Betrouwbare Bronnen

"Dit verlaat je nooit meer", zei toenmalig nationaal coördinator terrorismebestrijding en veiligheid Dick Schoof afgelopen weekend in Nieuwsuur over het drama met MH17 op 17 juli 2014. Ieder van ons weet vast nog waar en hoe hij hoorde van deze gruweldaad. Jaap Jansen en PG Kroeger zetten wat toen gebeurde in een politieke en historische context van de gebeurtenissen sindsdien in Oekraïne, Rusland en Nederland.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Het begon allemaal met de soevereine keuze van het Oekraïense volk over zijn toekomst. Wilde men een Europees perspectief of een toekomst binnen de Euraziatische confederatie rond het Kremlin? De steun voor de Europese optie was massaal.Daarom de druk van Vladimir Poetin op vazal Viktor Janoekovytsj en diens vlucht. Daarom de Maidan-opstand en de verkiezing van president Petro Porosjenko. En daarom die inlijving van de Krim en door Rusland aangedreven separatistische geweldsacties langs de oostgrens. En daarom ook: het associatieverdrag met de EU van 27 juni 2014, vlak voor het neerhalen van vlucht MH17.Jaap laat fragmenten horen van reportages die hij in politiek Den Haag maakte als verslaggever van BNR Nieuwsradio. Het bergen van de slachtoffers ging traag. De pogingen daartoe – in vol oorlogsgebied – waren uiterst riskant. Er werd zelfs overwogen om een militaire missie te sturen. Poetin probeerde zijn acties om Kyiv te destabiliseren toe te dekken. Door MH17 werd het masker afgerukt.De Minsk-akkoorden waren een poging van Rusland om de zaak te sussen en uiteindelijk als een frozen conflict te laten voortbestaan. Intussen werd in Nederland via een referendum de Europese toekomst van Oekraïne ondermijnd. Al in april 2014 - vóór de aanslag - gaf Geert Wilders de EU de schuld van de oorlog. In de referendum-campagne kwam stokebrand Nigel Farage naar Volendam om de strategische verbinding van dit referendum met het zijne voor Brexit te onderstrepen.Toen duidelijk werd dat Oekraïne geen vazal of bufferstaat wilde zijn of van plan was te zwichten, voerde Poetin de druk verder op. Met NAVO-expansie naar het oosten had dit allemaal niets van doen. Wel met het verlangen van Oekraïne om zelf zijn toekomst te bepalen. Anne Applebaum en Jaap de Hoop Scheffer wezen daar bij ons al eerder op.Intussen bezocht Geert Wilders Moskou en behandelde na terugkeer de nabestaanden van MH17 als irrelevante klagers. De lijn van de PVV op dit punt is opmerkelijk consequent. De keuze voor aansluiting bij de nieuwe Europese partij van Viktor Orbán onderstreept dat nog eens. Het is extra tragisch dat Dick Schoof als direct betrokkene van toen in 2024 premier is van een coalitie waarin de partij van Wilders dominant is.***Verder luisteren413 - "Eensgezind kunnen we elke tegenstander aan." Oana Lungescu over Poetin, Trump, Rutte en 75 jaar NAVO348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval287 - Waarom Robert Serry altijd weer terugkeert naar zijn Oekraïne279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa267 - Hoe je tijdens de oorlog de Oekraïense economie overeind houdt - een gesprek met Caspar Veldkamp260 - De toesprakentournee van Volodymyr Zelensky257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'254 - Frank Heemskerk: dineren met Poetin, bij de Wereldbank Oekraïne helpen opbouwen en nu Europa economisch versterken253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft252 - Guy Verhofstadt over Oekraïne, Rusland en zijn ontluikende vriendschap met Poetin, die plots voorbij was248 - Oekraïne en de eeuwenoude vriendschap tussen Duitsland en Rusland244 - Frans Timmermans over onder meer Rusland en Oekraïne19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen417 - Humanitaire hulp en medische evacuaties in Oekraïne***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:29:13 - Deel 200:47:00 - Deel 301:16:45 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

