De Ongelooflijke Podcast

Het is een keerpunt dat de wereld in eeuwen niet heeft gezien en waarschijnlijk in geen eeuwen meer zal meemaken. India heeft China ingehaald als land met het hoogste inwoneraantal ter wereld: ruim 1,4 miljard. Met een enorme beroepsbevolking en een van de snelst groeiende economieën ter wereld is India misschien wel dé supermacht van de toekomst. Daarnaast is het de bakermat van twee wereldreligies - boeddhisme en hindoeïsme - en heeft het een fascinerende, oeroude christelijke geschiedenis. Alle reden dus om eens in te zoomen op dit veelkleurige land. David Boogerd in gesprek met Indiakenner Anil Kumar - zelf ook van Indiase komaf - en uiteraard vaste gast theoloog Stefan Paas, professor aan de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

In deze honderdvijftigste (!) aflevering van de Ongelooflijke Podcast een gesprek met iemand die we al vier jaar geleden voor het eerst vroegen. Maar ze zei telkens 'nee'. Want praten over geloof vind ze veel te intiem. En toch is ze nu hier. De persoon in kwestie is Rosanne Hertzberger: microbioloog, schrijver en NRC-columnist. Hertzberger is een wetenschapper die ook bekendstaat om haar uitgesproken en vaak ook tegendraadse opvattingen. Ook over religie, zul je merken in deze aflevering, want ze houdt ons behoorlijk een spiegel voor. Ze is joods maar het voelt voor haar alsof ze in een christelijke wereld leeft, zelfs in het seculiere Nederland. Hertzberger denkt veel na over de rol van wetenschap in deze seculiere tijden. Volgens haar hebben we een verkeerd en te rooskleurig beeld van haar eigen vakgebied. Terwijl diezelfde wetenschap haar ook laat zien dat er ruimte is 'om te zweven', noemt ze het zelf noemt, het geeft ruimte voor spiritualiteit.  
Het was vier jaar wachten waard, vonden we. Een dynamisch gesprek met microbioloog Rosanne Hertzberger en uiteraard vaste gast theoloog Stefan Paas: professor aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

Het einde van het tijdperk Rutte is aangekondigd, en de ene na de andere politieke hoofdrolspeler verlaat het toneel. Zijn we nu een land in chaos of gloort er juist een nieuw perspectief? Een gesprek zoals je dat hopelijk van de Ongelooflijke gewend bent: net even een spade dieper. Wat is bijvoorbeeld het wereldbeeld dat het tijdperk Rutte kenmerkte en hoe heeft ons dat gevormd? Op welke manier komen we verder in deze chaotische politieke tijden?  David Boogerd bespreekt dat met twee denkers: Bas Heijne, schrijver en essayist voor NRC en winnaar van de prestigieuze P.C. Hooft-prijs voor zijn gehele oeuvre. En met de huishistoricus van de Ongelooflijke: Beatrice de Graaf, professor aan de Universiteit Utrecht en lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen.

Dit heikele dossier leidde tot de val van het kabinet: de asielcrisis. Arnon Grunberg - volgens vriend en vijand een van de grootste schrijvers van Nederland - verdiepte zich in de asielproblematiek. In zijn boek 'De Vluchteling, de grenswacht en de rijke jood' kijkt hij verder dan de procedures, hij ziet in de asielcrisis een crisis van het humanisme. Hij schrijft: 'Als de secularisatie iets heeft aangetoond, is het dat mensen de retoriek van het Rijk van de Liefde niet meer verdragen'. Een fascinerende diagnose, maar we beginnen het gesprek met zijn andere recente boek: 'God, de grote romanschrijver', waarbij hij zich onderdompelde in de wereld van de SGP.
 Het is een gesprek zoals we die alleen met Arnon Grunberg hebben. David Boogerd spreekt hem uiteraard samen met vaste gast theoloog Stefan Paas van de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

Het is bijna 500 dagen geleden dat de oorlog in Oekraïne begon. Een oorlog die misschien wel steeds ongrijpbaarder wordt, zeker na de chaos van afgelopen week. Gelukkig spreken we in deze aflevering met generaal buiten dienst en oud-Commandant der Landstrijdkrachten Mart de Kruif, die als geen ander helderheid kan verschaffen: Is Oekraïne aan het winnen? En hoe gaat oorlog voeren eigenlijk samen met religie? Ook vertelt Mart de Kruif welke opmerking van een dominee hem zo boos maakte, dat hij sindsdien de kerk verliet. Live vanuit een tjokvolle zaal in Stadskasteel Oudaen in Utrecht sprak David Boogerd met generaal buiten dienst Mart de Kruif en uiteraard vaste gast theoloog Stefan Paas van de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

Deze aflevering bespreekt het groeiende atheïsme, met inzichten van filosoof Rik Peels die enthousiast is over atheïstische argumenten. Er wordt dieper ingegaan op moraliteit, dialoog tussen gelovigen en atheïsten, en de invloed van moderne drukte op levensvragen.

