De Wereld | BNR

Natuurlijk heeft Boris Johnson de vertrouwensstem in het Lagerhuis overleefd. Niet dat de meerderheid van de Britten niet denkt dat hij de hele wereld bij elkaar liegt, het ging erom wat zijn eigen Conservatieve partij uiteindelijk slimmer vond: Boris dumpen en een vervanger aanwijzen, of erop gokken dat hij als onkwetsbare teflon-clown de naar macht snakkende Labour oppositie uit de regeringsbankjes kan houden. Ze kozen voor het laatste. Partygate? Ach, ’t is alweer zo lang geleden. Deukje opgelopen? Nou, wel een flinke.  Teflon-eigenschappen hebben meer politici. Bill Clinton was er zo een, Angela Merkel ook, en je hoort vaak zeggen dat het ook voor Mark Rutte geldt. Er is een groot verschil: Nederlandse moties van wantrouwen komen steevast van de oppositie, en zijn daarmee al op de voorhand kansloos. Sterker nog: in Nederland valt nooit een kabinet als een motie van wantrouwen niet van een regeringspartij komt. Dat is het spannende van het Lagerhuis: daar kwam de aanvraag voor een motie van goedkeuring, wat eigenlijk een motie van afkeuring is, van een opmerkelijk groot aantal van Johnsons eigen Tories. Om dat te overleven is veel moeilijker, vooral omdat hij niet allen met ‘partygate’ worstelt, maar ook tritsen beledigingen op zijn naam heeft staan. Voorbeeld: ‘Je kunt me een Armeense kippenboer noemen, of een Arisch mannetjeszwijn, maar noem me niet incompetent.’ Nog een voorbeeld: ‘vrouwen in boerka zijn net wandelende brievenbussen.’ Hij komt er tot nu toe mee weg.  De Tory-regels verbieden herhaling van zo’n motie van goedkeuring – lees dus: afkeuring – binnen een jaar, dus voorlopig zit Boris op rozen. Hoewel het geen garantie is. Twee beroemde Tory-premiers, Margaret Thatcher in 1990 en Theresa May in 2018, overleefden ook een motie van afkeuring van hun eigen partij, maar gingen daarna toch roemloos ten onder. En een hoop Tories denken dat Boris wel degelijk op de weg naar de uitgang is, al is dat voorlopig wensdenken.  Moeten wij blij zijn met Boris? Nou, met Brexit maakt hij er een behoorlijke puinhoop van. Maar, eerlijk is eerlijk, zijn corona-aanpak was best inspirerend, en in de Oekraïense oorlog is zijn land weer helemaal de bondgenoot waar we altijd op hebben vertrouwd. Voor de internationale verhoudingen is de pias van Whitehall zo slecht nog niet. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne passeert vrijdag de 100 dagen. Rob Bauer, voorzitter van het militair comité van de NAVO, denkt dat we ons moeten voorbereiden op een lange oorlog. 'Laten we beginnen met misschien nog wel een jaar', zegt Bauer in BNR De Wereld. In februari voorspelde Bauer dat de Russen diezelfde maand Oekraïne binnen konden vallen, wat ook gebeurde. Luister ook | 'Europa staat er heus niet zo slecht voor' Zoektocht naar de waarheid in Oekraïne Het eerste slachtoffer in een oorlog is altijd de waarheid. Zo ook in Oekraïne. Onderzoeksjournalist Christiaan Triebert struint dag in dag uit het internet af en analyseert beelden en andere informatie om uit te zoeken wat er werkelijk speelt in Oekraïne, onder meer in de stad Boetsja waar een massamoord zich voltrok. Luister ook | #65: De start van de Europese handelsoorlog? Europa Update | Denemarken zegt 'ja' Terwijl Hongarije de Europese Commissie tot wanhoop drijft is er ook sprake van wind in de rug voor de EU. Zo gaat Denemarken meedoen aan het Europese defensiebeleid, nadat de Denen daar woensdag voor stemden in een referendum. En Kroatië krijgt vanaf 2023 de euro als munt.