President Emmanuel Macron zet de Franse republiek op zijn kop. De nederlaag van zijn partij bij de Europese verkiezingen bracht hem ertoe een bijna revolutionaire stap te zetten. En vervolgens trekt hij daar de consequenties uit. Hij daagt de Franse politici uit als nooit te voren sinds het begin van de Vijfde Republiek en het aantreden van Charles de Gaulle als president in 1958.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Macron schreef vervroegde verkiezingen uit en vroeg de Fransen om 'opheldering': “Hoe en door wie wilt u dat ons land geregeerd wordt?” Daarmee zette hij het politieke systeem en de politieke cultuur op zijn kop. Niet de president beslist en stuurt piramidaal, maar de kiezer moet de richting wijzen.De politieke groeperingen reageerden heel ouderwets – ten diepste gaullistisch. Zij vroegen de kiezer hen een absolute meerderheid te geven, zoals gebruikelijk in het politieke bestel van de nog altijd bestaande Vijfde Republiek. De Fransen lijken wèl aan vernieuwing toe. Zij luisterden naar iemand anders; de voetballer uit het nationale elftal Kylian Mbappé. De voetbalster adviseerde de burgers 'verantwoordelijk' te handelen en 'de extremen' te marginaliseren. Alsof hij ‘het vaasje van Mark Rutte’ in de etalage zette.De uitslag van de verkiezingen van 7 juli verblufte de waarnemers dan ook. Geen duidelijke, klassieke absolute meerderheid voor enige stroming. Geen dominante rol voor de partij van de president. Geen triomf voor het radicaal-rechts van Marine le Pen, geen krachtige tegenbeweging door extreemlinks van oud-trotskist Jean-Luc Mélenchon. Maar wat dan wel?Jaap en PG duiken diep in de uitslagen, dwars door het Franse stad en platteland. Alleen zo ontdek je de patronen die de basis vormden van deze verrassende uitslag. Wat gebeurde in Yvelines? Wat in de Gironde en de stedelijke centra rond Parijs?En terwijl het stof neerdaalde, zette Macron op 10 juli zijn volgende revolutionaire stap. Hij schreef een brief aan de kiezers en legde uitvoerig uit waarom hij die 'opheldering' nodig vond, met alle risico’s van dien. Hij maande de politici nu in diepgaand beraad en overleg een stabiele regeringsmeerderheid te vinden, waarvoor hij als staatshoofd dan een premier zou aanwijzen.Frankrijk was opnieuw verbluft. Moest men nu `à la Belge' (en zoals bij ons!) een kabinetsformatie proberen - polderen, coalities maken en compromissen zoeken? Dat was 'du jamais vu!' in een politieke cultuur van ideologische confrontatie en tweedeling.Voor Frankrijk liggen nu twee wegen open. Men kan terugkeren naar de Vierde Republiek, de naoorlogse 12 jaar voordat ze De Gaulle smeekten de macht naar zich toe te trekken. De labiliteit van toen met kortademige kabinetten is geen attractief perspectief.Men kan ook kiezen voor een constructie à la de Derde Republiek van de periode 1870-1940. Het lijkt vergeten hoezeer Frankrijk in die jaren een stevige, parlementair geregeerde natie was en allerminst de ‘gekozen monarchie’ van de jaren sinds 1958.Opvallend is dat de bloei van Frankrijk in die jaren in culturele en economische zin alom bewonderd is. Parijs was de wereldhoofdstad van de kunsten. Technologie, innovatie, wetenschap en politieke vernieuwingen stonden voorop. Maar de politiek in die jaren lijkt veel geheel verdwenen uit de nationale herinnering.Sommige politieke leiders waren bepaald kleurrijk. ‘Le Tigre' Georges Clemenceau bleek een onstuitbare oorlogsleider. Raymond Poincaré en Jules Ferry waren enorme persoonlijkheden die het land krachtig richting gaven. En hoe kun je het levensverhaal vergeten van Marguerite Steinheil?Het Frankrijk van de Derde Republiek is misschien in allerlei opzichten een inspiratie voor het experiment van Macron. Want als hij een 'brede poldercoalitie' kan realiseren dan zal de politiek nadrukkelijk parlementair zijn.Dan hangt niet langer alles af van de man in het Élysée, van 'Jupiter' of 'Dieu' zoals presidenten een tikje spottend genoemd werden. Het kan een nieuwe politieke cultuur worden. Een waarin de president meer nationaal symbool dan 'patron' wordt. Misschien een uitermate geschikte rol voor… Kylian Mbappé!