Goede Gesprekken

Het huidige economische systeem heeft een aantal superrijken opgeleverd die beschikken over bizarre vermogens. Hoogleraar ethiek Ingrid Robeyns (Leuven 1972) vindt dat er een einde moet komen aan die oneindige concentratie van rijkdom in handen van enkelen. Stel een limiet in en laat het geld weer terugvloeien naar waar het vandaan komt: de samenlevingSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Schrijver Abdelkader Benali (Marokko 1975) heeft een prikkelende hedendaagse bewerking gemaakt van Hamlet. Voor jongeren van twaalf jaar en ouder. Het mes snijdt aan twee kanten. Het maakt dit meesterwerk uit de wereldliteratuur toegankelijk én het werpt verrassend helder licht op het huidige fenomeen van de gentrificatie van oude stadswijken. De wereld is een chaos. Hoe kan ik me daar nog in thuis voelen? "Bereid zijn is alles".See omnystudio.com/listener for privacy information.

Olave Nduwanje Basabose (Burundi 1984)was de eerste zwarte transgender persoon in Nederland die zich kandidaat stelde voor landelijke verkiezingen en gemeenteraadsverkiezingen. Ze noemt zichzelf non-binair frans femme. Ze is feminist en activist, jurist, kunstenaar en auteur van columns, opinie-artikelen en verhalen. Ze komt oorspronkelijk uit Burundi, het gezin vluchtte voor etnisch geweld toen ze negen jaar oud was.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne begon exact een jaar geleden. Vrijwel niemand geloofde dat Rusland het buurland daadwerkelijk zou aanvallen. En toch gebeurde het. Wat betekent dat voor onze visie op de internationale betrekkingen? Is het mogelijk om een tunnelvisie te vermijden? Oost-Europa kenner Laurien Crump blikt terug op het afgelopen jaar. En ze kijkt vooruit: is er een mogelijke exit-strategie?See omnystudio.com/listener for privacy information.

In october 2022 was er een uitbraak van vogelgriep op een nertsenfokkerij in het noordwesten van Spanje. Voor de New York Times was het reden om alarm te slaan: 'An even daedlier pandemie could soon be here'. Is dat zo? Thijs Kuiken is de geëigende persoon om die vraag te beantwoorden, hij geldt wereldwijd als dé expert op het gebied van vogelgriep. Hij is als hoogleraar virologie verbonden aan Erasmus MC in Rotterdam en combineert kennis op het gebied van huisdieren, wilde dieren, én mensen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hij is 91 en onverminderd geïnteresseerd in het leven. Hans Beerends. Zijn hoge leeftijd staat een activistisch engagement geenszins in de weg. Integendeel, hij volgt het allemaal en waar mogelijk doet hij nog mee ook. Zoals hij zijn hele leven al strijdt tegen honger en armoede in de wereld. Beerends richtte in de jaren ’70 met een aantal mensen de Wereldwinkel Amsterdam op, en groeide uit tot de kleurrijke en extravagante aanvoerder van de Derde Wereldbeweging. Onlangs verscheen een monografie over hem: 'Levenslang activist. Hans Beerends en de strijd voor een eerlijke wereld', geschreven voor Ellen Mangnus & Marc Broere. Het schetst zijn persoonlijke levensverhaal tegen de achtergrond van het actieklimaat in die roerige jaren van de vorige eeuw.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ooit was het gewoon. Dat je stukken land en water deelde met elkaar. Iedereen mocht er gebruik van maken, zolang je er maar op lette dat er genoeg overbleef voor de anderen. Het was gemeenschappelijk bezit. Het kapitalistische systeem heeft deze praktijk van de commons vergiftigd. Maar volgens filosoof Thijs Lijster (1981) is er een weg terug. In zijn boek 'Wat we gemeen hebben' laat hij zien dat er nog veel meer vormen van meentes zijn dan we denken, en dat ze tot op de dag van vandaag de kop op blijven steken. Dat is iets waar je hoop aan kunt ontlenen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Jongeren tussen 18 en 21 jaar die niet zijn opgegroeid in een veilige thuissituatie komen vaak op straat terecht. Omdat ze slechts recht hebben op een bijstandsuitkering van € 265,- zijn ze aangewezen op de dak- en thuislozen opvang. Bovendien worden ze behandeld vanuit wantrouwen in plaats van vertrouwen. In Eindhoven is een project gestart dat dit helemaal omdraait: Het Bouwdepot. Jongeren krijgen een jaar lang iedere maand € 1055,- (de hoogte van de bijstand voor volwassenen), en deze schenking is onvoorwaardelijk. Het haalt de stress weg en biedt ruimte om aan hun toekomst te bouwen. Aiden (20 jaar) kan erover mee praten. Manon van Hoeckel, ontwerper, is een van de initiatiefnemersSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Sjors Roeters (Groningen, 1991) heeft het aangedurfd om in zijn boek 'Miljardairs onder de guillotine' de koe bij de horens te vatten: schrijven over het kapitalisme als systeem. Dat grote politieke, sociale en economische systeem dat is doorgedrongen tot in de haarvaten van ons leven en zo’n beetje elk aspect van dat leven negatief beïnvloedt. Dat is moedig. Want, het hoeft geen betoog dat de wereld overspoeld wordt door angstaanjagende crises van globale aard. En als je vraagt naar de oorzaken, wordt steevast verwezen naar het kapitalisme als boosdoener. En daar laten we het dan bij. Want het is te groot om aan te pakken. Te onmisbaar ook. Er is immers geen goed alternatief. Precies dat stelt Sjors Roeters aan de orde. Want die alternatieven zijn er wel degelijkSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Jarenlang schreef Marjoleine de Vos in NRC Handelsblad over de cultuur van voedsel, eten en koken. Die stukken zijn nu gebundeld tot 'Een dolgelukkig Montessorivarken. Over lekker eten'. Het is een boek dat vrolijk stemt. Haar stijl is geestig en verraderlijk suggestief. Je krijgt onbedaarlijk zin om zelf in de keuken aan de slag te gaan. Maar omdat eten zo essentieel is, gaat het over veel meer, het gaat uiteindelijk over het leven zelf. Aandacht voor eten voedt de levenslust.See omnystudio.com/listener for privacy information.