Dietetyka oparta na faktach

Żywność z czasem może się psuć - tracić swoje walory smakowe, zapachowe, może ulegać różnym procesom, które są związane czy to z obecnością drobnoustrojów, czy procesami enzymatycznymi. Może stawać się niezdatna do spożycia. W dzisiejszym odcinku opowiem o psuciu się żywności, niebezpieczeństwach z tym związanych oraz o datach ważności produktów spożywczych - krótko, konkretnie i na temat. __ 📩 Zostań subskrybentem newslettera: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/newsletter/ __ 📌 Sprawdź moje dietetyczne eBook'i: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/sklep/ Z kodem PODCAST na pojedyncze produkty __ ✘ Instagram: https://www.instagram.com/dietetyka.opartanafaktach/ ✘ Facebook: https://www.facebook.com/dietetykaopartanafaktach ✘ Soundcloud: https://soundcloud.com/dietetykaopartanafaktach Kontakt: kontakt@dietetykaopartanafaktach.pl __ Montaż i realizacja: Sebastian Duda Instagram: https://www.instagram.com/sebastian.dud4/ Kontakt: sebastian.dud4@gmail.com -------------------------------------------------------------------------------------- Radosław Smolik

W kontekście pracy nad kompozycją sylwetki bardzo często mówi się albo o odchudzaniu (redukcji masy ciała, utracie tkanki tłuszczowej), albo o budowaniu tkanki mięśniowej (masie lub kształtowaniu sylwetki). Pytanie jednak czy da się robić to jednocześnie? Okazuje się, że jest to potencjalnie możliwe. Kiedy i pod jakim warunkiem? __ 📩 Zostań subskrybentem newslettera: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/newsletter/ __ 📌 Sprawdź moje dietetyczne eBook'i: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/sklep/ Z kodem: PODCAST na pojedyncze produkty __ ✘ Instagram: https://www.instagram.com/dietetyka.opartanafaktach/ ✘ Facebook: https://www.facebook.com/dietetykaopartanafaktach ✘ Soundcloud: https://soundcloud.com/dietetykaopartanafaktach Kontakt: kontakt@dietetykaopartanafaktach.pl __ Niektóre źródła: Barakat, Christopher MS, ATC, CISSN1; Pearson, Jeremy MS1; Escalante, Guillermo DSc, MBA, ATC, CSCS, CISSN2; Campbell, Bill PhD, CSCS, FISSN3; De Souza, Eduardo O. PhD1. Body Recomposition: Can Trained Individuals Build Muscle and Lose Fat at the Same Time?. Strength and Conditioning Journal 42(5):p 7-21, October 2020. Longland TM, Oikawa SY, Mitchell CJ, Devries MC, Phillips SM. Higher compared with lower dietary protein during an energy deficit combined with intense exercise promotes greater lean mass gain and fat mass loss: a randomized trial. Am J Clin Nutr. 2016;103(3):738-746. Campbell BI, Aguilar D, Conlin L, et al. Effects of High Versus Low Protein Intake on Body Composition and Maximal Strength in Aspiring Female Physique Athletes Engaging in an 8-Week Resistance Training Program [published correction appears in Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2020 Sep 1;30(5):383]. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2018;28(6):580-585. __ Montaż i realizacja: Sebastian Duda Instagram: https://www.instagram.com/sebastian.dud4/ Kontakt: sebastian.dud4@gmail.com -------------------------------------------------------------------------------------- Radosław Smolik

W obiegowych przekonaniach kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 często uchodzą za te korzystne dla szeroko pojętego zdrowia, natomiast z grupy omega-6 - wręcz przeciwnie. Najczęściej wspomina się o ich prozapalności, czy ogólnej szkodliwości. A co jeśli powiem, że to nieco bardziej złożony temat? Czy rzeczywiście takie postrzeganie kwasów omega-6 znajduje odzwierciedlenie w świetle dowodów naukowych? __ 📩 Zostań subskrybentem newslettera: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/newsletter/ __ 📌 Sprawdź moje dietetyczne eBook'i: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/sklep/ Z kodem PODCAST na pojedyncze produkty __ Odcinek o omega-3: https://open.spotify.com/episode/2qFzkEUqiURWF23NaUXmc0?si=JtkQGMEzSICnYn3paLbzgw https://www.youtube.com/watch?v=EQGfma3EzAs __ ✘ Instagram: https://www.instagram.com/dietetyka.opartanafaktach/ ✘ Facebook: https://www.facebook.com/dietetykaopartanafaktach ✘ Soundcloud: https://soundcloud.com/dietetykaopartanafaktach Kontakt: kontakt@dietetykaopartanafaktach.pl __ Źródła: Poli A, Agostoni C, Visioli F. Dietary Fatty Acids and Inflammation: Focus on the n-6 Series. Int J Mol Sci. 2023;24(5):4567. Published 2023 Feb 26. FAO/WHO, 2010. Fats and fatty acids in human nutrition. Report of an expert consultation. Rome. Adam O, Wolfram G, Zöllner N. Influence of dietary linoleic acid intake with different fat intakes on arachidonic acid concentrations in plasma and platelet lipids and eicosanoid biosynthesis in female volunteers. Ann Nutr Metab. 2003;47(1):31-6. Kapoor R, Huang YS. Gamma linolenicacid: anantiinflammatory omega-6 fattyacid. Curr Pharm Biotechnol. 2006 Dec;7(6):531-4 Innes JK, Calder PC. Omega-6 fatty acids and inflammation. Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids. 2018 May;132:41-48 Marklund M, Wu JHY, Imamura F I in. Biomarkers of Dietary Omega-6 Fatty Acids and Incident Cardiovascular Disease and Mortality: An Individual-Level Pooled Analysis of 30 Cohort Studies. 10.1161/CIRCULATIONAHA.118.038908 __ Montaż i realizacja: Sebastian Duda Instagram: https://www.instagram.com/sebastian.dud4/ Kontakt: sebastian.dud4@gmail.com -------------------------------------------------------------------------------------- Radosław Smolik

Dobrze wszystkim znany związek, utożsamiany głównie z kawą - kofeina. Może zmniejszać uczucie zmęczenia, poprawiać funkcje poznawcze, czy nawet wyniki w sporcie. To jedna z niewielu skutecznych i legalnych substancji. Co warto o niej wiedzieć? Czy u każdego się sprawdzi? Dlaczego niektórzy czują się po niej gorzej? Jakie dawki są skuteczne i jak ma się do tego kawa? Kiedy należy uważać na spożycie a nawet zrezygnować z kofeiny? __ 📩 Zostań subskrybentem newslettera: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/newsletter/ __ 📌 Sprawdź moje dietetyczne eBook'i: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/sklep/ Z kodem: PODCAST na pojedyncze produkty __ Infografika z zawartością kofeiny (w środku artykułu): https://examine.com/articles/caffeine-consumption/ __ Źródła: Guest NS, VanDusseldorp TA, Nelson MT, et al. International society of sports nutrition position stand: caffeine and exercise performance. J Int Soc Sports Nutr. 2021;18(1):1. Published 2021 Jan 2. Guest N, Corey P, Vescovi J, El-Sohemy A. Caffeine, CYP1A2 Genotype, and Endurance Performance in Athletes. Med Sci Sports Exerc. 2018;50(8):1570-1578. Southward K, Rutherfurd-Markwick K, Badenhorst C, Ali A. The Role of Genetics in Moderating the Inter-Individual Differences in the Ergogenicity of Caffeine. Nutrients. 2018;10(10):1352. Published 2018 Sep 21. Balawejder-Biśto A, Pyka-Pająk A. Kofeina – substancja znana czy poznawana. Farmacja Polska. 2022, 78 (8): 430–441 __ ✘ Instagram: https://www.instagram.com/dietetyka.opartanafaktach/ ✘ Facebook: https://www.facebook.com/dietetykaopartanafaktach ✘ Soundcloud: https://soundcloud.com/dietetykaopartanafaktach Kontakt: kontakt@dietetykaopartanafaktach.pl __ Montaż i realizacja: Sebastian Duda Instagram: https://www.instagram.com/sebastian.dud4/ Kontakt: sebastian.dud4@gmail.com -------------------------------------------------------------------------------------- Radosław Smolik

