Als een overeenkomst tussen Israël en Hamas werkelijk leidt tot een houdbaar staakt-het-vuren en de uitwisseling van gijzelaars tegen Palestijnse gevangenen, is dat het gevolg van een politieke primeur. De Midden-Oosten-onderhandelaars van Joe Biden  en Donald Trump sloegen gezamenlijk de leiders van Israël en Hamas met de koppen tegen elkaar, en die begrepen dat ze de vertrekkende en komende president niet tegen elkaar konden uitspelen. ‘Als de gijzelaars niet vrij zijn voor mijn inauguratie, breekt de hel uit’, had Trump gezegd. Wat hij daarmee precies bedoelde was niet duidelijk, maar Bibi Netanyahu zag het vermoedelijk als een steuntje in de rug, misschien wel als een carte blanche om de strijd tegen Hamas nog verder op te voeren. Hij moet verbijsterd zijn geweest toen hij Steve Witkoff, Trumps Midden-Oosten-onderhandelaar ontving, die in plaats van met een steunbetuiging met een donderspeech kwam. Het was, zeiden medewerkers, een ‘gespannen’ gesprek, en het kwam erop neer dat Bibi het nieuwste voorstel voor een wapenstilstand simpelweg móest aanvaarden. Tekenen bij het kruisje, was Witkoffs boodschap. Bidens onderhandelaar Brett McGurk, zette samen met Witkoff Hamas onder druk, met de boodschap dat verdere uitvluchten zinloos waren. Na de nederlaag van Hezbollah en Iran, en de vlucht van de Syrische leider Assad, was Hamas immers volledig geïsoleerd. In Qatar kwamen de zwaargewichten bijeen: Witkoff, McGurk, Mossad-chef David Barnea, Ronen Bar, baas van de Israëlische veiligheidsdienst en een Egyptische toponderhandelaar. Biden overlegde telefonisch met Netanyahu, de emir van Qatar, al-Thani, en president al-Sissi van Egypte. Het nieuwe voorstel voor een wapenstilstand is helemaal niet nieuw, het is al acht maanden geleden door Biden op tafel gelegd en sindsdien steeds gerecycled. In fases worden gijzelaars geruild tegen Palestijnse gevangenen en trekken Israëlische troepen weg uit Gaza. Wie nou precies geruild wordt tegen wie, en hoeveel militaire controle toch nog houdt zijn steeds de struikelblokken geweest, ten koste van duizenden doden en ten koste van de gijzelaars. Als het allemaal lukt, is het de verdienste van de kemphanen Biden en Trump, die voor één keer kozen voor de Verenigde Krachten van Amerika. Hadden ze ook voor Oekraïne moeten doen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Elon Musk bemoeit zich steeds meer met Europese politieke aangelegenheden. Zo steunt hij (extreem)rechtse partijen in het VK en Duitsland en wil hij een deal sluiten met Italië voor het Starlink-systeem. Volgens VVD-Europarlementariër Bart Groothuis denkt Musk belang te hebben bij een verzwakt Europa. 'Het zijn allemaal nationalistische partijen die hij steunt, om zijn bedrijven er beter uit te laten komen.' Luister ook | 'Meer betalen voor wapens aan Oekraïne is bespreekbaar' Groothuis verhuist daarmee ook naar aankomend president Trump. 'Het belang van Musk komt overeen met dat van Trump.' Daar zit voor Groothuis ook het bezwaar tegen de invloed van Elon Musk. 'Vanaf 20 januari is hij onderdeel van de Trump-administratie.' Europaverslaggever Geert Jan Hahn wijst erop dat Starlink op dit moment meer kan dan het Europese alternatief Iris2. Bart Groothuis vindt Starlink an sich ook geen probleem, maar wijst naar de gevoeligheid als Musk en eventueel Trump mee kunnen lezen. Volgens Groothuis ondermijnt Italië Iris2. Luister ook | Duitsland in verkiezingsstand Jetzt geht's los in Duitsland De verkiezingscampagne in Duitsland is losgebarsten. Op 23 februari mogen de Duitsers stemmen. Vrijwel zeker is dat Friedrich Merz de nieuwe bondskanselier wordt, omdat zijn CDU/CSU ruim aan kop gaat in de peilingen. Voor de huidige bondskanselier, Olaf Scholz, dreigt een grote nederlaag na zijn mislukte 'stoplichtcoalitie'. De extreemrechtse AfD staat stabiel op plek twee. Die partij scoort vooral goed in de voormalige DDR. 