Bernard Hammelburg | BNR

Steeds meer landen kunnen het gruwelijke leed van de mensen in Gaza niet meer aanzien en komen met maatregelen tegen Israël. Volgens religiewetenschapper en Israël-kenner Martine van den Berg is het duidelijk dat Israël de voedseldistributie beheert en dus in actie moet komen om de hongersnood te beëindigen. Alleen is dat niet voldoende. 'Als de oorlog stopt heb je nog geen pad naar vrede.' Luister ook | 'Met een nieuwe handelsdeal met de VS zijn we geen steek opgeschoten' Ook zijn er inmiddels twee Israëlische mensenrechtenorganisaties die spreken van genocide. Om de druk op Israël op te voeren overwegen steeds meer landen om de Palestijnse staat te erkennen. Volgens Van den Berg is dit een goede stap, vooral op de manier zoals Canada het wil. 'Het is een goedkoop en simpel middel om je afkeuring uit te spreken. Maar Canada wil dat Hamas wordt ontwapend en dat er echt één Palestijnse regering moet komen voor beide gebieden.' Nu zijn Gaza en de Westelijke Jordaanoever nog los van elkaar en leven ook die op voet van oorlog met elkaar. Volgens Van den Berg moet dat ook opgelost worden wil je echt vrede kunnen bereiken. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn ziet een Europa dat nu echt klaar is met de houding van Israël, maar ook dat de maatregelen nog voorzichtig zijn. Lees ook | Trump zet druk op India met importheffing van 25 procent China is niet gevoelig voor Trumps praatjes Waar Europa een handelsoorlog met Amerika heeft afgewend met een - volgens sommigen slechte - deal, zijn de onderhandelingen tussen China en Amerika nog in volle gang. President Xi lijkt niet gevoelig voor de dreigementen van Trump, en dus ziet het er naar uit dat de deadline van 1 augustus met 90 dagen wordt uitgesteld. Te gast is sinoloog Henk Schulte Nordholt. Luister ook | Amerika Podcast Rechtse media loven Trumps handelsdeal | Postma in Amerika Bij de rechtse media in de VS is veel lof voor Trumps handelsdeal met de EU. Zelfs de 'daddy'-bijnaam die Rutte Trump gaf wordt daarbij aangehaald op Fox News. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In een oorlog, blijkt keer op keer opnieuw, is de waarheid het eerste slachtoffer. Dat heeft ermee te maken dat de vijand altijd moet worden afgeschilderd als verliezer en de eigen krijgsmacht als winnaar. Aangezien er in geen enkele oorlog in de moderne geschiedenis een echte winnaar is geweest, wordt het goedkoopste, en doorgaans zeer effectieve wapen ingezet: de leugen. Omdat objectieve middelen ontbreken om beweringen, bijvoorbeeld van woordvoerders, te toetsen, wordt de waarheid het product van emoties, en nauwelijks van feiten. De hel van Gaza is een voorbeeld, met de honger als trieste metafoor. Niemand van ons weet wat zich daar precies afspeelt, want onafhankelijke media mogen er niet in. Op X circuleert een hartverscheurende foto van een meisje met een metalen schaal, in een poging wat voedsel te scoren. De foto dateert uit 2014, op de grens van Iran en Syrië, en is van een Yazidi-meisje dat vlucht voor IS. Hier komen wat dagelijkse beweringen van deze tijd: -‘Er is voldoende voedsel’, zegt Israël, ‘maar als we het overdragen aan de VN, wordt het meteen gejat door Hamas of marktkooplui   en voor woekerprijzen doorverkocht.’ De VN zegt: ‘Israël laat het voedsel niet door’, maar erkent dat veel wordt gestolen. -Israël schiet met scherp op mensen die zich verdringen bij distributiepunten. Israël zegt: ‘het zijn alleen waarschuwingsschoten’. Er zijn Amerikaanse huurlingen bij, een soort Amerikaanse Wagnergroep, die ook met scherp schieten, maar dat zijn formeel geen soldaten, dus daar let niemand op. Hamas schiet ook met scherp, maar ook daarvan hebben we geen bewijs. Behalve natuurlijk ooggetuigen en woordvoerders. Maar ja… -Israël en Amerika hebben samen een keten van distributiepunten opgezet, de Gaza Humanitarian Foundation, die verschillende locaties heeft. Die zijn bestormd door hongerige burgers, waarbij met scherp is geschoten. Onderzoek van de BBC aan de hand van schaarse beelden en forensisch materiaal maakt niet duidelijk wie nou precies op wie schoot. De VN en internationale hulporganisaties zijn mordicus tegen de GHF omdat die zelfstandig werkt. Dat is misschien niet tactisch, maar de wereld van hulporganisaties is een kliek van met elkaar overhoopliggende bazen en veldwerkers. En daar hebben Amerika en Israël geen zin in. Helpt het om in deze kluwen van opportunisme en leugens twee zeloten uit het Israëlische kabinet de toegang tot Nederland te ontzeggen? Of, zoals Frankrijk en 143 andere landen, alvast de staat Palestina te erkennen? Of moeten we hopen dat de Grote Roerganger Trump er zo genoeg van krijgt dat hij met zijn vuist op de Resolute Desk slaat en zegt: nou is het mooi geweest! Want dat helpt wél.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Europa en Amerika naderen elkaar over een handelsdeal, zo melden verschillende internationale media waaronder Politico, de Financial Times en Reuters. Met die deal gaat Amerika vijftien procent aan invoerrechten heffen op Europese producten. Volgens Koen Verhelst, verslaggever internationale handel bij Politico, is dit geen overwinning voor Europa. 'Dit is slechter dan de status quo die er was.' Luister ook | Fors hoger EU-budget: ‘Je kan grote bedragen besparen als je het gezamenlijk uitgeeft’ 'Een official vergeleek het met een rotte vis die door de Amerikanen op tafel is gegooid. Het enige wat je dan doet is die rotte vis van tafel proberen te krijgen omdat je van de stank af wil, maar voor de rest los je niks op', zegt Verhelst. Ook blijven er veel dingen onduidelijk over wat er nou wel en niet onder die heffingen gaat vallen. Wel ziet het er naar uit dat onderdelen van de Franse vliegtuigbouwer Airbus welkom blijven in de VS. Lees ook | China en EU gaan samenwerken in strijd tegen klimaatverandering Gespannen relatie tussen Europa en China Europa en China vieren dat ze 50 jaar diplomatieke banden met elkaar hebben, maar eigenlijk valt er bar weinig te vieren. China houdt de export van zeldzame aardmetalen naar Europa tegen en ‘wij’ komen steeds verder achterop te liggen. Von der Leyen en Costa waren in Beijing te gast, maar eigenlijk was het de beurt aan president Xi om naar ons toe te komen, maar daar had hij geen zin in. Volgens CDA-Europarlementariër Tom Berendsen zijn we heel erg naïef geweest over China, maar de maatregelen die Europa nu neemt om zijn concurrentiepositie tegenover China te versterken gaan voor hem nog niet ver genoeg. Luister ook | #271: Zelensky en zijn anticorruptiewet: Oekraïners houd je niet voor de gek Zelensky onder druk De Oekraïense president Zelensky ligt zwaar onder vuur vanwege zijn anticorruptiewet in Oekraïne. Hij gaat de wet nu aanpassen, maar het is nog maar de vraag of hij de geest daarmee in de fles krijgt. Ook spraken Rusland en Oekraïne elkaar weer eens over een einde van de oorlog, maar dat overleg duurde welgeteld één uur. Daarover Europa-verslaggever Geert Jan Hahn. Luister ook | Amerika Podcast Epstein frustreert Trump steeds meer | Postma in Amerika Er komen steeds meer berichten over frustratie in het Witte Huis over de aanhoudende aandacht voor de zaak-Epstein. En daarom wijst Trump weer eens naar zijn oude rivaal, voormalig president Barack Obama.