Bernard Hammelburg | BNR

De onderhandelingen met de VS over een handelsdeal blijven doorgaan nu Trump de deadline heeft uitgesteld naar 1 augustus. Toch kan een handelsoorlog ook gevolgen hebben voor onze veiligheid, zo duidt Anna van Zoest, directeur van de Atlantische Commissie en oud-diplomaat in deze BNR De Wereld die vrijwel geheel over onze relatie met Trump gaat. Luister ook | 'Het was naïef en te vroeg om sancties tegen Syrië op te heffen' Door die spanningen bibberen andere landen voor Trump en probeert iedereen hem te pleasen. Van Zoest snapt dat: 'Onze relatie met Amerika is gewoon erg ongelijk verdeeld. En we zien dat het wel effectief is om Trump op deze manier te benaderen.' Toch denkt Van Zoest dat we ons ook weer niet te klein moeten maken. 'Amerika heeft ook strategische belangen bij ons.' Lees ook | Trump is klaar met Poetin, sancties Rusland steeds waarschijnlijker Oekraïne krijgt toch wapens Opmerkelijk is dat Trump deze week toch besloot om Oekraïne van nieuwe wapens te voorzien. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn ziet dat de zorgen groot zijn nu Oekraïne zo bestookt wordt met raketten en drones door Rusland. Hij sprak daarover met minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp, die op de grote conferentie voor de wederopbouw van Oekraïne is die in Rome plaatsvindt. Lees ook | Musks politieke avontuur doet Tesla onder ‘magische grens’ van 1.000 miljard dollar duiken Trump en zijn MAGA-kikkers Trump moet zijn MAGA-kikkers in de kruiwagen zien te houden. Dat lijkt hem te lukken met de One Big Beautiful Bill. Toch is er één kikker uitgesprongen. Elon Musk richt zijn eigen partij op. Hoe kijken de Amerikanen hier naar en naar het handelen van Trump? Daarover Amerikanist Koen Petersen. Luister ook | Amerika Podcast Trump wil ook wel eens zwijgen | Postma in Amerika Trump roept van alles, maar hij blijkt ook wel eens niet over iets te willen praten. Namelijk over de 'zogenaamde' cliëntenlijst van Jeffrey Epstein. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Meneer de president, wat bent u toch een geweldig mens. Chapeau voor het bombardement op Iran en voor die vijf procent. U verdient de Nobelprijs voor de Vrede, de aanvraag is al op de post. U bent de redder van de wereld – wat héét, van het heelal. Wilt u nog een Cola Light? Mogen we uw teennagels knippen?  En wilt u dan alstublieft, alstublieft, alstublieft voor ons land een ietsepietsie lagere heffing instellen? Hoe komt het toch dat vrijwel elk land in de wereld zich zo laat intimideren door deze ene man? Dat, als hij zegt brieven te gaan vesturen aan twaalf landen over de te verwachten extra heffing, in zowat alle hoofdsteden staatshoofden en regeringsleiders met geknepen billen schietgebedjes prevelen in de hoop dat de toorn van de keizer niet op hen neerdaalt, maar een landje verderop?  Het gaat er niet om of de keizer gelijk heeft. Het is helemaal niet zo’n gek idee om invoerrechten beter met elkaar af te stemmen, maar dan gebaseerd op redelijkheid en de behoefte van de industrie. Het is misschien nog wel een beter idee om de Wereld Handels Organisatie eens stevig door elkaar te schudden. China, de tweede economie ter wereld, staat daar nog altijd te boek als ontwikkelingsland. Van de ratten besnuffeld is dat.  Maar als de keizer met een of andere bizarre heffing komt, waarom zeggen landen dan niet ‘zoek het eens lekker uit’? En dat kán, want Amerika is wel de grootste, maar niet de enige economie ter wereld. Het Amerikaanse handelstekort met allerhande landen is het gevolg van de behoefte aan buitenlandse producten, omdat die niet alleen vaak goedkoper zijn, maar ook beter. Toyota is de bestverkochte auto ter wereld, en een van de beste, maar door Japan met een heffing van 25 procent te treffen gaan de Amerikanen niet plotseling over op een minder degelijke Amerikaanse auto.  De tactiek is slim. Eerst dreigen met een absurde heffing, dan uitstel, dan onderhandelen, en dan zijn landen dolblij als ze er met een Amerikaanse minimumheffing van ‘maar’ tien procent  vanaf komen. Hoezo blij? Die tien procent kwam op 5 april, des keizers ‘bevrijdingsdag’, uit het niets, en nu zeggen al die bevende regeringsleiders en staatshoofden: gelukkig maar, we komen met de schrik vrij. Hallo, die tien procent is een hoop geld!  Het is een race naar de afgrond. De dag komt naderbij waarop een klein staatshoofdje uit een klein landje opstaat en roept: de keizer heeft geen kleren aan. Maar wel keurig geknipte teennagels.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Isa Kahraman, buitenlandwoordvoerder voor het NSC en Arameeër, deelt zijn zorgen over de vroegtijdige opheffing van sancties tegen Syrië. Hij spreekt over de recente geweldsgolf tegen etnische minderheden en de stagnerende Europese reactie. Patrick Bolder, defensie-expert, analyseert de groeiende Russische aanvallen in Oekraïne en de gevolgen van wapenpauzes vanuit de VS. Samen verkennen zij de complexe geopolitieke dynamiek in de regio en de impact daarvan op lokale bevolkingsgroepen.

