Duurzaam | BNR
BNR Nieuwsradio
BNR Duurzaam is dé groene weg naar 2030. Harm Edens onderzoekt elke week hoe we snel en effectief de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs kunnen halen.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Het doel
De aarde warmt in recordtempo op en op veel plekken staat de natuur onder grote druk. We staan voor de enorme uitdaging om onze economie en maatschappij snel te verduurzamen. Zo is in het Klimaatakkoord van Parijs afgesproken dat de temperatuurstijging onder de 1,5 graden moet blijven. Lukt dat niet, dan zijn de gevolgen enorm. Een stijgende zeespiegel, meer weersextremen en naar verwachting honderden miljoenen klimaatvluchtelingen, om maar eens wat voorbeelden te noemen. In BNR Duurzaam hoor je elke week wat er moet gebeuren om dit te voorkomen.
De onderwerpen
Kan de wereld al zonder fossiele subsidies? Hoe goed werken CO2-stofzuigers? Wordt kernfusie een bron van groene energie? En welke risico's kleven er aan mijnbouw op de bodem van de oceaan? Dit zijn typische vraagstukken die in BNR Duurzaam worden behandeld. De thema's gaan van klimaat tot natuur. Van groene innovaties tot nieuwe wetenschappelijke inzichten. En van circulair tot klimaatneutraal.
De gasten
In het radioprogramma is elke week één hoofdgast. Dat kan een wetenschapper zijn, de CEO van een bedrijf of de founder van een duurzame startup bijvoorbeeld. Vaak gaat het om toonaangevende mensen zoals Jan Rotmans, Jooyeta Kupta en Bénédicte Ficq. Daarnaast schuift er wekelijks een co-host aan, wat in dit programma 'het groene geweten' wordt genoemd. Dit gaat om Aniek Moonen, Nikki Trip, Muriel Arts, Kelly Ruigrok, Klaske Kruk en Yvette Watson.
De presentator
BNR Duurzaam is onlosmakelijk verbonden met Harm Edens. Toen hij in 1999 op Spitsbergen was, zag hij daar het ijs voor z'n neus afbrokkelen. Die reis maakte veel indruk op hem. Sindsdien zet hij zich in voor een schoner milieu en maatregelen die de opwarming van de aarde tegengaan. Dat doet hij onder meer als ambassadeur voor het Wereld Natuur Fonds én als presentator van BNR Duurzaam dus. Verder is Edens nog tv-presentator en een veelgevraagd dagvoorzitter.
De formule
Het format bestaat uit een aantal vaste onderdelen. Zo begint elke aflevering met een persoonlijke noot van Harm Edens. Hij vertelt wat hem de afgelopen week is opgevallen. Dat kan een klein, duurzaam bericht zijn, maar ook een groot thema waarover al veel is gezegd en geschreven. Dit deel is opiniërend, Edens steekt hierbij zijn mening niet onder stoelen of banken.
Vervolgens nemen hij en zijn co-host twee duurzame nieuwtjes door. De onderwerpen zijn heel divers, maar hebben wel een duurzame component. Dan komt het moment waarop Edens het belangrijkste thema van de uitzending aankondigt en de gast voorstelt. Die interviewt hij, samen met zijn co-host. Helemaal aan het einde van elke aflevering is er een zogeheten uitsmijter. Een actueel thema, waarvoor hij nog even de aandacht vraagt.
Episodes
Mentioned books
Jun 19, 2023 • 22min
Liever kernafval in de grond dan CO2 in de lucht
Kernenergie is weer helemaal terug van weggeweest. In steeds meer landen worden nieuwe kerncentrales gebouwd of liggen er al verregaande plannen op de tekentafel. Maar discussies zijn er ook. Want mag je deze vorm van energie nou wel of niet betitelen als echt duurzaam? David Smeulders is als hoogleraar verbonden aan de TU Eindhoven en vindt dat we niet om kernenergie heen kunnen. Wind en zon zijn volgens hem bij lange na niet voldoende om de economie snel te verduurzamen. Hij ziet kansen voor meer kerncentrales in ons land. Onlangs werd duidelijk dat de bouw van kleine, modulaire kernreactoren met bekende watergekoelde reactortechnologie in ongeveer zeven jaar gebouwd kunnen worden. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jun 12, 2023 • 21min
Kunnen we zomaar stoppen met fossiele subsidies?
