Macro met Boot en Mujagić | BNR

Het onderwijsbeleid in Nederland kampt met onvoorspelbaarheid, wat leidt tot frustratie over maatregelen zoals de langstudeerboete. Macro-econoom Arnoud Boot stelt dat deze boete een logische reactie kan zijn voor extreem langstuderen. De discussie gaat verder over de noodzaak van een langetermijnvisie voor het onderwijssysteem. De sprekers pleiten voor meer flexibiliteit en verantwoordelijkheid voor studenten om het onderwijssysteem beter af te stemmen op de huidige tijd.

In de Verenigde Staten stijgt de bedrijvigheid in de meeste economische districten, zo blijkt uit het Beige Book van de Federal Reserve. Desondanks waarschuwt macro-econoom Edin Mujagic voor mogelijke gevolgen van een handelsoorlog in 2025. Verder worden de effecten van invoerheffingen op zeldzame metalen en de impact op inflatie en schuldbeheer besproken. De rol van centrale banken in deze mondiale uitdagingen komt ook aan bod, wat zorgt voor een fascinerende discussie.

Het groeipotentieel van economieën in de eurozone laat een zorgwekkende trend zien. Lange tijd had de potentiële economie van de eurozone een groeipotentieel van 2 procent, maar inmiddels is het slechts 1 procent, ziet macro-econoom Edin Mujagic. Als hij dieper in de cijfers kijkt, ziet hij meer zorgwekkende signalen. ‘Onze economieën groeien sneller dan ze aankunnen’, concludeert hij.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Franse regering staat op omvallen door een vertrouwensstemming over de begroting. Dit leidt tot politieke onrust, terwijl de focus ligt op de toenemende invloed van populistische partijen. In Duitsland staat een verandering voor de deur met aanstaande parlementsverkiezingen. Daarnaast worden de groeiende kosten van levensonderhoud en de kloof tussen macro-economische cijfers en persoonlijke ervaringen besproken. Ook de uitdagende relatie tussen klimaatbeleid en publieksteun komt aan bod.

De Raad van State spreekt zich negatief uit over een nieuw voorstel omtrent de box 3-heffing. Dat staat in een advies aan de Tweede Kamer. Macro-econoom Arnoud Boot is niet verrast dat ook aan dit voorstel bezwaren kleven, en ziet graag een alternatief: ‘noem het gewoon vermogensbelasting'.    See omnystudio.com/listener for privacy information.

Arnoud Boot, een vooraanstaande econoom, verkent de toekomst van de Volksbank en pleit voor privatisering. Hij legt uit hoe de bank met merken als SNS en ASN een cruciale rol vervult in het financiële landschap. Boot benadrukt de uitdagingen van kosten en technologische vooruitgang, en roept op tot een vernieuwende benadering, geïnspireerd door succesvolle ondernemers. Daarnaast bespreekt hij de opties voor nieuwe eigenaren, waaronder Scandinavische banken, en waarschuwt hij het parlement om verstandig om te gaan met verkoopvoorwaarden.

De Amerikaanse inflatie lijkt terug van weggeweest. In oktober steeg de inflatie met 2,3 procent ten opzichte van een jaar eerder, terwijl een maand eerder de inflatie nog op 2,1 procent uitkwam. Wordt er dieper gekeken in de cijfers, dan is zichtbaar dat de kerninflatie gebaseerd op de prijzen van noodzakelijke producten uitkwam op 2,8 procent ten opzichte van 2,7 procent een maand eerder. ‘De daling van de inflatie waar vorig jaar zo van genoten werd is de facto gestopt’, concludeert macro-econoom Edin Mujagic.    See omnystudio.com/listener for privacy information.