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wij zijn erg van de Barbertjes die moeten hangen, en dus is het heel makkelijk om Schipholdirecteur Dick Benschop de schuld te geven van de onmetelijke chaos op de nationale luchthaven. Laten we hem dan meteen aan de paal nagelen voor de vrijwel identieke chaos die je momenteel op zo ongeveer elk vliegveld in de wereld ziet. Want waar je ook komt is er te weinig personeel voor het inchecken, de handbagagecheck, de paspoortcontrole en de bagageafhandeling. Of er is geen cabinepersoneel.  Het was natuurlijk oliedom van Benschop  om op het hoogst van de crisis naar Washington en Genève te gaan, toen met vakantie naar Portugal en daarna te gaan schuitjevaren met een kleinkind. Hij had met een megafoon in de vertrekhal moeten staan en de rijen reizigers, vaak totaal overstuur, persoonlijk moeten toespreken. Had dat geholpen? Nee, dat niet, maar empathie doet soms wonderen.  Nu de mondiale werkelijkheid, aan de hand van een paar willekeurige voorbeelden. Op de Amerikaanse luchthavens, waar de wachtrijen onmetelijk schenen, werden afgelopen weekend 6.000 vluchten geannuleerd, alleen al 500 door de grootste maatschappij, Delta. In Dublin stonden duizenden reizigers op straat, voor het stationsgebouw. Door personeelsgebrek misten duizend passagier hun vlucht. Zelf stond ik op het Londense vliegveld Heathrow in een rij voor de handbagagecontrole waarvan je het einde waarschijnlijk alleen met een verrekijker kon zien.  Ha, zeggen mijn milieubewuste vrienden, had dan de Eurostar genomen. O ja? Nou, voor station St. Pancras stond een rij van een halve kilometer – want ook het spoor kampt met problemen. Nu weten we dat Britten dol zijn op rijen, als een soort nationale passie, en er altijd heel beschaafd en zonder voordringen in gaan staan, maar dit leidde toch tot een heuse lawine van klachten. Want natuurlijk waren er vertragingen, waardoor reizigers naar bijvoorbeeld Amsterdam bij het overstappen uren extra kwijt waren. Ook het spoor spoorde niet.  Op de Amerikaanse vliegvelden, en Dublin, en Londen en bij de Eurostar zijn ze, net als op Schiphol, vast blij dat we de schuldige hebben gevonden: Dick Benschop. Als we die met pek en veren de Polderbaan afjagen, zijn overal in de wereld de rijen verdwenen en gaan de vliegtuigen en treinen weer gewoon op tijd. En we reisden nog lang en gelukkig.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Direct na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne schaarde Europa zich als één blok achter het land. Vijf sanctiepakketten tegen Rusland kwamen er geruisloos. Maar het zesde pakket over een olieboycot zorgt voor wrijving. De oorlog roept ook de vraag op hoe Europa zich moet hervormen. En welke rol moet de EU militair gaan hebben ten opzichte van de NAVO? Bernard Hammelburg praat er in deze speciale uitzending over met Mathieu Segers, hoogleraar Europese geschiedenis aan de Maastricht University. Luister ook | Russische blunders leiden niet automatisch tot verliesSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In sommige westerse bolletjes zit het idee dat China inspiratie put uit de Russische inval in Oekraïne om dan maar snel Taiwan in te nemen. Joe Biden heeft zo’n westers bolletje. Tijdens een bezoek aan Japan zei hij dat Amerika Taiwan bij een Chinese invasie militair zou steunen. Die koppeling – Oekraïne en Taiwan – slaat nergens op, evenmin als die militaire toezegging.  Al eerder zegde Biden Taiwan militaire steun toe bij een inval, en nu, net als toen, schoten zijn adviseurs als door adders gebeten overeind om uit te leggen dat in het Amerikaanse beleid niets is veranderd. Dat Biden de neiging heeft om uit de heup te schieten is bekend, maar zou hij bij vergissing over Taiwan twee keer dezelfde fout maken?  