Macro met Boot en Mujagić | BNR

In steeds meer landen lijkt de economie weer aan te trekken. Vooral in de industrie ziet men weer positieve ontwikkelingen. Onder meer de Nederlandse inkoopmanagers worden langzaam maar zeker weer wat positiever. ‘Als je zo kijkt naar alle andere landen, dan zie je dat het in heel veel grote landen de cijfers langzaam maar zeker oplopen’, ziet econoom Edin Mujagic.    See omnystudio.com/listener for privacy information.

Uit de inflatie-indicator voor de Amerikaanse centrale bank, de Fed, blijkt dat energie wederom een opdrijvende factor is. Dat terwijl de energieprijzen vorig jaar juist zorgden voor een neerwaartse druk op de inflatie. Dat voordeel is nu verleden tijd, concludeert macro-econoom Edin Mujagic. ‘De inflatie was in februari namelijk iets hoger dan in januari.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Om Tata Steel versneld te kunnen vergroenen, moet het kabinet miljarden uitgeven. Dat blijkt uit een rapport in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. Die miljarden kunnen wat econoom Arnoud Boot betreft beter ergens anders aan worden uitgegeven. ‘Als je er ook maar één euro tegenaan gooit, dan zal je hele harde eisen moeten stellen en accepteren dat er een kleinere operatie doorgaat.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het geld dat wordt gebruikt om techbedrijven als ASML en NXP in Nederland te behouden, wordt mogelijk betaald door belastingen te verhogen. Zo wordt er gedacht aan hogere btw-tarieven, hogere winstbelasting of de verhoging van belastingen voor rijkere huishoudens. Het zijn opties waar de Tweede Kamer uiteindelijk een knoop moet doorhakken, meldt het AD. ‘Het kabinet legt de rekening bij iemand anders’, bekritiseert econoom Edin Mujagic.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Doordat de wereld steeds verder vergrijst en meer mensen recht hebben op een pensioen, stevenen we af op een wereldwijde pensioencrisis. Daarvoor waarschuwt Larry Flink, de topman van vermogensbeheerder BlackRock. ‘Als je naar de Verenigde Staten kijkt, dan zie je dat er te veel mensen zijn die te weinig sparen voor hun oude dag’, legt econoom Edin Mujagic uit.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Amerikaanse overheidsfinanciën dreigen in de toekomst te ontsporen. Daar waarschuwt Phillip Swagel, directeur van het Amerikaanse begrotingsbureau. De waarschuwing komt op basis van de enorme staatsschuld waarmee de Verenigde Staten kampen. ‘Als je dat als Amerikaans CPB-directeur zegt, dan is dat nogal wat’, zegt econoom Edin Mujagic.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het begrotingstekort voor 2023 is met 0,3 procent van het bbp opnieuw veel lager uitgevallen dan eerder gedacht, blijkt uit cijfers van het CBS. Een aantal maanden geleden voorspelde het ministerie van Financiën nog een tekort van 1,8 procent van het bbp. Geld genoeg dus, zou je denken. Maar volgens macro-econoom Arnoud Boot is het belangrijk dat een nieuw kabinet kritische financiële keuzes gaat maken.  Als verklaring voor het meevallende begrotingstekort wees de demissionair minister van Financiën Steven van Weyenberg naar eenmalige meevallers. Dat is al zes á zeven jaar de verklaring die gegeven wordt.  Wat kunnen de formerende partijen met dit nieuws? Bij de afgelopen kabinetsformatie met VVD, D66, CDA en ChristenUnie, werd geen enkele keuze gemaakt. Elke partij moest z’n zin krijgen en elke partij kreeg dan ook een pot geld. De bestedingen die toen zijn gedaan, waren niet efficiënt. Aan het nieuwe kabinet is de opdracht meer te investeren in de Nederlandse arbeidsproductiviteit.  Afgelopen jaar zijn 115.000 mensen meer gaan werken, terwijl het nationaal inkomen in reële termen niet is gestegen, dus Nederland is minder productief geworden. Productiviteit kan op vele mogelijke manieren worden gemeten. Daar zitten ook kanttekeningen aan. Zo werkt een computer steeds beter. Dat heeft ook positieve gevolgen. De kwaliteit van het leven op die punten is gestegen. Maar er is momenteel een krapte aan alles, arbeid, ruimte en nog veel meer. Dus de productiviteit moet omhoog, we moeten met minder mensen meer doen. