Bernard Hammelburg | BNR

Van wie is dit citaat: Ik ben wel een fan van de Europese Unie. Als we die niet hadden, zouden we zoets moeten uitvinden'? Juist, Boris Johnson, in debat in het Lagerhuis, een jaar of twintig geleden. En wat voegde hij eraan toe? 'Ik denk niet dat er één parlementslid gek genoeg is om zich tegen het Turkse lidmaatschap te verzetten.' Flexibele feiten. Lees ook | Bernard Hammelburg | Straatvechters Zomaar een paar andere flexibele feiten, van Amerikaanse bodem: 'Read my lips no new taxes', George Bush sr. in 1988, die onmiddellijk daarna fiscaal toesloeg. En zijn zoon, in 2003, die wegens niet bestaande massavernietigingswapens Irak binnenviel. Franse presidenten Of de flexibele feiten van Franse presidenten. Mitterrand die niet verzweeg dat hij er twee gezinnen op nahield, maar wel dat hij kanker had. Jacques Chirac, die twee jaar voorwaardelijk kreeg wegens het regelen van niet-bestaande, maar dik betalende banen voor vriendjes. Luister terug | Oud-president Sarkozy mag vervolgd worden Geen ministerspost voor een lastpak, maar het leek er een beetje op. François Hollande, die bij zijn aantreden een voorbeeldig privéleven in het vooruitzicht stelde, die zijn vrouw, minister Ségolène Royal verliet voor politiek journalist Valérie Trierweiler, die hij weer bedroog met de piepjonge actrice Julie Gayet. Of Nicholas Sarkozy, die net drie jaar heeft gekregen wegens corruptie. Zijn 'functie elders' wordt misschien wasknijpers maken, of nummerborden. Sluw spel Politiek is een sluw spel van flexibele feiten, zeker coalitiepolitiek. Denk aan Joop den Uyl, die in 1977 met zijn PvdA de verkiezingen won, maar buitenspel werd gezet door Dries van Agt van het fonkelnieuwe CDA en Hans Wiegel van de VVD, die in een Franse bistro in Den Haag met een goed glas wijn en een bolknak in het geheim een kongsi smeedden en Den Uyl afserveerden. Functie elders werd voor Den Uyl een bankje in de Tweede Kamer. Zou de behendige Sigrid Kaag haar flexibele feiten inzetten voor zon Van Agt-manoeuvre? Read my lips: gaat niet lukken. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In maart vorig jaar wist zo ongeveer elke viroloog, van Den Haag tot Vladivostok, al vrij precies hoe het met het coronavirus zat, hoewel de Chinezen ontkenden en buitenlandse onderzoekers de toegang een jaar lang ontzegden. Het virus kwam uit Wuhan, van vleermuizen via een ander zoogdier en dan naar de mens, met als ground zero de beruchte wilde dierenmarkt. Virologen verdachten de civetkat. Luister terug | Bernard Hammelburg | Vaccinnationalisme En wat staat er in het rapport dat de WHO, na een lang bezoek aan China, nu eindelijk uitbrengt? Dat het virus in Wuhan is ontstaan, en van de vleermuis, via een ander zoogdier, de mens besprong. Misschien was de civetkat niet de boosdoener, maar de geschubde miereneter. Of wie weet de groundhog. Na ruim een jaar. Staatswege verwijderd Het eindrapport van de WHO is geen verslag van een inspectie stel je voor maar een studie. Zegt Marion Koopmans, en die was zelf mee. Klaarblijkelijk betekent een studie iets anders dan uitzoeken hoe het precies zat. Andere deelnemers aan de WHO-inspectie pardon, de studie geven gewoon toe waar het op staat: ze kregen van de Chinezen simpelweg niet de vrijheid om echt onderzoek te doen, en Chinese klokkenluiders werden van staatswege verwijderd. Om duistere redenen is het politiek correct om de WHO een onontbeerlijk instituut te noemen. Dat wordt gelogenstraft door de werkelijkheid: als we echt iets willen weten of begrijpen, hebben we een enorme trits aan voortreffelijke experts, in binnen- en buitenland. Overigens ook vaak met het Groundhog Day effect. Maar de WHO? Daar lopen we met een boogje omheen. Die komt ruim een jaar na dato met groot nieuws: het virus kwam van de vleermuis. Ach, echt? Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De New York Times kwam deze week met een snoeiharde analyse over de missers van de Europese Commissie, met als belangrijkste element: zuinigheid. Amerikanen, schrijft de krant, vinden dat Europeanen doorgaans met belastinggeld smijten, maar zijn nu verbijsterd over de gierigheid. Terwijl Amerika mega-partner-deals sloot met fabrikanten, inclusief het meefinancieren van onderzoek, gedroeg Europa zich als een winkelende klant. EU-vaccinonderhandelaar Sandra Gallina erkent dat ruiterlijk tegenover de New York Times: Het gaat hier om geld van de belastingbetaler. Als productiepartner, zoals de Amerikanen, kun je een vuist maken tegen de producenten, wat president Biden dan ook doet. Als klant, zoals de EU, ben je machteloos als een fabrikant niet op tijd of te weinig levert, in dit geval AstraZeneca. Exportverbod Intussen hebben de Britten 40 procent van hun bevolking ingeënt, de Amerikanen 23 procent en de Europeanen 12 procent, Nederland nog een stuk lager. En dus is de Europese boodschap dat de Nederlandse vestiging van AstraZeneca haar contractuele verplichting aan het Verenigd Koninkrijk niet mag nakomen, en eerst uitsluitend aan de EU moet leveren. Ursula verwijst naar artikel 122 van het EU-verdrag, dat gaat over acute tekorten. Nee, ik had er ook nog nooit van gehoord, maar dat Boris woest is, ligt voor de hand. Alleen vergeet Boris dat hij in januari, toen deze kwestie al speelde, zelf een exportverbod oplegde voor ruim honderd geneesmiddelen die essentieel kunnen zijn bij de behandeling van coronapatiënten. De pot verwijt de ketel. Vrijhandel En, oh ja, een jaar geleden riep president Trump de Defence Protection Act in, waardoor Philips in grote moeilijkheden kwam, omdat het vanuit zijn fabriek in de VS alleen nog beademingsapparatuur binnen Amerika mocht leveren. En opvolger Biden gebruikt die wet om de productie van het Jansen vaccin te versnellen gedeeltelijk in Nederland gemaakt, maar misschien voorlopig alleen beschikbaar voor Amerikanen. Over ontwapening praat je alleen in vredestijd. Over vrijhandel praat je kennelijk alleen in het pandemie-loze tijdperk. Als het echt op aankomt, is het ieder voor zich. En dus vaccinnationalisme. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat wij uitzondering zijn, klopt. Om in de Tweede Kamer te komen, moet je de kiesdeler halen, dus het aantal uitgebrachte stemmen gedeeld door 150, wat neerkomt op ongeveer twee derde van een procent. België en Duitsland hebben een kiesdrempel. Beetje kort door de bocht, maar je moet daar minstens 5 procent van de stemmen halen om een zetel te bemachtigen. Er is geen enkel Europees land dat geen kiesdrempel hanteert de meeste 5 procent. Wis en waarachtig Vandaag doen 37 partijen mee aan de Kamerverkiezingen, waarvan de meeste de kiesdeler niet gaan halen, dus die