'Maar de Brandmauer, zoals ze dat in Duitsland noemen, het cordon sanitair, blijft gehandhaafd, denkt Duitslandexpert en historicus René Cuperus van Instituut Clingendael. Luister ook | Amerika Podcast Canada kleur blauw in de VS | Postma in Amerika Donald Trump wil Canada als 51e staat van de Verenigde Staten. Maar Politico heeft uitgerekend dat het vooral een Democratische staat wordt met maar liefst 47 kiesmannen. 'Trump moet dus twee keer nadenken of hij dit echt wel wil', aldus Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hij heeft geen officiële functie, maar hij jaagt in binnen- en buitenland prominente leiders en ondernemers op de kast. Zijn invloed groeit met de dag. Elon Raspoetin sleurt zijn gelegenheidsvriend, Donald Trump, steeds meer het pad op dat hij met zijn Musk-etiers heeft uitgestippeld.  Het zijn collega-miljardairs , evenals hijzelf vaak uit de tech-sector, voor wie de tweecomponentenlijm die de wereld bindt bestaat uit geld en macht. Gelegenheidsvriend Trump heeft evenmin een officiële functie, daarvoor moet hij nog twaalf nachtjes slapen. Tot die tijd is hij, in elk geval staatsrechtelijk, gewoon burger. Maar hij gedraagt zich wel vast als tsaar en houdt hof in wat nu al het ‘zuidelijke Witte Huis’  wordt genoemd, Mar a Lago. Politici uit binnen- en buitenland vragen belet en hopen op een audiëntie. Zijn persconferentie, gisteravond, was een warrige opeenstapeling van onzinsprookjes, zoals de verovering van Groenland en het Panamakanaal  en het dwingen van NAVO-leden om 5 procent van hun BNP aan defensie uit te geven. Amerika zelf zit op 3,6 procent.  Wat Musk doet is eigenlijk vileiner. Hij ontwikkelt een buitenlands beleid dat gericht is op radicaalrechts, met zijn lofzang op de Duitse AfD met haar neofascistische ideeën, de Britse Reform beweging, een aanval op premier Starmer wegens een onbewezen rol in een kinderseksschandaal en een commercieel-politieke flirt met de Italiaanse premier Meloni. Als een ware Raspoetin stuurt hij de wereld in zijn eigen richting, en die van zijn Musk-etiers, zoals Mark Zuckerberg en Jeff Bezos.  De vraag is hoe lang deze gelegenheidsvriendschap nog standhoudt. Maggie Haberman, Witte Huis verslaggever van de New York Times, zegt dat relatie stevig onder druk staat. Musk huurt voor 2000 dollar per nacht een huisje op het terrein van Mar a Lago, als een goede Raspoetin dichtbij zijn tsaar. Maar volgens Haberman begint Trump zich te ergeren , door de nabijheid en de opdringerigheid. Met regelmaat hoort het personeel de mannen tegen elkaar snauwen. Over twaalf dagen betrekt Trump het Witte Huis. Naaste medewerkers krijgen dan kantoren in de nabijheid van de president. ‘Reken er maar niet op dat Musk een kantoor in de West Wing of een toegangspasje krijgt’, zegt Haberman. Hoe Musk wordt gecanceld weet niemand, maar dat hij op weg is naar de poort staat vast. Waarschijnlijk in een Tesla.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met de komst van president Trump rijst de vraag of en hoe hij de steun aan Oekraïne voort wil zetten. Als blijkt dat Oekraïne meer wapens nodig heeft of Amerika meer geld wil zien voor hun wapens, dan is dat volgens VVD-buitenlandwoordvoerder Eric van der Burg bespreekbaar. 