De Wereld | BNR

China verovert de wereld met de nieuwe Zijderoute. Goed of slecht nieuws? Lodewijk Hof mailde de volgende vragen: 1. Wat is die Chinese zijderoute precies? De Chinese Han-dynastie bouwde ruim 2250 jaar geleden een handelsroute vanuit de toenmalige hoofdstad Xian naar Antiochië in Zuid-Turkije, voor de export van zijde en de invoer van vee, graan en heel belangrijk kennis. Het moderne China laat die gedachte herleven met een landroute via Rusland, Oost-Europa naar Rotterdam, en een zeeroute, via Singapore, Pakistan, India, de Hoorn van Afrika, via de Rode Zee naar Athene en Rotterdam. Ze noemen het Eén Gordel, één Weg. 2. Klinkt spannend. Wat wil China? Hangt ervan af wie je het vraagt. Ze stoppen er een biljoen dollar in, met projecten in meer dan zestig landen. In Oost-Europa bouwen de Chinezen spoorlijnen, ze hebben de Griekse haven Piraeus in handen, en ook grote belangen in de haven van Rotterdam. Dat biedt enorm perspectief voor groeiende handel. Critici zeggen: het zijn allemaal Chinese investeringen, waarin partnerbedrijven hooguit een minderheidsbelang hebben. Dus China koopt langzaam de wereld op. 3. Wat is daarop tegen? Die Chinese investeringen zijn aantrekkelijk, maar andersom, dus investeren in Zijderoute-projecten is vrijwel onmogelijk. Bovendien zien tegenstanders het als een van de Chinese trucs om westerse kennis te bemachtigen. Net als de oorspronkelijke Zijderoute, die ook diende om westerse uitvindingen naar China te halen. Het gaat dus om intellectueel eigendom. En om macht. Om hegemonie in de wereld. 4. In de Belgische luchtvaartmaatschappijen VLM en Air Belgium zit Chinees geld. Is dat onderdeel van de Zijderoute? Je kunt zeggen: het gaat om land- en een zeeroutes, geen luchtroutes. Aan de andere kant, volgens de Belgische media is het doel in dit geval: veel nieuwe vluchten naar China. 5. Wat hebben we er in Nederland aan? Hangt er ook weer vanaf aan wie je het vraagt. Logistieke bedrijven vinden het grandioos. Nederland participeert in de Asian Infrastructure Investment Bank, die de projecten financiert. Maar in regeringskringen en in Brussel heerst er veel wantrouwen. Chinees imperialisme, zoals het wel wordt genoemd daar willen we niet graag aan. Dank, Lodewijk Hof. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp? Stuur dan een mail naar onlineredactie@bnr.nl See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bekijk hieronder de vragenronde na de show, op ongeveer 23 minuten. Te gast: - Dr. Jaap Verheul - Universitair hoofddocent cultuurgeschiedenis en auteur van De Atlantische pelgrim; - Charles Groenhuijsen, Amerika-deskundige, oud-correspondent voor de NOS in de Verenigde Staten en auteur van de boeken President Donald Trump en Oh oh Amerika; - Jan Postma, Amerika-correspondent voor BNR (live vanuit de Verenigde Staten). See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat terecht was, en nu nog steeds klopt. Maar daarover hoorde je niets van de Nederlandse handelsmissie, die met niet minder dan vijf ministers uitrukte om orders binnen te slepen. Het liep op rolletjes. In Mumbai, New Delhi en Bangalore waar het krioelt van de miljonairs en miljardairs haalde de handelsmissie 170 miljoen aan orders binnen. Eén procent van de Indiase bevolking van 1,3 miljard is schatrijk, maar 30 procent leeft op minder dan 2 dollar per dag. Eenderde van de bevolking is analfabeet, een vijfde heeft geen WC, 6 procent heeft stromend water. Gemiddeld groeit de economie als kool, maar alleen omdat de rijken heel snel rijker worden. In tegenstelling tot bijvoorbeeld China, dat actief aan armoedebestrijding doet, steekt de regering-Modi, ondanks allerhande beloftes, nauwelijks een hand uit voor jawel de zielige kindertjes in India. Daar zijn redenen voor, maar daar praat bijna niemand over, want het is politiek erg incorrect. In de eerste plaats de godsdienst. India is met 180 miljoen moslims, na Indonesië, het grootste moslimland ter wereld. Zij worden systematisch gediscrimineerd door de hindoe-meerderheid op een bijna apartheidachtige manier. In de tweede plaats óók de godsdienst, want in de hindoe-traditie bepaalt karma je lot. Dus als je straatarm bent, dan is dat dikke pech, en dan moet je maar hopen dat je in een volgend leven als rijke maharadja terugkeert. Die overtuiging leidt tot onverschilligheid bij de overheid want ja, karma is karma. En in de derde plaats