Nooit meer slapen

Op 19 mei wordt de winnaar van de Libris Literatuurprijs 2025 bekendgemaakt, de prijs voor de auteur van de beste oorspronkelijk Nederlandstalige roman van het afgelopen jaar. Femke van der Laan gaat met Safae el Khannoussi in gesprek.

Helen Verhoeven is beeldend kunstenaar. Ze studeerde onder andere aan het San Francisco Art Institute, de New York Academy of Art en de Rijksakademie in Amsterdam. Haar werk werd wereldwijd tentoongesteld en ontving in 2008 de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst en in 2010 de Wolvecampprijs. Verhoevens werk bevindt zich in collecties van het Stedelijk Museum Amsterdam, het Centraal Museum Utrecht en The Museum of Contemporary Art in Miami. In 2019 won ze de ABN AMRO kunstprijs. Verhoevens werk is nu te zien in de tentoonstelling ‘Good Mom/ Bad Mom’ in het Centraal Museum in Utrecht. De tentoonstelling houdt zich bezig met de vraag hoe moeders en het moederschap worden gerepresenteerd. Ook presenteert Verhoeven haar nieuwste werk in een solotentoonstelling in Annet Gelink Gallery. De tentoonstelling opent tijdens de Amsterdam Art Week. Atze de Vrieze gaat met Helen Verhoeven in gesprek.

Roxane van Iperen is schrijver en jurist. Haar boeken, waaronder ‘Schuim der aarde’, ‘De genocidefax’ (Boekenweekessay 2021) en ‘Eigen welzijn eerst’, werden meerdere keren bekroond en zijn inmiddels vertaald in 14 talen. In 2021 hield ze de 4 mei-lezing. Haar veelgelezen boek ’t Hooge Nest’, is een verhaal over de Joodse zussen Lien en Janny Brilleslijper en hun familie en gaat over moed, verraad en menselijkheid in barbaarse tijden. Het won in 2019 de Opzij Literatuurprijs, stond in 2020 op de shortlist van de NS Publieksprijs en werd een New York Times Best Seller.Van Iperen komt nu met het essay ‘Eigen planeet eerst’, waarin ze de politieke ontwikkelingen sinds de val van de Muur onderzoekt en suggereert dat het mogelijk de democratie zelf is die ons naar de rand van de afgrond voert. Lotje IJzermans gaat met Roxane van Iperen in gesprek.

Efrat Zehavi is beeldend kunstenaar en schrijver. In haar werk richt ze zich op de culturele diversiteit van Rotterdam en haar inwoners. Haar kunstprojecten en performances draaien om publieksdeelname, waarbij ontmoetingen en gesprekken met onbekenden haar belangrijkste inspiratiebron vormen. De verhalen en beelden die hieruit ontstaan, verwerkt ze in installaties, animaties en boeken. Die kunst toont ze niet alleen in musea, maar net zo graag in cafés, bibliotheken en op festivals. Voor haar nieuwste werk ‘Where Are We Going’, gemaakt voor het FENIX Museum voor Migratie, portretteerde Zehavi 116 Rotterdammers in klei. Ze ging met hen in gesprek op openbare plekken over hun levens en waar ze vandaan komen. Femke van der Laan gaat met Efrat Zehavi in gesprek.

Chris Polanen is auteur en dierenarts. De in Suriname geboren schrijver kwam op zijn twintigste naar Nederland en begon te schrijven als manier om met zijn heimwee om te gaan. Zijn columns en korte verhalen verschijnen in zowel Suriname als Nederland. In 2017 debuteerde hij met de roman ‘Waterjager’, een verhaal dat zich afspeelt in een toekomstig Paramaribo, dat door klimaatverandering grotendeels onder water is komen te staan. In 2021 volgde ‘Centaur’, een roman over het verlangen en het volwassen worden in het Paramaribo van de jaren negentig. Nu komt Polanen met zijn derde roman ‘De Handlezer’. Een boek over de kwetsbaarheid van ouder worden in een land waar het als man van je verwacht wordt sterk te zijn. Femke van der Laan gaat met Chris Polanen in gesprek.

