewzruszony17:30 Dlaczego scena z Hannibala Lectera mogła się wydarzyć18:33 Mapa mózgu - czy każdy ma mózg zbudowany tak samo24:50 Dlaczego niczego nie widzimy "na własne oczy"32:30 Czy w mózgu tworzą się nowe neurony?33:40 O plastyczności i przejmowaniu funkcji33:50 Dlaczego ludzki mózg jest pozbawiony możliwości regeneracji39:05 Skąd wiemy, gdzie co jest. O neuroobrazowaniu43:10 Czy mózg arcymistrza szachowego się męczy46:06 O operacjach na wybudzonym pacjentach50:05 Mózg jako open space51:33 Czy jest jakiś główny pilot? 58:08 Sztuczna inteligencja zyska świadomość?1:00:17 Decyzje podejmowane przed nami

Mar 25, 2021 • 46min
#31 Czy dinozaury stworzyłyby cywilizację? O krzesłach, śpiewie i inteligencji | dr Daniel Tyborowski
Czy gdyby dinozaury miały więcej czasu, to rozwinęłyby inteligencję podobną do naszej, a w konsekwencji cywilizację? Wiemy, że niektóre dinozaury były inteligentne, za takie uważa się welociraptory. Ale czy byłyby w stanie współpracować i komunikować się? Wytworzyć język? Czy ewolucji "zależy" na powstaniu inteligetnych istot? O tym wszystkim rozmawiamy w 31 odcinku Radia Naukowego. Opowiada paleontolog, dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk http://mz.pan.pl/pl/dr-daniel-tyborowski/ || Radio Naukowe powstaje dzięki Patronom i Patronkom

Mar 22, 2021 • 31min
#30 Co było pierwsze - wirus czy komórka? O znaczeniu wirusów w ewolucji życia na Ziemi | prof. Julia Durzyńska
Jesteśmy przytłoczeni panującą pandemią SARS-CoV-2, nowego koronawirusa. Wirusy powodują u nas przeziębienia, grypę, ospę, opryszczkę, a nawet niektóre nowotwory. Nic dziwnego, że sie ich boimy i nie lubimy. A warto je poznać, bo bez nich życie na Ziemi wyglądałoby najprawdopodobniej zupełnie inaczej. O mniej znanej stronie świata wirusów opowiada prof. Julia Durzyńska z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu || https://radionaukowe.pl/ || https://patronite.pl/radionaukowe