30NOW - Meditatie voor iedereen

Deze keer geen dialoog tussen Joost en Eveline of een andere gast. Joost ontving een e-mail van een van de luisteraars met de volgende vraag over hoe om te gaan met mensen met andere opvattingen tijdens deze pandemie: "Hoe kan ik respectvol omgaan met mensen die zo anders denken? Hoe kan ik mild blijven naar mensen die andere keuzes maken, terwijl ik zie dat de zorg instort en ik denk dat dit voorkomen had kunnen worden? Kortom, hoe kan ik boosheid en onbegrip vermijden en mijn hart vrij houden in deze pandemie?"Wil je reageren op deze podcast? Heb je andere vragen? Stuur een e-mail naar Joost via podcast@30NOW.nl. Joost heeft samen met Eveline Brandt het boek 'Terug naar het hart: Compassie in het dagelijks leven' geschreven. Bekijk hier het boek: 30NOW.nl/boeken/terug-naar-het-hart

Ciska Matthes verbleef van 1999 tot 2005 in een Japans zenklooster. In deze aflevering spreekt ze met Joost van den Heuvel Rijnders over haar ervaringen tijdens haar verblijf. "Je komt in Japan en alles is in karakters geschreven. Je bent dan opeens analfabeet," zegt ze. Het leven in een zenklooster is heel eenvoudig. "Ik zocht een plek waar ik veel kon zitten. Er werd heel weinig gesproken. Het idee was dat je de hele tijd in de oefening blijft, zelfs bij het snijden van groente. Je blijft rustig en gefocust op wat je op dat moment doet. Ik vond het heerlijk, zo'n intens leven met korte nachten, vroeg opstaan, zwaar lichamelijk werk en veel meditatie. In het klooster was het heel vanzelfsprekend om te leven voor spirituele vrijheid."Het was niet altijd gemakkelijk. "Soms wilde ik ontsnappen. Dan sloop ik 's nachts naar buiten en dwaalde ik door de buurt." Ciska heeft vele levenslessen geleerd en na zes jaar vond ze het genoeg. Haar zenmeester zei tegen haar: "Ga maar naar je moeder, je moeder is je leraar." Wanneer Joost haar vraagt welk aspect van haar tijd in het klooster nog steeds dagelijks aanwezig is, antwoordt Ciska: "Niet jezelf op de eerste plaats zetten."Wil je meer lezen? In het Boeddhistisch Dagblad (boeddhistischdagblad.nl) zijn een reeks artikelen van Ciska verschenen over haar zenmeester Harada Tangen Roshi. Daarnaast kun je het boek "De Lege Spiegel" van Janwillem van de Wetering (www.milinda-uitgevers.nl/asoka/boek/3538/de-lege-spiegel) lezen. Voor meer informatie kun je terecht op de website van Ciska: www.hetoogvandeorkaan.nl.

In deze aflevering zitten Eveline Brandt en Joost van den Heuvel Rijnders als vanouds samen aan de keukentafel. Aanleiding voor het gesprek is het verschijnen van hun boek ‘Terug naar het hart’ dat vanaf vandaag in de winkel ligt. Hun eerste boek ‘Terug naar de markt’ gaat vooral over de kwaliteiten van mindfulness en wijsheid. Dit nieuwe boek gaat over de hartskwaliteiten , onder andere vriendelijkheid, compassie, medevreugde en gelijkmoedigheid. Deze aspecten –wijsheid en vriendelijkheid- worden in het boeddhisme vergeleken met een vogel die twee vleugels nodig heeft om goed te kunnen vliegen en zijn weg te vinden in de wereld. ‘Het lijken twee gescheiden kwaliteiten, maar beide vleugels maken deel uit van dezelfde vogel', aldus Joost. 
Er zijn ook andere hartskwaliteiten die in hun boek worden beschreven, bijvoorbeeld dankbaarheid, tevredenheid en een ethisch gezonde levenstijl die het welzijn van alle wezens dient. Is dat niet soft? ‘Het kan soft zijn, meegaand, maar tegelijkertijd ook heel moedig. In plaats van weg te lopen van een conflict, of van iets anders wat lastig is, kunnen we even pauzeren en openen, en misschien daarmee wel de ruimte ervaren om een andere weg in te slaan. En stil te staan bij de vraag: wat heeft de wereld nodig? Dan spreekt het hart'. Aldus Joost. Eveline benoemt ook dat er sprake kan zijn van een gezond eigenbelang. ‘Ga maar naar: waar slaap je beter op, rancune of vriendelijkheid?’. In hun boek worden de eeuwenoude boeddhistische inzichten gekoppeld aan recent wetenschappelijk onderzoek. Eveline: ‘Westerse psychologie bevestigt inzichten van de boeddha. Dat ervaar ik zelf ook. Hoe meer ik oefen in mindfulness en vriendelijkheid, hoe meer het terugkomt. Als ik kijk met zachte ogen dan zie ik ook meer zachtheid om me heen'. 

