De Wereld | BNR

Die bedenker, die er nu spijt van heeft, heet Fred Reichheld. Iedereen heeft met zijn geesteskind te maken. Je kunt niet bellen of online gaan, of je wordt onmiddellijk geteisterd met een verzoek om nog even een paar vragen te beantwoorden, of een mail met een opiniepeiling. Luchtvaartmaatschappij, garage, elektronicazaak, hotel, restaurant, kledingzaak ze bombarderen je met altijd weer diezelfde vragen: op een schaal van 1 tot 10, op basis van je recente contact, kom je bij ons terug? En zou je ons bij iemand anders aanbevelen? Met het onvermijdelijke gevolg dat een verkoper je smeekt of je online alsjeblieft een 10 wilt geven. Want het klanttevredenheidsonderzoek gaat niet over klanttevredenheid, maar over de omzet. Hoe bizar kan het worden? Op de wcs op Schiphol hangen knopjes met smileys waarmee de gebruiker kan aangeven of het toilet fris en schoon is. Stel nou dat iedereen op de somberste smiley drukt, komt er dan meteen een peloton schoonmakers aanrukken die aan het schrobben en zwabberen gaan? Of beveel je familie en relaties aan Schiphol te vermijden omdat de toiletten smerig zijn? Of omgekeerd: ga je rondbellen om Schiphol aan te bevelen vanwege de welriekende wcs? Of begin je een campagne om je vrienden naar deze of gene schoenenzaak te praten? Ik zou zeggen: floep al die klanttevredenheidsonderzoeken onmiddellijk in je spamfilter. Of gooi ze ongelezen weg. We zijn de Amerikanen dankbaar voor de sneaker, Coca-Cola, Google, de iPhone en voor mijn part McDonalds. Maar het klanttevredenheidsonderzoek? Met pek en veren ons continent uit. Nog even onder ons: op een schaal van 1 tot 10, zou je deze column aan een andere potentiële luisteraar aanbevelen? En op een schaal van 1 tot 10, hoe waarschijnlijk is het dat je meer naar BNR gaat luisteren? See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Zuid-Afrika stond bekend als een van de Brics-landen? Hoe gaat het met de economie? Zuid-Afrika is en blijft, na Nigeria, de grootste economie in Afrika, maar de schommelingen zijn groot en dus verontrustend. De recessie uit 2016 en 2017 is beëindigd, en in het laatste kwartaal van 2017 groeide het BNP met ruim drie procent. Maar in het eerste kwartaal van 2018 zakte het BNP met ruim twee procent, door problemen in alle sectoren: mijnbouw, industrie en landbouw. 2. President Zuma verloor internationaal al zijn geloofwaardigheid. Hoe doet zijn opvolger en ANC-partijgenoot, Ramaphosa, het? Erger dan Zuma kan het nauwelijks. Die was door en door corrupt, hield er een soort harem op na en liet de economie ontsporen. Ramaphosa had nauwe banden met Mandela, klom op van straatarm tot puissant rijk en wordt gezien als een slimme bestuurder met financieel-economische kennis. Een zwarte vlek is de moord op 34 stakende mijnwerkers, in 2012. Als aandeelhouder van de mijn had hij de politie opgeroepen hard in te grijpen, en werd na de massamoord verdacht van medeplichtigheid. Hij werd vrijgesproken, maar veel Zuid-Afrikanen denken nog steeds waar rook is, is vuur. 3. Ramaphosa kwam meteen met een wetsvoorstel om het land van blanke boeren te onteigenen. Gaat hij Zimbawbe achterna? Dat is een broodje-aapverhaal, aangezet door de regering-Trump. Er wordt wel degelijk gewerkt aan de herverdeling van land, maar geen boer wordt van zijn land gegooid zonder compensatie. Feit is dat relatief veel land in handen is van de blanke minderheid, en er is in de loop van de jaren behoorlijk wat land onteigend. Maar altijd keurig met vergoeding.Het is beslist geen tweede Zimbabwe. 