O suplementacji kreatyną mówi się dużo, przez co w Internecie znaleźć można wiele sprzecznych informacji (mitów dotyczących nawet podstawowych kwestii). Postanowiłem więc zrealizować krótki odcinek podsumowujący najważniejsze rzeczy dotyczące kreatyny - co? jak? dla kogo? Ile? czy to bezpieczne? Itd. __ 📩 Zostań subskrybentem newslettera: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/newsletter/ __ 📌 Sprawdź moje dietetyczne eBook'i: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/sklep/ Z kodem PODCAST na pojedyncze produkty __ Kurs dotyczący podstaw suplementacji w sporcie: https://szkoleniacss.com/szkolenia/podstawy-suplementacji-w-sporcie-2/ __ ✘ Instagram: https://www.instagram.com/dietetyka.opartanafaktach/ ✘ Facebook: https://www.facebook.com/dietetykaopartanafaktach ✘ Soundcloud: https://soundcloud.com/dietetykaopartanafaktach Kontakt: kontakt@dietetykaopartanafaktach.pl __ Źródła: Antonio J, Candow DG, Forbes SC, et al. Common questions and misconceptions about creatine supplementation: what does the scientific evidence really show?. J Int Soc Sports Nutr. 2021;18(1):13. Published 2021 Feb 8. Kreider RB, Kalman DS, Antonio J, et al. International Society of Sports Nutrition position stand: safety and efficacy of creatine supplementation in exercise, sport, and medicine. J Int Soc Sports Nutr. 2017;14:18. Published 2017 Jun 13. __ Montaż i realizacja: Sebastian Duda Instagram: https://www.instagram.com/sebastian.dud4/ Kontakt: sebastian.dud4@gmail.com -------------------------------------------------------------------------------------- Radosław Smolik

Spożycie kurzych jaj należy do jednych z najbardziej kontrowersyjnych kwestii związanych z szeroko pojętą dietetyką. Temat od lat wzbudza burzliwe dyskusje, a opinie w tym zakresie bywają skrajne i sprzeczne. Czasami to , cholesterolowy mit”, a czasami element tożsamy z miażdżycą. Aspekt ten jest jednak nieco bardziej złożony i warto na niego spojrzeć spoza czarno-białej perspektywy. Jak to więc jest z tymi jajami? I czy da się odpowiedzieć na pytanie - ile jajek można jeść w tygodniu? __ 📩 Zostań subskrybentem newslettera: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/newsletter/ __ 📌 Sprawdź moje dietetyczne eBook'i: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/sklep/ Z kodem PODCAST na pojedyncze produkty __ Artykuły na temat LDL: https://pasimozg.substack.com/p/czy-cholesterol-w-ukadzie-krazenia https://www.damianparol.com/cholesterol-ldl-powoduje-choroby-serca/ __ Podcast o superfoods: https://www.youtube.com/watch?v=npDtiDsUrkQ https://open.spotify.com/episode/3fP5OoG9W2bqzGMl2LfZus?si=ojZh3GbzScWAkji7AXfaoQ __ Źródła: 1. Grupa Robocza Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) i Europejskiego Towarzystwa Miażdżycowego (EAS) do spraw leczenia zaburzeń lipidowych. Wytyczne ESC/EAS dotyczące leczenia zaburzeń lipidowych w 2016 roku. Kardiologia Polska 2016; 74, 11: 1234–1318 2. Shin JY, Xun P, Nakamura Y, He K. Egg consumption in relation to risk of cardiovascular disease and diabetes: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2013 Jul;98(1):146-59 3. Li Y, Zhou C, Zhou X, Li L. Egg consumption and risk of cardiovascular diseases and diabetes: a meta-analysis. Atherosclerosis. 2013 Aug;229(2):524-30 4. Xu L, Lam TH, Jiang CQ, Zhang WS, Zhu F, Jin YL, Woo J, Cheng KK, Thomas GN. Egg consumption and the risk of cardiovascular disease and all-cause mortality: Guangzhou Biobank Cohort Study and meta-analyses. Eur J Nutr. 2019 Mar;58(2):785-796 5. Tran NL, Barraj LM, Heilman JM, et al. Egg consumption and cardiovascular disease among diabetic individuals: a systematic review of the literature. Diabetes Metab Syndr Obes 2014;7:121-37. 6. Rouhani MH, Rashidi-Pourfard N, Salehi-Abargouei A, Karimi M, Haghighatdoost F. Effects of Egg Consumption on Blood Lipids: A Systematic Review and Meta-Analysis of Rando- mized Clinical Trials. J Am Coll Nutr. 2018 Feb;37(2):99-110 7. Vincent MJ, Allen B, Palacios OM, Haber LT, Maki KC. Meta-regression analysis of the effects of dietary cholesterol intake on LDL and HDL cholesterol. Am J Clin Nutr. 2019;109(1):7- 16. 