Joost hoopt dat dit boek een bijdrage kan leveren aan het plezier en vreugde in meditatie. ‘Als we het hart meenemen in de meditatie wordt de oefening ruimhartiger, plezieriger, leuker’. Eveline sluit de podcast af met een korte vriendelijkheidswens. Bestel hier het boek bij Uitgeverij Asoka https://milinda-uitgevers.nl/asoka/boek/3536/terug-naar-het-hart

In deze podcast spreekt Joost van den Heuvel Rijnders met Ineke Visser (1963). Ineke heeft jarenlang in een hospice gewerkt, eerst als vrijwilliger en later als coördinator. Ze is ook auteur van verschillende boeken over sterven en initiatiefnemer van het Landelijk Expertisecentrum Sterven. Daarnaast is ze docent bij de Intensive "Omgaan met Sterven" op post-HBO niveau van het expertisecentrum. Het gesprek gaat over haar ervaringen in het hospice."Ik heb de belangrijkste lessen geleerd in het hospice, in de nabijheid van mensen op de grens van leven en dood. Sterven is een autonoom proces. Het is iets dat met ons gebeurt, we kunnen het niet regisseren. Mijn werk in het hospice heeft me geleerd om mee te bewegen met het ritme van het leven", aldus Ineke.Een van de doelen van Ineke's werk is om sterven opnieuw een plaats te geven in het bewustzijn van mensen en de samenleving als geheel. "Sterven is een gelaagd proces. Naast het fysieke proces gebeurt er veel op emotioneel, mentaal en spiritueel niveau. Sterven is, zou je kunnen zeggen, intens leven. Mensen keren naar binnen, de buitenwereld wordt kleiner en de binnenwereld groter."Er zijn zeker overeenkomsten tussen meditatie en stervensbegeleiding. "De stervensfase vereist een meditatieve houding, stil worden en gewaar zijn van wat er gebeurt."Ineke is de auteur van de boeken "In het licht van sterven: Ervaringen op de grens van leven en dood", "Sterven: Tijd voor een ander verhaal" en "Een andere kijk op orgaandonatie: Verkenningen van het stervensproces". Haar boeken zijn te koop op www.weerschijn.nl.Luisteraars van deze podcast kunnen het tijdschrift DREMPEL, een magazine over leven met sterven, bestellen met 10% korting door de kortingscode DREMPEL2122 toe te voegen tijdens het bestelproces. In plaats van € 13,95 betaal je dan € 12,55, inclusief verzendkosten. Het magazine heeft 106 pagina's, bevat geen advertenties en is rijk geïllustreerd. Het bevat inspirerende interviews, reportages en artikelen.Meer informatie over het Landelijk Expertisecentrum Sterven is te vinden op landelijkexpertisecentrumsterven.nl.

In deze nieuwe podcast spreekt Joost van den Heuvel Rijnders met LP Sander Khemadhammo (1978). Sander is een boeddhistische monnik en woont in de Thaise tempel in Afferden, Gelderland. Voordat hij monnik werd, bestond zijn spirituele oefening jarenlang uit vrijwilligerswerk in boeddhistische tempels in Frankrijk en België. "Voor mij was het erg belangrijk om te oefenen binnen een levende traditie die me ook praktische handvatten bood voor zelfontwikkeling." Er zijn ook uitdagingen. "Het is een uitdaging om de levendigheid van de routine te behouden." Het gesprek gaat verder over de verschillen en overeenkomsten tussen Thaise tempelbezoekers en de zitmeditaties zoals die worden beoefend bij 30NOW."In Nederland zijn er mensen die mediteren en geïnspireerd zijn door het boeddhistische pad, en zij bevinden zich tussen de Aziatische lekenboeddhisten en monniken. Bezoekers van de Thaise tempel zijn vaak veel meer toegewijd. Dat is ook een vorm van meditatie, maar je ziet het in Nederland niet zo vaak. Ze oefenen ook niet in de vorm van cursussen of retraites. Je leert het tijdens ceremonies, ook van je ouders. Het is geen techniek, maar je leert het in de ceremonie."Sander Khemadhammo sluit de podcast af met een traditionele chant in het Pali over de Boeddha, zijn leer en de gemeenschap.Voor meer informatie en manieren om te helpen, kun je de volgende bronnen raadplegen:Informatie over de tempel van Sander: https://www.stichting-dhammakaya.nl/nl/YouTube-kanaal: https://www.youtube.com/c/BhikkhuKhemadhammo/featuredFacebook-groep: https://www.facebook.com/groups/dhammakayanl