Donald Trump en Elon Musk zijn de Muppet-mopperkonten Statler en Waldorf van de Amerikaanse politiek aan het worden. Wacht even: was Elon niet Donalds favoriete maatje? De man met de kettingzaag en de Hitlergroet? De chef-massaontslag? De spectaculaire sponsor die een kwart miljard stak in Donalds verkiezingscampagne? De bromance is geëindigd in knallende ruzie. Oorzaak is dat Musk als chef-massaontslag heeft gefaald. Hij beloofde de regering 2000 miljard dollar te besparen, moest dat zelf al snel corrigeren: het werd ‘maar’ 1000 miljard. Uiteindelijk kwam hij op 175 miljard uit, maar volgens de BBC is dat geflatteerd  en komen de Musk-bezuinigen niet verder dan 32,5 miljard. Dat is nog steeds een idioot hoog bedrag, maar zijn missie met het speciaal voor hem opgerichte DOGE ministerie was mislukt. Dus weg met hem, vond Trump.  Musk liet het er niet bij zitten. Hij begon een spijkerharde campagne  tegen Trumps ‘Big Beautiful Bill’, de bijna duizend pagina’s tellende wet die alles tegelijkertijd moet regelen, van migratie tot permanente belastingverlaging. De wet waarover het Congres het langste debat uit zijn geschiedenis heeft gevoerd. De wet die volgens Musk de ondergang van de Verenigde Staten betekent, vanwege de dreigende apocalyptische staatsschuld. Musk wil zelfs een politieke partij opzetten.  Eens even kijken, zei Trump. Tesla, SpaceX en Starlink profiteren enorm van belastingvoordelen en overheidssteun. Laten we daar eens mee stoppen. En trouwens, we gaan ook eens kijken of we Musk kunnen uitwijzen en terugsturen naar Zuid-Afrika.  Dat laatste is nog best spannend, want Musk kwam naar de VS als student, maar begon in plaats daarvan zijn eerste bedrijven op te zetten. Door niet eens op college te verschijnen en betaalde arbeid te verrichten, beging hij een misdrijf, want een studentenvisum eist studie en verbiedt, behalve een bijbaantje, werk. Musk, genaturaliseerd Amerikaan, heeft dat alles trouwens nooit ontkend, maar volgens de regels die gelden voor de huidige klopjacht op illegale immigranten kan hij zonder meer worden opgepikt en uitgewezen. Sterker nog, de regels voorzien niet in verjaring.  Onder druk van Musk begon Trump dit voorjaar een soort luchtbrug naar Amerika voor witte Afrikaner boeren, die volgens Musk dreigden het slachtoffer te worden van genocide door zwarte misdadigers – dit alles gesanctioneerd door de Zuid-Afrikaanse regering. Er zijn wel problemen, maar dit was een broodje aap verhaal. We horen het Trump al zeggen: Elon is geen Afrikaner boer, heeft de visumwet overtreden en verliest zijn Amerikaanse staatsburgerschap. Kan het? Ja, het kan. Gaat Trump het doen? Als-ie kwaad genoeg is, weet je het met hem maar nooit.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De NAVO-top heeft zijn doel bereikt. De nieuwe norm van vijf procent is afgesproken, maar het draaide toch vooral om het gevlij van Rutte naar Trump. Volgens oud-minister van Defensie Kajsa Ollongren was dit nodig, maar moet een NAVO-top nooit meer op deze manier. 