8. Herron KL, Vega-Lopez S, Conde K i in. Men Classified as Hypo- or Hyperresponders to Dietary Cholesterol Feeding Exhibit Differences in Lipoprotein Metabolism. J Nutr. 2003 Apr;133(4):1036-42. 9. Herron KL, Vega-Lopez S, Conde K i in. Pre-menopausal women, classified as hypo- or hyperresponders, do not alter their LDL/HDL ratio following a high dietary cholesterol challen- ge. J Am Coll Nutr. 2002;21(3):250–8. 10. Djousse L, Khawaja OA, Gaziano JM. Egg consumption and risk of type 2 diabetes: a meta-analysis of prospective studies. Am J Clin Nutr. 2016;103(2):474-480. 11. BAS Infos nr 4 (227) 15 marca 2017. Nadwaga i otyłość w Polsce 12. Jarosz M, Rychlik E, Stoś K, Charzewska J. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa, 2020 __ ✘ Instagram: https://www.instagram.com/dietetyka.opartanafaktach/ ✘ Facebook: https://www.facebook.com/dietetykaopartanafaktach ✘ Soundcloud: https://soundcloud.com/dietetykaopartanafaktach Kontakt: kontakt@dietetykaopartanafaktach.pl __ Montaż i realizacja: Sebastian Duda Instagram: https://www.instagram.com/sebastian.dud4/ Kontakt: sebastian.dud4@gmail.com -------------------------------------------------------------------------------------- Radosław Smolik

Produkty sojowe odgrywają ważną rolę m.in. w dietach populacji zamieszkujących tereny Azji wschodniej, ale także np. u osób eliminujących mięso lub produkty odzwierzęce ze swojego jadłospisu. Są one cenione ze względu na liczne walory prozdrowotne, ale… z soją wiążą się również kontrowersje. Krąży w tym zakresie wiele niejasności m.in. dotyczących wpływu na hormony, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. Jak to jest więc z tą soją? __ 📩 Zostań subskrybentem newslettera: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/newsletter/ __ 📌 Sprawdź moje dietetyczne eBook'i: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/sklep/ Z kodem PODCAST na pojedyncze produkty __ Niektóre źródła: 1. Hamilton-Reeves J.M. i in. Clinical studies show no effects of soy protein or isoflavones on reproductive hormones in men: results of a meta-analysis. Fertil Steril. 2010 Aug;94(3):997-1007 2. Hooper L. i in. Effects of soy protein and isoflavones on circulating hormone concentrations in pre- and post-menopausal women: a systematic review and meta-analysis. Hum Reprod Update. 2009 Jul-Aug;15(4):423-40. 3. Rizzo G., Baroni L. Soy, Soy Foods and Their Role in Vegetarian Diets. Nutrients. 2018 Jan 5;10(1). 4. Pan L. i in. Exposure of juvenile rats to the phytoestrogen daidzein impairs erectile function in a dose-related manner in adulthood. J Androl. 29(1):55–62. 5. Sharpe R.M. i in. Infant feeding with soy formula milk: effects on the testis and on blood testosterone levels in marmoset monkeys during the period of neonatal testicular activity. Hum Reprod. 2002 Jul;17(7):1692-703. 6. Haun C.T. i in. Soy protein supplementation is not androgenic or estrogenic in college-aged men when combined with resistance exercise training. Sci Rep. 2018 Jul 24;8(1):11151. 7. Kalman, D. i in. Effect of protein source and resistance training on body composition and sex hormones. J Int Soc Sports Nutr. 2007; 4, 4, 8. Martinez J. i in. An unusual case of gynecomastia associated with soy product consumption. Endocr Pract. 2008;14(4):415–8. 9. Siepmann T. i in. Hypogonadism and erectile dysfunction associated with soy product consumption. Nutrition. 2011;27(7-8):859–62. 10. Applegate C.C. i in. Soy Consumption and the Risk of Prostate Cancer: An Updated Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2018 Jan 4;10(1). 11. Messina M, Duncan A, Messina V, Lynch H, Kiel J, Erdman JW Jr. The health effects of soy: A reference guide for health professionals. Front Nutr. 2022;9:970364. Published 2022 Aug 11. 