vallen vanzelf af. Er blijven er waarschijnlijk twaalf of dertien over. Zou het verhogen van de kiesdrempel daar iets aan veranderen? Wis en waarachtig. Uitgaande van de huidige samenstelling van de Tweede Kamer, zouden de ChristenUnie, Partij voor de Dieren, 50PLUS, Denk, SGP, en FvD afvallen. JA21, Volt en Henk Krol zouden kansloos zijn. Wat dan overblijft, zijn de grootsten: VVD, PVV, CDA, D66, GroenLinks, en misschien SP of PvdA. Dat maakt het speelveld voor een formatie overzichtelijker. Maar wat gebeurt er met de stemmen die zijn uitgebracht op partijen die het niet halen? Of misschien nog een meer principiële vraag wie vertolkt nog het geluid van kiezers van partijen zoals SGP en ChristenUnie? Die gaan echt niet stemmen op het CDA. Hetzelfde geldt voor meer rechtse partijen als FvD en JA21, die niets willen weten van de PVV. Kortom: alle kleine, activistische partijen zouden uit de Haagse stolp verdwijnen. En daarmee de nuance van de Nederlandse politieke ratjetoe. Ingewikkeld De Tweede Kamer heeft wel eens een initiatiefwetsvoorstel gedaan voor het invoeren van een kiesdrempel. Dat is toen gesneuveld, en dat is maar goed ook. Met zoveel partijen in een parlement is misschien ingewikkeld, maar het siert de democratie. En, laten we eerlijk wezen, doen de Belgen het, met die kiesdrempel van 5 procent, zoveel beter? Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In de kwestie-Navalny probeerde het Westen zijn tanden te laten zien, met sancties tegen Rusland en een boos telefoontje van Joe Biden met Vladimir Poetin. Maar met het immense leed dat China de Oeigoerse minderheid aandoet, doen we niets. De Tweede Kamer nam een motie aan waarmee de Chinese actie genocide wordt genoemd, in navolging van Amerika en Canada, maar tot verandering van beleid heeft het bij ons niet geleid, laat staan tot sancties. Oeigoeren noemen Xinjang, de provincie in noordwest China waar zij wonen, Oost-Turkestan, en begrijpelijk, want hun taal en cultuur zijn verwant aan de Turkse. Er wonen 50 duizend Oeigoeren in Turkije, en die zijn als de dood dat de regering-Erdogan een uitleveringsverdrag met China ratificeert, want dan vrezen ze massale deportatie. Volgens China is het verhaal aldus: aangezien de Oeigoeren in het verleden in de aanval zijn gegaan in een poging om onafhankelijk te worden, zijn ze allemaal potentiële terroristen en jihadisten, en moeten ze dus worden heropgevoed, in speciale kampen. China is woedend dat wij dat niet inzien. Westers onderzoek en getuigenissen van de Oeigoeren zelf vertellen een ander verhaal: er zijn 380 concentratiekampen, waar de gevangenen voornamelijk als slaven werken in de katoenverbouw. Ze worden voortdurend vernederd, gemarteld en verkracht. Vrouwen worden massaal gesteriliseerd, om de Oeigoerse voortplanting te verhinderen. Wat China met Tibet heeft gedaan, doet het ook met Xinjang: het wordt volgestopt met Han-Chinezen, zodat de provincie versneld Chinees wordt. Massale marteling en sterilisatie, met het doel om een volk te laten verdwijnen, voldoet aan de VN-definitie van genocide. Het probleem is dat er nu enorme discussies ontstaan over het begrip genocide, in plaats van over het drama dat zich in Xinjiang afspeelt. Waar het om gaat is om de solidariteit die de wereld het Oeigoerse volk verschuldigd is. Maar ja, China is momenteel de grootste handelspartner van de EU, met een prominente plaats voor Nederland. Een genocide-verklaring van de Tweede Kamer geeft misschien een goed gevoel, maar het blijft een slag in de lucht. We laten ruim een miljoen Navalnys verkommeren. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is wel wennen, hoor, zon hutje op de hei. Koud, en het volgende hutje staat een eind weg, dus al die stokoude lotgenoten zie ik alleen op afstand. Maar een mens moet ook eten, dus ga ik naar het geriatrische halfuurtje in de supermarkt, van zeven tot half acht, manoeuvrerend tussen de andere rollators en elektrische karretjes. Wij geuzen van de pandemiestrijd laten daar wolken aerosol achter, die de jonkies die na ons komen opsnuiven, maar een kniesoor die daarop let. Hebben ze in het buitenland ook zulke briljante adviesgroepen als Herstel NL? Dus van die geleerden die er eindelijk uit zijn hoe je een pandemie kunt oplossen, namelijk door de meest kwetsbaren te isoleren, of te adviseren op de Drentse hei te gaan bivakkeren? Dat valt lelijk tegen. Sterker nog: ik heb in geen enkel ander land zon actiegroep kunnen vinden. Misschien komt dat doordat ze daar niet zulke geleerde economen, sociologen en artsen hebben als wij. Ik heb het ook niet kunnen nagaan in álle 193 landen. Maar in wat ik maar gemakshalve de beschaafde wereld noem, zie je nergens een pleidooi om bejaarden te scheiden van de rest van de samenleving. Behalve in Rusland, waar het, zo schreef Derk Sauer, precies andersom gaat: de jongeren worden als eersten gevaccineerd, want ouderen gaan immers toch dood. Wat je wel overal hoort is de roep om de economie gewoon weer open te gooien. En steeds meer tekenen van burgerlijke ongehoorzaamheid over de coronaregels een beetje zoals bij ons de fietsers die door rood rijden. Mág niet, maar jekammewat. In die andere landen gaat de discussie niet over het isoleren van groepen, maar over de oplossing van het probleem: vaccineren, vaccineren en vaccineren. Dat de afdeling inkoop van de Europese Unie en het Koninkrijk der Nederlanden daarmee op onvergefelijke wijze hebben geblunderd, is een schandvlek zo groot als de kaart van Europa. Bij de term Herstel NL denk je: onder professoren zullen ze wel iets slims hebben bedacht om aan meer vaccins te komen. In plaats daarvan bedachten ze afzondering van bejaarden. Dus: hartelijke groeten van de Drentse hei. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zijn tegenstanders kraaien victorie: de afrekening komt eraan, via de rechtbank. Vooralsnog is dat valse hoop. Want waar gaat het om? De New Yorkse aanklager Cyrus Vance ontdekte de herkomst van zwijggeld dat Trump aan twee vrouwen betaalde met wie hij vreemdging: de bedrijfskas, zijn eigen knip, of zijn campagnefonds. Het onderzoek breidde zich uit naar de belastingen van Trumps bedrijf en Trump privé. Daarvoor klopte Vance onder andere aan bij Trumps huisbankier, Deutsche Bank, en accountant Mazars. Daar probeerde Trump een stokje voor te steken, en dat is nu mislukt. Dus de boeken gaan open. Ruim op de balans Wat valt, als de we The New York Times en andere media mogen geloven, nou zo op? Vooral de jarenlange taxaties van zijn vastgoed. Als hij krediet bij Deutsche Bank vroeg, stond de waarde van dat vastgoed zeer ruim op de balans. Als hij belastingaangifte deed, was het vastgoed plotseling