'Dit was een horde die genomen moest worden.' Ollongren, die zelf als secretaris-generaal voor Rutte werkte op het ministerie van Algemene Zaken en minister in zijn kabinetten was, is niet verrast door de houding die Rutte aannam. 'Het was een vrij ver doorgevoerde vintage Rutte.' Wel stelt ze een kanttekening bij de houding van veel leiders. 'Je moet wel gelijkwaardig blijven, dat was nu niet het geval.' Luister ook | De Alliantie: De NAVO-top - De bromance tussen Trump en Rutte Oekraïne Op de uitgeklede NAVO-top was geen ruimte voor een NAVO-Oekraïne-raad zoals die er in het verleden wel was. Toch is Ollongren optimistisch. 'Ik ben blij dat Oekraïne wel is gekomen. Ze gaan naar huis met een goed gesprek met Trump van vijftig minuten en Trump heeft toegezegd dat hij gaat kijken of er meer patriots (luchtafweer, red.) naar Oekraïne kunnen.' Ook staat de steun aan Oekraïne expliciet in de slotverklaring. Al gaat het dan wel om het woordje 'bondgenoten' en niet 'alle bondgenoten', een nuance zo ziet Ollongren. Vijf procent Wat we nu met die vijf procent moeten gaan doen is met name allemaal dezelfde dingen aanschaffen denkt Ollongren. 'Wat we niet meer moeten doen is een helikopter kopen en dan allemaal net wat anders doen. Van alles moet er één versie komen', aldus Ollongren. Die vijf procent is uit de lucht gegrepen. 'Die is er alleen gekomen vanwege Trump'. Nu gaat het om de implementatie tot 2035. 'Alleen hebben we die 10 jaar niet. Het moet sneller.' Gemor uit Europa, gelach in Amerika om 'daddy' Vanuit Europa klinkt daags na de NAVO-top toch wat meer gemor op de houding richting Trump, zo ziet Europa-verslaggever Geert Jan Hahn op de Europese top in Brussel. Correspondent Jan Postma ziet vanuit Washington dan weer dat er in Amerikaanse media smakelijk wordt gelachen om de 'daddy'-uitspraak van Rutte richting Trump.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De NAVO krijgt een nieuwe norm. In 2035 moeten landen 5 procent van hun BBP aan defensie uitgeven, waarvan 3,5 direct aan defensie. Maar deze top stond toch vooral in het teken van de ‘bromance’ tussen president Trump en NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte. Maar wat gaan we eigenlijk doen met al dat geld en hoe ziet de toekomst van het NAVO-bondgenootschap eruit? Om die vragen te beantwoorden roepen we de geopolitieke kopstukken van BNR weer bij elkaar voor een Alliantie! De geopolitieke kopstukken van BNR Bernard Hammelburg, buitenlandcommentator en presentator van BNR De Wereld en de Amerika Podcast Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden, oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies en maker van Boekestijn & De Wijk Geert Jan Hahn, Europaverslaggever en maker van de podcasts Make Europe Great Again en de BNR Perestrojkast See omnystudio.com/listener for privacy information.