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hij is opgegroeid in Kansas, liefdevol opgevoed als weeskind. Ontwikkelt zich tot een voorbeeldige journalist bij de Daily Planet, verdediger van fatsoen en eerlijkheid. In zijn vrije tijd is hij de bovennatuurlijke redder van Amerika en omstreken, plus de gehele Melkweg. Kortom: Superman. De nieuwste film over de 87 jaar geleden ‘geboren’ held staat met stip op nummer één van best bezochte films. Dit tot ongenoegen van een deel van de harde kern van MAGA. Superman is geboren op de planeet Krypto, die op het punt van vernietiging staat. Zijn ouders sturen hem naar zijn voorbeeldige stiefouders op de planeet Aarde. Maar wacht even, dan is Superman dus geen Amerikaan, maar een buitenlandse – of buitenaardse – vluchteling, en dus ook een immigrant. Wat héét: hij is een illegale vreemdeling, en een die in het dagelijks leven werkt voor een linkse krant. Dat gaat zomaar niet. Een schermvullende kop op Fox News luidde: ‘Superwoke’. Voormalig Trump-adviseur Kellyanne Conway zegt: ‘We gaan niet naar de bioscoop om de les te worden gelezen en iemands ideologie over ons uitgestort te krijgen’. De bedenkers van de Superman-stripverhalen, Jerry Siegel en Joe Shuster waren kinderen van uit nazi-Duitsland gevluchte immigranten, en zagen Amerika als het beloofde land, toen ze in 1938 hun eerste album publiceerden. Op een van hun tekeningen zegt Superman: ‘Als je ooit iemand tegen een klasgenoot of wie dan ook iets hoort zeggen over zijn godsdienst, ras of afkomst, laat het dan niet lopen en vertel hem dat dit soort praatjes on-Amerikaans zijn’.  Een snuggere snoeshaan op het Witte Huis bedacht een poster waarop Trump staat als ‘de man van staal’, zoals Superman wordt genoemd. Het ministerie van Binnenlandse Veiligheid vond dat maar niks en haalde het beroemde silhouetplaatje van stal van ET op de fiets. Met als tekst: ‘Go home’. Het is dat hij zo sterk is, anders zou de grenspolitie ICE Superman in de boeien slaan en deporteren. Niet naar Krypto, want dat bestaat niet meer, maar naar El Salvador, of zo. Of Guantanamo Bay. Hoewel hij dan waarschijnlijk even door de atmosfeer naar het Witte Huis vliegt om de kwajongen mee te nemen die het daar voor het zeggen heeft. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Niet iedereen reageert even blij op het voorstel van de Europese Commissie voor de nieuwe begroting. De begroting moet omhoog van 1.200 naar 2.000 miljard. De één vindt dat te veel, maar voor D66-Europarlementariër Gerben Jan Gerbrandy gaat het niet ver genoeg. ‘Je kan grote bedragen besparen als je het gezamenlijk uitgeeft. Het moet veel efficiënter. Luister ook | 'Mot over handel kan verhoudingen binnen de NAVO beïnvloeden' Wat opvalt is dat er niet langer een eigen landbouwbudget is, één van de hoekstenen van de Europese samenwerking. Het wordt ondergebracht in een ander fonds en het bedrag gaat omlaag, maar lidstaten mogen wel zelf bepalen hoe ze dat dan inzetten, legt Europa-verslaggever Geert Jan Hahn uit. Ook wijst hij naar de bedenker van dit beleid, de Nederlandse oud-minister en oud-Eurocommissaris Sicco Mansholt. Gerbrandy vindt het een goede zaak dat het landbouwbudget omlaag gaat. ‘Voedselzekerheid is geen enkel probleem meer. Het inkomen van de boeren is nog niet altijd even veilig, daar is wel geld voor nodig, maar er zijn ook veel boeren die nu steun krijgen die dat niet nodig hebben.’ Lees ook | Nieuwe Oekraïense premier Svyrydenko denkt in oplossingen Oekraïne krijgt toch weer wapens van Trump Trump komt toch weer over de brug met wapens voor Oekraïne, maar Europa moet ze betalen. Ook dreigt Trump Poetin met sancties als hij niet over de brug komt en een deal met Oekraïne sluit vóór 1 september. Volgens commodore Frans Osinga, hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit Leiden, zijn de toezeggingen van Trump niet in beton gegoten. Wel is hij nog hoopvol over de kansen van Oekraïne. Luister ook | Amerika Podcast Trump komt maar niet van Epstein af | Postma in Amerika Trump was deze week druk met het herschrijven van de geschiedenis. Zo kwam hij met een eigen uitleg over de Epstein-files. Zijn versie moet alle onrust onder zijn eigen achterban in de kiem smoren. Maar dat lukt nog niet echt. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je kunt bij zoiets absurds als het plan van Donald Trump voor wapenleveranties aan Oekraïne vol op het orgel gaan en vragen welk printje in zijn hersenen los zit, of je kunt victorie blazen en net doen alsof je dolblij en dankbaar bent. De weg van de diplomatie, dus, en daarvoor heeft de NAVO gekozen – Mark Rutte voorop. De constructie die Trump heeft bedacht komt neer op een soort parallelle import van wapens. Amerika produceert ze en verkoopt ze aan Europese landen, met een factuur van het Pentagon, en die Europese landen geven de wapens dan aan Oekraïne. Daar zitten batterijen Patriots bij, maar ook munitie en waarschijnlijk raketten voor de lange afstand. Quasi-parallelle importtruc Waarom levert Amerika de wapens niet rechtstreeks, en dan de factuur naar ons? Omdat het beëindigen van Amerikaanse steun aan Oekraïne al tijdens zijn campagne een speerpunt was. Deze quasi-parallelle importtruc valt daarbuiten. Tot verontwaardiging van fanatieke isolationisten als Steve Bannon en Marjorie Taylor Greene die woedend zijn. Geen hulp aan Oekraïne is geen hulp aan Oekraïne, zeggen ze. Amerikaanse wapenindustrie Waarom gaat de factuur naar ons? Omdat Trump zich niet alleen aan zijn belofte houdt geen cent meer aan Oekraïne uit te geven, maar omdat met de nieuwe wapenleveranties een stevige duit naar de Amerikaanse wapenindustrie stroomt. Aan het Oekraïense drama kan je op die manier miljarden verdienen en een hoop banen creëren. En omdat de meeste NAVO-lidstaten akkoord zijn gegaan met Trumps 5-procentsnorm, waaronder ook hulp aan Oekraïne valt, kunnen de Europeanen het volgens hem best betalen. Waarbij hij vergeet dat die verhoging van de defensielasten over een periode van tien jaar wordt ingevoerd, terwijl de aankoop van materieel voor Oekraïne onmiddellijk begint. Dankbaar Eigenlijk moeten we Poetin dankbaar zijn, want door diens weigering op Trumps bestandsvoorstel in te gaan, is Vladimir Vladimirovich plotseling geen inspirerende vriend meer, maar een praatjesmaker die bullshit verkoopt. Dus krijgt die 50 dagen om zich te bedenken en anders komen er nieuwe, draconische sancties, tot misschien wel 500 procent, inclusief voor Russische olieklanten als India en China. Alsof die zich laten intimideren. Kortom, verdien aan je vrienden, en kies die aan de hand van de vraag hoe de pet van je vijand staat. Of zoals Trump het zelf noemt: the art of the deal.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De onderhandelingen met de VS over een handelsdeal blijven doorgaan nu Trump de deadline heeft uitgesteld naar 1 augustus. Toch kan een handelsoorlog ook gevolgen hebben voor onze veiligheid, zo duidt Anna van Zoest, directeur van de Atlantische Commissie en oud-diplomaat in deze BNR De Wereld die vrijwel geheel over onze relatie met Trump gaat. Luister ook | 'Het was naïef en te vroeg om sancties tegen Syrië op te heffen' Door die spanningen bibberen andere landen voor Trump en probeert iedereen hem te pleasen. Van Zoest snapt dat: 'Onze relatie met Amerika is gewoon erg ongelijk verdeeld. En we zien dat het wel effectief is om Trump op deze manier te benaderen.' Toch denkt Van Zoest dat we ons ook weer niet te klein moeten maken. 