'Wij hebben een groot belang om ervoor te zorgen dat Oekraïne sterk in positie blijft.' Hij is te gast bij Bernard Hammelburg en Geert Jan Hahn. Luister ook | 'Poetin wil geen vrede, maar een bestand is niet uitgesloten' Komende week reist Van der Burg met de vaste Kamercommissie Buitenlandse Zaken af naar Amerika. Hij hoopt hier vooral informatie in te winnen over hoe Amerika naar verschillende geopolitieke zaken kijkt. Toch denkt Van der Burg dat ook Amerika belang heeft bij een sterk Oekraïne. 'Poetin stopt niet bij Oekraïne. Ook Trump heeft er belang bij dat Rusland niet als winnaar uit de strijd komt.' De oproep om Oekraïense vluchtelingen terug te sturen naar veilige delen in Oekraïne zoemt ook rond. Volgens Van der Burg is dat iets wat we gezamenlijk in Europa moeten regelen. Lees ook | Na staatsgreep verkeert Zuid-Korea in steeds diepere politieke crisis Politieke chaos in Zuid-Korea compleet Justitie in Zuid-Korea heeft een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen voormalig president Yoon. Die werd afgezet nadat hij de staat van beleg had afgekondigd. Waar men dacht dat het na zijn afzetting rustig zou worden is dat allerminst het geval. Hoogleraar Koreastudies Remco Breuker schetst de grote crisis en legt uit waarom dit ook voor Europa grote gevolgen kan hebben, nu de Zuid-Koreaanse economie in zwaar weer verkeert.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Russische president Vladimir Poetin sprak op zijn jaarlijkse persconferentie over de mogelijkheden voor vredesonderhandelingen met Oekraïne. Maar Ruslandexpert Hubert Smeets gelooft niet dat Poetin dat echt wil. 'Hij zegt dat hij wil onderhandelen zonder voorwaarden vooraf, maar wel op basis van de sindsdien gerealiseerde realiteit op de grond en de Istanbul-akkoorden'. Toch sluit Smeets een bestand niet uit. Hij is te gast bij Bernard Hammelburg in BNR De Wereld. Poetin verwijst ook naar de Istanbul-akkoorden van april 2022. 'Die zijn nooit afgerond omdat Rusland zich schuldig had gemaakt aan oorlogsmisdaden in Boetsja', aldus Smeets, medeoprichter van Raam op Rusland en columnist voor NRC. Toch probeert het Westen Oekraïne naar de onderhandelingstafel te begeleiden, zeker sinds de herverkiezing van Donald Trump. In Oekraïne kijkt men vooral naar de situatie zoals die in de Koude Oorlog was tussen West- en Oost-Duitsland. 'In Kiev leeft het idee om beide delen van Oekraïne los van elkaar te ontwikkelen. En dan is het wachten op een situatie zoals de val van de Muur in 1989.' Smeets denkt, net als voormalig Oekraïens-ambassadeur Robert Serry, dat Trump misschien wel een betere president kan worden voor Oekraïne dan Biden. Luister ook | 'Trump kan een betere president worden voor Oekraïne dan Biden' Situatie in Rusland zelf In Rusland gaat het ondertussen niet voor de wind. Hoewel de IMF-ramingen nog altijd gunstig zijn merken de Russen, met name buiten de steden, de economische gevolgen van de oorlog, legt Smeets uit. Denk daarbij aan de inflatie op boodschappen en brandstof. Ook hebben bedrijven er last van. Zo heeft de Russische luchtvaartmaatschappij Aeroflot oude afgekeurde Boeing 737's gekocht, puur en alleen voor de onderdelen. Verschillende toestellen staan namelijk gedwongen aan de grond. Hoewel de Russen flink wat te lijden kunnen hebben denkt Smeets dat het voor Poetin zaak is om de oorlog vooral buiten Moskou en Sint-Petersburg te houden. 