het kastensysteem, dat officieel allang is afgeschaft, maar de laagste kaste de onaanraakbaren, of parias zijn nog altijd kansloos. We hebben er die vijf ministers niet over gehoord. Op die handelsmissie draaide de koopman overuren. De dominee mocht duidelijk niet mee.See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Het gasveld heet South Pars/North Dome Gas-Condensate. Wat is het precies? Inderdaad het grootste aardgasveld ter wereld, drie kilometer onder de Perzische Golf en net zo omvangrijk als de volgende top-20 bronnen in de wereld samen. De ingewikkelde naam komt omdat ruim een derde Iraans is (South Pars betekent Zuid-Iran) en de rest tot het territorium van Qatar behoort, dat de naam North Dome gebruikt. 2. Wat is de invloed van dit gasveld op de oorlog in Syrië? Iran heeft zijn invloed in Syrië enorm uitgebreid, ten koste van de positie van aartsvijand Saoedi-Arabië. Qatar, ex-bondgenoot van Saoedi-Arabië, richt zich veel meer op Iran, en dat heeft ongetwijfeld met dat gedeelde gasveld te maken. De Golfstaten zijn daarom een boycot tegen Qatar begonnen. Maar Qatar huisvest ook de grootste Amerikaanse militaire basis in het Midden-Oosten. Dus ja, het vergoot de spanningen 3. Iran en Qatar hebben elk een pijpleiding vanuit het gasveld. Zijn die concurrerende pijpleidingen een reden voor de Russische interventie in Syrië? Dat betwijfel ik. Het gaat de Russen vooral om het behoud van hun marinebasis Tartus in Syrië. En daarmee samenhangend om het behoud van de strategische positie die ze al decennia in Syrië hebben, dus al lang voor deze oorlog en lang voordat de exploitatie van het gasveld begon. 4. Met welke middelen probeert Rusland druk op Iran en Qatar uit te oefenen vanwege de leidende positie die Rusland zelf heeft in de leverantie van gas aan Europa? Russen zijn pragmatisch, dus de boycot van Qatar en de ruzie met het Westen over de Irandeal komt ze wat dat betreft prima uit. Tegelijkertijd zetten ze enorm in op Nord Stream 2, de pijpleiding vanuit Rusland via de Oostzee naar Duitsland. Daar is veel gedoe over. Polen en Oekraïne zijn fel tegen het project, Denemarken wil liever niet dat de pijpleiding door zijn territoriale wateren loopt. Maar als het project er is, trekt Rusland een lange neus naar alle concurrenten, ook Iran en Qatar. 5. In hoeverre zet Rusland Assad onder druk om de pijpleiding vanuit Iran naar Europa te laten lopen? Dat is volgens mij een broodje-aapverhaal, Assad zou door Rusland onder druk zijn gezet om de pijplijn uit Qatar te blokkeren, om zo de eigen leveranties aan Europa veilig te stellen. Daarom zouden Amerika, de EU en Qatar de opstand tegen Assad hebben georkestreerd. Spannende complottheorie, maar er zijn bergen onderzoek die bewijzen dat het onzin is. Dank, Laura Berends. In De Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp? Stuur dan een mail naar onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Bernard Hammelburg praat erover met Esther de Lange, Europarlementariër voor het CDA. Volgens de New York Times bouwt Iran stiekem aan langeafstandsraketten. Moet Europa dan wel vasthouden aan die deal? Italië In Italië begint de regering van Vijfsterren en La Lega vorm te krijgen. In Brussel kijken ze angstig toe, maar wat vindt de gewone Italiaan ervan? Daarover Donatello Piras, Italië-kenner en dagvoorzitter. De slag om de Pinot Europaverslaggever Jesse Pinster over een Chinese miljardair die een van de meest prestigieuze wijngaarden van Frankrijk wil kopen. Ho ho, roept de regering Macron, dat is Frans erfgoed. Donald Show En een nieuwe update van correspondent Jan Postma vanuit de Verenigde Staten van TrumpSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Net als in het buitenland, zijn we steeds op zoek naar de boosdoener. Eerst was dat de rolkoffer. Venetië verbood die, de gebruiker kon wel 500 euro boete krijgen. Klein detail: het was een fake verhaal, het ging om lawaaiige steekwagens die van rubber banden moesten worden voorzien. Kennelijk is nu de grootste boosdoener Airbnb. Een reeks steden in de wereld heeft de verhuurdienst verboden of beperkt. New York, bijvoorbeeld, waar adverteren strafbaar is en alleen een lange huurtermijn is toegestaan. En Amsterdam, dat eigenaren verbiedt hun eigendom meer dan 30 dagen te verhuren. Helpt het? Nee, want je ontmoedigt hooguit tien procent van de toeristen, maar er is geen enkel bewijs dat die dan