in waarde gekelderd. En zijn kinderen factureerden miljoenen voor consulting aan het bedrijf, wat dan uiteraard van de belasting werd afgetrokken. Klinkt allemaal spannend, maar is het dat ook echt? Aanklager Vance is nog niet verder dan het voorleggen van zijn zaak aan een grand jury, die alleen uitmaakt of hier sprake kan zijn van misdrijven. Pas dan kan Vance met een formele aanklacht komen en een rechtszaak beginnen. Daar is nu dus nog geen sprake van, en om te winnen moet hij met meer komen dan creatief boekhouden, schommelende taxaties en zwijggeld voor twee vrouwen. Terabytes aan data Dat hij nu in de boeken mag kijken is natuurlijk een overwinning. Maar het gaat, zoals The New York Times schrijft, om terabytes aan data en miljoenen paginas aan financiële documenten. Vance heeft er een leger aan forensische accountants en gespecialiseerde aanklagers voor gerekruteerd. Maar als het allemaal zo doortrapt was, waarom bleef de bank dan al die jaren krediet verlenen en keurde de accountant gewoon de jaarrekeningen goed? Een heksenjacht is het natuurlijk niet, maar een gewonnen zaak al evenmin. Als de afrekening komt, duurt het in elk geval nog jaren. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dictaturen hebben het wat dat betreft makkelijker. Als China ergens een lockdown instelt, of een avondklok, moet zon beetje iedereen letterlijk thuisblijven, gaat de deur van buiten op slot en wordt de sleutel weggegooid. Ik heb zo het vermoeden dat er weinig Chinese virus-wappies zijn. Verantwoordelijk Wat het lastig maakt is de voor de burger vaak ongeloofwaardige mix van kennis en macht. Wie heeft het in Amerika voor het zeggen, president Biden of wonderdokter Tony Fauci? Biden zegt: Fauci. Maar die kun je onmogelijk verantwoordelijk stellen voor de aankoop en distributie van vaccins. Wie heeft het bij ons voor het zeggen, team-Rutte of team-Van Dissel? Geen idee. Nog los van de Tweede Kamer, die van elk coronavoorstel zo ongeveer een hamerstuk maakt, en dezer dagen doet denken aan de Russische Doema, die niets meer is dan een afstempelmachine voor de wensen van het Kremlin. Als die routine wordt doorbroken door een, wat regering en Kamer betreft, uit de pas lopende rechter, valt de schijncoalitie die het Binnenhof zelf in stand houdt, door de mand. Op rolletjes Kan het anders? Ik kijk even naar Israël, nog steeds wereldkampioen vaccineren, en dus een interessant voorbeeld. Daar hebben ze een corona-tsaar aangesteld, medisch hoogleraar, maar ook brigadegeneraal en oud-chef van het medische corps van de krijgsmacht. Dan moet het op rolletjes lopen, denk je. Maar ook dat is een illusie. Hij stippelt heel verstandige routekaarten uit, maar valt dan onmiddellijk ten prooi aan ruziënde ministers die er hun eigen draai aan geven. Wij hebben geen dictatuur, maar een keurige democratie, en dus leven we momenteel in een chaos. Die houdt pas op als we eindelijk vaart gaan maken met vaccineren. En dat is waar de democratie blundert. Waar is de actiegroep Vaccinwaarheid? En wanneer klopt die aan bij de voorzieningenrechter om per onmiddellijk onze injecties te eisen? Wedden dat ze die rechtszaak winnen? Want een noodzakelijker voorziening dan het vaccin kan ik niet bedenken. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify See omnystudio.com/listener for privacy information.

