De Jesse Frederik Show

Luisteraars! ‘This is a cold and dead place.' Dat was de conclusie van een Britse abolitionist – iemand die streed tegen de slavernij – toen hij in 1841 een bezoek bracht aan Nederland. Er bleek geen animo te zijn voor een nationale vereniging tegen de slavernij. De gereformeerden wilden niet samenwerken met de liberalen, omdat die laatsten hun vergadering niet openden met gebed. De voorzitter van de gereformeerde vereniging van abolitionisten merkte op ‘dat de handhaving van het christelijk beginsel (…) van meer belang is, dan de aanwinst van nieuwe leden.'De Nederlandse anti-slavernijbeweging heeft nooit veel voorgesteldDe pijnlijke waarheid is dat de Nederlandse anti-slavernijbeweging nooit veel heeft voorgesteld. In 1842 kwamen de abolitionisten met drie afzonderlijke petities. Eén petitie van de gereformeerden, één petitie van de liberalen en één petitie van een groep Rotterdamse vrouwen. Die laatste was de grootste, maar kreeg alsnog maar 128 handtekeningen. Ter vergelijking: in 1853 werd een petitie tegen de katholieken 200.000 keer getekend. In het afgelopen jaar heb ik (Rutger) me ondergedompeld in het historisch onderzoek naar de beweging om de slavernij voor eens en altijd af te schaffen. En wat blijkt: dat is een nogal Brits verhaal. Nederland was namelijk niet het enige land waar het abolitionisme weinig voorstelde. Ook in Portugal, Spanje en Frankrijk waren de omvang en impact marginaal. In Groot-Brittannië daarentegen groeide het uit tot een enorme beweging. In 1833 tekende maar liefst een op de vijf volwassen mannen een petitie om de slavernij af te schaffen.Wat maakte Engeland anders? En hoe belangrijk was het abolitionisme eigenlijk? Was de slavernij niet sowieso verdwenen, ook als de Britse beweging een vroege dood was gestorven? Waren er diepere economische en technologische oorzaken voor het einde van de slavernij? Of hebben de tot slaaf gemaakten gewoon zichzelf bevrijd? En wat kunnen we vandaag nog leren van de abolitionisten?Over die vragen hebben we het in deze podcast.Leesvoer bij deze aflevering:• Jesse zijn voordracht tijdens de Herman Tjeenk Willink-lezing is te vinden op de website van de Raad van State. (https://corr.es/990282)• In een eerdere aflevering spraken we over effectief altruïsme: Een modale Nederlander behoort tot de rijkste 3,5 procent van de wereld. Waarom geven we toch zo weinig aan goede doelen? (https://corr.es/adc2fd) En Rutger vertelde al eerder over het abolitionisme, quakers en de slavenhandel: Zo verander je de wereld: de lessen van de anti-slavernijbeweging. (https://corr.es/1dcfa7)• Rutger noemde ook het essay Explaining Costly International Moral Action: Britain’s Sixty-year Campaign Against the Atlantic Slave Trade van Chaim D. Kaufmann en Robert A. Pape. (corr.es/223e13)Als altijd zijn we benieuwd naar jullie gedachten, vragen een leestips. We zijn te bereiken op rudienfreddieshow@decorrespondent.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! Onderzoekspopulisme: het is een stijl van politiek die aan populariteit aan het winnen is. Je vuurt een hagelschot aan vragen af, waarbij je appjes, sms'jes, notulen, nota's, conceptverslagen, en meer uitvraagt. Je wilt antwoord op de kleinste details. Als die informatie dan niet komt, of er vragen openblijven, dan claim je obstructie: 'Het kabinet wil de Kamer niet informeren, nu is het echt on-mo-ge-lijk om nog de controlerende taken uit te voeren!'De onderzoekspopulist verhult zijn verdenkingen als vragen. De suggestie is dat er kwalijke zaken worden achtergehouden. De kunst is om zoveel mogelijk vragen open te houden, zodat ze een canvas vormen waarop iedereen zijn wantrouwen kan projecteren: Kamerlid vraagt, regering houdt achter – schande!Afgelopen week zagen we in de Tweede Kamer een paar