De Stemming van Vullings en De Rooy

Het is vanwege Hemelvaartsdag een korte politieke week, maar ook dan hebben Joost en Xander genoeg te bespreken voor een nieuwe aflevering van podcast De Stemming. Want hoe is de voorjaarsnota van afgelopen week geland? En wat stond er in? Joost heeft naar eigen zeggen 'lekker zitten nerden' en ontdekte een paar sigaren uit eigen doos. Xander volgde de ministerraad waarin gesproken werd over racisme en institutioneel racisme. Wat is het verschil tussen die twee? Staatssecretaris Van Rij had zich er flink in verdiept. Toevallig kwamen de heren Van Rij ook tegen in de Wandelgangen, toen ze op zoek gingen naar nieuwe bewindspersonen. Daar wilden ze wel eens van weten hoe zij het wantrouwen in de Kamer ervoeren, waar premier Rutte het vorige week in het sms-debat over had.  Ook wordt teruggeblikt op de eerste fysieke bijeenkomst over de samenwerking tussen GroenLinks en PvdA. Hoe was de sfeer en hoe staan de leden tegenover zo'n fusie? En tot slot wordt er voorspeld. Dit keer geen politieke voorspelling, maar een uitstapje naar de sport... Luisteren dus, in dit lange Hemelvaartsweekend! Wil je De Stemming eens live meemaken? Kom dan op 26 juni naar het NPO Podcastevent in TivoliVredenburg Utrecht. Kaarten via podcastevent.npo.nl. 

"Wat krijg je als je het woord smoes zonder klinkers schrijft", was een opmerking van een Tweede Kamerlid in het sms-debat.  Een opmerkelijk debat, vooral door het optreden van premier Rutte die deze keer eens niet "meebewoog", zoals hij vaak doet in lastige debatten, maar juist in de aanval ging. Was dat de juiste strategie? In de wandelgangen peilen Xander en Joost of de linkse samenwerking daadwerkelijk gaat leiden tot een gezamenlijke fractie van GroenLinks en de PvdA in de Eerste Kamer. Intussen is hard doorgewerkt aan de Voorjaarsnota. Het kabinet heeft nog geen zicht op ruime steun voor de financiële plannen. Zorgelijk?

Er zitten nog gaten van miljarden euro’s in de rijksbegroting en dus moet de regering een oplossing vinden. Daarvoor gingen Rutte en Kaag op bedeltocht (of was het toch een bedevaart?) langs alle fracties in de Tweede Kamer. Is deze tocht onderdeel van de nieuwe bestuurscultuur of politieke marketing?  En ineens was minister Hoekstra in Kiev en sprak premier Rutte via een videoverbinding het Oekraïense parlement toe. Het Engels van Rutte viel daarbij op, maar wat nog meer?  Kamerleden hielpen Pieter Omtzigt intussen een handje bij het krijgen van extra spreektijd, in de wandelgangen troffen Xander en Joost de Nationale Ombudsman en hield VVD’er Verkuijlen een beladen maidenspeech.

Het was de week van wachten op D66 partijleider Kaag. Waarom duurde het zo lang voordat ze een reactie wilde geven over de MeToo zaak in haar partij? In afwachting van die reactie liepen D66-kamerleden rond als aangeschoten wild en kreeg fractievoorzitter Jan Paternotte er van langs van een verslaggever. Toen Kaag donderdag eindelijk een persconferentie gaf, werd dat een harde confrontatie tussen haar en de pers. Waar kwam de wederzijdse boosheid en ergernis vandaan? Joost moet het daarnaast een weekje zonder Xander doen, want die is op een welverdiende vakantie. Marleen de Rooy neemt de honneurs waar. En dat komt goed uit, want Marleen weet alles over de begroting, de voorjaarsnota en de spaartaks. En voor Xander op het vliegtuig stapte liep hij nog even met Joost door de wandelgangen.  

PvdA-fractievoorzitter Ploumen maakte deze week haar vertrek bekend. Joost en Xander bespreken haar beweegredenen en ook alvast haar opvolging; wie komt daarvoor in aanmerking? Wordt het misschien iemand die - net als Ploumen - met Geert Wilders in Limburgs dialect kan overleggen?  Het kabinet moet essentiële politieke keuzes maken voor de voorjaarsnota. Er is een miljardentekort, dus er wordt flink overlegd. Joost merkt op dat daar ook politieke wensen in worden meegenomen, zoals de extra uitgaven aan defensie. Voor het ophogen van die defensieuitgaven werd deze week een petitie aangeboden in de Tweede Kamer. Na corona mogen de petities weer fysiek in de Kamer worden aangeboden, hoe gaat dat er aan toe? Joost en Xander namen een kijkje in de Wandelgangen. 