Klimaatactivisten willen dat de regering stopt met het subsidiëren van fossiele brandstoffen. Ook zou er een verbod moeten komen op het aanboren van nieuwe olievelden. Roy op het Veld is energiedeskundige en auteur van het boek ‘De strijd om energie’. Hij waarschuwt voor de enorme problemen die dan op ons afkomen. De inflatie neemt dan spectaculair toe, waardoor het draagvlak voor de energietransitie grotendeels wegvalt. Per dag worden 100 miljoen vaten olie uit de grond gehaald en de hoeveelheid duurzaam opgewekte energie is bij lange na niet genoeg om dat gat te vullen.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Jun 5, 2023 • 20min
Welke toekomst heeft waterstof in Nederland?
Waterstof speelt een belangrijke rol in het verduurzamen van onze energievoorzieningen. Dat is althans de stellige overtuiging van NLHydrogen, de nieuwe branchevereniging die de Nederlandse spelers in het waterstofdomein vertegenwoordigt. Alice Krekt is directeur van de kersverse belangenclub. Waar het volgens haar nog aan ontbreekt, is een heldere waterstofvisie, met duidelijke spelregels voor vergunningen en certificeringen. Die geven grote spelers in deze nog jonge branche meer zekerheid over grote investeringsbeslissingen. Muriel Arts is deze keer ons Groene Geweten.See omnystudio.com/listener for privacy information.
May 29, 2023 • 23min
Zo zorgt Commonland voor grootschalig natuurherstel
Overal in de wereld worden landschappen door toedoen van mensen naar de gallemiezen geholpen. Natuurbeschermer Willem Ferwerda ontwikkelde met Commonland een model om dit tij te keren. Het gaat om plekken waar de bodemvruchtbaarheid zodanig omlaag is gebracht dat de productiviteit eraf is. Zelfs met technologie en toevoeging van kunstmest is de grond nauwelijks nog aan de praat te krijgen. Met Commonland ontwikkelde Ferwerda het zogeheten 4 returns-model: een evenwicht vinden tussen de inspirerende, natuurlijk, sociale en economische opbrengsten van een stuk aarde. In Spanje wordt op deze manier weer leven geblazen in een droog en uitgeput gebied van 1 miljoen hectare maar liefst. See omnystudio.com/listener for privacy information.
May 22, 2023 • 21min
De energietransitie draait om grondstoffen
Van windmolens tot zonnepanelen en elektrische auto’s. Voor het slagen van de energietransitie zijn gigantische hoeveelheden grondstoffen nodig. Kenners waarschuwen voor de problemen die komen gaan. Voor duurzaam opgewekte energie is minimaal 70 procent meer grondstoffen nodig. Dit gaat niet alleen om staal, maar ook om metalen als koper, lithium en kobalt. Op die markten is nu al schaarste en het aanbod is in handen van een beperkt aantal landen. Rene Kleijn is als hoogleraar Toekomstige Grondstofvoorziening verbonden aan de Universiteit Leiden. Hij ziet de oplossingen voor dit probleem vooral in slimmer ontwerp, minder gebruik en technologische innovaties.See omnystudio.com/listener for privacy information.
May 15, 2023 • 23min
De potentie van drijvende zonneparken in de Noordzee
Het kabinet trekt de komende jaren tientallen miljoenen euro’s uit voor de bouw van zonneparken op zee. Maar hoe ver is deze technologie inmiddels en weten we wat de gevolgen zijn voor het leven onder water? Allard van Hoeken is de directeur van Oceans of Energy. Dat bedrijf heeft al een drijvende proefinstallatie voor de kust van Scheveningen en gaat nu een het eerste commerciële zonnepark op zee bouwen, met een geschat vermogen van 0,5 megawatt. De constructie werkt als een soort waterlelie, met panelen die meedeinen met de golven. Het kabinet ziet er wel brood in. Tot 2030 wordt 45 miljoen uitgetrokken om deze duurzame oplossingen op veel grotere schaal mogelijk te maken.See omnystudio.com/listener for privacy information.