Paul van Gogh (1978) is een Boeddhistisch Geestelijk Verzorger bij Defensie. Hij heeft jarenlang gewerkt in de psychiatrie en gehandicaptenzorg. Eerst studeerde hij religiestudies en daarna volgde hij de opleiding tot boeddhistisch geestelijk verzorger. Voordat hij bij Defensie aan de slag ging, werkte hij drie jaar bij justitie.Het gesprek met Joost van den Heuvel Rijnders gaat over het werk van een geestelijk verzorger. "Mijn werk draait om de diepere levensvragen. Bij Defensie creëren we een vrije ruimte waarin elke vraag er mag zijn. Te midden van de dagelijkse drukte bieden wij de mogelijkheid om even stil te staan, zonder oordeel te bevragen en zonder oordeel te kunnen luisteren. Mensen hebben vaak al zelf alle antwoorden in zich; intrinsieke wijsheid is bij iedereen aanwezig. Als je maar stil bent en durft te kijken, dan weet je wel wat je te doen staat."Als boeddhistisch geestelijk verzorger draagt Paul geen wapen, hij is "niet combattant". "Ik heb echter wel leren marcheren, kaart lezen, in de modder slapen en te maken gehad met slaapdeprivatie. Tijdens de eindoefening werd er een beroep gedaan op mijn veerkracht."Is er een spanningsveld om als boeddhist te werken voor een organisatie die geweld gebruikt? "Ik voelde vooral spanning omdat ik dacht dat ik dat moest voelen. Wij zijn er echter voor de menselijke kant van de militairen. Het bieden van een vrije ruimte, een luisterend oor en het bespreekbaar maken van zaken vermindert het lijden. Dat is natuurlijk een belangrijk boeddhistisch principe." Paul hoopt ook boeddhistische meditatie te kunnen introduceren bij Defensie. "De moed om een gebouw binnen te rennen is één ding, de moed om je eigen tempel binnen te treden is iets anders. Dat vergt een ander soort moed. De eerste vorm gaat over harde krachten. Waar we in het boeddhisme mee werken zijn zachte krachten, die uiteindelijk misschien wel sterker zijn dan die andere krachten."Volg Paul op Facebook: De Krijgsmacht Boeddhist Website: https://www.dgv.nl/index.php/nl/boeddhisme Voor reacties, ideeën of suggesties kun je mailen naar Paul PA.v.Gogh@mindef.nlWil je meditaties en lezingen beluisteren of een keer meedoen met de gratis dagelijkse live meditatie? Bezoek dan 30NOW.nl. Je kunt het werk van 30NOW ondersteunen door lid te worden. Als lid krijg je toegang tot honderden meditaties en lezingen, en korting op live cursussen en verdiepingsreeksen. Je bent van harte welkom!

Bay Hagebeek is een ondernemer, meditatiebegeleider en punkrocker met unieke inzichten. Hij deelt zijn uitdagende reis van punk naar meditatie, en hoe deze overgang hem hielp bij zelfontdekking. Bay bespreekt de impact van onethisch gedrag binnen de meditatiegemeenschap en de ethische dilemma's die daarbij komen kijken. Zijn persoonlijke ervaringen met gendertransitie zorgen voor een emotionele verkenning van identiteit en acceptatie. Hij benadrukt de rol van mindfulness in ouderschap en de kracht van authentieke communicatie.