De NAVO krijgt een nieuwe norm. In 2035 moeten landen 5 procent van hun BBP aan defensie uitgeven, waarvan 3,5 direct aan defensie. Maar deze top stond toch vooral in het teken van de ‘bromance’ tussen president Trump en NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte. Maar wat gaan we eigenlijk doen met al dat geld en hoe ziet de toekomst van het NAVO-bondgenootschap eruit? Om die vragen te beantwoorden roepen we de geopolitieke kopstukken van BNR weer bij elkaar voor een Alliantie! De geopolitieke kopstukken van BNR Bernard Hammelburg, buitenlandcommentator en presentator van BNR De Wereld en de Amerika Podcast Rob de Wijk, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden, oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies en maker van Boekestijn & De Wijk Geert Jan Hahn, Europaverslaggever en maker van de podcasts Make Europe Great Again en de BNR Perestrojkast See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bij wapenstilstanden vechten de vijanden nog wel eens even door. Dus dat Iran en Israël niet precies op de door Donald Trump gedecreteerde minuut de wapens lieten zwijgen was afschuwelijk voor de slachtoffers, maar het stilleggen van wapengeweld werkt niet altijd met een stopwatch. Trumps woede-uitval – they don’t know what the fuck they’re doing – was duidelijk een teken van onmacht.  Dat Israël en Iran eigenlijk helemaal nog niet wilden stoppen is vanuit strategisch perspectief te begrijpen. Zij wisten beide allang dat operatie ‘Midnight Hammer’, het Amerikaanse bombardement met de beruchte ‘bunker buster’-bommen, niet, zoals Trump beweerde, het totale Iraanse nucleaire programma had ‘vergruisd’. Sterker nog, de bommen zijn niet diep genoeg doorgedrongen en hebben de productieruimtes niet of nauwelijks beschadigd, hooguit de toegang. Een geheim rapport  van de Amerikaanse inlichtingendiensten, waar de New York Times de hand op wist te leggen, bevestigt eerdere geruchten over het geringe succes. Het Iraanse atoomprogramma is hooguit enkele maanden teruggezet.  Bovendien wordt het steeds duidelijker dat Iran nog andere locaties heeft, waar het verrijken van uranium doorgaat. En, veel belangrijker, dat de voorraad verrijkt uranium is opgeslagen op een geheime locatie. Dat is uiteindelijk waarover het gaat, want dat is het materiaal waarmee atoombommen gemaakt kunnen worden.  Trump onderschat ook de impact van de geschiedenis en de overweldigende haat tegen de VS. Zo steunde Amerika, met Engeland, in 1953 een staatsgreep tegen de liberale, democratisch gekozen premier Mohammad Mossadeq, en hielp sjah Mohammed Reza Pahlavi, sergeant in het leger en symbolisch staatshoofd, in het zadel als nieuwe machthebber. Op dictatoriale wijze probeerde hij het land te verwestersen, waarbij hij oppositie negeerde, opsloot en martelde. Hij onderhield nauwe banden met de VS en Israël.  Nadat hij begin 1979, inmiddels ernstig ziek, was verbannen, keerde in februari ayatollah Khomeini terug uit ballingschap en stichtte de Islamitische Republiek Iran. Na een zeer korte periode van schijn-liberalisme, ontstond een islamitisch schrikregime, dat tot de huidige dag aan de macht is. Amerika had aanvankelijk nog diplomatieke betrekkingen, totdat in november een door het regime geregisseerde bende studenten de Amerikaanse ambassade binnenviel en 52 diplomaten 444 dagen lang gijzelde . De haat tegen Amerika – en tegen Israël – is de afgelopen 46 jaar ononderbroken opgefokt.  Die aloude haat bombardeer je niet weg met ‘bunker busters’. En je kunt van Israël en Iran niet verwachten dat ze plotseling in het gelid springen op een door Donald Trump gedecreteerde deadline. Als ‘Midnight Hammer’ echt was gelukt misschien wel, maar dat de ‘twaalfdaagse oorlog’, zoals Trump het al noemt, tot meer leidt dan hooguit een paar jaar rust is vooralsnog een illusie.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Iran heeft een aanval uitgevoerd op een Amerikaanse militaire basis in Qatar. Het is een vergelding op de aanvallen die Amerika het afgelopen weekend heeft uitgevoerd op Iraanse nucleaire installaties. Iran zegt ook een Amerikaanse basis in Irak te hebben aangevallen, maar Irak spreekt dit tegen. Qatar meldt geen slachtoffers. Wel zegt het land het recht te hebben om te reageren. In deze extra uitzending praat Liesbeth Staats over deze nieuwe situatie met: - Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg - Tara Kenkhuis, correspondent in het Midden-Oosten - Jan Postma, correspondent in AmerikaSee omnystudio.com/listener for privacy information.

President Donald Trump meldt dat het Amerikaanse leger drie nucleaire installaties in Iran ‘succesvol’ heeft aangevallen. Het gaat om installaties in Fordo, Isfahan en Natanz. Daarmee hebben de Amerikanen zich expliciet gemengd in het conflict in het Midden-Oosten. Wat betekent deze aanval voor de escalatie in de regio en is onderhandelen nog mogelijk? In deze extra uitzending praat Bas van Werven met: - Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg - Tara Kenkhuis, correspondent in het Midden-Oosten - Arabist Jan Jaap de Ruiter- Europaverslaggever Geert Jan Hahn.  In politiek Den Haag zijn de reacties verdeeld. In deze uitzending hoor je ook: - Dilan Yesilgöz (VVD)- Kati Piri (GL-PvdA)- Jan Paternotte (D66)See omnystudio.com/listener for privacy information.