Trump verloor er de verkiezingen door, bij Netanyahu kan dat over een paar weken ook gebeuren, en Hugo de Jonge staat zich zo hartstochtelijk te verontschuldigen en demissionair te wezen, dat we die waarschijnlijk niet meer terug zien. De ernstigste blunderaar is voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Zodra die het woord neemt, moet je eigenlijk een steen door je radio of TV gooien. Ze werpt zich op als de spil van het Europese coronabeleid alleen, er is helemaal geen beleid. Het Europa van Ursula liet zich, met nauwelijks weerstand, de pas afsnijden door het Verenigde Koninkrijk, dat slimmer, beter en tegen een hogere prijs inkocht. De EU betaalde de prijs van de voorzichtighei, kopte persbureau Associated Press. Stoppen doorslaan Een in de haast bedachte exportstop naar Noord-Ierland, en dus naar Ierland, deed bij Boris Johnson de stoppen doorslaan. En terecht. Waarop Ursula terugkrabbelde met het briljante commentaar dat iedereen wel eens fouten maakt, behalve de paus, want die is onfeilbaar . Vervolgens deed ze iets waarvoor elke manager een gele kaart zou krijgen: ze legde de verantwoordelijkheid bij de Commissaris voor Handel, Valdis Dombrovskis, uit Letland. Want die had immers de leiding. Schneiderei heet dat in het Duits. In de Lage Landen noemen we het matennaaien. Dat ze Duits is, door Angela Merkel op haar stoel is geparachuteerd, neemt niet weg dat ook de Duitsers woedend op haar zijn. De wacht aanzeggen Een andere blunderaar uit haar team, Buitenlandcommissaris Joseph Borell, ging plat op het gelaat door naar Moskou te reizen om zijn Russische collega Sergey Lavrov de oren te wassen over de affaire-Navalny. Lavrov noemde de EU in Borells gezicht een onbetrouwbare partner, wat Borell met een glimlach liet lopen. Intussen liet Lavrov drie Europese diplomaten uitwijzen, wat Borell tijdens datzelfde gesprek op Twitter las. Die vernedering leidde tot een eis van 73 Europarlementariërs aan Von der Leyen om Borell aan de kant te zetten. In plaats daarvan gaf ze hem haar volle steun. Weer een gele kaart. Tweemaal geel is rood. Waar zijn de Europese regeringsleiders die Ursula de wacht aanzeggen? Het is de hoogste tijd. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify See omnystudio.com/listener for privacy information.

Alle aandacht gaat nu uit naar het falende inkoopbeleid. Toen Nederland en de rest van de EU uit hun coma ontwaakten, hadden de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Israël, de Emiraten en Bahrein allang toegeslagen. Ze betaalden de fabrikanten een stevige bonus, en gelijk hadden ze, want die paar miljard extra leveren een veelvoud op door sneller economisch herstel. Goedkoop en mondjesmaat inkopen is money wise, pound foolish. De ambtenaar en minister die denken een schouderklop te krijgen voor hun wijsheid en zuinigheid, moeten eigenlijk met pek en veren hun politieke stolp uit. Zieken en doden Maar daar zit niet het grootste probleem. Het is en blijft een schande dat de ernst van de pandemie niet in de eerste plaats wordt afgemeten aan het aantal zieken of doden, maar aan de capaciteit van ziekenhuizen. Duitsland heeft per 100.000 inwoners 34 IC-eenheden, Nederland tien. Je zou bijna denken dat de zorg de Nederlandse overheid een zorg zal zijn. Het is allemaal het gevolg van axiomas die als een modegril zijn bedacht, en die, als ware het een vaccin, in de cellen van de Nederlander zijn gezet. De zorgkosten rijzen de pan uit. Je moet de zorg overlaten aan de markt. Bejaarden in de IC is zinloos medisch handelen. Er loopt een rechte lijn van de belangrijkste architecten van de gedachte dat zorg in de eerste plaats een kwestie is van geld, Hans Hoogervorst, en Ab Klink, naar de constante paniek voor filevorming in de ziekenhuizen en de zuinigheid bij het inkoopbeleid. Zorgkosten per Nederlander We zijn gek op sommetjes, zoals wat de gemiddelde Nederlander per jaar aan zorg kost een mille of zes, overigens. Om de een of andere reden doen we net alsof we dat eigenlijk niet kunnen betalen. Dus stuur de bejaarde maar naar een professioneel sterfhuis, en trek lootjes voor de ic. VWS en de GGD nemen de regie. Waarom? Daarom. En wat doen de Bulgaren eigenlijk anders dan wij? Heel simpel: daar bel je gewoon de huisarts of loopt binnen op de praktijk. Lastig? Ingewikkeld? Zal best, maar ze stonden van de week toch een plekje hoger op de lijst. Over Bernard Hammelburg Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg gaat in zijn column in op de zaken van wereldbelang en plaatst de internationale politiek in context. Luister live woensdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/bernard-hammelburg, Apple Podcast of Spotify See omnystudio.com/listener for privacy information.