***Verder lezenRésultats des élections législatives 2024 : découvrez les scores du second tour et quel député l'emporte dans votre circonscription***Verder luisteren432 – Verkiezingen Europees Parlement 2024: het midden houdt stand429 – Hoe het Europees Parlement steeds meer macht naar zich toe trekt419 - Europa kán sterven - Emmanuel Macrons visie op onze toekomst407 - Cruciale Europese verkiezingen399 - Politieke problemen in Duitsland, Nederland en Europa: de grote zorgen van Bondsdaglid Otto Fricke333 - Een 'bromance' tussen Rishi Sunak en Emmanuel Macron. De haat-liefdeverhouding van Britten en Fransen302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke240 - Het Franse EU-voorzitterschap als uitdaging voor Rutte IV204 - 14 juli 2021: Op weg naar de Franse presidentsverkiezingen190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa45 – De liefdesbrieven van Francois Mitterrand35 - Charles De Gaulle28 - De relatie Nederland-Frankrijk***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:26:24 – Deel 200:43:27 – Deel 301:22:23 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De nieuwe premier Dick Schoof beloofde in zijn allereerste debat met de Tweede Kamer dat er meteen een einde zou komen aan ‘het geëmmer’. En net op dat moment begon het opnieuw. Het was geen fraaie start. De trillingen dreunen in Den Haag nog lang na.  Het kabinet is geen kleuterklas, zei Schoof. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken verder. Want als het dat niet is, wat is het dan wel?    ***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van Podimo. Ga voor meer informatie naar podimo.com/nl/luisterbeterHeb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De Kamer debatteerde over van alles, maar nauwelijks over de regeringsverklaring of het daarin geschetste beleid. Daaraan was Schoofs vaagheid debet, maar meer nog de weigering van de vier coalitiefracties om met elkaar en met de premier de inhoud van dat beleid uit te diepen en aan te scherpen. Zij schoten hem en de andere drie partners nooit te hulp, bedankten wel de bodes uitvoerig, maar scholden vooral op elkaar. De nieuwe premier kon daar geen coherente visie aan ontlenen en dat viel natuurlijk direct op.    Ook leek Schoof niet te beseffen dat in de eerste 48 uur van zijn bewind niemand zo goed geplaatst was als hijzelf om toon, aard en motto van zijn ploeg een eigen stempel op te drukken. Met het verkeerd citeren van Lubbers en Thorbecke kwam hij er niet.Intussen bleek er genoeg om in te duiken. Frans Timmermans rook de onmin. Schoof zette uiteen hoe het kabinet zich nog wel aan de 3% tekortnorm van de euro wil houden. Maar dat roept veel vragen op en zou de positie van ons land in de Eurozone fors onder druk kunnen gaan zetten. Deze politieke keuze kan al op Prinsjesdag funest blijken en wat dan?     De coalitiefracties waren opvallend vergeetachtig. Men feliciteerde zichzelf vooral en prees de groepjes eigen bewindslieden, meer niet. Dat tijdens de formatie heel andere geluiden hadden geklonken werd nu op geen moment nog verdedigd.Wel kwamen rancuneuze verhalen uit de formatiefase weer onverdund naar boven. De 'katholieke gluiperd' en de 'omvolking'. Maar ook de appjes van Mark Rutte en de woede van BBB tegen het ‘halveren van de veestapel’ van D66 verzieken nog altijd – en opnieuw - het debat.Geert Wilders ging zo te keer over het onrecht hem aangedaan rond 'dat vreselijke begrip dat wij als PVV allemaal verwerpen', dat hij Timmermans en elke andere fractieleider alleen maar verder uitnodigde voorbeeld op voorbeeld aan te reiken. Timmermans slaagde er in het 'Milders'-personage te ontmaskeren. Dilan Yesilgöz en Pieter Omtzigt keken de andere kant op.     Na deze openingsronde was de vraag: 'zou Dick Schoof zich terugvechten als de centrale figuur van dit debat? Hoe dan? En wilde hij dat wel?'    Het bleef bij het procedureel aankondigen van het 'regeerprogram' en irritatie toen Omtzigt daarin graag een halve bladzijde zag verschijnen over 'ons mensbeeld'. En ook nog een pagina of twee over andere hobby's van NSC, hoewel Schoof juist benadrukte dat alleen hij en de ministers dat program opstelden.    