'De mensen daar lijken erg op ons.'See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering zijn Robert Serry, voormalig ambassadeur in Oekraïne, Geert Jan Hahn, Europaverslaggever, en Pieter Cobelens, ex-hoofd MIVD, te gast. Ze bespreken hoe Donald Trump mogelijk beter kan inspelen op de Oekraïne-oorlog dan Biden, met de nadruk op vredesbesprekingen. Serry stelt dat Trump Oekraïne kan steunen zonder escalatie. Ook wordt de weerbaarheid van landen als Oekraïne en Israël besproken, evenals de noodzaak voor Nederland om meer in defensie te investeren. De rol van militaire acties en de geopolitieke dynamics komen uitgebreid aan bod.

Als je ziet hoezeer Donald Trump de wereld in de houdgreep heeft, zou je waarachtig denken dat hij al president is. Terwijl we tot zijn beëdiging nog 33 nachtjes moeten slapen. Het is veel sidderen en beven.  Een aantal topuniversiteiten heeft buitenlandse studenten geadviseerd ruim op tijd terug te zijn van hun wintervakantie. De boodschap luidt: zorg dat je vóór 20 januari op je campus bent, want daarna kom je er misschien niet meer in. Trump is naar verluidt van plan opnieuw een inreisverbod in te voeren voor een aantal landen. Aan het begin van zijn eerste termijn deed hij dat ook, en het werd toen alom een ‘moslimverbod’ genoemd, al ging het ook om bezoekers uit niet-moslimlanden. Het rijtje Kirgizië, Nigeria, Myanmar, Soedan, Tanzania, Iran, Libië, Noord-Korea, Syrië, Venezuela, Jemen en Somalië wil hij uitbreiden met India en China. Ruim de helft van de meer dan een miljoen buitenlandse studenten zijn Indiaas en Chinees. Het heeft iets surrealistisch. Misschien bijna zo bizar is dat de komst van Trump aanleiding is voor een ernstige regeringscrisis in buurland Canada. Want hij komt met 25 procent extra invoerheffing op goederen uit Canada, als straf voor de illegale immigranten en drugs die vanuit Canada de VS binnenkomen. Minister Chrystia Freeland van financiën trad af omdat premier Trudeau tijdens de feestdagen de belasting op voedsel, snoep, kinderkleding en cadeaus wil afschaffen. En bijna 19 miljoen burgers krijgen als cadeautje een cheque van 250 Canadese dollars. Freeland heeft in haar begroting juist een buffer opgenomen om de Trump-tarieven te kunnen opvangen, dus die ziet Trudeau’s beleid als geldsmijterij. Er speelt natuurlijk meer: Trudeaus populariteit  staat op nog geen 30 procent, dus hij was al op weg naar de uitgang. Maar toch.  Wat ons in Europa meer raakt zijn de voortdurende tekenen die Trump geeft over de zijn inziens onzinnige steun voor Oekraïne. Hij noemt het besluit van Joe Biden om de Oekraïners toestemming te geven met Amerikaanse wapens doelen in Rusland te bereiken ‘stom’. Dat leidt opnieuw tot zorgen onder NAVO-leden en tevredenheid bij Poetin.  Trumps presidentschap avant la lettre kan ook tot nuttige doorbraken leiden. Voor het eerst in maanden heerst er weer optimisme bij de onderhandelaars over een Gaza-bestand – niet alleen bij de bemiddelaars uit Qatar en Egypte, maar ook Israël en Hamas. De plotselinge vaart heeft veel te maken met Trumps barse dreigement  dat het met die oorlog afgelopen moet zijn voordat hij aantreedt. Iets waar Joe Biden het trouwens mee eens is, want die hoopt nog steeds op één succesje voordat hij roemloos de einder tegemoet gaat.  