De Leerlingen

Deze aflevering gaat over de betekenis en kracht van Jezus’ opstanding uit de dood en de impact op ons leven, hier en nu. De Engelse schrijver C.S. Lewis deed een uitspraak over het christelijk geloof die ook specifiek toe te passen is op de opstanding: de opstanding van Jezus is - als ze onwaar is - onbelangrijk. Maar als ze waar is, dan is de opstanding oneindig belangrijk. Het enige wat de opstanding niet kan zijn, is een beetje belangrijk.  Nee, het de opstanding van Jezus Christus is onze ultieme hoop. Voor later én voor vandaag. 

Elk mens leeft met bepaalde verhalen om zijn of haar leven betekenis te geven. Die verhalen worden gevormd door onze persoonlijke ervaringen, de cultuur waarin we leven en de bronnen waartoe we ons verhouden. Je kunt je leven bouwen op het verhaal dat we hier bij toeval zijn en moeten genieten zo lang het duurt, je kunt geloven in het verhaal dat als we maar genoeg individuele vrijheid hebben en we doorgaan met emanciperen, alles goed komt. Of het verhaal dat het vroeger beter was, toen de kerken nog vol zaten en en nog niet zoveel migranten waren. Of in het negatieve verhaal dat de wereld kapotgaat als we niet heel snel ingrijpen. Zo is er ook een christelijk verhaal. In deze aflevering gaan we ontdekken wat dat betekent.  Daarvoor duiken we in deze serie in de wereld achter het Bijbelverhaal van 'De Emmaüsgangers', dat je vindt in het laatste hoofdstuk van het Evangelie van Lucas. Twee mensen zijn vanuit Jeruzalem teleurgesteld op weg naar huis op de namiddag van de paasdag. Jezus komt naast hen lopen, maar ze herkennen Hem verrassend genoeg niet.  Hij zegt in feite: jullie leven nog met het verkeerde verhaal. Jullie leven niet in een tragedie, zoals je dacht. Luister, er is iets nieuws begonnen! Het grote verhaal van God is op grootse wijze zichtbaar geworden en heeft een nieuwe, bevrijdende en alles veranderende wending genomen!

In dit tweede seizoen van De Leerlingen staat de vraag centraal hoe we tot geloof in Jezus komen. Hoe zien we Hem in ons leven? Terwijl de een van harte gelooft in Jezus die als God mens werd en ons verloste door te sterven aan een kruis en op te staan uit de dood, kan iemand anders dat gewoonweg niet geloven of niet meer geloven.  In deze nieuwe twaalfdelige serie is het verhaal van de Emmaüsgangers uit Lucas 24 onze lens om naar de hele Bijbel te kijken. Aan de hand van dit verhaal leggen we ons leven onder de loep en onderzoeken vooral wie Jezus is.

Heb jij vertrouwen in de toekomst?  Zit je goed in je vel en denk je: ja, laat die toekomst maar komen. Of maakt het je toch ook wel zenuwachtig wat jezelf en ons te wachten staat? We leven in een explosieve tijd met grote ontwikkelingen. We hebben ook dingen in ons eigen leven die spannend zijn. Hoe kom ik goed rond met die hoge prijzen en mijn niet zo goed betaalde baan? Hoe ontwikkelt mijn ziekte zich verder? Vind ik überhaupt ooit een goede levenspartner? Het ding is: het leven is en blijft onzeker, hoeveel controle je nu ook lijkt te hebben. Een ziekte, een pandemie, een ontslag… het kan je flink aan het wankelen brengen.  Dit is precies waar Jezus het over heeft in Zijn Bergrede. Hij heeft het over een fundament voor je leven, waardoor je het leven blijft aankunnen, hoe het ook stormt en wat de toekomst ook in petto heeft. Het is een fundament waardoor je je niet terugtrekt in je eigen schulp, maar de ruimte hebt om vanuit Jezus’ liefde in de wereld te staan.

Bewust of onbewust heb je bepaalde ideeën voor wie je lief wilt zijn en voor wie dat minder nodig is. Over hoe je omgaat met mensen die vervelend doen of irritante dingen zeggen en over voor wie je op wilt komen als hen onrecht aangedaan wordt. In de bergrede reikt Jezus ons zo’n idee aan, een gedragsregel, een manier om met elkaar om te gaan. Hij zegt: Behandel anderen dus steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen Je denkt misschien: ja, dat heb ik weleens gehoord. Heel mooi hoor! Maar: achter deze eenvoudige uitspraak, die de gouden regel wordt genoemd, gaat een wereld schuil die het niveau van tegeltjeswijsheid ver overstijgt. Deze gedragsregel, deze gouden regel, leert ons eerst en vooral iets over de betekenis van liefde want dit is namelijk hoe Jezus het grote Bijbelse gebod ‘heb uw naaste lief als uzelf’ concreet maakt. En dát gebod heeft weer alles te maken met de liefde van en voor God. Wat is liefde, hoe ontvang je liefde, hoe uit je dat? Daar gaan we het over hebben. 