Schoofs betoog over zijn eigen mensbeeld zette de deur wagenwijd open voor Rob Jetten, die behendig een thema van Henri Bontenbal oppakte. Als elk met zich meedraagt hoe je geworden bent als mens en karakter, dan gold dat toch helemaal voor bewindslieden die omvolkingstheorieën aanhingen? Die zijn dan toch evenmin opeens bevrijd daarvan? Bij de discussie hoe dat te wegen en te zien, ontplofte een tweet van de buurvrouw van de premier, PVV-vicepremier Fleur Agema.    Jaap en PG kijken vooral naar de impact op de politieke verhoudingen. Want dit dwong Schoof te doen wat ook Wilders meermaals weigerde: het recenseren van schofferingen. Hij kwam er bijna niet meer uit. En zelfs Thierry Baudet – die in de Kamer allang geen rol van betekenis meer speelt - ging hem trollen.      Omtzigt, die graag in procedures denkt, vroeg om een twitterverbod voor bewindslieden. Hij beval nadrukkelijk de discipline aan waarin – de nota bene door hem zo gehate - Rutte excelleerde. Zonder het woord te gebruiken leek Omtzigt Schoof te vragen, zijn mensen te ‘sensibiliseren’.Ondertussen werd Sophie Hermans de steun en toeverlaat van Schoof. Niemand immers die zo goed het 'wat, wanneer en hoe' aanvoelt bij een premier in de enorme pressie waarin hij moet opereren. Het moet haar zoete wraak zijn voor hoe Wilders haar bejegende.Maar of dit alles de basis vormt voor een vruchtbare coalitie en wederzijds vertrouwen is zéér de vraag.***Verder luisteren436 - Nieuwe bestuurscultuur: de Tweede Kamer is alvast begonnen433 - Op weg naar het bordes428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider426 - Een doodgewoon meerderheidskabinet met een allesbepalende financiële plaat425 - Een oprecht akkoord423 – Eerst zien, dan geloven – Rekenkamerpresident Pieter Duisenberg over de controle op de rijksuitgaven412 – Op zoek naar een nieuwe minister-president400 - De kabinetsformatie als de kat van Schrödinger398 - Kabinetsformatie 2024: de lege stoel van Pieter Omtzigt396 – Waarom kabinetsformaties vaak zo tergend lang en stroperig zijn390 - Kabinetsformatie 2023: Het ethos van de haai393 - Op naar een extraparlementair kabinet!***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:27:51 – Deel 200:56:31 – Deel 301:34:47 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Op de dag voordat hij een half jaar de EU mocht gaan voorzitten liet de Hongaarse premier Viktor Orbán een bommetje ontploffen. Hij richtte een nieuwe Europese partij op. Zo kennen we hem weer. Alle reden de vele opmerkelijke punten, sluwe manoeuvres en aanzienlijke risico's van het Hongaarse voorzitterschap onder de loep te nemen.   Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in de 'Viktorshow' van Make Europe Great Again, Orbáns rivaliteiten, trucs en 'n hele reeks mislukkingen die hij probeert weg te poetsen. Maar ook: de rijke historie van Hongarije,***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Binnenslands zijn Orbáns gezag en machtspositie lelijk aangetast. De economie staat er beroerd voor en Xi Jinping heeft een worgcontract voor hem, wat China oppermachtig maakt.In Europa zijn z’n vijanden juist versterkt uit de verkiezingsstrijd gekomen: Donald Tusk, Ursula von der Leyen, Kaja Kallas en ook Giorgia Meloni. En daarmee zijn vijand Voldymyr Zelensky.   In 'zijn' halfjaar moet hij vooral braaf uitvoeren wat anderen buiten hem om regelden. Het verdrag met Kyiv, toetredingsonderhandelingen met Oekraïne en Moldavië, het Asiel- en migratiepact - de Belgen hebben dat allemaal in hoog tempo rond gekregen. Eigen prioriteiten heeft Orbán nauwelijks op tafel kunnen leggen.   Voor de Europese politiek lanceerde hij 30 juni iets heel nieuws. Een soort Habsburg-coalitie van radicaal-rechtse partijen (naast Orbáns Fidesz de Oostenrijkse FPÖ en het Tsjechische ANO) die de EU van binnenuit willen uithollen.In plaats daadwerkelijke bundeling zet Orbán hiermee in op het aanwakkeren van verdeeldheid ten koste van rivalen als Marine le Pen en Meloni. Wie gaan zijn Patriottisch Manifest nog meer ondertekenen? PiS in Polen? De Lega in Italië, de Duitse AfD?   