Paul Schenderling, econoom en schrijver gespecialiseerd in economische en ecologische crises, deelt zijn inzichten over de diepere oorzaken van huidige crises. Hij betoogt dat de focus op constante groei ons blind maakt voor wat echt belangrijk is. Paul vertelt hoe hij zijn leven omgooide naar eenvoud en hoe dat hem vreugde en een nauwere band met God bracht. Daarnaast bespreekt hij de impact van economische ongelijkheid, de schaduwzijde van welvaart en de noodzaak van herwaardering van menselijke waarden in onze samenleving.

We moeten tijdelijk stoppen met de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie, oftewel AI. Dat bepleiten honderden deskundigen, waaronder Twitter- en Tesla-eigenaar Elon Musk en Steve Wozniak, de medeoprichter van Apple. Is deze angst terecht? Of hebben we last van technofobie? We vragen het aan theoloog en techliefhebber Maaike Harmsen. Zij promoveert op de grote filosofische en theologische vragen die nieuwe technologie oproept. Ze weet alles over AI maar heeft ook ervaren wat het is om volstrekt zonder technologie te leven in de jungle van Papoea. Ook woonde ze in China en gaf ze zelfs lessen bedrijfsethiek in Noord-Korea! Een boeiend leven dus. Maaike Harmsen is ook de enige Nederlandse theoloog die ooit geciteerd is door de NASA - de beroemde Amerikaanse Ruimtevaartorganisatie - in een paper over de kolonisatie van Mars. We maken van de gelegenheid gebruik om haar te vragen of we al dichter bij de ontdekking van buitenaards leven zijn, want daar houdt ze zich óók mee bezig.  David Boogerd in gesprek met Maaike Harmsen - schrijfster van het boek 'Dank God voor techniek'- en uiteraard vaste gast theoloog Stefan Paas van de VU in Amsterdam en de Theologische Universiteit Utrecht.

In deze aflevering zijn Jan van Benthem, historicus en buitenlandcommentator bij het Nederlands Dagblad, en theoloog Stefan Paas te gast. Ze bespreken de 75-jarige geschiedenis van Israël en het voortdurende conflict met de Palestijnen. Wat is de rol van religie in de spanningen? Hoe beïnvloeden gemeenschapsstructuren de situatie vandaag de dag? Persoonlijke ervaringen, zoals van Jan na een auto-ongeluk, geven extra diepte aan hun verhalen. De noodzaak van dialoog en begrip tussen beide partijen komt sterk naar voren.

Ze is een van de meest revolutionaire politici die ons land heeft voortgebracht en deze zomer studeert ze af als theoloog: Marianne Thieme. Mede-oprichter en jarenlang leider van de Partij voor de Dieren. Met haar revolutionaire imago was onze verbazing des te groter toen we haar theologische essay lazen in de Groene Amsterdammer met de titel ‘Terug naar de traditie’. En die traditie heeft volgens Thieme te maken met de Bijbel, hoop en God. Wat is er gebeurd? Is Marianne Thieme opeens conservatief geworden of is traditioneel geloof nu juist revolutionair?Een belangrijke rol in het essay van Thieme is weggelegd voor het boek 'Prachtige wereld, waar ben je?' van de Ierse bestsellerauteur Sally Rooney. Een schrijfster die feilloos de leegte van de moderne tijd beschrijft en daarmee duidelijk een snaar raakt bij millennials. In haar werk is een zekere nostalgie naar het christelijke geloof te lezen die breder gedeeld wordt, maar hoe komt het dat Rooney en anderen wel sympathie voelen voor religie maar niet de sprong durven te wagen om zich daadwerkelijk in een geloof te voegen?Live op het Opwekkingsfestival in Biddinghuizen gaat David Boogerd in gesprek met Marianne Thieme en vaste gast theoloog Stefan Paas.