Follow the Money interviewt

In deze aflevering interviewt Annette van Soest interviewt in deze aflevering Rob van Eijbergen, hoogleraar Kwaliteit en integriteit van organisaties aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag is big business geworden en er is een wildgroei van spelers ontstaan. Volgens Van Eijbergen, moet de markt hoognodig worden gereguleerd. ‘Er zijn minimale kwaliteitseisen nodig. Wanneer de sector het zelf niet doet, moet de overheid het doen.’

In deze aflevering gaat Annette van Soest in gesprek met Henk Ovink, die als watergezant van de Nederlandse regering de hele wereld over reisde. De krimpende zoetwatervoorraad in de wereld is de ‘grootste crisis die op ons afkomt’, waarschuwt hij. Ovink vindt het hoog tijd dat we water gaan waarderen, want voor water is er, anders dan voor fossiele brandstoffen, geen alternatief. ‘Je kunt geen zand gaan drinken.’

Hoe moet het verder na het mislukte landbouwakkoord? Verdere gesprekken zijn onontkoombaar, vindt de 30-jarige Roy Meijer. Als voorzitter van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt was hij een van de onderhandelaars aan de ‘hoofdtafel’ van het landbouwakkoord. Daarnaast heeft hij samen met zijn ouders in het Drentse Witteveen een boerderij met 250 melkkoeien. Harm Ede Botje gaat met hem in gesprek.

In deze aflevering gaat Harm Ede Botje in gesprek met ‘droogteprofessor’ Flip Witte. Hij luidt de noodklok: door klimaatverandering en menselijk watergebruik hebben we het ene droge jaar na het andere. Gevolg: bomen en dieren gaan dood, huizen verzakken. Het is tijd dat de politiek ingrijpende maatregelen neemt, vindt Witte. Bijvoorbeeld een vergunningsplicht voor boeren die grondwater oppompen om hun land te beregenen.

In deze aflevering interviewt Annette van Soest voormalig staatsagent bij de KLM Jeroen Kremers. Geen enkel bedrijf in Nederland ontving de afgelopen jaren zo veel steun van de overheid als de KLM. De Nederlandse staat tuigde tijdens de coronapandemie een steunpakket van 3,4 miljard euro op om de blauwe zwaan in de lucht te houden. Als tegenprestatie beloofde de KLM structureel kosten te besparen, mocht het bedrijf geen dividend uitkeren en moest het belastingontwijking door piloten aanpakken. Aan Kremers de taak om in opdracht van de ministeries van Financiën en Infrastructuur en Waterstaat te controleren of de luchtvaartmaatschappij zich aan die afspraken hield.‘Shocking.’ Zo beschrijft Kremers de manier waarop de KLM probeerde uit te komen onder de afspraken over het steunpakket dat de Nederlandse staat beschikbaar had gesteld. Hoe hij tot dat inzicht kwam hoor je in deze aflevering van Follow the Money interviewt. 

In deze aflevering gaat Harm Ede Botje in gesprek met Roger Vleugels, een bekende naam in de journalistiek. In zijn ruim 35 jaar als specialist op het gebied van de Wet open overheid voerde hij ruim achtduizend procedures om informatie los te krijgen. In al die tijd kwam hij ‘niet één ambtenaar, minister of andere bestuurder tegen die ook maar bij benadering weet wat onafhankelijk onderzoek is.’

In deze aflevering interviewt Annette van Soest bestuurskundige Caelesta Braun. Deze  hoogleraar openbaar bestuur en maatschappelijke democratie aan de Universiteit Leiden stelt dat volledige transparantie over hoe bedrijven, ngo’s en andere organisaties beleid van de overheid proberen te beïnvloeden,  veel meer vereist dan een lobbyregister. Het kabinet gaf haar de opdracht te onderzoeken hoe lobbyregisters in het buitenland werken. Vervolgens schoot de minister zo’n register voor Nederland af. ‘Ons onderzoek is onderdeel geworden van een politiek spel.’

In deze aflevering gaat Annette van Soest in gesprek met Bob Hoogenboom. Deze hoogleraar fraude en regulering aan Nyenrode Business University vindt dat er een enorme hypocrisie zit in de manier waarop wij naar misdaad kijken. De moord op Derk Wiersum is crimineel, uiteraard. Tata Steel die al decennialang kankerverwekkende stoffen uitstoot, moordt net zo goed, maar dan in slow motion. ‘We moeten veel meer oog hebben voor schadelijk gedrag door bedrijven en overheden.’

In deze aflevering gaat Harm Ede Botje in gesprek met minister voor stikstof en natuur Christianne van der Wal (VVD). Ze zit in het oog van een politieke storm. De onderhandelingen over een landbouwakkoord verlopen moeizaam, deze week was de oppositie kritisch over het plan voor de oprichting van een fonds met daarin 24,3 miljard euro. Hiermee wil het kabinet maatregelen bekostigen die nodig zijn om de stikstofbelasting van de natuur terug te dringen. CDA-voorman Wobke Hoekstra legde eerder een bom onder het kabinet door niet langer vast te willen houden aan het jaartal 2030 als het gaat om halvering van de uitstoot van stikstof. En dan is er ook nog de opmars van de Boer Burger Beweging, de grote winnaar van de Provinciale Statenverkiezingen. Deze en andere kwesties zullen in deze aflevering aan bod komen. 

In deze aflevering gaat Harm Ede Botje in gesprek met journalist David de Jong. Zijn boek  ‘Nazi-miljardairs’ verscheen een jaar geleden. De Jong deed onderzoek naar Duitse zakenmannen die zichzelf dankzij hun banden met het naziregime wisten te verrijken: ze deden aan wapenhandel, kochten Joodse ondernemingen op of confisqueerden die, en ze gebruiken dwangarbeiders.De nazaten van deze zakenlieden zijn nu de eigenaren van multinationals als BMW, Porsche, Dr. Oetker en andere bedrijven. Zij zijn miljardairs profiteren tot de op de dag van vandaag van het fortuin van hun voorouders.Wat heeft het boek teweeggebracht? Is er op een of andere manier recht gedaan aan het leed dat dwangarbeiders is aangedaan? Is er een gebaar gemaakt aan joodse families die al hun bezit verloren?De inleiding van 'Nazi-miljardairs' leest u hier: https://www.ftm.nl/artikelen/voorpublicatie-nazi-miljardairs