ook niet komen. Toeristenbelasting verhogen, dan? Komen er dan minder toeristen? New York trekt jaarlijks ruim zestig miljoen toeristen, en de verhoging van de room tax daar heeft geen enkel gevolg gehad. Behalve voor de schatkist van de stad, uiteraard. Kijk trouwens eens naar de juichende website van I-Amsterdam, die de buitenlander gewoon blijft lokken met de rondvaart, de gehuurde fiets, de cafés, musea, het nachtleven en het winkelen in de binnenstad. Wat dat betreft is het Nederlandse Bureau voor Toerisme iets eerlijker, of sterker nog: hier komt de aap uit de mouw. Dat spreekt op de website over het aantrekken van bezoekers die bovengemiddeld besteden. Aha, dáár gaat het dus om. Het nieuwe, linkse Amsterdamse college wil alleen nog rijke toeristen, en niet meer van die stomdronken Britse jongeren, of schreeuwende backpackers die geen cent op zak hebben en met zn zessen in een Airbnb-kamertje kruipen. Geen bus-toerist, maar een vliegtoerist. De welgestelde Rus, Amerikaan, Chinees of Japanner blijft van harte welkom. Hoe zegt je dat zonder het met zoveel woorden te zeggen? Heel simpel, je verbant de bus en Airbnb. In De Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp? Stuur dan een mail naar onlineredactie@bnr.nl.See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Wat houdt die verklaring in? Sinds vijf jaar bestaat het zogenoemde Rabat Proces. 58 landen en ngos, waaronder alle EU-lidstaten, komen in Marokko bijeen om de problemen van migratie uit Afrika te bespreken. Spannend is het niet. De uitgangspunten zijn: migratie beperken, het bevorderen van terugkeer, maar ook het mogelijk maken voor migranten om wel degelijk naar Europa te komen. Op 2 mei kwam deze club bijeen, en stelde een slotverklaring op waarin al deze zaken opnieuw werden bevestigd. 2. Geert Wilders en Thierry Baudet hebben er stampij over gemaakt, maar verder was er geen aandacht voor. Hoe komt dat? Omdat het nauwelijks interessant is. Het is een soort rituele dans, waarvan het nut vooral is dat de EU en de Afrikaanse landen met elkaar in gesprek blijven. Wilders en Baudet trokken van leer omdat zij er een truc in zien om de achterdeur van de EU open te zetten voor wat in hun ogen ongewenste vreemdelingen zijn. 3. Zet de Nederlandse regering inderdaad de poort open voor meer migranten uit Afrika? Strikt genomen is het antwoord ja. In de verklaring staat bijvoorbeeld dat migratie gunstig is en bijdraagt aan de mondiale ontwikkeling. In gewone taal: immigranten zijn goed voor onze samenleving Dat zijn teksten waarvan bij Wilders en Baudet het glazuur van de tanden springt. Maar de verklaring van Marrakesh gaat uit van migranten die aan de eisen van immigratiediensten voldoen, dus met controleerbare documenten en bij voorkeur diplomas. 4. Staan Wilders en Baudet alleen in hun protest? Nee, er ontstond nog een behoorlijk relletje, want Hongarije weigerde mee te tekenen. Volgens de regering-Orban geeft de verklaring een verkeerd signaal af. De nadruk moet volgens Orban niet liggen op het aanmoedigen van migratie, maar op middelen om illegale migratie te voorkomen. 5. Heeft de verklaring consequenties voor Nederland? Nee, er verandert echt niets. Het Nederlandse beleid ernstige gevallen zijn welkom, migratie houdt je tegen door Afrikaanse landen te helpen en opvang in de regio past precies in wat er in Marokko is vastgelegd. Zoals gezegd: het is een rituele dans, met als doel in gesprek te blijven. Dank, Remco van Schagen. In De Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp? Stuur dan een mail naar onlineredactie@bnr.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Bernard Hammelburg praat er uitgebreid over met Bram van Ojik, buitenlandwoordvoerder van GroenLinks. Iran-deal door de ogen van de Iraniërs Europa en Iran willen er samen alles aan doen om de nucleaire deal te behouden. Een week nadat de Amerikaanse president Trump zich terug trok, wordt er druk gezocht naar een oplossing. Maar wat vindt de gewone Iraniër van het stopzetten van de deal? Daarover Damon Golriz, Irankenner en publicist. Italiaanse toestanden Europa-verslaggever Jesse Pinster werpt zijn blik op de Italiaanse formatie. Krijgt het volgende kabinet 5 sterren van Brussel? Donald Show En Jan Postma buigt zich over de Verenigde Staten van Trump. Waarom wordt er toch zoveel gelekt vanuit de West Wing? See omnystudio.com/listener for privacy information.