12. Messina M. Soy and Health Update: Evaluation of the Clinical and Epidemiologic Literature. Nutrients. 2016;8(12):754. Published 2016 Nov 24. __ ✘ Instagram: https://www.instagram.com/dietetyka.opartanafaktach/ ✘ Facebook: https://www.facebook.com/dietetykaopartanafaktach ✘ Soundcloud: https://soundcloud.com/dietetykaopartanafaktach Kontakt: kontakt@dietetykaopartanafaktach.pl __ Montaż i realizacja: Sebastian Duda Instagram: https://www.instagram.com/sebastian.dud4/ Kontakt: sebastian.dud4@gmail.com -------------------------------------------------------------------------------------- Radosław Smolik

Zaburzenia jelitowe to bardzo obszerny problem. Mam jednak wrażenie, że w social mediach trochę spłycany. Z czego mogą wynikać dolegliwości, biegunki, zaparcia, wzdęcia, bóle? Jak wygląda kwestia diagnostyki? Dlaczego nie powinniśmy podejmować dużych eliminacji na własną rękę? Jakie są objawy alarmujące, które mogą sugerować, że problem jest niestety poważniejszy niż moglibyśmy podejrzewać? Jakie proste interwencje dotyczące stylu życia mogą pomóc? Jaką rolę odgrywa higiena i stres? O tym wszystkim porozmawiam z moim gościem - Emilią Cesarek. __ 📩 Zostań subskrybentem newslettera: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/newsletter/ __ 📌 Sprawdź moje dietetyczne eBook'i: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/sklep/ Z kodem: PODCAST na pojedyncze produkty __ Więcej o gościu: https://keepfitinstyle.pl/ https://www.instagram.com/emiliacesarek_dietetyk/ https://www.facebook.com/keepFITinstyle/ __ ✘ Instagram: https://www.instagram.com/dietetyka.opartanafaktach/ ✘ Facebook: https://www.facebook.com/dietetykaopartanafaktach ✘ Soundcloud: https://soundcloud.com/dietetykaopartanafaktach Kontakt: kontakt@dietetykaopartanafaktach.pl __ Montaż i realizacja: Sebastian Duda Instagram: https://www.instagram.com/sebastian.dud4/ Kontakt: sebastian.dud4@gmail.com -------------------------------------------------------------------------------------- Radosław Smolik

Temat miodu jest trochę kontrowersyjny. Niekiedy przypisuje mu się rozmaite właściwości prozdrowotne i dla wielu stanowi zdrowszy zamiennik cukru. Generalnie w opinii publicznej miód uznawany jest z reguły za produkt raczej zdrowy, którego wprowadzenie do diety kojarzy się prędzej z postępowaniem prozdrowotnym niż odwrotnie. Ale czy rzeczywiście? Jak to jest z tymi właściwościami prozdrowotnymi miodu? __ 📩 Zostań subskrybentem newslettera: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/newsletter/ __ 📌 Sprawdź moje dietetyczne eBook'i: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/sklep/ Z kodem PODCAST na pojedyncze produkty __ Podcast o naturalności "Naturalne = lepsze? O „chemii” w żywności": https://www.youtube.com/watch?v=tgQJ2ujMDXw https://open.spotify.com/episode/3tGHRAXUe9hlO1enKQTNr0?si=HMxcnNHfS_6DsUwUQ6v27A __ Źródła: Ahmed A, Tul-Noor Z, Lee D, et al. Effect of honey on cardiometabolic risk factors: a systematic review and meta-analysis. Nutr Rev. 2022;nuac086. Oduwole O, Udoh EE, Oyo-Ita A, Meremikwu MM. Honey for acute cough in children. Cochrane Database Syst Rev. 2018;4(4):CD007094. Published 2018 Apr 10. Gholami Z, Sohrabi Z, Zare M, Pourrajab B, Nasimi N. The effect of honey on lipid profiles: a systematic review and meta-analysis of controlled clinical trials. Br J Nutr. 2022;127(10):1482-1496. Bogdanov S, Jurendic T, Sieber R, Gallmann P. Honey for nutrition and health: a review. J Am Coll Nutr. 2008;27(6):677-689. __ ✘ Instagram: https://www.instagram.com/dietetyka.opartanafaktach/ ✘ Facebook: https://www.facebook.com/dietetykaopartanafaktach ✘ Soundcloud: https://soundcloud.com/dietetykaopartanafaktach Kontakt: kontakt@dietetykaopartanafaktach.pl __ Montaż i realizacja: Sebastian Duda Instagram: https://www.instagram.com/sebastian.dud4/ Kontakt: sebastian.dud4@gmail.com -------------------------------------------------------------------------------------- Radosław Smolik