Als we Jezus’ onderwijs serieus willen nemen, dan moeten we ook iets met zijn lessen over over bezit en geld. Een groot deel van Zijn Bergrede weidt hij hieraan. Waarom vindt Jezus dit zo’n belangrijk onderwerp?  Kijk spullen zijn niet verkeerd. Geld ook niet. Ze hebben wel heel veel potentie om ons onvrij, kwetsbaar en egoïstisch te maken. We hebben namelijk altijd te weinig geld en spullen en de vervulling die het geeft is maar tijdelijk.  Nee, zegt Jezus, investeer in de dingen van de hemel; dan richt je je op dingen die niet verloren gaan.

Heb je vijanden lief. Daarover gaat het in deze aflevering. Er is waarschijnlijk geen moeilijker, geen radicalere opdracht van Jezus dan deze. Los van de vraag wat je vijanden precies zijn, zullen veel mensen daarop antwoorden: nou, er is een grens aan wat haalbaar is. Hoe kan ik nu iemand liefhebben die op mij gemunt heeft? Ik laat niet over me heen lopen als een slappeling!  Er zijn mensen die hebben ontdekt wat de kracht van deze opdracht van Jezus is. Zoals de Amerikaanse voorganger en burgerrechtenactivist Martin Luther King. Hij zei: liefde voor de vijand is de sleutel naar de oplossing van de problemen van onze wereld.  Jezus verkoopt geen gladde praatjes. Hij gebruikt directe bewoordingen om een diagnose te maken van de hartsgesteldheid van ons mensen, maar onderwijst vervolgens ook hoe we de weg naar het goede kunnen kiezen. Hoe tegennatuurlijk dat ook is.  Wie onze vijanden zijn en hoe we hen kunnen leren liefhebben, daar gaan we het over hebben in deze aflevering.  

Jezus nam veel tijd om te bidden. Het was een belangrijk onderdeel van zijn levensstijl. Blijkbaar maakte dat veel indruk op zijn leerlingen, want op den duur vroegen ze Jezus: leer ons bidden.  Die vraag van de leerlingen destijds, is nog steeds relevant. Voor ons, nu. Voor veel hedendaagse leerlingen van Jezus is bidden - je verbinden met God en in gesprek zijn met Hem - en het tijd nemen ervoor niet hun sterkste punt.  Het ding is: bidden moet je leren. Daarom vroegen die leerlingen dat ook aan Jezus. Want waarom zou je zomaar goed moeten kunnen bidden? Nee, dat kan niet. Gebed vraagt onderwijs,  oefening en . . . een open, volhardende houding.  Deze aflevering wil je graag een stapje verder brengen in de wonderlijke, uitdagende en belangrijke wereld van het gebed, die belangrijke geloofspraktijk. Dat doen we door te luisteren naar Jezus. 

Het ontvangen van bevestiging voor wat we doen en wie we zijn is een van de meest essentiële aspecten van het mens-zijn. Het heeft invloed op onze eigenwaarde, zelfvertrouwen en identiteit. Ik ben van waarde en wat ik doe, doet ertoe.  Waarin en bij wie zoek jij deze bevestiging?  In onze individualistische cultuur is het eerste antwoord daarop: zoek het in jezelf. Kies je eigen pad, doe wat jij wilt doen, luister naar je gevoel. We luisteren tegen de achtergrond van deze cultuur naar Jezus' Bergrede. Jezus vraagt zich af: bij wie zoek jij bevestiging? En aan wie laat jij zien welke goede en toffe dingen je doet? En waarom? Hij laat zien hoe we iets vrijer kunnen worden van het ontvangen van bevestiging bij andere mensen. 

Deze aflevering gaat over omgaan met verleidingen, in het bijzonder met seksuele verleiding. We praten er gemakkelijk over als het over anderen gaat, maar als het onszelf betreft, nou, dan wordt het al heel snel heel ongemakkelijk en kruipen we terug in onze schulp. Jezus zegt in de Bergrede best heel wat over verleiding, lust, ontrouw en vrouwen tot lustobject maken.  Waarom is dit onderwerp zo relevant om niet voorbij te laten gaan? Omdat het een onderwerp bij uitstek is dat ons onvrij kan maken. Omdat dingen als seksuele verleidingen en overspel onszelf en relaties met anderen kapot kunnen maken en zoveel brokstukken kunnen achterlaten. En ook: omdat Jezus het erover had. Jezus snijdt deze onderwerpen op een bevrijdende manier aan, als je het mij vraagt. Maar vergis je niet: dat doet hij niet liefkozend, met zachte schouderklopjes en milde bewoordingen. Jezus draait er niet omheen. Hij zegt gewoon hoe het is. Verfrissend toch? Hij deelt in de Bergrede zijn visie voor een hele nieuwe manier om mens te zijn. En goed omgaan met seks, lust, schaamte en liefde zijn daarin essentieel.