Waarom doet de Amerikaanse economie het zoveel beter dan de Europese?  Dit thema is al vaker besproken, maar volgens macro-econoom Edin Mujagić kun je deze vraag ‘niet vaak genoeg’ behandelen. Er zijn al veel verklaringen voor gegeven, maar het IMF (Internationaal Monetair Fonds) is met een nieuw inzicht gekomen. Namelijk dat ondanks de rentestijgingen door de Fed, de nettorentelasten van Amerikaanse bedrijven zijn gedaald. "Dat is een additionele verklaring voor dat grote verschil."  Terug naar het begin: wat zijn de bekende verklaringen?  Daarvoor moeten we onder meer kijken naar de steun voor bedrijven tijdens de covidpandemie. Die was in de VS net iets anders, waardoor de productiviteit na de lockdowns sneller op gang kwam. Daarnaast komen vrijwel alle grote technologiebedrijven uit Amerika, en bedrijven in de VS hebben doorgaans met minder regels te maken. Zeker als het gaat om milieu en klimaat, daar is Europa toch een beetje 'roomser dan de paus'.  Wat hebben de rentelasten er volgens het IMF mee te maken?  Het IMF heeft gekeken naar de balansen van Amerikaanse niet-financiële bedrijven, oftewel allesbehalve banken en verzekeraars. Hoe staan deze bedrijven er financieel voor? Hoeveel liquide middelen – cash – hebben ze?  Wat blijkt, is dat bij veel Amerikaanse bedrijven de nettorentelasten de afgelopen jaren zijn gedaald, ondanks het feit dat de Fed de rente van nul naar ruim 5 procent heeft verhoogd. En ondanks het feit dat de kapitaalmarktrentes, oftewel de rente die bedrijven betalen, ook zijn opgelopen.  Renteverhogingen remmen normaal gesproken een economie af, zeker als de rente van nul naar 5 procent stijgt. Maar dat hebben we in de VS dus niet gezien. Als bedrijven last krijgen van hogere rentes, worden investeringen vaak uitgesteld of afgesteld, en worden er minder mensen aangenomen of juist ontslagen.  Hoe kan dat?  Het blijkt dat bedrijven in de periode waarin de rente abnormaal laag was, anticipeerden op een mogelijke stijging. Net zoals een consument met een hypotheekrente van anderhalf procent probeert deze zo lang mogelijk vast te zetten, hebben bedrijven dit ook gedaan. Zij realiseerden zich dat een extreem lage rente vandaag, een extreem hoge rente morgen kan betekenen.  Denken Amerikaanse bestuurders dan beter na dan Europese?  Dat wil ik niet direct zeggen, maar dit is wel iets wat een CEO of CFO voortdurend moet doen. Het is misschien ingewikkeld en saai, maar een bedrijf kan het zich niet veroorloven níet na te denken over de macro-economische omgeving. Die luxe hebben ze niet, want een bedrijf heeft misschien geen invloed op de externe omgeving, maar wat zich daar afspeelt, heeft wel degelijk invloed op het bedrijf.  Amerikaanse bedrijven hebben dit ingezien en daarnaast ook veel geld opzijgezet, waardoor ze zelfs profijt hebben gehad van de hoge rentes. Hun rente-inkomsten zijn juist gestegen.  Het gevolg daarvan is dat er nauwelijks bedrijven waren die investeringen uitstelden door de hoge rentes. Alles ging door. Als je dat vergelijkt met Europa, is dat een wereld van verschil. Anticiperen kan enorm veel opleveren. En dat betekent dat macro-economie en geopolitiek steeds meer de boardroom binnensluipen.  CEO's moeten continu de vertaalslag maken en nadenken over hoe hun onderneming immuun kan worden voor problemen zoals energievoorziening of oplopende rentes. De verhouding tussen vreemd en eigen vermogen moet daarbij goed in de gaten worden gehouden, want hoe meer vreemd vermogen, des te minder immuun je bent voor ontwikkelingen in de omgeving.     See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het aandeel van de dienstensector in de Nederlandse economie groeide van 49 procent in 1950 naar 77 procent in 2023. Vier van de vijf banen zijn te vinden in de dienstensector, terwijl de industrie vrijwel gedecimeerd is, terwijl die wel twintig keer zoveel oplevert als honderd jaar geleden. Het hoort bij het volwassen worden van een economie, zegt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Elke economie ondergaat een gedaanteverandering naarmate die groter wordt.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Huishoudens met een koopwoning die een midden- of hoog inkomen hebben, gaan er vanaf volgend jaar op vooruit door een aanpassing van het stelsel voor de inkomstenbelasting. Macro-econoom Arnoud Boot begrijpt weinig van de aanpassing, aangezien het kabinet-Schoof juist duidelijkheid wilde dat er één aftrekpercentage komt voor iedereen. ‘Maar nu gaan we juist omhoog voor alleen de middengroep, wat tegen de wens is van de hele woningmarkt.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.