4. Trump gaat tekeer over het hoge aantal witte boeren dat wordt vermoord. Hoe is het met de economische en veiligheidssituatie van de blanke Zuid-Afrikaan? Wat je in Zuid-Afrika het meest opvalt, is dat de rijken - inderdaad vaak blanken in prachtige villas wonen, met gigantische muren met prikkeldraad. Daar wordt heel veel geroofd, verkracht en gemoord. Sterker nog: met 32 slachtoffers per 100.000 inwoners is Zuid-Afrika wereldrecordhouder criminaliteit. Blanke boeren lopen zeker gevaar. Desondanks staat het aantal moorden op boeren en hun personeel op het laagste niveau in twintig jaar. 5. Is de misdaad vooral gericht op blanken? Nee, het is iedereen tegen iedereen. Racisme speelt zeker een rol, ook zwart tegen zwart. Maar het is vooral een economisch probleem. De kloof tussen arm en rijk is kolossaal. Dank, Jos Hummelen. In De Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp? Stuur dan een mail naar onlineredactie@bnr.nl. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is bonje tussen Brussel en Italië en een no-deal scenario in de Brexit lijkt steeds dichterbij te komen, hoe moet Europa hiermee omgaan? Een gesprek met Ben Knapen, oud-staatssecretaris van Europese Zaken en Eerste Kamerlid voor het CDA. Donald Trump boekt een belangrijke overwinning door met Mexico een nieuw NAFTA af te sluiten. Amerikanist Koen Petersen over de symboliek van dit nieuwe akkoord. En wat heeft de Duitse hereniging tussen oost en west te maken met de extreem-rechtse protesten in de stad Chemnitz? Daarover oud-Duitsland correspondent Margriet Brandsma.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Twee keer had hij uitstekende papieren. De laatste keer eindigde vandaag op de kop af tien jaar geleden, toen hij als kansrijke Republikeinse kandidaat tegen de Democraat Obama de catastrofale fout maakte Sarah Palin als running mate te kiezen. Zij was een ongeleid projectiel, een politieke analfabeet die haar gebrek aan kennis overschreeuwde met populistische prietpraat en klinkklare leugens. Ze torpedeerde niet alleen McCains kansen, ze opende ook de deur naar het Trumpisme, waarbij de waarheid als maatschappelijk en moreel criterium verdween. McCain gaf later toe een fout te hebben gemaakt door zich, tegen zijn eigen gevoel in, te hebben laten leiden door zijn adviseurs. De eerste misser is interessanter. In 2000 was hij bij de Republikeinse voorverkiezingen tegenkandidaat tegen George Bush. McCain deed het onverwacht goed, en daarop greep Karl Rove, de strateeg achter de Bush-campagne, in. Rove verspreidde het gerucht dat McCain een onecht, zwart kind had. En dat McCain onder psychiatrische behandeling was, en dus instabiel. Het werd een dag of wat groot nieuws, totdat de media de waarheid publiceerden. McCain en zijn vrouw hadden, uit idealistische overwegingen, een meisje geadopteerd uit Bangladesh. En inderdaad was McCain, na bijna zes jaar als gemartelde krijgsgevangene in Vietnam, in therapie geweest. De episode ging de geschiedenis in als Karl