Dingeman Boot (1934) is een 'stadsmonnik' die cursussen en retraites geeft in yoga en meditatie. Hij heeft een rijk spiritueel leven en heeft in totaal meer dan zes jaar in retraite doorgebracht. Hij vond inspiratie in yoga en de hindoeïstische filosofische stroming advaita vedanta, vipassana en zen. De afgelopen 20 jaar beoefent hij de Tibetaanse dzogchen, die hij beschouwt als een voortzetting van vipassana.Het gesprek gaat over zijn reis en zijn ervaringen van eenheid, evenals het gevoel van verbondenheid met de natuur. "Eén worden met wat je werkelijk bent. De Boeddhanatuur drukt zich uit in liefde. Iedereen heeft een innerlijke drang om heelheid te bereiken. Niet iedereen is zich daarvan bewust. Je kunt niets afdwingen, maar je kunt je er wel voor openstellen. Als je iets wilt doen, sta je jezelf in de weg."Dingeman kijkt met veel ontroering terug op zijn spirituele reis. "Het was een lange reis en ik was koppig. Maar uiteindelijk heeft het me veel vrede en rust gebracht. Soms denk ik: waar heb ik dit aan verdiend? Ik kan wel huilen van dankbaarheid." Hij mediteert nog steeds en ervaart dagelijks een vrij ontspannen manier van zijn. "Het is oké, zelfs als het niet oké is, is het oké."Meer informatie over Dingeman is te vinden op www.pannananda.nl. In februari 2021 werd zijn boek 'Komen tot vrede, komen tot zijn' (Asoka) gepubliceerd. In dit boek neemt hij de lezer mee op zijn spirituele reis, in zeven stadia en aan de hand van 49 levenslessen.Als je meditaties en lezingen wilt beluisteren of een keer wilt deelnemen aan de gratis dagelijkse live meditatie, bezoek dan 30NOW.nl. Het is mogelijk om het werk van 30NOW te ondersteunen met een lidmaatschap. Hiermee krijg je ook toegang tot honderden meditaties en lezingen, evenals korting op live cursussen en verdiepingsreeksen. Je bent van harte welkom!

De gast in dit gesprek is Riët Aarsse, verbonden aan Amsterdam Inzichtmeditatie en leraar Insight Dialogue. Joost spreekt met Riët over de huidige situatie in Myanmar sinds de militaire coup van 1 februari, waarbij de gekozen leiders gevangen zijn gezet. Ze maken zich zorgen over de mensenrechtensituatie en zijn onder de indruk van de enorme veerkracht van de jongere generaties die onvermoeibaar en geweldloos de straat op gaan.Vipassana of inzichtmeditatie, hartmeditatie, mindfulness - het heeft allemaal een connectie met Myanmar. Ze bespreken de relatie tussen meditatie hier in het Westen en de boeddhistische traditie in Myanmar. Ze praten ook over hoe we dankbaarheid kunnen uiten door hulp te bieden. Ze bespreken wat we in Nederland kunnen doen voor de mensen die zo vastberaden zijn om de democratie terug te krijgen."De bewaring van de dhamma en de betekenis ervan voor het dagelijks leven in een cultuur die erdoor doordrenkt is - daar kunnen we de mensen in Myanmar dankbaar voor zijn," aldus Riët.Zowel Joost als Riët maken deel uit van vipassana.nu, een collectief van retraitebegeleiders. Beiden hebben lange tijd gemediteerd en gestudeerd in boeddhistische kloosters in Myanmar en voelen zich diep verbonden met het land en de mensen.Moge alle mensen in Myanmar veilig zijn en vrij van vijandigheid.

Joost zit samen met Marjolein Prenger aan tafel op de Universiteit Twente. Marjolein is stagebegeleider en docent Psychologie aan de universiteit. Het gesprek gaat over het welzijn van studenten tijdens de coronapandemie en het vak Personal Reflection and Development. In dit vak mediteren studenten wekelijks gedurende zes weken. "Mijn rustmoment van de week", beschreef een van de deelnemers haar ervaring. Een andere student veranderde tijdens die zes weken van een voorkeur voor deathmetal naar muziek met zachtere klanken. "Nu durf ik daarnaar te luisteren zonder bang te zijn verstrikt te raken in mijn eigen gedachten." Een mooie metafoor voor het ervaren van mildheid, ontspanning en bewustwording.Naast haar werk aan de UT heeft Marjolein ook haar eigen praktijk waar ze de cursus Mindful Parenting geeft. Hierbij staat het integreren van mindfulness in het gezinsleven centraal. "Het is zo jammer dat veel ouders zoveel stress ervaren bij iets moois als het ouderschap. Ik vraag ouders weleens: durf je de snelheid uit je dag te halen?"Luister naar aflevering #13 en ontdek hoe mindfulness op een prachtige manier wortel schiet in Twente.In maart 2021 start bij 30NOW een 6-weekse meditatiecursus voor studenten, gegeven door Marjolein en Ed de Bruin.