mooie voorbeelden van het onderzoekspopulisme. Het debat over #smsgate bijvoorbeeld, waarin Caroline van der Plas (BBB) op een goed moment zelfs de telefoonrekening van Rutte wilde uitvragen. Het vertrekpunt van het debat – dat Rutte zijn boekje te buiten was gegaan – was echter hoogst dubieus. Verder: een bespreking van het debat over uithuisplaatsingen bij ouders van de toeslagenaffaire. Een debat waarbij antwoorden worden ingevuld, terwijl de vragen nog niet zijn beantwoord. Want niet elke uithuisplaatsing is te wijten aan de toeslagenaffaire, en niet elke uithuisplaatsing is onterecht. Tot slot: de hersteloperatie toeslagen. Nog altijd een puinbak. Het begrip 'gedupeerde' is zover opgerekt dat het onduidelijk is wat het nog betekent. Het kan iemand zijn die niks heeft terug moeten betalen, of 80.000 euro heeft terug moeten betalen. Het kan iemand zijn die een administratief foutje maakte of iemand die de boel bewust heeft belazerd. Maar de trein dendert gewoon door, waarbij alsmaar meer compensatie wordt uitgekeerd, terwijl het fundament van de hele operatie wankel is.Mocht je het gemist hebben, lees dan hier Jesse zijn column over Ssm-gate terug: #smsgate: het zoveelste wedstrijdje wantrouwen. (https://corr.es/be6b78) En zijn recente stuk over uithuisplaatsingen: Hoe de Kamer scorebordpolitiek bedrijft met uit huis geplaatste kinderen #staatsontvoeringen. (https://corr.es/ed4478)Meer weten over de toeslagenaffaire? Lees dan Zo hadden we het niet bedoeld. De tragedie achter de toeslagenaffaire. (https://decorrespondent.nl/zohaddenwehetnietbedoeld)Leesvoer bij deze aflevering:We hadden het ook even over de wetenschappelijke factsheet uithuisplaatsingen van o.a. Prof. dr. Mariëlle R. Bruning. (https://corr.es/0e1510)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! Ditmaal een podcast met Simon Kuper, columnist bij de Financial Times, schrijver van schandalig veel boeken. Over eigenlijk van alles: de economie van voetbal, een Nederlandse dubbelspion voor de KGB, de Oxford-elite, FC Barcelona. Helaas moest Rutger op weg naar de studio rechtsomkeert maken: kind met koorts, doe je niks aan. Dus moest ik het alleen rooien. Jammer voor de structuur.We hebben het eerst over zijn nieuwe boek Chums. How a Tiny Caste of Oxford Tories took over the UK. Boris Johnson, Dominic Cummings, David Cameron, allemaal Britse hotemetoten die een opleiding hebben gedaan aan Oxford. Geen toeval, meent Kuper, want Oxford is een plek waar je zeer overtuigend leert praten over zaken waar je eigenlijk niks van weet. Dat is op zich prima als het blijft bij politiek LARP'en in een studentenvereniging. Het wordt minder grappig wanneer je een land de Europese Unie uit geleidt. Verder hebben we het over voetbal, vooral over geld en voetbal. Krijgen we niet veel te weinig voetbalwedstrijden van de beste teams tegen de beste teams? Waar blijft die Europese superliga? Hoe meritocratisch is het topvoetbal? En geldt die meritocratie ook voor trainers? En natuurlijk, mijn klassieke rubriek 'over- of ondergewaardeerd'. Eindelijk kom je te weten wat Kuper van Oude Pekela vindt, wat zijn gedachten zijn bij de kwaliteit van het Engelse gevangeniswezen in de jaren zestig, en hoe hij kijkt naar het trouwen binnen je sociale klasse.Leesvoer bij deze aflevering• We bespraken een aantal boeken van Simon Kuper, waaronder zijn meest recente titel Chums. How A Tiny Caste Of Oxford Tories Took Over The Uk en  De vrolijke verrader. Een KGB-spion uit Rotterdam. (https://corr.es/5c4701) en (https://corr.es/456711)• Simon schreef voor de Correspondent een stuk over de Britse elite ‘Hoe de universiteit van Oxford de kraamkamer van de Brexit werd.’ (https://corr.es/e56d38)• Meer lezen over geld en voetbal? Pak dan ‘FC Barcelona – Het Imperium’ eens op, of ‘Soccernomics’. (https://corr.es/002607) en (https://corr.es/0d8af5)• Benieuwd naar het hele verhaal achter het succes van Oude Pekela? Lees dan het stuk Return to Oude Pekela: a Dutch model for resisting the far right. (https://corr.es/69eeea)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! Dit keer een gesprek met Eva Rovers, auteur van het kersverse boekje Nu is het aan ons. In het boekje doet zij een oproep tot echte democratie. Geen verkozen aristocratie van parlementariërs, maar een burgerberaad, waarbij honderd willekeurig ingelote Nederlanders praten over oplossingen voor heikele politieke kwesties. De afgelopen jaren zijn er enkele succesvolle burgerberaden geweest: in Ierland over abortus, in Frankrijk over klimaatverandering, in de gemeente Zeist over lokale bezuinigingen. Wat valt er te leren van die ervaringen? En kunnen we hiermee het draagvlak voor het tegengaan van klimaatverandering vergroten? Hoe voorkom je dat steeds dezelfde witte, hoogopgeleide, gepensioneerde mannen komen opdagen (zoals bij inspraakavonden vaak het geval is)? En is klimaatverandering werkelijk het beste onderwerp voor een burgerberaad? Elk voornemen roept vaak honderden nieuwe technische vragen op. Oké, minder energie gebruiken, maar hoe dan? Welke apparaten gaan we reguleren? En als we stofzuigers gaan reguleren, gaan we dat doen door verhandelbare uitstootrechten, met emissienormen, met een hard plafond op input vermogen? Wat voor soort vragen moet een burgerberaad beantwoorden?Leesvoer bij deze aflevering:- Wil je je verder verdiepen in burgerberaden? Bestel dan Eva haar pleidooi Nu is het aan ons via onze kiosk.
 (http://corr.es/aanons)- Jesse had het ook even over dit onderzoek van de Universiteit Leiden waarin verschillende burgerberaden onder de loep zijn genomen.
(https://corr.es/89886e)- Eva noemde het stuk The Other Guy and Me van Bastian Berbner waarin hij verslag doet van een burgerberaad in Duitsland. Lees de Engelse vertaling op de website van True Story Award.
 (https://corr.es/c509e0)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met zijn vernieuwende ideeën over de journalistiek zou je Joris Luyendijk gerust de intellectuele founding father van De Correspondent kunnen noemen. Hij is antropoloog en auteur van bestsellers als Het zijn net mensen (2006), Dit kan niet waar zijn (2015) en, vers van de pers, De zeven vinkjes. We spreken Joris over dat laatste boek, dat al veel stof heeft doen opwaaien. Het gaat over hoe mannen 'zoals Joris Luyendijk' de baas spelen. Zij hebben namelijk zeven 'vinkjes' die hen de wind in de rug geven: man (1), hetero (2) en wit (3). Ze hebben minstens één hoogopgeleide of welgestelde ouder (4), minstens één in Nederland geboren ouder (5), en ze zijn zelf naar het vwo/gymnasium (6) en naar de universiteit (7) gegaan.We gingen met Joris in gesprek over zijn eigen leercurve en zijn werkwijze als schrijver. We vroegen wanneer succes dan wel echt 'verdiend' is (wat Joris een 'typische zevenvinkjesvraag' vindt), en spraken over de ‘quasi-ironische opgewektheid van zevenvinkjes’ die het presteren om boeken te schrijven met titels als De meeste mensen deugen. Een van de interessantste dingen zei Joris toen de microfoon helaas al uit stond. Dus bij dezen: hij merkte op dat in het publieke debat 'hypocrisie' vaak strenger wordt bestraft dan slechtheid. Je kunt beter helemaal geen idealen hebben, dan je idealen tekort doen. En die fixatie op de hypocrisie van anderen zou wellicht eens moeten veranderen – want hypocriet zijn we uiteindelijk allemaal, in zekere mate.Leesvoer voor bij de aflevering• We spraken uiteraard met Joris over zijn nieuwste boek, De zeven vinkjes (https://corr.es/350a05)• Eerder kwam ook dit gesprek tussen correspondent Valentijn de Hingh, auteur Dilara Bilgiç en Joris uit op De