Roves fluistercampagne, en betekende het einde van McCains kandidatuur. Het is een schoolvoorbeeld van fake nieuws, pure karaktermoord. Zonder Russische inmenging, en van Twitter had nog nooit iemand gehoord. Zou McCain zonder die fluistercampagne de Republikeinse kandidatuur in de wacht hebben gesleept? En zou hij de toenmalige Democratische kandidaat, Al Gore, hebben verslagen? Geen idee, natuurlijk. Maar de kans is groot dat de traditionele, liberale vleugel van de Republikeinse partij niet was platgewalst onder het geweld van het religieus-populistische fanatisme en de xenofobie van nu, inclusief het fake-motto America First. Het getuigt van bewonderenswaardige mildheid dat John McCain, behalve Barack Obama, George Bush heeft gevraagd een grafrede houden. Die fluistercampagne van 2000 ten spijt. See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Dat Trump twee vrouwen heeft betaald om te zwijgen over relaties is oud nieuws. Wat is daar strafbaar aan? Niets. Er is geen wet tegen vreemdgaan. Zwijggeld betalen is evenmin verboden. Strikt genomen waren Trumps veronderstelde affaires met Stormy Daniels en Karen McDougal financiële transacties. Als Trump het allemaal meteen had toegegeven, had hij een probleem met zijn vrouw, en misschien met een groepje kiezers. Meer niet. 2. Iedereen spreekt nu over een strafbaar feit een misdrijf, dus. Waarom? Omdat Trumps advocaat, Michael Cohen, die verdacht werd van financiële malversaties, een bekentenis heeft afgelegd, en daarbij verklaarde dat het zwijggeld dat hij aan de vrouwen betaalde, uit de verkiezingscampagnekas kwam, in overleg met Trump. Dat is oneigenlijk gebruik van de verkiezingskas, en dat is strafbaar. Wat heet: daar staan hele strenge straffen op. Cohen zegt dus, onder ede: ik heb een misdrijf begaan, en Trump was medeplichtig. 3. Is de president strafbaar? Ja, maar zolang hij president is, kan hij niet worden vervolgd. Dus pas van 20 januari 2021 om 12 uur s middags, of als hij wordt herkozen, op 20 januari 2025, vanaf 12 uur s middags. Let wel: dan is hij alleen maar een verdachte, want je bent pas schuldig na een veroordeling door de rechtbank. 4. Kan deze zaak leiden tot een impeachment', dus het afzetten van de president? Dat kan wel, maar de kans is klein. Dan moeten eerst minstens 21 van de 40 leden van de justitiecommissie in het Huis van Afgevaardigden vóór zon afzettingsprocedure stemmen. Als dat lukt, stemt het volledige Huis van 435 leden, ook weer met een absolute meerderheid. Als die meerderheid er is, gaat de zaak naar de Senaat, die dan rechtbank en jury tegelijk wordt. Die moet dan met een tweederde meerderheid vóór afzetting stemmen. Dat zie ik niet gebeuren. 5. Maakt het veel uit hoe de parlementsverkiezingen van 6 november aflopen? Een beetje. Als de Republikeinen hun meerderheid in het Huis verliezen, is er zeker een kans dat een impeachment in werking wordt gezet. In de Senaat is de kans groot dat de Republikeinen de meerderheid behouden. Maar zelfs als de Democraten ook daar winnen, halen ze nooit een meerderheid van twee derde. Dus: einde verhaal. Dank, Karel de Vries. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp? Stuur dan een mail naar onlineredactie@bnr.nl See omnystudio.com/listener for privacy information.