Voor het kabinet-Schoof doemt meteen een groot risico op. Kiest Geert voor Viktor? Welke effecten heeft dat binnen de EU voor de positie van 'Den Haag'? Wie vertrouwt in Brussel Dick Schoof of minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp dan nog? En wat gebeurt als de PVV met al die connecties met Boedapest - ook in het kabinet zelf - de Hongaarse vrienden verraden zou? Heeft Schoof er nog greep op?   Natuurlijk heeft Betrouwbare Bronnen zoals bij elk nieuw voorzitterschap aandacht voor de rijke diversiteit van kunst, cultuur en historie. En wat heeft Hongarije veel te bieden!    PG vertelt over ‘de eerste reis naar de maan’ bij de familie Esterházy. Over die Hongaarse vorstin die de Nederlanden regeerde; tot grote bloei liet komen en haar lieveling Willem van Oranje opvoedde. En over Michiel de Ruyter als nationale held van dit volk zonder zee of havens.***Verder lezenProgramma van het Hongaarse voorzitterschap***Verder luisteren432 – Verkiezingen Europees Parlement 2024: het midden houdt stand429 – Hoe het Europees Parlement steeds meer macht naar zich toe trekt427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben420 - Wilders formeert in Boedapest, niet Den Haag416 - Nostalgie naar de E.E.G.407 - Cruciale Europese verkiezingen391 - België wordt voorzitter van de EU. Waarom de Nederlanders hun zuiderburen nooit helemaal zullen begrijpen387 - Niets is zó politiek als opera - 100 jaar Maria Callas344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt109 - Mathieu Segers: Sterke lidstaten maken Europa sterk63 - Judit Varga, minister van Justitie van Hongarije: lessen uit de geschiedenis49 - De koningen van Hispanje die wij altijd hebben geëerd***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:31:51 – Deel 200:46:28 – Deel 301:17:14 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De Tweede Kamer durfde het aan. Een uiting van nieuwe bestuurscultuur: hoorzittingen met aspirant-bewindslieden. Die gaven ons veel inzicht in aard en houding van de leden van het komende kabinet-Schoof. Jaap Jansen en PG Kroeger zoemen in op leerzame, verbluffende en verwarrende momenten.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van Podimo. Ga voor meer informatie naar podimo.com/nl/luisterbeterHeb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De hoorzittingen kenden allerlei lagen. Voor de komende coalitie hadden zij immers andere functies en doelen dan voor oppositiefracties. Ze dienden ook om hypocrisie bloot te leggen en als waarschuwing voor komende confrontaties. En voor de beoogd bewindslieden was hun functie nog weer heel anders. Sommigen benutten de gesprekken óók voor ‘menselijke verhalen' over breien en muskusratten. Of voor het etaleren van bittere rancune.Veel bewindslieden gebruikten de hoorzittingen om plechtig de eigen komst als een soort 'paradigmashift' voor politiek Den Haag neer te zetten.Boeiend werd het als kandidaat-ministers premier Dick Schoof en de komende collega's alvast nadrukkelijke waarschuwingen gaven. Dan werd het ineens een soort 'pre-constituerend beraad'!Jaap en PG analyseren de drie verdedigingslinies van NSC en PVV rond de hete aardappel van 'omvolking'. Wat betekende eigenlijk dat men niet wilde ‘recenseren’ wat anderen hadden gedebiteerd aan nazi-idioom? Hoe past zoiets bij een democratisch ethos?En het belang van die 'basislijn' was blijkbaar toch zo gering, dat alleen de eed bij de koning die overeind zou kunnen houden. Het kwam erop neer dat sommige bewindsleden geloven in papier en procedures, terwijl anderen liever met machtspolitiek voldongen feiten scheppen.We zagen niettemin hoe Eelco Heinen maximaal profijt trok van de door de Kamer gewenste afwezigheid van premier Schoof. Hoe beoogd minister Judith Uitermark (NSC) eigenlijk nog geen idee had wat haar in de Rijksdienst boven het hoofd hing. En hoe de kandidaat