Correspondent. Met zijn drieën spraken zij over identiteit en labels. (https://corr.es/df4098)• Ook werd het boek Witte onschuld. Paradoxen van kolonialisme en ras, van Gloria Wekker kort genoemd. (https://corr.es/321cd4)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! Dit keer een gesprek met Jelmer Mommers, gewaardeerd collega en auteur van het ge-update boek 'Hoe gaan we dit uitleggen?' (die moet je dus kopen). De podcast verloopt langs de klassieke lijnen van de protestantse preek: verdoemenis, verlossing, dankbaarheid. Hoe staat het klimaat ervoor? Veel ruimte is er niet meer om de opwarming onder anderhalve graad te houden. En we lijken af te koersen op meer opwarming. Maar wat dan? Hoeveel zorgen moeten wij ons maken over doemscenario's? Ondertussen zijn er ook een hoop ontwikkelingen die positief stemmen. Hernieuwbare energie concurreert fossiele bronnen er op kosten al bijna uit. Iets wat tot voor kort eigenlijk niet voorstelbaar was. Maar kunnen we het ook bouwen? We lopen aan tegen tekorten aan personeel en stroperige procedures. De milieubeweging is altijd goed geweest in 'nee' zeggen, maar wat als er nu vaker 'ja' moet worden gezegd. Tot slot: Rusland is een energiesupermacht, die Europa voorziet van kolen, gas en olie. Daar zijn we inmiddels niet meer zo blij mee. Wat betekent dat voor de energietransitie? Er was ogenschijnlijke onenigheid tussen Jelmer en mijzelf (Jesse). Ik vind dat we meer inheems Europees gas moeten winnen om de gasafhankelijkheid af te bouwen. Jelmer vond dat een te snelle conclusie. Wij weten de bron van ons conflict te herleiden tot Genesis 1.Leesvoer bij deze aflevering• Rutger opende de aflevering door het kort te hebben over de meest recente toespraak van Roger Hallam, mede-oprichter van Extinction Rebellion in het Verenigd Koninkrijk: Advice to young people as they face annihilation (https://corr.es/37f702)• We bespraken ook het boek The Ministry for the Future van Kim Stanley Robinson. Een fictief boek over de verschrikkelijke gevolgen van klimaatverandering en de reacties daarop van een verzonnen overheid. (https://corr.es/2ca8bc)• En we noemden How to blow up a pipeline van Andreas Malm. Een boek waarin hij vrij extreme maatregelen noemt om klimaatverandering tegen te gaan. (https://corr.es/1f7982)• Beluister hier de vierdelige podcastserie NEPA van correspondent Maite Vermeulen en audioredacteur Jacco Prantl over elektriciteit in de grootste stad in Afrika Lagos, Nigeria. (https://corr.es/nepa)• Collega Tamar Stelling schreef eerder over de noodzaak van een planetaire bijsluiter om milieuproblemen écht op te kunnen lossen: Waarom geen enkel milieuprobleem een oplossing heeft. (corr.es/888228)• Er is echter ook veel goed nieuws te verkondigen over het klimaat – al zijn we er nog lang niet. Jelmer schreef daar recentelijk dit stuk  (https://corr.es/3a2a3a) over, en zelfs een heel boek waarin je kunt lezen wat je zelf kunt doen om het klimaat een handje te helpen. Bestel hier de nieuwste editie van Hoe gaan we dit uitleggen. (corr.es/klimaatboek)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Neem in deze dagen maar eens een podcast op die nog actueel is op het moment dat je de aflevering publiceert. Terwijl de geschiedenis in een krankzinnige stroomversnelling is beland, kunnen we van één ding vrij zeker zijn: Europa heeft volgende week, volgende maand én volgend jaar nog honderden miljarden kubieke meters aardgas nodig. En daarvoor zijn we vooral afhankelijk van Rusland. Sterker nog, terwijl in de afgelopen dagen de tanks oprukten in de richting van Kyiv, kwam er alleen maar méér Russisch gas door Oekraïense pijpleidingen richting Europa. Ongeveer 40 procent van het gas dat we in Europa gebruiken om stroom op te wekken, fabrieken te laten draaien en huizen te verwarmen, komt