Het uur van de waarheid
VRT NWS
Dennis van den Buijs duikt in de wereld van nepnieuws en online bedrog, samen met factcheckers, experten en luisteraars.
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Of het nu gaat over de oorlog in Oekraïne, de verkiezingen in Amerika, klimaatverandering of de coronapandemie: elk verhaal z’n complot lijkt het wel. Fakenews, misleiding en propaganda waren nog nooit zo zichtbaar: op sociale media, in onze mailbox of via berichtjes op je smartphone waarin gehengeld wordt naar data en je geldbuidel.
Maar wat is nu echt en wat niet? Hoe weet je dat? Wat is de technologie en het doel erachter? En waarom zijn we zo vatbaar voor oplichting en nepverhalen?
Episodes
Mentioned books
Jun 28, 2025 • 28min
Magazine Elle gebruikt nepjournalisten die niet bestaan. En AI-beelden van kindermisbruik in opmars
Vrouwenblad Elle verzint profielen van journalisten die niet bestaan. Dat ontdekte de checkredactie van VRT NWS. De foto's en bio van de journalisten zijn gemaakt met AI, net als de artikels die ze schrijven. Tim Verheyden legt uit.
Beelden van kindermisbruik gemaakt met AI zijn aan een opmars bezig. We spreken erover met Lara Richir (VRT NWS) en criminologe Minne De Boeck van Stop it Now.
Jun 25, 2025 • 24min
Massale vraag naar escorts op NAVO-top? En wat je nog niet wist over Europese vakantielanden.
Zijn er duizenden sekswerkers op de NAVO-top? Hangen er echt wapens in de ruimte? Factcheckers uit de Lage Landen bundelden de krachten voor een factcheckmarathon rond de NAVO-top in Den Haag.
Wie dacht Europa en zijn vakantielanden te kennen, is eraan voor de moeite. Ons beeld over ons eigen continent zit nog vol gaten. Dat is de insteek van leuk zomerboek van onze gast Joost Houtman, auteur van Het eiland zonder vrouwen en 69 andere fascinerende plekken in Europa.
Jun 21, 2025 • 31min
De verzonnen Vlaamse vleestraditie. En wie liegt er over het aantal betogers?
Minister Jo Brouns (CD&V) zegt dat vlees eten bij de Vlaamse cultuur hoort. Klopt dat?Een gesprek met historica Maïka De Keyser (KULeuven).
Hoeveel mensen betogen er? Aantallen van politie en organisatoren liggen vaak ver uit elkaar. Hoe komt dat? We vragen het aan socioloog Ruud Wouters (Universiteit Tilburg). En kan dat tellen niet objectiever? Dat weet professor Nico Van De Weghe (UGent).
AI spreekt tegen AI via een eigen taaltje: hoe dat klinkt, hoor je bij ons.
Jun 18, 2025 • 21min
Is de paling op je bord nu bedreigd of niet? En hoe correct zijn AI-podcasts over je studentencursus?
De paling is een bedreigde diersoort, maar toch eten we er tonnen van op. Hoe kan dat? Pieterjan Verhelst van het INBO is palingkenner en zwemt als een gladde aal door het verhaal.
Podcasts gemaakt door artificiële intelligentie zijn nuttig om wetenschappelijke kennis met een breed publiek te delen. Dat zegt professor verpleegkunde Philip Moons van de KULeuven na een opmerkelijk experiment.
Jun 14, 2025 • 27min
Spreken Limburgers echt trager? En zijn AI-chatbots goede factcheckers?
Bert Oben, een taalwetenschapper en professor aan de KU Leuven, onderzoekt of Limburgers echt trager spreken dan de rest van Vlaanderen. Blijkbaar zijn er geen significante verschillen in spreeksnelheid. Hij legt uit hoe dialecten de perceptie van Limburgers beïnvloeden. Daarnaast bespreekt hij de betrouwbaarheid van AI-chatbots als factcheckers en hun foutieve informatie bij actuele gebeurtenissen. Deze technologieën worden kritisch bekeken, vooral hun rol in de verspreiding van nepnieuws en de noodzaak van menselijke controle blijft belangrijk.
Jun 11, 2025 • 22min
Casino-apps vermomd als kinderspelletje en bijgeloof bepaalt het leven in China
Veerle De Vos, Azië-expert bij VRT NWS, duikt in de verrassende wereld van bijgeloof en de impact ervan op Chinese jongeren. Ze legt uit hoe culturele overtuigingen, zoals de angst voor het cijfer 4, het dagelijks leven kleuren en zelfs reisbeslissingen beïnvloeden. Daarnaast waarschuwt factchecker Rien Emmery voor illegale casino-apps die zich als kindvriendelijke spelletjes vermommen, en benadrukt hij de gevaren van misleidende advertenties op sociale media.
Jun 7, 2025 • 29min
Verbod op #skinnytok levert niets op en AI chanteert je met je geheime affaire
"Ik weet van je affaire met die andere vrouw". Artificiële intelligentie chanteert zijn eigen bedenkers. Tim Verheyden legt uit.
De hashtag Skinnytok weghalen op Tiktok is echt geen overwinning. Video's die eetstoornissen promoten, blijven viraal gaan merkt collega Dorien Vanmeldert.
Jun 4, 2025 • 22min
Misleidend goedkope Japanse huizen en de Kempen waren rijker dan gedacht
Verdacht goedkope huizen in Japan lokken veel buitenlandse kopers. Maar laat je niet misleiden: achter de prachtige façade gaan vaak grote oplapwerken schuil. Dat ontdekte NOS-correspondent Anoma van der Veere.
Minder gaan werken voor een betere work-lifebalance. Het klinkt modern, maar ook in de middeleeuwen bestond het. Historica Maïka De Keyser (KULeuven) onderzocht de zaak.
May 31, 2025 • 23min
Complotdenkers noemen Pommelien Thijs een man. En kan AI dromen?
AI slaapt nooit en blijft dromen: hoe dat zit vertelt Tim Verheyden.
Macron en Pommelien Thijs zijn geen vrouwen maar mannen. Die complottheorie blijft maar opduiken. Waarom? Wie gelooft dat? Factchecker Rien Emmery legt uit.
May 24, 2025 • 25min
Valse beloftes over borstimplantaten en de AI van Elon Musk liegt over Zuid-Afrika
In Nederland is ophef ontstaan over misleidende reclame rond borstimplantaten. Er zou een levenslange garantie beloofd worden. Wat is er aan de hand? Geldt dat ook in België? We spreken erover met Tom Goffin, docent Gezondheidsrecht aan de UGent en Nicolas Wilssens, plastisch chirurg.
Liegt de AI-tool Grok van Elon Musk doelbewust over moorden op witte Zuid-Afrikanen? Tim Verheyden legt uit.
Voor de laatste keer checkt Luc van Bakel het nieuws van de w
