Follow the Money interviewt

Voorzitter van de Raad voor de rechtspraak Henk Naves wil een einde aan de invloed van de minister van Justitie op rechterlijke benoemingen. Op die manier moet de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht worden verstevigd. ‘Door de onrust in Polen hebben we onszelf de vraag gesteld: hoe is het eigenlijk in Nederland georganiseerd?’

Rusland heeft het aantal geheime sabotage- en ondermijningsoperaties in Europa stevig opgevoerd het afgelopen jaar. Het zwaartepunt verschuift naar het westen en acties worden steeds agressiever van aard. In deze aflevering interviewt Annette van Soest hoogleraar Terrorisme en Politiek Geweld Bart Schuurman. Hij bracht de aard en de omvang van deze acties in kaart.

‘Nederland heeft een ereschuld aan Afghanen die hun leven in de waagschaal stelden voor onze diplomaten en militairen. Los van de politieke kleur van een kabinet: die schuld moet worden ingelost.’ Anne-Marie Snels en Sara de Jong – twee prominente leden van een netwerk van vrijwilligers dat zich inzet voor in Afghanistan achtergebleven bondgenoten – vinden het ‘ongehoord’ dat het kabinet-Schoof eerdere toezeggingen niet nakomt.

Miranda de Meijer, Europees aanklager bij het Europees Openbaar Ministerie en expert in financiële fraude, onthult hoe criminele netwerken zoals de Italiaanse maffia zich richten op btw-carrouselfraude. Ze bespreekt de groeiende verbondenheid tussen belastingfraude en georganiseerde misdaad. Met een verdubbelde capaciteit van aanklagers en een noodzaak voor samenwerking in Europa, wijst ze op de uitdaging om witwassen en technologieën van criminelen een stap voor te blijven. De impact van grensoverschrijdende fraude op de Europese economie wordt bovendien belicht.

Burgers zijn nauwelijks beschermd als de politie en marechaussee met het oog op terrorismebestrijding gegevens verzamelen en delen, vindt de Nationale ombudsman Reinier van Zutphen. Hij pleit in een deze week gepubliceerd rapport voor een nieuwe onafhankelijke toezichthouder.

In deze aflevering interviewt Annette van Soest hoogleraar Koreastudies Remco Breuker. Noord-Korea zal nog veel meer troepen naar Rusland sturen om tegen Oekraïne te vechten, verwacht hij. Die oorlog is een verdienmodel voor het regime in Pyongyang, dat vanwege de zwakke economie politieke instabiliteit in eigen land vreest. ‘Kim Jong-un wil de Noord-Koreaanse economie nieuw leven inblazen. Dat is het onderliggende strategische plan.’

Johan Vollenbroek, oprichter van milieuadviesbureau Mobilisation for the Environment, won de afgelopen jaren honderden rechtszaken om natuurgebieden te beschermen tegen stikstofschade. In het nu aangetreden ‘boerenkabinet’ heeft hij geen enkel vertrouwen. ‘Ik heb niet de indruk dat deze regering van plan is de problemen die Nederland heeft op te lossen.’

Europa wordt links en rechts ingehaald door China en de Verenigde Staten. Hun economische concurrentie vormt een existentiële dreiging voor de EU, constateertde oud-ECB-president Mario Draghi. Hij deed onlangs een aantal voorstellen om het tij te keren. In de podcast ‘FTM interviewt’ spreken we econoom Sander Tordoir over het gevaar van de-industrialisatie, de ‘ramkoers’ van China en wat Europa daartegenover kan stellen.

Als Google of Instagram een advertentie van een illegaal casino doorlaten, moet de Kansspelautoriteit zo’n pagina onmiddellijk op zwart kunnen zetten, vindt de nieuwe voorzitter van de toezichthouder op loterijen en casino’s Michel Groothuizen. Hij roept op tot meer Europese samenwerking om een vuist te kunnen maken tegen bedrijven als Google en Instagram-moeder Meta.

Overheden zouden zich veel drukker moeten maken over wat er onder de motorkap van technologiebedrijven gebeurt, zegt internetexpert en voormalig politica Marietje Schaake. ‘Techbedrijven vormen samen een soort ecosysteem dat allerlei cruciale beslissingen neemt. Als het misgaat, worden ze daar vaak niet op afgerekend. Hoe houden we de rechtsstaat leidend in het besturen van al die digitale aspecten van ons leven?’