Suplementacja kolagenem w ostatnich latach zyskała ogromną popularność. Jej zastosowanie upatruje się szczególnie w kontekście zdrowia skóry, włosów, czy stawów (a więc głównie w kosmetologii i sporcie). Biorąc pod uwagę jak ważny jest kolagen w naszym organizmie i, że wraz z wiekiem produkujemy mniej kolagenu, wydawać by się mogło to sensowne. Ale czy faktycznie? Co na to dowody naukowe? Czy suplementacja kolagenem może mieć sens? __ 📩 Zostań subskrybentem newslettera: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/newsletter/ __ 📌 Sprawdź moje dietetyczne eBook'i: https://www.dietetykaopartanafaktach.pl/sklep/ Z kodem PODCAST na pojedyncze produkty __ ✘ Instagram: https://www.instagram.com/dietetyka.opartanafaktach/ ✘ Facebook: https://www.facebook.com/dietetykaopartanafaktach ✘ Soundcloud: https://soundcloud.com/dietetykaopartanafaktach Kontakt: kontakt@dietetykaopartanafaktach.pl __ Niektóre źródła: Barati M, Jabbari M, Navekar R, et al. Collagen supplementation for skin health: A mechanistic systematic review. J Cosmet Dermatol. 2020;19(11):2820-2829. de Miranda RB, Weimer P, Rossi RC. Effects of hydrolyzed collagen supplementation on skin aging: a systematic review and meta-analysis. Int J Dermatol. 2021;60(12):1449-1461. Sun Q, Wu J, Qian G, Cheng H. Effectiveness of Dietary Supplement for Skin Moisturizing in Healthy Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Front Nutr. 2022;9:895192. Published 2022 Jun 2. Al-Atif H. Collagen Supplements for Aging and Wrinkles: A Paradigm Shift in the Fields of Dermatology and Cosmetics. Dermatol Pract Concept. 2022;12(1):e2022018. Published 2022 Jan 1. Honvo G, Lengelé L, Charles A, Reginster JY, Bruyère O. Role of Collagen Derivatives in Osteoarthritis and Cartilage Repair: A Systematic Scoping Review With Evidence Mapping. Rheumatol Ther. 2020;7(4):703-740. Liu X, Machado GC, Eyles JP, Ravi V, Hunter DJ. Dietary supplements for treating osteoarthritis: a systematic review and meta-analysis. Br J Sports Med. 2018;52(3):167-175. Jabbari M, Barati M, Khodaei M, et al. Is collagen supplementation friend or foe in rheumatoid arthritis and osteoarthritis? A comprehensive systematic review. Int J Rheum Dis. 2022;25(9):973-981. Ohara H, Matsumoto H, Ito K, Iwai K, Sato K. Comparison of quantity and structures of hydroxyproline-containing peptides in human blood after oral ingestion of gelatin hydrolysates from different sources. J Agric Food Chem. 2007;55(4):1532-1535. Ichikawa S, Morifuji M, Ohara H, Matsumoto H, Takeuchi Y, Sato K. Hydroxyproline-containing dipeptides and tripeptides quantified at high concentration in human blood after oral administration of gelatin hydrolysate. Int J Food Sci Nutr. 2010;61(1):52-60. Albaugh VL, Mukherjee K, Barbul A. Proline Precursors and Collagen Synthesis: Biochemical Challenges of Nutrient Supplementation and Wound Healing. J Nutr. 2017;147(11):2011-2017. Shaw GC, Serpell B, Baar K. Rehabilitation and nutrition protocols for optimising return to play from traditional ACL reconstruction in elite rugby union players: A case study. Journal of Sports Sciences 37(15), 1794–1803 Shaw G, Lee-Barthel A, Ross ML, Wang B, Baar K. Vitamin C-enriched gelatin supplementation before intermittent activity augments collagen synthesis. Am J Clin Nutr. 2017;105(1):136-143. __ Montaż i realizacja: Sebastian Duda Instagram: https://www.instagram.com/sebastian.dud4/ Kontakt: sebastian.dud4@gmail.com -------------------------------------------------------------------------------------- Radosław Smolik