Vroeg!

Begin september blies het Amerikaanse leger een Venezolaans bootje op in internationale wateren. Elf mensen werden gedood. Volgens president Trump waren het leden van een drugsbende, volgens critici was het een grove schending van het internationaal recht. Washington breidt de militaire aanwezigheid in de Caribische regio verder uit. En dat voelt Curaçao, op slechts 65 kilometer van Venezuela,  met een Nederlandse marinebasis én een Amerikaanse luchtmachtbasis op het eiland. Te gast: Journalist van het Caribisch Netwerk, Oscar van Dam

Nu zijn eerste 100 dagen als Paus Leo er op zitten, is het tijd om de balans op te maken: Hoe heeft hij het gedaan? Wat viel op en waar praat men over in het Vaticaan? Zijn er al controverses en/of is de katholieke burger tevreden? Te gast: Luuk van den Einden, eindredacteur bij Katholiek Nieuwsblad. 

9 september 2025 is weer een grote dag voor Apple-fans: deze dag onthult Apple de nieuwe iPhone-lijn, onder consumenten ook wel bekend als de iPhone 17.  Met al die vooruitstrevende schermen en verbeterde camera’s is de wereld afgeleid. Maar onze uitzending vandaag richt zich op de verborgen prijs van deze gadgets. Want de telefoon die wij bijna allemaal gebruiken, bestaat uit conflictmineralen uit Oost-Congo. Wat zijn dat voor mineralen, en wat is er aan de hand in Congo? We praten erover met Gaetan Mbwete, voorzitter van Wij Zijn Congolezen.

Afgelopen zomer schrok Nederland van de grote hack bij datalab Clinical Diagnostics, een lab dat onderzoek deed voor Bevolkingsonderzoek Nederland. Internetcriminelen hadden toegang tot privégegevens van honderdduizenden vrouwen. En als dat nog niet erg genoeg was, schreef de Nationale Ombudsman deze week dat slachtoffers te laat en en niet volledig ingelicht zijn over het datalek. Veel vrouwen tasten hierdoor nog steeds in het duister.  Een groep vrouwen uit de cyber security wereld is er klaar mee en staat nu op tegen slecht beveiligde data. Ze noemen zichzelf de Digitale Dolle Mina's.'Baas over eigen data'. Te gast: oprichters, en cyber security specialisten: Daniëlle Wagemakers en Astrid Oosenbrug

Veel Nederlanders zijn te zwaar. En dat probleem gaat de aankomende jaren alleen maar toenemen, verwacht het RIVM. Het instituut verwacht namelijk dat het aantal mensen met overgewicht zal oplopen tot 64% in 2050. In 2022 was dit 50%.  Als oplossing voor dit probleem werd in 2019 gecombineerde leefstijlinterventies ingevoerd in het basispakket van de zorg. Klinkt als een goed idee, maar nu blijkt uit onderzoek van het RIVM dat 4 van de 10 deelnemers vroegtijdig afhaakt bij dit programma. Wat houdt dat programma in, waarom haken zo veel mensen af, en wat kan er verbeterd worden om de uitval te verminderen? We praten erover met RIVM-onderzoeker Ardine de Wit en leefstijlcoach Krista Hoogink.

De introweken zijn voorbij, en een kersverse lading studenten zit vanaf deze week weer braaf in de collegebanken. Voor veel van deze jongeren is een nieuwe levensfase aangebroken: voor het eerst op eigen benen, je weg vinden in een nieuwe stad, blokken in de bibliotheek voor de eerste tentamens en natuurlijk: op zoek naar een kamer. En dat gaat niet zonder slag of stoot. Al jaren is een studentenkamer zoeken een grote opgave voor jongvolwassenen. De prijzen van de kamers stijgen elk jaar, het aanbod lijkt niet toe te nemen en de concurrentie is groot. Hoe ziet de huizencrisis eruit in de studentenwereld? Te gast: Maaike Krom, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond en Dante Glastra van Loon, voorzitter van studentenbelangenbehartiger VIDIUS uit Utrecht.

Uit een onderzoek van RTL blijkt dat nog maar 4% van de Nederlanders vertrouwen heeft in de politiek, een historisch dieptepunt. Ook vertrouwen in de gevestigde media is laag en gesprekken over bijvoorbeeld asiel en migratie lijken zo te verharden, dat je alleen maar voor of tegen kan zijn. Toch zijn er mensen die ondanks al dat wantrouwen, tegenstellingen en onbegrip de verbinding proberen te zoeken. waarom eigenlijk en leent elk onderwerp zich daar wel voor? Te gast: Eefje Hendriks, oprichter van Deep Canvassing Nederland

Nog geen twee jaar geleden was er een grote aardbeving in Afghanistan. 24 uur geleden kwam er een nieuwe aardbeving bij. Inmiddels zijn er honderden dodelijke slachtoffers en over veel kleine bergdorpen is er nog veel onduidelijk. De Taliban heeft een hulpvraag uitgezet naar de internationale gemeenschap, maar dat ligt gezien hun aanwezigheid bij veel landen lastig. Wat betekent dit voor de burgers in Afghanistan? en hoe komen zij deze ramp te boven als de vorige klap nog verwerkt moet worden? Te gast: Haris Faiz, oprichter van de OMID Foundation, die zich inzet voor de opbouw en toekomst van Afghanistan.

Het gaat niet goed met mensen die werken in de creatieve industrie: burn-outs, korte carrières en onveilige werkomstandigheden zijn aan de orde van de dag. Wat maakt dat het zo moeilijk is om op een gezonde manier in deze sector aan het werk te kunnen en hoe valt dit te veranderen? Mark Deuze, hoogleraar mediastudies aan de UvA, schreef er een boek over: 'Well-Being and Creative Careers' en vertelt erover in Vroeg!.

Als je in een grote studentenstad als Wageningen, Delft of Groningen woont, zal het straatbeeld er vanaf maandag weer nét iets anders uitzien. Door het hele land beginnen nieuwe studenten aan opleidingen psychologie, verpleegkunde of ICT, maar voor de opleiding Keltisch is dat dit jaar ook meteen de laatste lichting. Andere studies verdwijnen komend jaar al, of ze gaan op in andere studies. De reden daarvoor zijn grote bezuinigingen in het hoger onderwijs, maar wat gaat er daardoor eigenlijk verloren? Daarover praat Jan met twee oud-studenten wier opleiding binnenkort misschien niet meer bestaat: Mirjam de Jonge die Italiaans studeerde, en Maria de Roever, Masterstudent Aardwetenschappen.