Blik op Europa Europaverslaggever Jesse Pinster over de Duitse greep naar de EU-troon. Duitse media melden dat Merkel wil dat de opvolger van Juncker een Duitser wordt. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ik had nog nooit van hem gehoord, en ben zo eigenwijs te denken dat voor kort hetzelfde gold voor Trump. Toen Brunson in juli 2016 werd opgepakt was Obama president, maar die maakte er geen halszaak van. Trump aanvankelijk ook niet. Nu wel, onder druk van de evangelische beweging. Brunson moet vrij of er volgen zware sancties. Erdogan hoopte op een ruil: Brunson tegen Gülen, de Turkse geestelijke die Erdogan ziet als leider van de mislukte staatsgreep in juli 2016 en die in ballingschap in Pennsylvania woont. Trump gaat niet over een uitleveringsverzoek, dat doet de rechtbank, en die ziet geen aanleiding. Turkije gebruikt hetzelfde argument: de rechtbank gaat over uitlevering van Brunson, niet Erdogan. En de zaak loopt nog. Wat is de kern van de Turkse rechtszaak? Dat Brunson naar het zuidoosten van het land reisde, waar vooral Koerden wonen en waar de PKK actief is. De aanklager weet via Brunsons mobieltje precies met wie hij daar contact had, en natuurlijk noemt de aanklager dat meteen terroristen. Brunson zegt dat hij zich van geen kwaad bewust is, maar bevestigt dat hij daar is geweest. Zijn doel was om Syrische vluchtelingen die de grens over kwamen tot het christendom te bekeren. De aanklager zegt niet geïnteresseerd te zijn in het zendingswerk alleen in die verdachte contacten, en in een SMS die de dominee na de couppoging stuurde. Hij had de onrust voorzien, als voorbereiding op de wederkomst van Jezus, en geloofde dat we uiteindelijk zullen zegevieren, stond in die boodschap. De kans dat Brunson een gevaarlijke terrorist of revolutionair is, lijkt me zeer gering. Maar de eis van Trump om de rechtbank te negeren is net zo onredelijk als andersom, in de kwestie-Gülen. We kunnen wel van de daken tetteren dat Turkije helemaal geen rechtsstaat meer is, maar Brunson heeft prima advocaten, dus wacht nou even het vonnis af, zou je zeggen. Bij één verdachte gaat in dit verhaal de vlag uit: de Turkse Ebru Ozkan, die in Israël was opgepakt wegens smokkel voor Hamas. Erdogan had Trump gevraagd Israël onder druk te zetten om haar vrij te laten. Israël werkte mee, en het lukte. Trump rekende erop dat Erdogan in ruil daarvoor Brunson zou laten gaan. Niet, dus. Misschien is Trump zo woest omdat s werelds zelfverklaarde beste dealmaker mis greep. Al met al een kwestie van niets, maar de financiële markten en de NAVO rammelen erdoor op hun grondvesten. Dus onthoud die naam: Andrew Brunson. See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Werken sancties? Dat hangt ervan af hoe je ernaar kijkt. De Amerikaanse sancties tegen Iran, bijvoorbeeld, verlammen de Iraanse economie. De westerse sancties tegen Rusland hebben Poetin wel degelijk in de problemen gebracht. Dus in die zin werken ze. Maar gaan Rouhani of Poetin ervoor door de knieën? Nee, dus het politieke doel en dat is de tegenstander tot andere gedachten brengen bereik je er zelden mee. 2. Hebben sancties wel eens succes? Dat is wel eens onderzocht, en het antwoord is: in een derde van de gevallen wel. Bijvoorbeeld: Nederland ging in 1949 door de knieën voor Amerikaanse druk om de onafhankelijkheid van Indonesië te erkennen. Ander voorbeeld: de afschaffing van de apartheid in Zuid-Afrika, waaraan sancties zeker hebben bijgedragen. En misschien de ontmoeting tussen Trump en Kim Jong-un, hoewel we nog moeten zien of de Amerikaans-Noord-Koreaanse relatie echt ontdooit. 