Eerst even die vergelijking met Oekraïne. Dat is een door de hele wereld erkend soeverein land, waarvan Poetin bij nader inzien vindt dat het nooit onafhankelijk had mogen worden, en het dus alsnog, gedeeltelijk of geheel, met meedogenloos geweld tracht in te lijven. Taiwan, daarentegen, is geen onafhankelijk land. We doen wel net alsof, maar sinds de wereld in de jaren zeventig Taiwan uit de VN zette en China binnenhaalde, heeft vrijwel geen enkel land officiële betrekkingen met Taiwan. Wij – de Amerikanen voorop – erkennen het ons door China opgedrongen ‘één land beginsel.’ Taiwan is voor China dus niet meer dan een afvallige provincie. Als we echt vonden dat Taiwan een oorlog met China waard was, hadden we het lef moeten hebben het land officieel te erkennen, en tegen de Chinezen moeten zeggen dat ze dat ‘één land beginsel’ in derlui neus konden steken. Maar dat durven we niet. En als we dat al niet durven, komen we Taiwan dan, als land dat we niet erkennen, militair te hulp bij een Chinese invasie? Natuurlijk niet. Dat is een Taiwanees sprookje.  Maar gesteld eens dat die Chinese invasie wél komt, en Biden houdt zich aan zijn woord, dan is het strategisch suïcidaal. Amerika heeft nu al bijna 50 miljard dollar in de Oekraïense oorlog gestoken, en begint door zijn wapenvoorraad heen te raken. Voor een oorlog met China ontbreken simpelweg de financiële en materiële middelen. Laten die westerse bolletjes nu even hun neus op de bal houden. Op Oekraïne, dus.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Rusland maakt grote strategische blunders in de oorlog in Oekraïne. Maar dat wil nog niet zeggen dat ze de oorlog daarmee gaan verliezen en dus ook niet of Oekraïne hem gaat winnen. Dat stelt Peter Wijninga, defensiespecialist van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Luister ook | De laatste spartelingen van 'Homo Sovjeticus' Poetin 'Oxocratie' Groot-Brittannië Het Verenigd Koninkrijk wordt al decennia voornamelijk gerund voormalige studenten van de universiteit van Oxford. Van premiers Attlee en Thatcher tot Cameron en Johnson. Allemaal studeerden ze er. De Brexit is er zelfs geboren. Journalist Simon Kuper schreef er een boek over getiteld 'Chums'. Hij noemt het land een 'Oxocratie'. Luister ook | #63: RePowerEU: 300 miljard euro om voor 2030 van het Russische gas af te komen Europa Update | Finland en Zweden bij de NAVO Finland en Zweden hebben nu dan echt hun lidmaatschapsverzoeken ingediend bij NAVO-chef Jens Stoltenberg. Binnen drie maanden draaiden de meningen van de inwoners van de landen 180 graden. Hoe het toetredingsproces er nu uitziet en welke beren er nog op de weg liggen, bespreekt Europa-correspondent Stefan de Vries. Luister ook | #129 'WIT WORDT WEGGEDRUKT' Postma in Amerika | Pikante verspreking van Bush Voormalig president George W. Bush veroordeelde de oorlog van Rusland in Oekraïne tijdens een toespraak. Dat deed hij wel met een pijnlijke verspreking. Hij noemde niet de oorlog in Oekraïne, maar zijn eigen oorlog in Irak 'onrechtvaardig' en 'brutaal'. Amerika-correspondent Jan Postma zag het gebeuren.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat Vladimir Poetin óók gestolen heeft, is onze nostalgie en onze hoop. Vanaf het hoogst van de Koude Oorlog tot 24 februari 2022 waren er in een zee van spanning altijd dukdalven waaraan je je kon vastklampen. Guus Hiddink en Dick Advocaat als Russisch bondscoach, de viering van twee eeuwen goede betrekkingen, McDonalds dat zijn eerste filiaal opende in Moskou.  