

Het Spel & De Macht
Het Spel & De Macht
Gesprekken over de Nederlandse politiek met wetenschappers uit verschillende disciplines. Opgezet door het Centrum voor Nederlandse Politiek en Bestuur van Universiteit Leiden, in samenwerking met het Montesquieu Instituut.
Episodes
Mentioned books

Nov 16, 2023 • 40min
"Het is de taak van politici om de verschillende waardenstelsels in het politieke debat met elkaar te laten knallen" - Afke Groen (D66)
Seizoen 4 | Aflevering 3 | Hoe zien politieke partijen hun eigen rol op het gebied van verdediging en versterking van democratie en rechtsstaat? In dit vierde seizoen van Het Spel & De Macht staat deze vraag centraal.
We spreken erover met degenen die verantwoordelijk zijn voor de ideeënvorming binnen politieke partijen; drie directeuren van de wetenschappelijk bureaus van respectievelijk GroenLinks, VVD en D66.
Wat doet hun wetenschappelijk bureau precies? Welke uitdagingen signaleren zij voor democratie en rechtsstaat? Wat vraagt dat van politieke partijen? Hoe kijken ze bijvoorbeeld aan tegen een politiek cordon sanitaire? En wat zijn hun eigen voorstellen ter verdediging en versterking van democratie en rechtsstaat?
In deze derde aflevering is te gast: Afke Groen, directeur van de Mr. Hans van Mierlo Stichting, het wetenschappelijk bureau van D66.
Redactie en presentatie: Bart Schreuders en Eva Polman
Montage: Hidde Bruinsma
Het Spel & De Macht is een podcast van het Centrum voor Nederlandse Politiek en Bestuur (CNPB) van Universiteit Leiden en het Montesquieu Instituut.

Nov 9, 2023 • 42min
"Het is geoorloofd, ook al is het zeer onwenselijk, dat een partij antidemocratische gedachte uit" - Patrick van Schie (VVD)
Seizoen 4 | Aflevering 2 | Hoe zien politieke partijen hun eigen rol op het gebied van verdediging en versterking van democratie en rechtsstaat? In dit vierde seizoen van Het Spel & De Macht staat deze vraag centraal.
We spreken erover met degenen die verantwoordelijk zijn voor de ideeënvorming binnen politieke partijen; drie directeuren van de wetenschappelijk bureaus van respectievelijk GroenLinks, VVD en D66.
Wat doet hun wetenschappelijk bureau precies? Welke uitdagingen signaleren zij voor democratie en rechtsstaat? Wat vraagt dat van politieke partijen? Hoe kijken ze bijvoorbeeld aan tegen een politiek cordon sanitaire? En wat zijn hun eigen voorstellen ter verdediging en versterking van democratie en rechtsstaat?
In deze tweede aflevering is te gast: Patrick van Schie, directeur van de TeldersStichting, het wetenschappelijk bureau van de VVD.
Redactie en presentatie: Bart Schreuders en Eva Polman
Montage: Hidde Bruinsma
Het Spel & De Macht is een podcast van het Centrum voor Nederlandse Politiek en Bestuur (CNPB) van Universiteit Leiden en het Montesquieu Instituut.

Nov 2, 2023 • 41min
“Het gaat niet alleen maar over referenda en democratische instrumenten en speeltjes” - Noortje Thijssen (GroenLinks)
Seizoen 4 | Aflevering 1 | Hoe zien politieke partijen hun eigen rol op het gebied van verdediging en versterking van democratie en rechtsstaat? In dit vierde seizoen van Het Spel & De Macht staat deze vraag centraal.
We spreken erover met degenen die verantwoordelijk zijn voor de ideeënvorming binnen politieke partijen; drie directeuren van de wetenschappelijk bureaus van respectievelijk GroenLinks, VVD en D66.
Wat doet hun wetenschappelijk bureau precies? Welke uitdagingen signaleren zij voor democratie en rechtsstaat? Wat vraagt dat van politieke partijen? Hoe kijken ze bijvoorbeeld aan tegen een politiek cordon sanitaire? En wat zijn hun eigen voorstellen ter verdediging en versterking van democratie en rechtsstaat?
In deze eerste aflevering is te gast: Noortje Thijssen, directeur van het Wetenschappelijk Bureau GroenLinks.
Redactie en presentatie: Bart Schreuders en Eva Polman
Montage: Hidde Bruinsma
Het Spel & De Macht is een podcast van het Centrum voor Nederlandse Politiek en Bestuur (CNPB) van Universiteit Leiden en het Montesquieu Instituut.