Donald Trump verhuisde de Amerikaanse ambassade in Israël van Tel Aviv naar Jeruzalem. Frame: de tijdelijke behuizing in het Amerikaanse consulaat biedt ruimte aan de ambassadeur en drie medewerkers. De echte ambassade, inclusief CIA, militaire attaché, militaire inlichtingendienst en ga zo maar door, blijft nog jaren in Tel Aviv. Frame: op de gevelsteen van de nieuwe ambassade, onthuld door Ivanka Trump, prijkt met chocoladeletters de naam Donald Trump, alsof hij een pand aan zijn hotelketen heeft toegevoegd. De vastgoedman uit New York blijft verrukt van zijn eigen naam, ook wat kan het bommen op een symbolische ambassade. Frame: Donald Trump voert de symboolhandeling van de verhuizing weliswaar uit dat is absoluut een feit maar al zijn voorgangers deelden zijn mening. Voorganger Obama, bijvoorbeeld, sprak van Jeruzalem als de ondeelbare hoofdstad van Israël. Frame: Donald Trump zegt vrede tussen Israël en de Palestijnen dichterbij te brengen. Maar ook hij erkent dat vrede een definitieve oplossing voor Jeruzalem vereist, terwijl hij de illusie wekt dat van afsplitsing van een deel van Oost-Jeruzalem geen sprake meer van kan zijn. Frame: de Amerikaanse dominee die voor de opening was uitgenodigd, Robert Jeffress, om zijn boezemvriend Trump zogezegd de hemel in de prijzen, is Trumps halleluja-garantie voor de evangelische stem. Dezelfde man die heeft gezegd zeker te weten dat de rooms-katholieke kerk een instrument is van de Duivel, en dat God mensen met een hele trits godsdiensten naar de hel stuurt: hindoes, moslims, mormonen, en jawel natuurlijk ook Joden. Oké, dan nu mijn frame: binnen de kortste keren is deze theatervoorstelling vergeten. Het conflict blijft het conflict zolang de Israëliërs en Palestijnen het zelf niet oplossen met of zonder een hemi-semi-demi-ambassade in Jeruzalem met de naam Trump, als een messiaanse openbaring, in graniet gebeiteld.See omnystudio.com/listener for privacy information.

1. Wat heb je aan een Vluchtelingenverdrag als de VN-Veiligheidsraad feitelijk vleugellam is? Niet altijd zoveel als je zou willen, dat is waar. Het Vluchtelingenverdrag, dat uit 1951 dateert, valt onder verantwoordelijkheid van VN-Vluchtelingenorganisatie UNHCR, dat enorm haar best doet. Maar aan een drama als Syrië kun je inderdaad zien dat de Veiligheidsraad eerder obstructie pleegtd an behulpzaam is, waardoor UNHCR vaak geen toegang krijgt tot vluchtelingen. 2. Is een vleugellamme Veiligheidsraad niet juist een bedreiging voor de uitvoerbaarheid van het Vluchtelingenverdrag? Soms wel, zoals in Syrië. Maar het is niet zo dat UNHCR alleen aan het werk kan als de Veiligheidsraad het goedkeurt. Net buiten Syrië, in Jordanië en Libanon, waar de meeste Syrische vluchtelingen terechtkomen, loopt het eigenlijk bewonderenswaardig goed. 3. Is er met de aanhoudende migratiedruk nog een regulerende rol voor het Vluchtelingenverdrag? Nee, maar daar gaat het verdrag niet over. De 150 deelnemende landen hebben zich vastgelegd op het beginsel ze dat vluchtelingen en asielzoekers zo staat het echt in de verdragstekst niet mogen terugsturen naar het land waar ze gevaar lopen. Maar over de vraag waar die vluchtelingen en asielzoekers dan heen moeten, staat in het verdrag geen woord. 4. Vluchtelingenstromen ontstaan door conflicten. Die kunnen toch alleen worden opgelost door VN-interventies? Als conflicten worden opgelost, is dat vrijwel altijd via bemiddeling of door rechtstreeks contact. Denk aan de vrede tussen Israël, Egypte en Jordanië. Of aan het Goede Vrijdagakkoord dat het conflict in Noord-Ierland beëindigde. Of aan de pogingen van Donald Trump en Kim Jong-un om nader tot elkaar te komen. De Veiligheidsraad kan wel besluiten blauw helmen testuren, maar alleen als de strijdende partijen daarmee instemmen. 5. Of zijn het eigenlijk twee op zichzelf staande zaken? Daar komt het op neer. De falende Veiligheidsraad is een drama, of het nu MH17 betreft of het gebruik van gifgas. UNHCR biedt jaarlijks hulp aan vijftig miljoen mensen. Het loopt niet allemaal op rolletjes, maar de Veiligheidsraad kan aan UNHCR een voorbeeld nemen. Dank, Remco Hermens. In De Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp? Stuur dan een mail naar onlineredactie@bnr.nl.See omnystudio.com/listener for privacy information.