Trump schijnt voor zijn inauguratie veertig buitenlandse staatshoofden en regeringsleiders te hebben uitgenodigd. Of die komen is de vraag, want ze willen geen figuranten zijn in het spel dat Trump neerzet als geopolitieke opperbaas. Maar hij is hard aan de slag om dat weldegelijk te worden.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De snelle val van president Assad in Syrië doet de wereld verbazen. In het machtsvacuüm willen verschillende partijen de macht grijpen. Volgens oud-diplomaat Ron Keller moeten wij Syrië de ruimte geven om een eigen regime op te bouwen, met steun van de internationale gemeenschap. Luister ook | 'Politieke chaos Zuid-Korea is slecht nieuws voor Oekraïne' Keller, voormalig ambassadeur in Rusland, Oekraïne, China en Turkije, noemt als oorzaak voor de val van Assad de oorlogen waar Hamas en Hezbollah in zitten samen met de terugtrekkende bewegingen van Amerika en Rusland. Europaverslaggever Geert Jan Hahn legt uit hoe dit de oorlog in Oekraïne beïnvloedt doordat Rusland zich nu nog meer alleen op Oekraïne hoeft te focussen. Voor de BNR Perestrojkast sprak hij met de Oekraïense ambassadeur in Nederland die binnenkort staatssecretaris van Buitenlandse Zaken in Oekraïne wordt. Lees ook | Onzekerheid rond nieuwe leiding Syrië, 'Landen willen weten met wie ze zaken kunnen doen' Zorgen om minderheden Toch is het niet alleen maar hosanna in Syrië. Minderheden maken zich zorgen om hun positie. Eén van die groepen zijn de Koerden. Joël Voordewind was Tweede Kamerlid voor de ChristenUnie. In die hoedanigheid maakte hij zich altijd hard voor de positie van de prowesterse christelijke Koerden. Voordewind hoort nu al berichten van Koerden die hun christelijke uitingen weg moeten halen. Luister ook | Amerika Podcast Bezoek Gabbard aan Assad wordt opgerakeld | Postma in Amerika Tulsi Gabbard is Trumps beoogd hoofd van de inlichtingendiensten. Zij ging ooit op de koffie bij Assad in Damascus en dat bezoek wordt nu opgerakeld. En schoondochters spelen een opvallende rol in Washington deze week. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Antony Blinken, de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, vatte de combinatie van hoop en twijfel na de staatsgreep in Syrië uitstekend samen. Wij willen de nieuwe machthebbers best erkennen, maar dan moeten ze zich aan de fatsoensregels houden: niet sektarisch, geloofwaardig, transparant en bereid om verantwoording af te leggen. Waar hij niet over repte – in elk geval nóg niet – was de opheffing van de sancties tegen Syrië. Kortom, de nieuwe junta die de rebellen hebben gevormd, heeft nog een hoop aan te tonen. New York Times-commentator Thomas Friedman schreef: ‘Wat willen de rebellen eigenlijk? Een pluralistische democratie of een islamitische staat? De geschiedenis leert ons dat hardline islamisten doorgaans winnen’. De Israëliërs namen het zekere voor het onzekere, voerden de afgelopen dagen in Syrië 350 bombardementen uit op militaire bases, lanceerinrichtingen, opslagplaatsen voor chemische wapens, en brachten een groot deel van de Syrische oorlogsvloot tot zinken. Ze bezetten ook het niemandsland aan de Syrische kant van de grens, de eerste keer sinds de Jom Kipoeroorlog van 1973 dat ze de bestandsovereenkomst schonden. De Arabische wereld reageerde woedend, maar de Amerikanen en Russen bleven opmerkelijk stil – de Amerikanen omdat die zelf op Syrisch grondgebied dertig bombardementen uitvoerden, en de Russen omdat die, na hun afgang als bondgenoot van Assad, alleen nog oog hebben voor het behoud van hun marine- en luchtmachtbases in Syrië.  