May 20, 2023 • 46min
Is een nieuwe bestuurscultuur mogelijk?
Seizoen 3 | Aflevering 6 | Over zakelijke politiek. In deze aflevering kijken Caelesta, Simon en Arend naar de verschillende onderdelen die dit seizoen voorbij kwamen. Hoe staat het met onze (nieuwe) bestuurscultuur?
Al decennia zien we pieken en dalen in de focus op een ideologisch debat of een pragmatische oplossing. De uitdaging voor politici lijkt balans vinden tussen verantwoordelijkheid nemen en ontevreden kiezers vertegenwoordigen. Hoe moet de politiek veranderen om die balans te bereiken? En kunnen we daar wel komen, of is een nieuwe bestuurscultuur eerder een illusie?
Het Spel & De Macht is een podcast van het CNPB van Universiteit Leiden en het Montesquieu Instituut. Redactie en productie door: Caelesta Braun, Simon Otjes en Arend Viëtor. Muziek van: Vadim Bakker.

May 3, 2023 • 39min
Wordt het politieke debat ruwer?
Aflevering 5 | Seizoen 3 | Over pragmatische tolerantie. Complottheorieën of persoonlijke aanvallen maken politieke debatteren over de inhoud steeds moeilijker. Steeds meer burgers en politieke partijen lijken de huidige politiek te wantrouwen. Komt dat door verruwde vergaderingen in de Tweede Kamer? En zijn gepolariseerde debatten een oorzaak voor een gepolariseerde samenleving?
Gasten:
Henk te Velde, historicus bij Universiteit Leiden, onderzoekt de spanning tussen de redelijkheid en aantrekkelijkheid van een politiek debat en vertelt hoe omgangsvormen in de loop der jaren zijn veranderd (of juist niet).
Annemarie Walter, politicoloog bij de University of Nottingham, spreken we onder meer over haar onderzoek naar complottheorieën. Hoe gaan mensen daarin geloven? En hoe moet je omgaan met politieke groepen die complotten verspreiden?
Het Spel & De Macht is een podcast van het CNPB van Universiteit Leiden en het Montesquieu Instituut. Redactie en productie door: Caelesta Braun, Simon Otjes en Arend Viëtor.

Apr 19, 2023 • 45min
Hoe transparant is onze ('nieuwe') bestuurscultuur?
Aflevering 4 | Seizoen 3 | Over geheimhouding. De Nederlandse politiek is veel minder transparant dan die van landen om ons heen. Maar met een 'nieuwe bestuurscultuur', probeert de overheid dat te veranderen. Hoe ziet dat er concreet uit? Wat moeten/mogen/willen politici nu en in de toekomst delen met het publiek? En stoppen we dan helemaal met achterkamertjespolitiek, of blijft geheimhouding soms noodzakelijk?
Gasten:
Annemarie Drahmann, jurist bij Universiteit Leiden, vertelt hoe en waarom de Wet Openbaarheid van Bestuur (Wob), vervangen is door de Wet Open Overheid (Woo) en wat dat betekent voor politici en journalisten. Kan Rutte zijn SMS'jes blijven wissen? En zijn verloren memo's binnenkort verleden tijd?
Eleni Braat, historicus bij Universiteit Utrecht, deed onderzoek naar de voorloper van de AIVD: de BVD. Ze vertelt hoe geheimhouding in die organisatie werkt. Wat kun je wel en niet delen met de buitenwereld en hoe kan je als organisatie dan gecontroleerd worden?
Het Spel & De Macht is een podcast van het CNPB van Universiteit Leiden en het Montesquieu Instituut. Redactie en productie door: Caelesta Braun, Simon Otjes en Arend Viëtor.

Apr 5, 2023 • 32min
Heeft de lobbywereld meer macht dan de kiezer?
Aflevering 3 | Seizoen 3 | Over informele politieke macht. In deze aflevering kijken we naar het spel en de macht die je van buiten niet ziet: groepen mensen en bedrijven met meer macht in de praktijk dan op papier. Wie hebben de meeste informele macht in onze bestuurscultuur en moeten of kunnen we daar iets aan veranderen?
Gasten:
Wouter Schakel, politicoloog bij Universiteit Leiden, vertelt ons dat het beleid van de overheid vaak meer aansluit bij de wensen rijke, hoogopgeleide kiezers in tegenstelling tot bij andere groepen. We vragen hem hoe hij dat heeft onderzocht, waarom het zo werkt, en hoe politici er wat aan kunnen doen
Ellis Aizenberg, politicoloog bij de Universiteit van Amsterdam, neemt ons mee in de lobbywereld. Zij onderzocht dat er steeds meer bedrijven op bezoek komen bij de politiek, zonder dat de transparantie wat betreft de invloed van lobbyen op besluitvorming is verbeterd. Ook vertelt ze waarom het zo moeilijk is om daar iets aan te veranderen.
Het Spel & De Macht is een podcast van het CNPB van Universiteit Leiden en het Montesquieu Instituut. Redactie en productie door: Caelesta Braun, Simon Otjes en Arend Viëtor.

