Raport o stanie świata Dariusza Rosiaka

W drugim wakacyjnym odcinku „Raportu – sezonu nieogórkowego” porozmawiamy o mapach, czyli tak naprawdę o tym co wiemy i czego nie wiemy jeszcze o świecie. Od zarania dziejów ludzie posługują się mapami, ale wygląda na to, że to właśnie teraz żyjemy w czasach dla map rewolucyjnych. Z jednej strony dają nam one poczucie bezpieczeństwa i są pewnym wzorcem kulturowym, z drugiej strony mogą być niebezpieczną bronią i służyć propagandzie. Czy mapy rzeczywiście mogą kłamać? Jak geografia determinuje politykę i geopolitykę? Jak należy czytać mapy i jaka jest ich przyszłość? Gość: Marcin Nowak

Izrael przeprowadza największą od lat operację wojskową wymierzoną w Palestyńczyków. Siły Obronne Izraela atakują miasto Dżenin oraz znajdujący się tam obóz dla uchodźców. Dlaczego znów dochodzi do rozlewu krwi na Zachodnim Brzegu? I co to ma wspólnego z niekończącymi się protestami w Izraelu? Japonia chce spuścić do oceanu przefiltrowaną, choć wciąż skażoną, wodę z uszkodzonej elektrowni jądrowej w Fukushimie. Sprawa wywołuje duże kontrowersje, choć premier Japonii Fumio Kishida zapewnia, że jest to całkowicie bezpieczne. Czy ma rację? I co na to Japończycy? Prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan po wygranych wyborach zmienia politykę gospodarczą kraju, który coraz bardziej pogrążał się w kryzysie gospodarczym. A przynajmniej wydaje się, że zmienia politykę. Jak wiele innych rzeczy, które w Turcji się tylko wydają… Jemen istnieje na pewno na mapie, ale czy istnieje także i poza nią? Wyniszczająca wojna domowa doprowadziła to bliskowschodnie państwo do totalnego upadku. Czy w takich warunkach da się jeszcze w nim żyć? W audycji także o wyjątkowych czarodziejach przywracających do życia tych, którzy utracili już nadzieję na jakąkolwiek normalność. Porozmawiamy o chirurgii plastycznej najwyższej próby. I jeszcze o tym, czym się różni gość od intruza? I kogo lepiej nie przyjmować pod swój dach… Rozkład jazdy:  (2:16) Balkan Beat Box - Ramallah Tel Aviv (6:15) Jarosław Kociszewski o rozlewie krwi na Zachodnim Brzegu (34:14) Marcin Jakoby o skażonej wodzie z elektrowni w Fukushimie (52:18) A-WA - Hana Mash Hu Al Yaman (56:27) Świat z boku - Grzegorz Dobiecki o gościach i intruzach (1:02:59) Raport o książkach (1:05:38) Raport patronem festiwalu Globaltica (1:06:22) Spotkanie z Patronami Raportu (1:06:51) Podziękowania (1:12:25) Anna Dudzińska o magicznej chirurgii plastycznej (1:30:56) Karol Wasilewski o zmianach gospodarczych w Turcji (1:59:24) Radosław Sterna o wojnie domowej w Jemenie (2:19:56) Do usłyszenia (2:21:19) Duman - Senden Daha Guzel

Na początek drugiego sezonu spotkanie ze znakomitym gościem i rozmowa na intrygujący temat. Znajdujemy się w okresie przejściowym między kulturą pisma a kulturą postpiśmiennną – pisze, ciągle jednak pisze - mój dzisiejszy gość. Przed epoką pisma istniała inna metoda transferu, czyli wyzewnętrzniania przeżyć. To była epoka oralna. W tych trzech okresach – oralnym, piśmiennym i postpiśmiennym mieszczą się dzieje człowieka, przynajmniej te, które znamy, albo których zarysy znamy. Czy jest i czym będzie życie po piśmie? Czy słusznie niektórzy boją się zalewu nowego barbarzyństwa? Czy może powinniśmy się cieszyć, że wreszcie nie będzie politycznych kłótni o listę szkolnych lektur i towarzyskiego ostracyzmu za brak znajomości książek Prousta i Olgi Tokarczuk? Gość: Jacek Dukaj