uit Rusland. Kunnen we wel zonder Russisch gas?Het is makkelijk te roepen dat we zo snel mogelijk van dat Russisch gas af moeten. Maar kan het ook in de praktijk? Hoe wekken we onze energie nog op als we tegelijkertijd de Duitse en Belgische kerncentrales uitzetten, de Groningse gaskraan dichtdraaien, biomassa in de ban doen en kolencentrales sluiten? De pijnlijke waarheid is dat zonne- en windenergie nog maar een fractie van onze energiebehoefte dekken. Oftewel: de oorlog in Oekraïne herinnert ons er wederom aan dat onze economie nog door en door fossiel is, en dat we niet zomaar zonder gas kunnen. Een pleidooi om 'van het Russisch gas' af te gaan zou dan ook zo concreet mogelijk moeten zijn over de grote consequenties voor ons allemaal. Een geel-blauw vlaggetje in je Twitterprofiel is één ding, maar zijn we ook bereid om echte offers te brengen?Leesvoer bij deze aflevering:• Het stuk van Jolle Demmers, hoogleraar Conflict Studies aan de Universiteit Utrecht, dat Rutger vond na een retweet van Baudet: Wapens? Sancties? Nederland zou moeten aansturen op bemiddeling tussen Rusland en Oekraïne. (https://corr.es/26ae10)• Hier vind je de column van Correspondent Simon van Teutem waarin hij betoogt dat we zo snel mogelijk van Russisch gas af moeten: Solidair zijn met Oekraïne? Draai de Russische gaskraan dicht. (https://corr.es/32eb18)• Meer informatie over Russisch gas en onze afhankelijkheid daarvan vind je in dit stuk door denktank Breugel, gepubliceerd bij Foreign Affairs: The Kremlin's Gas Wars. (https://corr.es/7edf29)• En een update van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) waaruit blijkt dat Nederlandse huishoudens nog lang niet van het gas af zijn, geschreven door Pieter Boot. (https://corr.es/cf506c)See omnystudio.com/listener for privacy information.

Er was een tijd, niet eens zo heel lang geleden, dat de slavernij – het uitbuiten en verhandelen van mensen – een geaccepteerd en normaal onderdeel van de maatschappij was. Maar op een gegeven moment is het verdwenen. Of althans, volgens de Internationale Arbeidsorganisatie leven er nog steeds 40 miljoen mensen in slavernij, maar het verhandelen van mensen is nu in ieder geval verboden, illegaal, in ieder land op aarde.Het is makkelijk om te denken dat die officiële afschaffing van de slavernij onvermijdelijk was. Het gevolg van de Verlichting, de industrialisatie, of 'de vooruitgang' in het algemeen. Maar niets is minder waar. De geschiedenis van het abolitionisme, de beweging om de slavernij voor eens en altijd af te schaffen, laat zien dat het ook heel anders had kunnen lopen. Hoe is het de abolitionisten gelukt om zo'n vanzelfsprekend en zo'n lucratief instituut omver te werpen? Een ding is zeker: vandaag de dag kunnen we nog steeds ongelofelijk veel leren van hun succes. In de afgelopen maanden verslond Rutger het ene na het andere boek over deze fascinerende geschiedenis, en in deze podcast vertelt hij over een aantal lessen die we vandaag de dag nog altijd kunnen toepassen.Leesvoer bij deze aflevering• Rutger heeft het op een gegeven moment over de ‘nobele verliezer’. Rebecca Solnit schrijft in Hope in the Dark over hetzelfde idee: over hoe bepaalde activisten het stiekem wel fijn vinden om te verliezen omdat dat bewijst dat ze gelijk hebben. (https://corr.es/a96cfc)• Ook vertelt hij over Seymour Drescher en zijn boek Econocide, waarin uitgebreid besproken en aangetoond wordt dat de afschaffing van de slavernij zeer schadelijk was voor de Britse economie. (https://corr.es/b4d286)• En die pil die in de studio lag? Dat was The History of the Rise, Progress, and Accomplishment of the Abolition of the African Slave-Trade by the British Parliament van Thomas Clarkson. (https://corr.es/23bf36)See omnystudio.com/listener for privacy information.