Vlak na de opening van McDonalds op het Poesjkinplein, eind 1990, zag ik hoop in de metersdikke, ellenlange rijen dolgelukkige Russen, die in de ijskou op een Amerikaanse hamburger wachtten. Het Bolsjoj Ballet danste het Zwanenmeer in Carré. De betoverend mooie Hermitage in St. Petersburg, met onder andere zijn 1500 Oude Meesters, waaronder 63 Rembrandts, kreeg een dependance in Amsterdam, met elk halfjaar een ander deel van de collectie. Van Bolsjoj hebben we nu één overgelopen prima ballerina, de Hermitage Amsterdam heeft de navelstreng met St. Petersburg doorgesneden. De trots over twee eeuwen goede betrekkingen, in 2013, met de hinderlijk homofobe Poetin als gast, is weg. Allemaal op 24 februari verdampt. Al die indrukken waren illusies.  In 1964 was de toenmalige generatie in de ban van de Franse chansonnier Gilbert Bécaud, die Nathalie toezong, de gids op wie hij op het Rode Plein verliefd was geworden. In 2003 stond het Rode Plein mudjevol uitzinnige fans om Paul McCartney te zien.  Wantrouwden de Russen ons toen al, en wij hen? Nou en of. We hadden dr. Zjivago gezien en Solsjenitsins Goelag Archipel gelezen. Maar dat ging over het kwaad in eigen land. Wij konden niet vermoeden dat het kwaad zich ooit tegen Europa zou richten.  Natuurlijk waren er politici en Rusland-experts die waarschuwden, en die de Georgische oorlog in 2008 en de annexatie van de Krim, in 2014, zagen aankomen. Maar dat was dáár, en Georgië en Oekraïne waren nou niet bepaald toonbeelden van democratie. Onze illusies waren wel wat gehavend, maar ze bleven intact. Tot 24 februari 2022. Toen werden ze door Poetin gejat.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Van een mobilisatie, tot het verklaren van de oorlog, of zelfs het uitroepen van de overwinning. Allemaal scenario’s die werden verwacht voorafgaand aan Poetins 9 mei-toespraak. Maar het nieuws was dat Poetin eigenlijk niets zei. Schrijver en voormalig Rusland-correspondent Pieter Waterdrinker ziet de laatste spartelingen van 'Homo Sovjeticus' Vladimir Poetin. Hij is te gast. Luister ook | Minister Ollongren: 'Oekraïne heeft in zekere zin al gewonnen' Nederland voor Oekraïne Premier Rutte sprak het Oekraïense parlement toe, op verzoek van president Zelensky, die weer bezoek kreeg van minister Hoekstra. Nederland laat zijn steun voor Oekraïne volop zien. Toch lijkt Europa lang niet meer zo eensgezind te zijn als aan het begin van de oorlog. Bernard Hammelburg praat erover met VVD-Tweede Kamerlid Ruben Brekelmans. Luister ook | #62: Wahlkampf in Nordrhein-Westfalen: waarom de Duitse deelstaat zo belangrijk is Europa Update | De zin en onzin van de toekomst van Europa Europa gaat vernieuwen, of toch weer niet? De Unie sprak er de afgelopen maanden over en de Franse president Macron deed begin deze week ook een duit in het zakje. Europa-correspondent Stefan de Vries legt uit wat Macron wil. Luister ook | #127: Geen baas in eigen buik? Postma in Amerika | Hooggerechtshof weer bij elkaar De leden van het Amerikaanse Hooggerechtshof komen weer bij elkaar. Dat doen ze voor het eerst sinds het omstreden lek over abortus. Iets waar Amerika dan ook met spanning naar uitkijkt. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat het meeste opviel in de bevrijdingsdag-toespraak van Vladimir Poetin was dat er niets in opviel. Geen aankondiging van een mobilisatie, of van een overwinning in de Donbas, of Marioepol. Eigenlijk alleen maar het verhaal dat de Sovjets de nazi’s hebben verslagen, en dat de NAVO-landen de nazi’s van nu zijn. Wat vooral ontbrak was perspectief: geen woord over het einde van wat hij de ‘speciale militaire operatie’ noemt.  Dat moet het Russische volk aan het denken hebben gezet. Want de conclusie kan alleen maar zijn dat deze oorlog nog heel lang gaat duren. Wat naar alle waarschijnlijkheid ook zo is. Wij in het Westen vertellen elkaar, bijna glunderend, dat Poetin de ene blunder op de andere stapelt, dat zijn soldaten niet kunnen schieten, dat de Oekraïners met Amerikaanse inlichtingen Russische generaals opsporen en liquideren. Poetins narratief is dat de westerse nazi’s met hun sabotage uiteindelijk aan het kortste eind trekken.  