Het was de week van Hugo de Jonge. Wat is nou zijn betrokkenheid bij de mondkapjesdeal met Sywert van Lienden en wat stond er precies in de vele whatsappjes die openbaar werden gemaakt? Joost Vullings en Xander van der Wulp nemen de meest pikante appjes door. Het was een unicum dat de minister van Volkshuisvesting zich verantwoordde in de Kamer over wat hij deed toen hij nog minister van Volksgezondheid was. De Jonge overleefde een motie van wantrouwen, maar waar draaide dit debat nou eigenlijk echt om? En: Wat zegt dit over de politieke cultuur in Nederland? Verder maakte Xander zich zorgen over het stikstofbeleid, zag Joost een debat over de studiefinanciering en dook duizenddingendoekje Stef Blok ineens weer op in Den Haag.

De Tweede Kamer werd deze week toegesproken door de Oekraïense president Zelensky. Historisch, werd de speech genoemd, maar is dat wel zo? Joost stak er zijn staatsrechtelijke licht voor op en ontdekte dat de Kamer eigenlijk mag uitnodigen wie ze willen. Zelfs Xander van der Wulp. Het historische bleek 'm te zitten in het alleen toespreken van de plenaire zaal.  Zelensky maakte zijn speech persoonlijk, vooral richting Mark Rutte, die hij Mark en 'druze'; vriend, noemde. Onze minister-president liet na afloop weten inderdaad goed contact te hebben met Zelensky, die hij een 'bijzondere vogel' noemde, maar dat hij wel realistisch bleef over het wensenlijstje dat de Oekraïense president in zijn speech opsomde. In de Wandelgangen evalueren Joost en Xander de gang van zaken rond de speech met Kamervoorzitter Vera Bergkamp.  Het viel Xander verder op dat het een week was waarin veel dingen mis gingen. Wéér een vernietigend rapport over de Belastingdienst, minister Hoekstra die in de problemen kwam in debat over de sancties aan Rusland, opvangproblemen rondom vluchtelingen en asielzoekers... En dan zijn er ondertussen ook nog dossiers als stikstof en corona die ondersneeuwen, merkt Joost op.  Genoeg te bespreken dus in de nieuwe aflevering van De Stemming!

Xander moet het dit keer zonder Joost doen, maar heeft een uitstekende vervanger gevonden in Ron Fresen. De twee bespreken het belang van het Binnenhof voor de politieke cultuur in Nederland, de oorlog in Oekraïne en de koopkracht. Premier Rutte reisde intussen half Europa door om antwoord te krijgen op de belangrijkste vraag van dit moment: hoe moet Rusland aangepakt worden? Verder had Hugo de Jonge liever dat Sywert van Lienden van binnen de tent naar buiten zou plassen, dan van buiten de tent naar binnen en in de Wandelgangen volgden Joost en Xander de ontknoping in de Volt-soap. Tot slot gaat de nieuwe duider met de vertrekkende duider in gesprek over…… duiden. Dat is duidelijk.

Zoals altijd bij de gemeenteraadsverkiezingen zijn er meer partijen die hebben gewonnen, dan verloren. Of in elk geval cláimen dat ze hebben gewonnen. Xander en Joost duiken dieper in de resultaten en vellen hun oordeel. Zo is de conclusie dat de VVD - een van de partijen die de "overwinning" vierde - een historisch slecht resultaat boekte. Komt dat misschien doordat premier Rutte geen campagne heeft gevoerd? Dat noemt Joost een indianentruc: hij zat overal op radio en tv om te zéggen dat hij geen campagne voerde. De echte winnaars van deze verkiezingen waren weer de lokale partijen. Dat heeft een keerzijde. In steeds meer gemeenten zijn alleen met veel verschillende partijen nog een college te vormen. Dat beloven moeizame, langdurige processen worden.

De effecten van de oorlog in Oekraïne op de Nederlandse politiek zijn enorm. Deze week lieten de in Den Haag altijd zo opgehemelde koopkrachtplaatjes een enorme daling zien. Hoe zit het met de compensatie voor dat koopkrachtverlies? Partijen willen daar wel zo snel mogelijk wat aan doen en premier Rutte heeft beloofd zoveel mogelijk de economische gevolgen van de oorlog in  Oekraïne zoveel mogelijk te gaan 'dempen'. Tegelijkertijd maakt politiek Nederland zich ook nog klaar voor iets anders: de gemeenteraadsverkiezingen. Joost en Xander nemen weer een paar campagnespotjes door en zoomen in op het filmpje van de VVD in Oirschot. En: de omgangsvormen in de Tweede Kamer Een paar weken geleden nog een belangrijk onderwerp op de debatagenda. Deze week ging het debat dan toch door, al voelde het door de ontwikkelingen van de afgelopen weken niet heel actueel meer.