Macro met Boot en Mujagić | BNR

De recente stijging van de olieprijzen door de conflicten in het Midden-Oosten zorgt voor grote onrust op de financiële markten. De escalatie tussen Israël en Iran heeft niet alleen politieke gevolgen, maar raakt ook de wereldeconomie hard. Macro-econoom Edin Mujagic wijst op de cruciale rol van Iran als olieleverancier en de mogelijke blokkades van de Straat van Hormuz. Daarnaast worden de effecten van fluctuaties in olieprijzen op inflatie en de strategieën van de Fed besproken.

De economische gevolgen van het conflict tussen Iran en Israël blijven nog relatief beperkt, ondanks alle heftige geopolitieke en humanitaire gevolgen. De olieprijs is wel wát gestegen, maar er wordt vooral voorgesorteerd op een nog slechter scenario, waarin de echte waardeketen van olie en energie wordt geraakt, zegt Menno Middeldorp, hoofd van Rabo Research. ‘En dat is nog niet het geval, of maar zeer beperkt. Maar als het gebeurt heb je echt een heel groot probleem. Het is een van die gevallen van ‘lage waarschijnlijkheid, hoge impact’.  Nu het conflict verder verdiept, kunnen de scenarioanalyses van eind 2023 voor een belangrijk deel de prullenbak in, zegt Middeldorp. Dat inmiddels ook energie-installaties in Israël en Iran zijn geraakt, wil niet zeggen dat de energievoorziening in de rest van Europa al flink geraakt wordt. ‘Voor Europa is gas daarin het allerbelangrijkst: we zijn nu bijna net zo afhankelijk van gas over zee dan voorheen van Russisch gas. Dus pas als de gasbevoorrading vanuit het Midden-Oosten stokt, kan dat een flinke prijsschok veroorzaken.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Personeel van de NS staakt uit onvrede over magere loonbod, waarbij vakbonden hun eisen verhogen. Arnoud Boot wijst op de belangen die niet parallel lopen met het landsbelang. De machtsverhouding tussen personeel en directie wordt onder de loep genomen, terwijl salarisconflicten leiden tot frustraties bij medewerkers. Tevens wordt de invloed van vakbonden besproken, met een pleidooi voor meer concurrentie op het spoor, wat essentieel is voor de toekomst van de Nederlandse spoorwegindustrie.

Hoewel de Amerikaanse inflatie stabiliseert, ligt die nog altijd aanzienlijk boven het niveau dat de Fed ambieert. En het is ook nog te vroeg om te concluderen dat alle invoerheffingen van de regering-Trump amper invloed hebben op het gemiddelde prijsniveau in de VS, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Dit zijn de prijzen die begin mei verzameld zijn, dus dat was misschien nog net iets te vroeg.’ Het effect van heffingsmaatregelen werkt zelden zo snel door, als gevolg van een aantal factoren. Zo hebben veel bedrijven nog voorraden die tegen oude prijzen zijn aangeschaft, waardoor ze de prijzen voorlopig redelijk onveranderd kunnen laten. ‘De krimp van de Amerikaanse economie in het eerste kwartaal werd vooral veroorzaakt doordat bedrijven op grote schaal de aanschaf van spullen die ze in de loop van dit jaar wilden kopen naar voren hebben gehaald, anticiperend op de invoerheffingen.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een deal over een raamwerk waarbinnen men een staakt-het-vuren overeen hoopt te komen ten aanzien van de handelsoorlog. Dat is de zo zorgvuldig mogelijk geformuleerde definitie van de overeenstemming die China en de VS hebben bereikt in hun handelsoorlogsgesprekken, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Het betekent niet dat de handelsoorlog ten einde is gekomen, en evenmin dat het einde van de handelsoorlog nabij is.’  Even pauzeren, meer zat er op dit moment kennelijk niet in het vat. Alleen al het feit dat de Amerikaanse handelsminister Howard Lutnick geen details wilde geven over de gesprekken is een veeg teken, zegt Mujagic. En voorlopig lijkt president Donald Trump ook nog niet volledig doordrongen van het besef dat die handelsoorlog en alle heffingen eigenlijk hun doel voorbijschieten. ‘Helaas is dat ook niet de aanleiding voor deze gesprekken, dat is eerder de pijn die de Amerikanen ondervinden van de afgesneden uitvoer van zeldzame metalen door China, en daar kunnen de tech-, auto- en defensie-industrie eigenlijk niet zonder.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Econom macro-econoom Edin Mujagic gaat in op de gevolgen van invoerheffingen en handelsoorlogen. Hij verkent historische parallelle situaties van globalisering tussen 1860 en 2008. Volgens Mujagic leert de geschiedenis dat ingrijpende maatregelen zelden het gewenste effect hebben. Hij bekritiseert bijvoorbeeld de plannen van Trump om belastingverlagingen te financieren met invoerheffingen. De realiteit is dat de economische situatie en overheidsuitgaven nu veel complexer zijn dan in het verleden.

De recente renteverlaging van de Europese Centrale Bank heeft de aandacht getrokken. Er wordt gespeculeerd over toekomstige verlagingen, afhankelijk van de inflatieontwikkelingen. De economische vooruitzichten worden beïnvloed door verschillende externe factoren, zoals handelsconflicten. Bovendien wordt het gerucht besproken dat Christine Lagarde mogelijk de ECB verlaat om zich kandidaat te stellen voor het Franse presidentschap, wat haar invloed in de politiek benadrukt.

De Europese Centrale Bank verlaagt opnieuw de rente om de stagnerende economie te stimuleren. Econoom Edin Mujagić wijst op de dalende inflatie en wereldwijde onzekerheden als factoren voor deze beslissing. Er zijn ook zorgen over de gevolgen van de handelsoorlog. Ondanks een sterke euro en lagere olieprijzen, blijft het belangrijk dat de centrale bank vooruitkijkt. Het is opvallend dat de standaardreactie van de ECB al jaren hetzelfde blijft: het verlagen van de rente als dat mogelijk is.

De zoektocht naar de volgende economische crisis wordt onderzocht. De groei van private debt roept vragen op over verborgen risico's. Ondanks strenge reguleringen in de bancaire sector zijn er kwetsbaarheden die ons in gevaar kunnen brengen. De leden bespreken hoe dergelijke onzichtbare risico's een grotere bedreiging kunnen vormen dan de bekende staatsschulden. Interessante inzichten en analyses helpen om te begrijpen waar de financiële toekomst ons zou kunnen verrassen.

In deze aflevering is Edin Mujagić te gast, een macro-econoom die de huidige staat van de wereldeconomie bespreekt. Hij wijst op de verontrustende voorspelling van de OESO: een groeivertraging naar 2,9 procent, met de VS en China als grootste zorgen. Daarnaast legt hij uit dat de inflatie in Nederland fluctuaties vertoont door kalendereffecten zoals schoolvakanties. Ook wordt de paradox van groei en inflatie belicht, waarbij beleidsmakers voor lastige keuzes komen te staan.