Paryż płonie. Po zabiciu przez policjanta 17-letniego kierowcy, podczas kontroli drogowej, od wtorku na przedmieściach, potem w centrum stolicy, a także w innych miastach dochodziło do brutalnych zamieszek. Prawie 700 osób aresztowanych, zniszczone sklepy, budynki użyteczności publicznej, spalone samochody – to bilans tych starć. To kolejny dramatyczny protest w trakcie prezydentury Macrona. Przeciwko czemu? I czy prezydent wprowadzi stan wyjątkowy? Alternatywa dla Niemiec po raz pierwszy w historii obejmuje władzę w niewielkim samorządzie na wschodzie kraju. Czy to początek marszu po władzę partii chwalącej zasługi III Rzeszy? W Grecji drugie wybory w ciągu nieco ponad miesiąca wygrywa centroprawicowa Nowa Demokracja. Czy ten kraj ochłonął po kryzysie finansowym, który zdewastował greckie społeczeństwo? W Ugandzie rząd wprowadza drakońskie prawo karzące za homoseksualizm. Dlaczego Afryka uważa, że rozwój praw osób LGBT to neokolonialny spisek Zachodu. Wrócimy też do niedawnej wizyty premiera Indii w USA. Czy rodzi się sojusz, który zdefiniuje stosunki międzynarodowe w XXI wieku? A także: jak interpretować mowę ludzką, w tym mowę polityków? Rozkład jazdy:  (2:13) Louise Attaque - Les nuits parisiennes (4:41) Joanna Nowicka o zamieszkach we Francji (28:11) Les Negresses Vertes - La Valse (29:29) Agnieszka Kuszewska o potencjalnym sojuszu Indii z USA (47:13) Trilok Gurtu, Arke String Quartet - Nanda (To My Mother) (50:49) Świat z boku - Grzegorz Dobiecki o mowie polityków (56:33) Sezon nieogórkowy (57:32) Podziękowania (1:03:01) Adrian Bąk o karach za homoseksualizm w Ugandzie (1:19:24) Wojciech Szymański o Alternatywie dla Niemiec (1:36:54) Przemysław Kordos o kolejnych wyborach w Grecji (1:55:10) Do usłyszenia (1:55:42) Paris Combo – Valse d’Amour

Dziesięć osób w tym troje dzieci zabitych rosyjską bombą wystrzeloną na restaurację w Kramatorsku. To najtragiczniejszy rosyjski atak na obiekt cywilny od kwietnia, gdy 23 osoby zginęły po ostrzale bloku mieszkalnego w Humaniu. Ukraińska kontrofensywa posuwa się wolno i nieregularnie. Może oczekiwania Zachodu były zbyt optymistyczne. Prigożyn na Białorusi, a jego żołnierze mają wybór: albo wstąpienie do regularnej armii rosyjskiej, albo wyjazd na Białoruś. Tak oficjalnie wygląda sytuacja po puczu Grupy Wagnera. Ale czy jego prawdziwym skutkiem będzie koniec władzy Putina? Gość: Piotr Pogorzelski

W sobotę założyciel i lider wojskowych oddziałów najemniczych zwanych Grupą Wagnera poprowadził swoich żołnierzy na Moskwę. Początkowo Władimir Putin oskarżył Jewgienija Prigożina o zdradę i zapowiedział jego surowe ukaranie. Sam Putin na kilka godzin przed planowanym wejściem wagnerowców do Moskwy najprawdopodobniej uciekł ze stolicy. Jednak po zajęciu obiektów wojskowych w Rostowie nad Donem i Woroneżu Prigożin zahamował samozwańczy „marsz sprawiedliwości” i zakończył protest. Po negocjacjach, w których wziął udział białoruski dyktator Aleksandr Łukaszenka Prigożin zniknął, prawdopodobnie wyjechał na Białoruś, a Kreml poinformował, że sprawa przeciwko szefowi Grupy Wagnera została umorzona i żaden żołnierz z jego oddziałów nie będzie ścigany. Co wydarzyło się w Rosji 24 czerwca? Czy to był bunt watażki, który przeszacował siły, czy realna próba obalenia reżimu Putina? Jak te wydarzenia wpłyną na pozycję Putina w Rosji? Jakie skutki będą one miały dla wojny w Ukrainie? Co uzyskał dla siebie Łukaszenka w woli rozjemcy między stronami wewnętrznego konfliktu w Rosji. Co dalej z Prigożinem i jego Grupą Wagnera? Co zrobi Putin z tłumami ludzi, którzy wiwatowali na cześć buntownika w Rostowie tuż przede jego wyjazdem do Białorusi? Goście: Wojciech Konończuk, Agnieszka Bryc, Zbigniew Parafianowicz Rozkład jazdy: (2:08) Wojciech Konończuk, Agnieszka Bryc i Zbigniew Parafianowicz o puczu Prigożina (44:27) Do usłyszenia (44:44) Podziękowania