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Iedereen die hier is, moet meedoen aan de samenleving   Uit onderzoek van de Stichting Economisch Onderzoek, SEO, blijkt dat asielzoekers in Nederland na twee jaar nog steeds niet of nauwelijks werken. Volgens macro-econoom Arnoud Boot, tevens lid van de Raad van toezicht van de stichting, ‘een trieste conclusie'. Want 'los van alle sociale spanningen is het raar dat een land een deel van de bevolking verbiedt, of het heel moeilijk maakt, om te gaan werken'.  Waarom is dat triest?   Een onderzoek over asielzoekers en de vraag of je deze groep mensen meteen de gelegenheid moeten geven om na aanmelding aan het werk te gaan, ligt gevoelig. Omdat mensen geweldig bevreesd zijn voor aanzuigende werkingen, voor verdringing op de arbeidsmarkt en op de woningmarkt. Dit bureau, waar ik verder geen inhoudelijke bemoeienis mee heb, kan daar neutraal naar kan kijken.   Maar die vrees heeft geleid tot overheidsbeleid dat ervoor zorgt dat asielzoekers op dit moment heel weinig werken. Het betekent letterlijk dat ze, in het eerste half jaar na aanmelding, niks mogen doen. En na zes maanden moet men door een allerlei hoepels springen voor een werkvergunning. Pas vanaf dat moment worden ze een statushouder en mogen ze volwaardig meedoen aan de arbeidsmarkt.   De facto betekent dat dat je mensen voor langere periode hebt ontmoedigd om aan te werk te gaan. Het onderzoek van SEO laat zien dat verdringing niet bestaat in een land waar een groot te kort aan arbeidskrachten is. Dat argument moet van tafel. En of er sprake is van een aanzuigende werking, moet je klinisch onderzoeken en niet gebruiken voor politieke uitspraken om stemmen mee te trekken.   Voor asielzoekers die al binnen zijn, bestaat een verdringingseffect ook niet. Want ze zijn er al. Die aanzuigende werking is heel beperkt. Dan moet je kijken naar wat het belang is van die mensen en van het land.  Die som is makkelijk gemaakt, ze leveren veel geld op?   De belangen van het land en het individu, de asielzoeker, vallen 100 procent samen. Dat betekent dat wanneer je deze mensen eerder inschakelt, ze eerder een daadwerkelijke bijdragen aan de economie kunnen leveren. Dat betekent een directe winst van miljarden.   En dan heb je het nog niet gehad over de hele integratie van mensen in de samenleving. De spanningen in de samenleving nemen alleen maar toe als je een groep mensen naast de samenleving zet.   Geeft de SEO dan ook een belangrijke boodschap aan de informateurs?   Ja, zij maken het nieuwe kabinet en die politieke partijen aan tafel hopelijk duidelijk dat er afspraken nodig zijn. Namelijk over hoeveel asielzoekers we binnenlaten, daarover zul je ook binnen de Europese Unie afspraken over moeten maken. En je zult het sentiment over de aanzuigende werking moeten adresseren.   Die verdringing hangt niet aan de mensen die hier al zijn en die je kunt inzetten. Dat is langs elke dimensie goed voor Nederland.   En dat betekent ook minder arbeidsmigranten?   We moeten uitkijken dat je de ene moeilijke groep niet tegen de andere gaat uitspeelt. Maar het is absoluut zo, dat hebben we geleerd van de Oekraïners. Grote groepen gaan aan het werk als je ze de gelegenheid geeft.   Deze mensen willen aan het werk, deze mensen gaan het werk doen wat de gemiddelde Nederlander niet eens bereid is te doen. De arbeidsmigranten komen niet alleen omdat ze goedkoop zijn. Arbeidsmigratie wordt hiermee beperkt, ze nemen geen nieuwe huizen in beslag en de economische voorspoed van het land neemt toe. Iedereen die hier is, moet meedoen aan de samenleving. Dat moet Iedereen vinden. En als je het asielbeleid beter in de hand wil krijgen, dan moet je dat aan de deur doen en niet achteraf.    See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Amerikaanse centrale bank verwacht dat de economie van de Verenigde Staten dit jaar ‘aanmerkelijk’ harder zal groeien dan eerder gedacht. ‘Dat verwachten ze ook in 2025 en 2026 nog, terwijl de inflatie tot en met 2025 ook nog aan de hoge kant blijft’, vertelt econoom Edin Mujagic. Toch vindt de econoom de boodschap die Fed-baas Jerome Powell had moeilijk te begrijpen.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De laatste tijd daalt de inflatie behoorlijk rap richting de vurig gewenste twee procent. Hoewel het alles behalve zeker is dat die daling voortzet, gaat de ECB niet te lang wachten met het verlagen van de rentes. De president van de ECB Christine Lagarde maakte dat vandaag bekend op een conferentie in Frankfurt.  Macro-econoom Edin Mujagić was daarbij.  See omnystudio.com/listener for privacy information.