May 8, 2023 • 21min
Doen banken genoeg tegen klimaatverandering?
Banken, verzekeraars en pensioenfondsen spelen een belangrijke rol bij het verduurzamen van onze maatschappij. In 2019 ondertekenden zij het klimaatcommittment. Hiermee beloofden zo'n vijftig financiële instellingen onder meer om investeringen in fossiele projecten af te gaan bouwen. Wat is er van de intenties van toen terecht gekomen? Dat vragen we aan Hans Stegeman, hoofdeconoom van Triodos. Hij beaamt dat de bedoelingen goed zijn, maar de plannen vooralsnog vaag blijven. Concrete acties om bijvoorbeeld beleggingsportefeuilles te vergroenen, komen nog niet echt van de grond.See omnystudio.com/listener for privacy information.
May 1, 2023 • 23min
Ziekenhuizen stoten net zoveel CO2 uit als Schiphol
In Nederlandse ziekenhuizen is verspilling nog altijd aan de orde van de dag. En dat zorgt voor veel meer CO2-uitstoot dan je in eerste instantie zou denken. Uit cijfers van het RIVM blijkt dat de Nederlandse zorg verantwoordelijk is voor 7 procent van de jaarlijkse CO2-uitstoot. Dat is ongeveer vergelijkbaar met Schiphol en Tata Steel. Egid van Bree is bestuurslid van de Groene Zorg Alliantie, een beweging die hier iets tegen wil doen. Het probleem draait met name om afval en verspilling. Plastic handschoenen belanden in grote hoeveelheden in de afvalbak en elk jaar wordt voor meer dan 100 miljoen euro aan ongebruikte medicijnen weggegooid. Bovendien gebruikt één ziekenhuis net zoveel stroom als een gemiddeld dorp.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Apr 24, 2023 • 22min
Welke toekomst hebben superbatterijen?
Delfzijl krijgt de grootste batterij van Europa, ter grootte van 15 voetbalvelden maar liefst. Het project moet in Noord-Nederland de weg vrij maken voor meer wind- en zonneparken. Initiatiefnemer is Giga Storage, het bedrijf dat in Flevoland al pilots draait met twee enorme batterijen. De omvang van het nieuwe project in Groningen is met 1 gigawatt uur zelfs nog een heel stuk groter. Volgens directeur Ruud Nijs gaat het om een batterij die vergelijkbaar is met 16.000 Tesla's. Hiermee kan Giga Storage de pieken op het stroomnet opvangen, als er in korte tijd heel veel duurzame energie wordt opgewekt bijvoorbeeld. Ook kan de batterij worden ingezet om het elektriciteitsnet te balanceren, iets dat nu nog gebeurt door kolen- en gascentrales.See omnystudio.com/listener for privacy information.
Apr 17, 2023 • 19min
De weg naar klimaatneutraal roept weerstand op
Anders reizen. Een milieuvriendelijke landbouwsector. En nieuwe manieren om energie op te wekken. Al die grote veranderingen roepen in de maatschappij veel weerstand op. Hoe gaan we daarmee om? Die vraag stellen we aan Paul Polman, die deze week weer even in Nederland is. In zijn periode als topman van Unilever dirigeerde hij het bedrijf naar een duurzamere koers, iets dat destijds tot de nodige weerstand leidde. Hij benadrukt het belang van één samenhangend verhaal en geeft beleidsmakers een direct advies: praat niet tegen mensen, maar mét mensen. Luister ook | Deze CO2-stofzuiger lost klimaatprobleem deels opSee omnystudio.com/listener for privacy information.