Mar 22, 2023 • 36min
Hoe goed is (media)strijd tussen coalitie en oppositie?
Aflevering 2 | Seizoen 3 | Over oppositie vs coalitie. In deze aflevering kijken we naar de rol van de oppositie in de Nederlandse bestuurscultuur. Welke ruimte laten zijn aan de regering om wetten te maken en beleid uit te voeren? Stelt de oppositie in de Tweede Kamer zich passief op en zijn ze vooral bezig met scorebordpolitiek? Of buiten ze juist alle mogelijkheden uit om hun idealen te verwezenlijken?
Gasten:
· Rick van Well, politicoloog aan de Universiteit Leiden, over de rollen waar oppositiepartijen in Nederland uit moeten kiezen en hoe dat te zien is in hun stemgedrag.
· Linda Bos, communicatiewetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam, met haar spreken we over het gebruik van media door oppositiepartijen en populistische partijen.
Het Spel & De Macht is een podcast van het CNPB van Universiteit Leiden en het Montesquieu Instituut. Redactie en productie door: Caelesta Braun, Simon Otjes en Arend Viëtor.

Mar 8, 2023 • 34min
Bepalen ambtenaren en experts de politiek?
Aflevering 1 | Seizoen 3 | Over depolitisering. De veelbesproken ‘bestuurscultuur’ staat dit seizoen centraal. En depolitisering speelt een belangrijke rol in de Nederlandse bestuurscultuur: Het idee dat politici in Nederland grote ideologische problemen liever tot technische vraagstukken reduceren. Welke invloed heeft dat op onze bestuurscultuur en wat betekent het voor onze democratie?
Gasten:
· Merijn Oudenampsen, socioloog aan de Université Libre de Bruxelles, we spreken hem onder meer over het boek dat hij schreef samen met Bram Mellink: Neoliberalisme. Een Nederlandse geschiedenis.
· Arco Timmermans, bijzonder hoogleraar public affairs bij de Universiteit Leiden, met hem spreken we over depolitisering in het formatieproces.
Het Spel & De Macht is een podcast van het Centrum voor Nederlandse Politiek en Bestuur van Universiteit Leiden en het Montesquieu Instituut. Redactie en productie door: Caelesta Braun, Simon Otjes en Arend Viëtor.

Mar 21, 2022 • 41min
Na de verkiezingen: Wie bestuurt de gemeente?
Aflevering 5 | Seizoen 2 | Over de verkiezingsuitslag, coalitievorming en het bestuur van gemeenten
De gemeenteraadsverkiezingen zijn geweest en aan het begin van deze aflevering staan we met onze gasten stil bij de opvallendste uitslagen. De kiezer heeft gesproken, maar wat nu? In elk van de gemeenten zullen politici aan de slag gaan met het formeren van een nieuw gemeentebestuur. Hoe verloopt de formatie van zo’n nieuw college van burgemeester en wethouders, en welke rol speelt de informateur daarbij? En wie zit er uiteindelijk aan het stuur in de gemeenten? Is dat de gemeenteraad, zijn het de wethouders, of is het uiteindelijk toch de burgemeester?
Gasten:
Job Cohen, voormalig rector-magnificus bij de Universiteit Maastricht, voormalig burgemeester van Amsterdam en voormalig PvdA-leider, die tot 2018 als hoogleraar gemeenterecht aan de Universiteit Leiden de Thorbeckeleerstoel bekleedde
Joes de Natris, onderzoeker en promovendus bij het Centrum voor Onderzoek naar de Economie voor Lagere Overheden (COELO) van de Rijksuniversiteit Groningen
"In 't veld": Andrée van Es, voormalig politica van de PSP en GroenLinks, die na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 als informateur betrokken was bij de vorming van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Utrecht
In onze laatste aflevering spreken we met Job Cohen, voormalig burgemeester van Amsterdam, voormalig PvdA-leider, en voormalig hoogleraar gemeenterecht aan de Universiteit Leiden waar hij tot 2018 de Thorbeckeleerstoel bekleedde. Zowel vanuit zijn politieke ervaring als zijn wetenschappelijke expertise geeft hij inzicht in de verdeling van macht en taken in de gemeente. Daarnaast spreken we Joes de Natris, onderzoeker en promovendus bij het Centrum voor Onderzoek naar de Economie voor Lagere Overheden (COELO) van de Rijksuniversiteit Groningen, die onderzoek doet naar lokaal beleid en het functioneren van de lokale democratie, en recentelijk ook publiceerde over lokale coalitieformaties.
De bijdrage uit het veld komt deze keer van Andrée van Es, voormalig politica van de PSP en GroenLinks, die na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 als informateur betrokken was bij de vorming van het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Utrecht. Met haar bespreken we de rol van de informateur bij het formeren van lokale coalities.
Dit is de laatste aflevering van het tweede seizoen. Redactie en productie door: Femke van de Griendt, Simon Otjes, Wouter Veenendaal & Arend Viëtor.