Follow the Money interviewt

In deze aflevering gaat Harm Ede Botje in gesprek met bijzonder hoogleraar politiek in de internationale betrekkingen John Morijn. Op 22 november behaalde de PVV van Geert Wilders een klinkende overwinning bij de Tweede Kamerverkiezingen. Morijn beschouwt de ontwikkelingen met zorg. Hij deed onderzoek in Hongarije en Polen en zag daar hoe snel populistische partijen een democratie kunnen ondergraven. Dat kan ook hier gebeuren. ‘Je moet niet denken dat het in Nederland allemaal zo anders is.’

In deze aflevering interviewt Annette van Soest advocaat Roger Cox. Kun je banken, pensioenfondsen, vermogensbeheerders en verzekeraars juridisch aansprakelijk stellen voor hun aandeel in de opwarming van de aarde? Ja, zegt Cox. Na eerdere overwinningen in de Urgenda-zaak tegen de Nederlandse staat en de zaak van Milieudefensie tegen Shell, richt hij zijn pijlen nu op de financiële sector. ‘Iedereen moet gewoon een schop onder zijn kont krijgen en snappen waar we dit voor doen.’

Harm Ede Botje interviewt deze keer hoogleraar sociologie Godfried Engbersen, die al veertig jaar onderzoek doet naar armoede in Nederland. Hij is voorzitter van de Commissie sociaal minimum die dit jaar twee rapporten uitbracht. Engbersen pleit voor een snelle verhoging van de bijstand het minimumloon. Volgens de commissie voldoet de regering niet aan haar grondwettelijke taak om te zorgen voor de bestaanszekerheid van de burgers.

Lange wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg, mensen die niet meer naar de tandarts durven vanwege de hoge kosten en patiënten die de weg kwijtraken in een oerwoud van regels en loketten. Het zijn bekende voorbeelden van knelpunten in de zorg. Annette van Soest gaat hierover in gesprek met Jet Bussemaker, voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving. De organisatie stelt dat flinke aanpassingen in het stelsel nodig zijn om de zorg toegankelijk te houden. Bussemaker hoopt dat een volgend kabinet grote knopen durft door te hakken.

Annette van Soest interviewt in deze aflevering privacy-jurist en voorzitter van het Platform Burgerrechten Tijmen Wisman. De overheid gebruikt nog altijd risicoprofilering bij de opsporing van sociale-zekerheidsfraude. Volgens Wisman dringt de staat zo veel te diep in ons privéleven in. ‘Een handeling die ingaat tegen de grondrechten van anderen gaat op een gegeven moment ook jou raken.’

In deze aflevering interviewt Harm Ede Botje toxicoloog Jacob de Boer. Hij doet al 49 jaar onderzoek naar de gevolgen van niet-afbreekbare stoffen, zoals pfas. Hij wil dat de productie van die groep chemicaliën zo snel mogelijk wordt gestopt. Ook pleit hij voor steviger toezicht op de chemische industrie. ‘Het kan niet zo zijn dat bedrijven zichzelf controleren. Dat is de kat op het spek binden.’

In deze aflevering interviewt Annette van Soest interviewt in deze aflevering Rob van Eijbergen, hoogleraar Kwaliteit en integriteit van organisaties aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag is big business geworden en er is een wildgroei van spelers ontstaan. Volgens Van Eijbergen, moet de markt hoognodig worden gereguleerd. ‘Er zijn minimale kwaliteitseisen nodig. Wanneer de sector het zelf niet doet, moet de overheid het doen.’

In deze aflevering gaat Annette van Soest in gesprek met Henk Ovink, die als watergezant van de Nederlandse regering de hele wereld over reisde. De krimpende zoetwatervoorraad in de wereld is de ‘grootste crisis die op ons afkomt’, waarschuwt hij. Ovink vindt het hoog tijd dat we water gaan waarderen, want voor water is er, anders dan voor fossiele brandstoffen, geen alternatief. ‘Je kunt geen zand gaan drinken.’

Hoe moet het verder na het mislukte landbouwakkoord? Verdere gesprekken zijn onontkoombaar, vindt de 30-jarige Roy Meijer. Als voorzitter van het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt was hij een van de onderhandelaars aan de ‘hoofdtafel’ van het landbouwakkoord. Daarnaast heeft hij samen met zijn ouders in het Drentse Witteveen een boerderij met 250 melkkoeien. Harm Ede Botje gaat met hem in gesprek.

In deze aflevering gaat Harm Ede Botje in gesprek met ‘droogteprofessor’ Flip Witte. Hij luidt de noodklok: door klimaatverandering en menselijk watergebruik hebben we het ene droge jaar na het andere. Gevolg: bomen en dieren gaan dood, huizen verzakken. Het is tijd dat de politiek ingrijpende maatregelen neemt, vindt Witte. Bijvoorbeeld een vergunningsplicht voor boeren die grondwater oppompen om hun land te beregenen.