Hoezeer Israël de nieuwe machthebbers ook wantrouwt, het staat buiten kijf dat de machtsovername nooit was gelukt als Israël Hezbollah in Syrië en Libanon, maar vooral Iran niet had verpletterd. Alle geopolitieke ogen zijn dan ook gericht op Teheran. Overleven de feitelijke machthebber, Khamenei, en zijn zwaargehavende Revolutionaire Garde deze blamage, of ziet de gematigde flank, met kopstukken als vicepresident en oud-buitenlandminister Zariv, een kans? De andere grote winnaar is Turkije, belangrijkste steunpilaar van de rebellen, dat zijn doelstelling bereikt door de macht in het Koerdische gebied in Syrië geheel over te nemen, en ongehinderd jacht kan maken op de prowesterse Koerden in die regio. Veelzeggend was het commentaar van de aantredende nieuwe president van hun vroegere bondgenoot Amerika: ‘Syrië is een bende, maar het is niet onze vriend. De VS moet er niets mee te maken willen hebben. Dit is niet ons gevecht. Laat ze hun gang gaan, blijf erbuiten’. Geen idee wat Trump van plan is met de negenhonderd Amerikaanse soldaten die tot de huidige dag in Syrië IS blokkeren. Het klinkt allemaal erg cynisch, en dat zou het niet moeten zijn. Het schrikregime van Assad is verdreven, in Turkije staan vluchtelingen te trappelen om terug te keren, in Nederland komt dat ook op gang. Goed voor de vluchtelingen, en goed voor onze eigen politieke verhoudingen. Want hadden wij niet een klein probleempje met migratie?See omnystudio.com/listener for privacy information.

President Yoon van Zuid-Korea heeft gegokt en verloren door de staat van beleg uit te roepen. Inmiddels hangt zijn lot aan een zijden draadje. Volgens hoogleraar Koreastudies Remco Breuker is dit een overwinning voor de Zuid-Koreaanse democratie, maar heel slecht nieuws voor het Westen, en dan met name voor Oekraïne. Luister ook | NAVO-bondgenoot Amerika is niet verloren met Trump Breuker wijst erop dat Yoon internationaal gezien erg succesvol is, maar in het binnenland wordt hij uitgekotst. Yoon haalde de banden met Amerika en Europa verder aan en steunt Oekraïne fanatiek, nu Noord-Koreaanse militairen aan Russische zijde vechten. De oppositie ziet hier echter niets in en wil juist meer toenadering zoeken tot China. 'Het is zeer slecht nieuws voor Oekraïne.' Lees ook | Zuid-Koreaanse president mag van regeringspartij aanblijven na geflopte coup China heeft liever Trump dan Harris China bereidt zich voor op de terugkeer van Donald Trump. Ondanks de dreigingen met nieuwe heffingen door Trump zijn de Chinezen helemaal niet bang. 'Met Trump weten ze waar ze aan toe zijn', zegt sinoloog en strategisch adviseur bij China Inroads Valérie Hoeks. Biden zette Trumps anti-Chinabeleid eigenlijk voort en Trump gaat er nu zelf weer een schepje bovenop doen. Lees ook | Geen handelsoorlog tussen EU en VS onder Trump Oekraïne is de oorlog aan het verliezen: wat heeft het land nu nodig? Europa-verslaggever Geert Jan Hahn was deze week op de NAVO-top in Brussel met de ministers van Buitenlandse Zaken. Er heerst enig pessimisme over de kansen voor Oekraïne. Minister Brekelmans van Defensie zegt zelfs dat Oekraïne aan het verliezen is. Luister ook | Amerika Podcast Biden wekt ook binnen eigen partij ergernis met gratieverlening | Postma in Amerika Ook Democraten uiten zich kritisch over de gratieverlening van Hunter Biden door zijn vader, president Joe Biden. Toch volgen er mogelijk nog meer gratieverleningen. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.