3. Als je tarieven meerekent, bestaat de handelsoorlog tussen Europa, China en Amerika eigenlijk helemaal uit sancties. Waar leidt dat toe? Iedereen zegt steeds: een handelsoorlog heeft geen winnaars. Ik denk van wel. Trump speelt het keihard, maar zowel Europa als China kruipt in de richting van concessies. De vraag is wat hij er feitelijk mee wint, maar meer verkoop van Amerikaans gas aan Europa, of duurdere Duitse autos, of verhoging van de Chinese staalprijs dat zijn allemaal dingen waarmee de Trump-kiezers dolblij zijn. 4. Erdogan wil de verkoop van iPhones in Turkije verbieden. Wat betekent die sanctie? Helemaal niks, maar Erdogan is de man van complotten en symbolen. Hij verwijt Trump de Turkse malaise, terwijl die toch echt het gevolg is van financieel, economisch en monetair wanbeleid. De iPhone is nu een symbool van het kwaad, maar daar liggen ze bij Apple of op het Witte Huis echt niet wakker van. 5. Waar komt het idee van sancties of een boycot eigenlijk vandaan? Uit Ierland. In 1880 heerste daar weer eens hongersnood, en boeren vroegen om uitstel van de betaling van hun pacht. Een opzichter, Charles Boycott, weigerde dat, wat leidde tot rellen. Het aardige was dat winkeliers en bedrijven de kant kozen van de boeren en niemand wilde meer zaken doen met die meneer Boycott. De rest is, zoals dat heet, geschiedenis. Dank, Roos ter Voort. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp? Stuur dan een mail naar onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat bespreekt Bernard Hammelburg met Sjoerd Sjoerdsma, buitenlandwoordvoerder in de Tweede Kamer voor D66. Erdogan en de VS Erdogan briest, buldert en blèrt tegen Amerika, en eigenlijk tegen dat hele, verdorven Westen. Is het echt helemaal uit met de Turken, en wie is hun nieuwe liefde? Daarover praat Bernard Hammelburg met Joost Lagendijk, Turkijekenner,oud-Europarlementariër voor GroenLinks en schrijver van het boek, Erdogan in een notendop. Blik op Europa Voelt Brussel ver weg? Zou u meer inspraak in de EU willen hebben? Dan is dit het moment. U heeft nog een paar uur om uw mening te geven over het verzetten van de klok. Een unieke kans om een einde te maken aan de wintertijd. Of de zomertijd. Hoe, dat vertelt Europaverslaggever Jesse Pinster. Donald Show En er is weer een update uit de Verenigde Staten van Trump met onze correspondent in Washington Jan Postma. Vandaag bespreekt hij waarom Trump de security clearance van oud-CIA-baas John Brennan introk. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zijn geschatte vermogen is 50 miljoen euro. Hoe krijg je het, met een salaris van 50 duizend euro, voor elkaar? Nog los van zijn paleis, dat een half miljard heeft gekost, en 1.100 kamers telt, waarvan 250 voor het persoonlijk gebruik van de Erdogannetjes? Gewoon, omdat het kan. Als dictator, subsidiair autocraat, tel je klaarblijkelijk niet mee zonder een zorgvuldig weggesluisd miljoenen- of miljardenvermogen. Ayatollah Khamenei, dictator, maar ook weer vergoelijkend de geestelijk leider van Iran genoemd, leeft schijnheilig-Spartaans in een simpel huis, maar zit op een vermogen van 80 miljard euro. Vladimir Poetin verdient een ton per jaar en heeft officieel twee ton aan spaargeld. Maar volgens een getuigenis voor de Amerikaanse Senaat van zijn aartsvijand en voormalig mega-investeerder in Rusland, Bill Browder, heeft Vladimir daarnaast een appeltje-voor-de-dorst van 170 miljard euro weggesluisd. Over Kim Jong-un lopen de schattingen uiteen van twee tot negen miljard. Allemaal patsers aan de top, zogezegd. Hoor ik daar Washington? Hoort die opgeklommen vastgoedjongen uit New York niet in het rijtje? Nee, want Donald Trump heeft zijn vermogen al dan niet eerlijk zelf verdiend. Hoeveel hij waard is, weet niemand. Zelf zegt hij 10 miljard, Bloomberg houdt het op 2,8 miljard. In elk geval genoeg om de eindjes aan elkaar te knopen. Sterker nog: hij geeft zijn salaris van 400 duizend dollar aan het goede doel, op één dollar na, want de president mag formeel niet voor niets werken. Hij is niet de eerste die dat doet. John Kennedy had ook een salaris van één dollar, net als Michael Bloomberg in zijn tijd als burgemeester van New York. Kortom: je hebt in democratieën wel eens patsers aan de top, maar het is geen voorwaarde. Andersom wel: een dictator, subsidiair autocraat, is kansloos als hij geen patser is.See omnystudio.com/listener for privacy information.