Peter Heerschop is cabaretier, acteur en columnist. Op de sportacademie leerde hij zijn vaste cabaret partners Viggo Waas en Joep van Deudekom kennen. Samen richtten ze de cabaretgroep NUHR op. Sindsdien werkten ze vaak samen, zowel op het toneel als op televisie. Verder werkte hij mee aan  programma’s als ‘De Lama’s’ en ‘Even tot hier’. Daarnaast schreef hij jarenlang de populaire wekelijkse column ‘Lieve Marianne’ voor Radio 538. Momenteel luidt hij elke vrijdagmiddag het weekend in bij Humberto op NPO Radio 1. Met ‘van Peter, met liefde’ gaat hij op zoek naar de diepere lagen in het nieuws.Nu komen Heerschop en Waas met de voorstelling ‘Jeugd’, misschien wel hun laatste samen. Ze verkennen het thema 'jeugd', aan de hand van hun eigen herinneringen, de verhalen van collega’s en de ervaringen van het publiek. Femke van der Laan gaat met Peter Heerschop in gesprek.

Trigger warning: In dit interview wordt gepraat over zelfdoding. Luisteraars die daarover in gesprek willen kunnen bellen of chatten, via 113.nl.  Emmy Postma, beter bekend als ‘Kasteelvrouwe Emmy’, werkte als verpleegkundige in het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht, maar besloot in 2021 haar baan op te zeggen. Ze vertrok in haar eentje naar Frankrijk om daar haar droomkasteel op te knappen. Die reis werd vastgelegd in het programma ‘Ik vertrek'. Na het succes van deze aflevering kreeg ze haar eigen realityserie ‘Kasteelvrouwe Emmy’, die op zijn hoogtepunt meer dan een miljoen kijkers trok. In het boek ‘Kasteeldroom’ vertelt Postma over haar reis, de tegenslagen, de verrassende ontdekkingen en het Franse leven – inclusief de zon en de rust. Femke van der Laan gaat met Emmy Postma in gesprek.

Anneloor van Heemstra is documentairemaker. Het liefst richt zij haar camera op de levens van mensen aan de randen van de samenleving. Zo maakte Van Heemstra de documentaires 'Echte mannen huilen niet', 'Doen en laten' en 'Brief aan de koningin'. In deze laatste film volgt Van Heemstra Queen Mba uit Nigeria, die zonder verblijfsvergunning in Nederland woont. Queen Mba schrijft hierin een brief aan koningin Máxima om haar om hulp te vragen bij het vinden van een vaste woonplaats.Vier van haar films - 'Girls in Guyville', 'Astronaut', 'Jan’s Mom' en 'Under the Stars I Felt at Home' - werden geselecteerd voor het internationaal documentaire festival in Amsterdam (IDFA).In haar nieuwste documentaire, 'Vergeven of vergelden', laat ze zien hoe de Nederlandse rechtspraak anders kan, en wat er te winnen valt wanneer de mens centraal staat. De film daagt vaste ideeën over recht en rechtvaardigheid uit. 

Tamar van den Dop is actrice, scenarioschrijver en regisseur, bekend van 'Zwarte sneeuw' en haar documentaire 'Mag ik je aanraken?'. Ze bespreekt haar rol in de muzikale bewerking van 'Moeder Courage', waarin ze het verhaal van een moeder die alles op het spel zet om haar kinderen te beschermen, tot leven brengt. Tamar reflecteert ook op de uitdagingen van vrouwelijke personages in oorlogsthema's en de impact van de Tweede Wereldoorlog op haar Joodse identiteit, wat leidt tot emotionele en diepgaande inzichten.

Rosita Steenbeek is een schrijfster die na haar tijd in Rome bevriend raakte met grote namen als Alberto Moravia en Federico Fellini. In het gesprek vertelt ze over haar emotionele fietsreis van Rome naar Mycene, die ze maakte na het verlies van haar moeder. Deze tocht werd een metafoor voor verwerking en verbinding. Ze reflecteert op de invloed van klassieke verhalen zoals de Ilias en de betekenis van herinneringen aan haar gezin. Verder bespreekt ze de rol van literatuur en compassie in haar leven.