'Amerika heeft ook strategische belangen bij ons.' Lees ook | Trump is klaar met Poetin, sancties Rusland steeds waarschijnlijker Oekraïne krijgt toch wapens Opmerkelijk is dat Trump deze week toch besloot om Oekraïne van nieuwe wapens te voorzien. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn ziet dat de zorgen groot zijn nu Oekraïne zo bestookt wordt met raketten en drones door Rusland. Hij sprak daarover met minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp, die op de grote conferentie voor de wederopbouw van Oekraïne is die in Rome plaatsvindt. Lees ook | Musks politieke avontuur doet Tesla onder ‘magische grens’ van 1.000 miljard dollar duiken Trump en zijn MAGA-kikkers Trump moet zijn MAGA-kikkers in de kruiwagen zien te houden. Dat lijkt hem te lukken met de One Big Beautiful Bill. Toch is er één kikker uitgesprongen. Elon Musk richt zijn eigen partij op. Hoe kijken de Amerikanen hier naar en naar het handelen van Trump? Daarover Amerikanist Koen Petersen. Luister ook | Amerika Podcast Trump wil ook wel eens zwijgen | Postma in Amerika Trump roept van alles, maar hij blijkt ook wel eens niet over iets te willen praten. Namelijk over de 'zogenaamde' cliëntenlijst van Jeffrey Epstein. Je hoort Amerika-correspondent Jan Postma.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Meneer de president, wat bent u toch een geweldig mens. Chapeau voor het bombardement op Iran en voor die vijf procent. U verdient de Nobelprijs voor de Vrede, de aanvraag is al op de post. U bent de redder van de wereld – wat héét, van het heelal. Wilt u nog een Cola Light? Mogen we uw teennagels knippen?  En wilt u dan alstublieft, alstublieft, alstublieft voor ons land een ietsepietsie lagere heffing instellen? Hoe komt het toch dat vrijwel elk land in de wereld zich zo laat intimideren door deze ene man? Dat, als hij zegt brieven te gaan vesturen aan twaalf landen over de te verwachten extra heffing, in zowat alle hoofdsteden staatshoofden en regeringsleiders met geknepen billen schietgebedjes prevelen in de hoop dat de toorn van de keizer niet op hen neerdaalt, maar een landje verderop?  Het gaat er niet om of de keizer gelijk heeft. Het is helemaal niet zo’n gek idee om invoerrechten beter met elkaar af te stemmen, maar dan gebaseerd op redelijkheid en de behoefte van de industrie. Het is misschien nog wel een beter idee om de Wereld Handels Organisatie eens stevig door elkaar te schudden. China, de tweede economie ter wereld, staat daar nog altijd te boek als ontwikkelingsland. Van de ratten besnuffeld is dat.  Maar als de keizer met een of andere bizarre heffing komt, waarom zeggen landen dan niet ‘zoek het eens lekker uit’? En dat kán, want Amerika is wel de grootste, maar niet de enige economie ter wereld. Het Amerikaanse handelstekort met allerhande landen is het gevolg van de behoefte aan buitenlandse producten, omdat die niet alleen vaak goedkoper zijn, maar ook beter. Toyota is de bestverkochte auto ter wereld, en een van de beste, maar door Japan met een heffing van 25 procent te treffen gaan de Amerikanen niet plotseling over op een minder degelijke Amerikaanse auto.  De tactiek is slim. Eerst dreigen met een absurde heffing, dan uitstel, dan onderhandelen, en dan zijn landen dolblij als ze er met een Amerikaanse minimumheffing van ‘maar’ tien procent  vanaf komen. Hoezo blij? Die tien procent kwam op 5 april, des keizers ‘bevrijdingsdag’, uit het niets, en nu zeggen al die bevende regeringsleiders en staatshoofden: gelukkig maar, we komen met de schrik vrij. Hallo, die tien procent is een hoop geld!  