Voor westerse analisten wordt het beeld duidelijker, letterlijk en figuurlijk. De authenticiteit van beelden wordt steeds beter geverifieerd, we weten welke bronnen betrouwbaar zijn en welke niet. In die zin bevestigt de terughoudendheid in Poetins speech onze vermoedens. Het einde van de oorlog is bij lange na niet in zicht. Van zijn oorspronkelijke ambities blijft alleen de verovering van de Donbas over, maar ook dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Uit de moeite die de Russen hebben om de in de Dombas gelegen steden Kramatorsk en Slovyansk te bereiken, blijkt dat de weerstand ook in dit gebied, waarvan de Russen veronderstelden dat ze die gemakkelijk konden innemen, overweldigend is.  Er zijn twee mogelijkheden, zegt defensiespecialist prof. Michael Clarke  tegen de BBC. Als de strijd tot het najaar voortduurt, komt Poetin binnenslands echt in de problemen, vooral als de Oekraïense krijgsmacht de Russen ook nog een stuk terugdringt. Maar ook als het de Russen lukt de hele Donbas onder controle te krijgen, wordt het nog een hele klus. Ze moeten er dan voor onbepaalde tijd blijven, en omdat er ook in die regio miljoenen Oekraïners zijn die de Russen daar niet willen, is aanhoudend verzet onvermijdelijk. Elk Russisch succes in elk district zal leiden tot een guerrillabeweging. Uiteindelijk blijven de Russen vechten tegen het Oekraïense leger, het volk, of allebei, zegt Clarke.  Dat de oorlog lang gaat duren is tragisch, maar heeft ook één voordeel: sancties, zoals een olieboycot, worden pas tegen het eind van het jaar geïmplementeerd. Rusland is dan veel kwetsbaarder dan nu. Bij nader inzien is het dus begrijpelijk dat Poetin in die toespraak op 9 mei niets concreets zei. Als hij concreet zou worden, had hij moeten toegeven dat de man van het nieuwe, grote Russische rijk, deze oorlog best eens kan verliezen. Nietszeggend is in dit geval veelzeggend.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne hangt als een schaduw boven de bevrijdingsfestiviteiten van Bevrijdingsdag heen. Zo ook in Wageningen waar BNR De Wereld deze week vandaan komt. Minister Ollongren van Defensie denkt dat Oekraïne de oorlog in zekere zin al gewonnen heeft, omdat Rusland zijn doelen niet haalt. Luister ook | Rusland te land, ter zee, maar niet in de lucht Rusland en 9 mei Wat 5 mei is voor ons is 9 mei voor Rusland. Die dag staan zij stil bij de overwinning op de nazi's. Dit jaar zal die dag een andere lading hebben. Te gast is Boris Noordenbos, universitair hoofddocent literatuur- en cultuurwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam, gespecialiseerd in de Russische literatuur en cultuur. Luister ook | #61: Het Jaar van Europa Svetlana Tichanovskaja over vrijheid Speciaal voor deze uitzending sprak Europa-verslaggever Geert Jan Hahn met Svetlana Tichanovskaja, de oppositieleider van Belarus. Zij leeft in ballingschap in Litouwen, terwijl haar man vastzit in Belarus. Zij legt uit wat vrijheid voor haar betekent. Luister ook | #127: Svetlana Tichanovskaja over oorlog & vrijheid Hotel de Wereld BNR De Wereld komt deze week live vanuit Hotel de Wereld in Wageningen. Hier werd op de dag af 77 jaar geleden onderhandeld over de capitulatie. Iets dat elk jaar groots herdacht en gevierd wordt in Wageningen. Toon van Asseldonk, voorzitter van het Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945, licht de betekenis van het hotel toe.See omnystudio.com/listener for privacy information.