Stany Zjednoczone rozmawiają z Chinami, a przywódca Państwa Środka Xi Jinping mówi, że świat potrzebuje stabilnych relacji między dwoma mocarstwami. Tymczasem przedstawiciele Tajwanu ostrzegają przed powtórzeniem przez Chiny scenariusza wojny w Ukrainie – tym razem w Azji. Czy to realny scenariusz? I w co aktualnie gra Pekin, który właśnie wywrócił do góry nogami wcześniejszą politykę „zero COVID” mimo kolejnej fali koronawirusa? „Rosyjskie społeczeństwo śpi i nie jest pewne czy w ogóle się obudzi, ale nie można przekreślać szansy na zmianę” – mówi w Raporcie Aleksandra Poliwanowa, aktywistka rosyjskiego Memoriału. W programie rozmowa o tym, co siedzi w głowie Rosjan i czy możliwa jest inna rosyjska tożsamość. W RPA największy od lat kryzys energetyczny, a sekretarz generalny rządzącego Afrykańskiego Kongresu Narodowego ostrzega, że jeśli problemy nie zostaną rozwiązane, kraj może zmierzać w stronę państwa upadłego. Co się dzieje w Południowej Afryce? A jak wygląda dziś Chile kilkadziesiąt lat po dyktatorze Augusto Pinochecie? Czy kraj rozliczył się z trudną przeszłością? I dlaczego jest uważany za laboratorium przyszłości, nie tylko dla Ameryki Łacińskiej? W Raporcie rozmowa z Mateuszem Mazzinim, autorem książki na ten temat. Powiemy także o tym, jak wygląda odbudowa Ukrainy z perspektywy tamtejszych architektów. I jak pogodzić artyzm z realną pomocą? Rozkład jazdy:  (2:12) Arcade Fire – Ready to start (6:25) Marcin Przychodniak o relacjach USA i Chin (39:11) Dobek Pater o kryzysie energetycznym w RPA (1:05:40) Mon Laferte – Amárrame (1:09:03) Anna Dudzińska o odbudowie Ukrainy (1:26:38) Podziękowania (1:32:05) Bartosz Panek rozmawia z Aleksandrą Poliwanową o rosyjskim społeczeństwie (1:46:21) Victor Jara - Manifiesto (1:50:48) Mateusz Mazzini o swojej książce „Koniec tęczy. Chile po Pinochecie” (2:26:52) Do usłyszenia (2:27:46) Music Inspired by – Kupała

Unia Europejska - jako pierwsza na świecie - wprowadza prawo mające na celu uregulowanie sztucznej inteligencji. Parlament Europejski chce m.in. zakazać masowej inwigilacji z wykorzystaniem AI, a także ujednolicić zasady funkcjonowania i korzystania z popularnego CzatuGPT. Co jeszcze zawierają przepisy i w jaki sposób mają chronić Europejczyków? Czy unijne państwa będą mówiły jednym głosem w sprawie wykorzystania tej nowej technologii? Czy unijny akt zagraża prawom migrantów? Gość: Filip Konopczyński

Liderzy siedmiu państw afrykańskich jadą do Kijowa i Moskwy – z przystankiem w Warszawie – z misją pokojową. Rosja i Ukraina, z różnym skutkiem, od początku wojny walczą o wpływy na kontynencie afrykańskim. Czy ta wizyta przyniesie zasadniczą zmianę w podejściu tych krajów afrykańskich, które mniej lub bardziej jednoznacznie wspierają Rosję? I dlaczego w ogóle stanowisko Afryki w sprawie wojny, która – jak twierdzi wielu polityków afrykańskich – nie jest ich wojną, ma tak duże znaczenie? W Mediolanie pochowano Silvio Berlusconiego, byłego premiera Włoch i magnata medialnego. Człowieka, który jak mało kto wpłynął na życie kraju. Na czym polegała jego siła przyciągania? Były premier brytyjski Boris Johnson uznany za winnego świadomego wprowadzenia w błąd Parlamentu, czyli kłamstwa w Izbie Gmin. Czy to koniec jego kariery publicznej? Amerykański eksperyment pokazuje, że możliwe jest przesyłanie energii słonecznej prosto z orbity na ziemię. Czy będziemy budować elektrownie w kosmosie? A także: czy era dominacji dolara w rozliczeniach między państwami dobiega końca? I dlaczego samotność jest dziś udziałem tak wielu ludzi? Rozkład jazdy:  (2:04) Paolo Conte - Elisir (4:24) Jędrzej Czerep o afrykańskiej misji pokojowej (26:21) Piotr Podemski o pogrzebie Silvio Berlusconiego (46:38) Nada - Senza un Perche (49:19) Świat z boku - Grzegorz Dobiecki o samotności (55:01) Podziękowania (1:00:30) Marcin Pośpiech o schyłku dominacji dolara (1:11:16) Jakub Krupa o wyroku Borisa Johnsona (1:31:22) Tomasz Rożek o kosmicznych elektrowniach (1:56:26) Do usłyszenia (1:56:59) Mannarino - Tevere Grand Hotel

Donald Trump nie przyznał się do zarzutów niezgodnego z prawem użycia ściśle tajnych dokumentów. Były prezydent stawił się przed sądem federalnym w Miami na Florydzie oskarżony między innymi o składowanie tajnych dokumentów u siebie w domu, a także o bezprawne ujawnienie niektórych z nich osobom trzecim. Trump twierdzi, że oskarżenia to polityczna akcja przeciwko niemu, a jej celem jest uniemożliwienie mu wygranej w wyborach 2024 roku. Co konkretnie prokuratura zarzuca byłemu prezydentowi? Jaka kara może go spotkać jeśli zostanie uznany winnym? I jak cała sprawa wpływa na jego szanse wyborcze? Gość: Andrzej Kohut