De meeste mensen zullen de wereld niet veranderen. De kleine groep die dat wel doet, vaart op haar eigen kompas, maakt het zichzelf bewust moeilijk en wordt vaak verketterd door de rest. Om de grote problemen van onze tijd aan te gaan hebben we meer van dit soort radicalen nodig. Lees hier het artikel: https://decorrespondent.nl/13098/de-niet-zo-subtiele-kunst-van-giving-a-fuck/503552610-dbc9f3bf***Nieuw: de Correspondent-luisterapp! Vanaf nu kun je voor de beste en meest privacyvriendelijke luisterervaring terecht in de Correspondent-app. Ontdek 500+ shows en verhalen en ga in gesprek met je favoriete correspondenten. Download de app snel in de app-store! Geen lid? Maak ook onafhankelijke journalistiek mogelijk en krijg toegang tot de app: corr.es/wordlid. ***Productie : Julius van Ijperen, Kerem Özilhan en Jacco Prantl Voor vragen, opmerkingen of suggesties mail naar post@decorrespondent.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Luisteraars! Rutger zou op een tournee door de Amerika's trekken om zijn boek aan de man te brengen, maar omikron gooide roet in het eten. Maar de gast was al geboekt, het ontoegankelijke gesprek al gepland! Ik praat met Coen Teulings, voormalig directeur van het CPB, en thans econoom.We hebben het vooral over alle plannen van het nieuwe kabinet: is het een probleem dat het kabinet zoveel geld uitgeeft? En, leuk dat we het geld uitgeven, maar hebben we ook de handjes: zijn er wel de mensen om al dat werk te doen? Bijvoorbeeld: in de kinderopvang. Is het wel verstandig om 95 procent van de kinderopvangkosten door de overheid te laten betalen? En al die financiering van grote investeringen via fondsen (mobiliteitsfonds, stikstoffonds, klimaatfonds): is dat een goed plan? We hebben het ook over de uitspraak van de Hoge Raad, waardoor de vermogensheffing in gevaar is gekomen. Best een beetje een vreemd verhaal. En ook: een slechte zaak als spaargeld minder zwaar wordt belast dan aandelen, aldus Teulings.En natuurlijk weer een rondje van de rubriek overgewaardeerd of ondergewaardeerd. Schatten we de Hongaarse econoom János Kornai wel op waarde? Dat wil je weten.Leesvoer bij deze aflevering• Meer informatie over box 3 kun je vinden in dit artikel van NLFiscaal: Politiek: Pinokkio en vermogensbelasting.(https://corr.es/ba1792)• We bespraken ook de Hongaarse econoom János Kornai, die onlangs overleden is maar wiens nalatenschap hier goed samengevat wordt: Economics of socialism and transition: The life and work of János Kornai, 1928-2021. (https://corr.es/9560fd)• En je kunt verder duiken in de wet van Baumol via The Baumol Effect, te lezen op Marginal REVOLUTION. (https://corr.es/1d256d)See omnystudio.com/listener for privacy information.