Vroeg!

Livestreaming van geweldsdaden - soms zo erg als moord - op social media en de rol van algoritmes bij de verspreiding van zulke beelden. Het is een complex onderwerp, dat veel vragen oproept over hoe content online zichtbaar wordt en wat platforms kunnen doen om schadelijke livestreams tegen te gaan. Te gast: Stephan Mulders, advocaat gespecialiseerd in het privacy- en technologierecht en vrijwilliger bij Privacy First

Een belangrijke uitspraak over de kosten van huisartsen. Want vandaag volgt de uitspraak in zes zaken over de tarieven die voor 2023, 2024 en 2025 zijn vastgesteld voor de huisartsenzorg. Huisartsenpraktijken hebben, naar eigen zeggen, meer zorg voor minder geld geleverd de afgelopen jaren. Klopt dat, hoe kan dat, en is het eigenlijk erg? En: wat betekent het voor de zorg die jij en ik krijgen? Te gast is de voorzitter van de Landelijke Huisartsen Vereniging, Marjolein Tasche. 

Waar hebben kinderen recht op, worden die rechten genoeg gewaarborgd en hoe reflecteren we als samenleving wanneer er soms iets ernstigs fout gaat. Het zijn vragen die sowieso gesteld moeten worden, maar vandaag extra belangrijk zijn, aan de start van de week tegen kindermishandeling. Dit an sich is natuurlijk al genoeg aanleiding voor een gesprek, maar deze week is het ook nog eens 36 jaar geleden dat het VN-verdrag inzake de Rechten van het Kind werd aangenomen. Te gast is advocaat gespecialiseerd in jeugd- en familierecht Marco Erkens. Heb je na deze podcastaflevring de smaak te pakken en wil je meer weten? Luister dan naar de podcast van Marco Erkens: Onvolwassen Jeugdrecht. Te vinden op Spotify. 

Jazz is springlevend en altijd in beweging. Zo kan je vandaag de dag naar jazz luisteren met invloeden uit electronica, hiphop en soul. En juist op een plek als Super Sonic Jazzfestival kan moderne jazz groeien. Maar wat is dat, jazz? Hoe is het eigenlijk ontstaan? Welke struggles en overwinningen zijn terug te horen in de muziek? En, welke kant beweegt moderne jazz zich op? Jan bespreekt het met Larry Jackson, muzikant & documentairemaker. 

De verwijten tussen China en Japan vliegen deze week over en weer. Allemaal vanwege uitspraken van de nieuwe Japanse premier Takaichi (Takka-Ietsjie). Zij mengde zich in een al jaren durend conflict tussen China en Taiwan. Want het voortbestaan van het land Japan zou onder druk staan, als China Taiwan zou aanvallen. En dat viel op zijn zachtst gezegd niet goed bij de Chinese overheid. Wat maakt het dat de gemoederen zo hoog oplopen? En wat betekent dit voor de onderlinge verhoudingen tussen de twee grootmachten?  Jan praat erover met sinoloog, japanoloog én universitair docent Oost-Azië Studies aan de Universiteit Leiden, Casper Wits!

Vandaag overhandigt 'de Groene 11', dat is een samenwerking tussen natuur- en klimaatorganisaties, een kamerplant en een verkiezingsmanifest aan de nieuwe Kamerleden die vandaag worden geïnstalleerd. De organisaties willen klimaat en natuur weer nadrukkelijk op de agenda zetten na een periode waarin deze thema's beperkt aan bod kwamen. Ook is de klimaattop weer in volle gang. Wereldleiders, klimaatexperts en activisten komen bijeen om de staat en de toekomst van het klimaat te bespreken. En dat gaan we in VROEG! ook bespreken, en wel met Erik van Sebille, hoogleraar Oceanografie en Klimaatwetenschap aan de Universiteit van Utrecht. 

De Amerikaanse Democraten maakten vorige week een vette drieslag: zo won de zelfbenoemd democratisch-socialist Zohran Mamdani de burgemeestersverkiezing in New York en gingen twee Democraten in New Jersey en Virginia er vandoor met het gouverneurschap. Is dit de opleving waar de Democraten zo van dromen? En wat betekent dit voor de Republikeinen? Te gast: Amerikakenner Kenneth Manusama.

In Nederland is 1 op de 3 mensen mantelzorger: dat zijn er meer dan 5 miljoen, blijkt uit cijfers van het Sociaal en Cultureel Planbureau. En dat heeft allerlei redenen: vergrijzing, druk op de zorg, oplopende kosten. En volgens verwachting zal het aantal mantelzorgers in ons land alleen maar toenemen. Dagelijks helpen miljoenen mensen hun naasten met allerlei aspecten in hun leven. Dat kan heel intensieve hulp zijn, maar ook heel laagdrempelig, zoals wekelijks boodschappen doen voor je buurvrouw. Op deze Dag van de Mantelzorg, duiken wij dieper in het werk van deze grote groep Nederlanders en de uitdagingen die daarbij komen kijken. Te gast zijn mantelzorger Ton den Iseger en bestuurder bij MantelzorgNL Esther Hendriks. 

Nu de wapenstilstand van kracht is keren veel Gazanen terug naar hun oude woonwijk. In 80% van de gevallen is dit een lege vlakte vol met stof. Maar door het staakt-het-vuren en het vrijlaten van de gijzelaars durven sommige Gazanen waaronder de burgemeester van Gaza-stad, Yahya al-Sarraj, heel voorzichtig te dromen over een einde aan het geweld. Maar hoe doe je dit, een land opbouwen na oorlog en genocide? En met welke middelen? Jan praat erover met Universitair Docent Midden-Oostenstudies aan de Rijksuniversiteit Groningen Kiki Santing!

De PVV begon haar afgelopen verkiezingscampagne met een discriminerend beeld: links een jonge blonde vrouw en rechts een norse, gerimpelde vrouw met hoofddoek, met de tekst "Aan U de keuze op 29/10". Het bericht zorgde voor meer dan 2500 meldingen van discriminatie. Ook bij andere politieke partijen is het steeds normaler om Nederlandse moslims te ondermijnen en verdacht te maken. Terwijl er veel discriminatie tegen moslims is geweest gedurende de verkiezingscampagne(en daarvoor) is er aan de andere kant weinig aandacht voor dit probleem binnen de politiek, zoals contcreet beleid om het te bestrijden. Hoe hebben Nederlandse moslims zelf de afgelopen verkiezingsperiode ervaren en hoe doorbreken we die normalisering van moslim-discriminatie? Te gast: Ismaïl Sarti, bestuurslid bij het Collectief Jonge Moslims