Het is een race naar de afgrond. De dag komt naderbij waarop een klein staatshoofdje uit een klein landje opstaat en roept: de keizer heeft geen kleren aan. Maar wel keurig geknipte teennagels.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Isa Kahraman, buitenlandwoordvoerder voor het NSC en Arameeër, deelt zijn zorgen over de vroegtijdige opheffing van sancties tegen Syrië. Hij spreekt over de recente geweldsgolf tegen etnische minderheden en de stagnerende Europese reactie. Patrick Bolder, defensie-expert, analyseert de groeiende Russische aanvallen in Oekraïne en de gevolgen van wapenpauzes vanuit de VS. Samen verkennen zij de complexe geopolitieke dynamiek in de regio en de impact daarvan op lokale bevolkingsgroepen.

Donald Trump en Elon Musk zijn de Muppet-mopperkonten Statler en Waldorf van de Amerikaanse politiek aan het worden. Wacht even: was Elon niet Donalds favoriete maatje? De man met de kettingzaag en de Hitlergroet? De chef-massaontslag? De spectaculaire sponsor die een kwart miljard stak in Donalds verkiezingscampagne? De bromance is geëindigd in knallende ruzie. Oorzaak is dat Musk als chef-massaontslag heeft gefaald. Hij beloofde de regering 2000 miljard dollar te besparen, moest dat zelf al snel corrigeren: het werd ‘maar’ 1000 miljard. Uiteindelijk kwam hij op 175 miljard uit, maar volgens de BBC is dat geflatteerd  en komen de Musk-bezuinigen niet verder dan 32,5 miljard. Dat is nog steeds een idioot hoog bedrag, maar zijn missie met het speciaal voor hem opgerichte DOGE ministerie was mislukt. Dus weg met hem, vond Trump.  Musk liet het er niet bij zitten. Hij begon een spijkerharde campagne  tegen Trumps ‘Big Beautiful Bill’, de bijna duizend pagina’s tellende wet die alles tegelijkertijd moet regelen, van migratie tot permanente belastingverlaging. De wet waarover het Congres het langste debat uit zijn geschiedenis heeft gevoerd. De wet die volgens Musk de ondergang van de Verenigde Staten betekent, vanwege de dreigende apocalyptische staatsschuld. Musk wil zelfs een politieke partij opzetten.  Eens even kijken, zei Trump. Tesla, SpaceX en Starlink profiteren enorm van belastingvoordelen en overheidssteun. Laten we daar eens mee stoppen. En trouwens, we gaan ook eens kijken of we Musk kunnen uitwijzen en terugsturen naar Zuid-Afrika.  Dat laatste is nog best spannend, want Musk kwam naar de VS als student, maar begon in plaats daarvan zijn eerste bedrijven op te zetten. Door niet eens op college te verschijnen en betaalde arbeid te verrichten, beging hij een misdrijf, want een studentenvisum eist studie en verbiedt, behalve een bijbaantje, werk. Musk, genaturaliseerd Amerikaan, heeft dat alles trouwens nooit ontkend, maar volgens de regels die gelden voor de huidige klopjacht op illegale immigranten kan hij zonder meer worden opgepikt en uitgewezen. Sterker nog, de regels voorzien niet in verjaring.  Onder druk van Musk begon Trump dit voorjaar een soort luchtbrug naar Amerika voor witte Afrikaner boeren, die volgens Musk dreigden het slachtoffer te worden van genocide door zwarte misdadigers – dit alles gesanctioneerd door de Zuid-Afrikaanse regering. Er zijn wel problemen, maar dit was een broodje aap verhaal. We horen het Trump al zeggen: Elon is geen Afrikaner boer, heeft de visumwet overtreden en verliest zijn Amerikaanse staatsburgerschap. Kan het? Ja, het kan. Gaat Trump het doen? Als-ie kwaad genoeg is, weet je het met hem maar nooit.See omnystudio.com/listener for privacy information.