PVV-ministers Marjolein Faber en Fleur Agema ineens uiterst gretig gingen recenseren - wat van de NSC’ers dan weer niet mocht.Winnaar lijkt Dick Schoof. Hij blijft onbevlekt en mysterieus tot aan de bordesscène. Maar is het wel zo gunstig voor hem dat de hoorzittingen vooral toonden dat zijn ploeg geen team is, geen missie of visie bezit en leiderloos lijkt?Bovendien tasten de toppen van de ministeries in het duister. Niemand weet daar al wat de nieuwe ploeg gaat doen als coherente aanpak op weg naar een regeerprogram. En als dat niet op 12 augustus klaar is, komt zelfs Prinsjesdag in gevaar. Zo'n valse start kan geen kabinet zich veroorloven.De hoorzittingen waren nuttig en verhelderend. Volmaakt bepaald niet. Kamerleden vroegen zelden om concrete inzichten in de vele witte vlekken van het Hoofdlijnenakkoord. Het Europees Parlement doet dit beter.De vier fracties die weigerden mee te doen, kregen in elk geval beslist ongelijk. Zij misten een kans om de Kamer als instituut te versterken.***Verder lezenHoofdlijnenakkoordSchema hoorzittingen***Verder luisteren435 - Klimaat en Groene Groei: Sophie Hermans heeft grote ambities, maar wordt het haar mogelijk gemaakt?433 - Op weg naar het bordes428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider426 - Een doodgewoon meerderheidskabinet met een allesbepalende financiële plaat425 - Een oprecht akkoord429 – Hoe het Europees Parlement steeds meer macht naar zich toe trekt412 – Op zoek naar een nieuwe minister-president396 – Waarom kabinetsformaties vaak zo tergend lang en stroperig zijn393 - Op naar een extraparlementair kabinet!19 - Anne Applebaum: Poetin en de destabilisering van het Westen***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:51:18 – Deel 201:09:26 – Deel 301:34:32 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het kabinet-Schoof gaat aan de slag. Opvallend is hoe vicepremier Sophie Hermans (VVD) als minister van Klimaat en Groene Groei concreet in actie wil gaan. "Het beleid gaat niet in de shredder" concludeert voorzitter Olof van der Gaag van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie.Met Jaap Jansen en PG Kroeger analyseert hij de hoorzitting van Hermans in Tweede Kamer; wat daar duidelijk werd en wat in het Hoofdlijnenakkoord van de nieuwe coalitie vaak niet duidelijk werd. In de 600 bladzijden ambtelijke analyses van de experts van de ministeries vonden we heel wat vragen die Hermans dezer weken als nieuwe minister concreet zal moeten uitwerken. Lukt haar dit?***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie. En met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van Lendahand. Ga naar Lendahand.com en gebruik de code betrouwbarebronnen500Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***De nieuwe minister wil twee grote strategische doelen nastreven: Nederland schoon doorgeven aan volgende generaties en ons land onafhankelijk maken van energie uit ‘landen waar je niet van afhankelijk wilt zijn’. Van der Gaag noteert niettemin dat er een hele reeks punten is waar eerder het omgekeerde dreigt te gebeuren. Van de warmtetransitie in wijken en steden tot de forse bezuiniging op verduurzaming van de bedrijven met hun vele duizenden projecten. "Het kabinet komt voor de keuze te staan of het een financiële meevaller wil op korte termijn of een meevaller bij het klimaat op de lange termijn”, zegt hij.Bij het overvolle stroomnet wordt dit eveneens duidelijk. Plannen en voornemens zijn afgekondigd, maar het coalitieakkoord heeft nergens geld gereserveerd. Bovendien wordt Hermans geconfronteerd met een zware tegenvaller in de relatie met Duitsland. Van der Gaag legt beeldend uit hoe en waarom 'filevorming' vanuit de Duitse energietransitie juist die in ons land nu lam dreigt te leggen. En het eindeloze gedoe met vergunningen is een niet minder groot probleem.Ook is de bloei van een hoogwaardige en innovatieve energie-industrie in gevaar. Bijvoorbeeld bij de productie en succesvolle installatie van warmtepompen. "Hier staat bij het kabinet-Schoof China op 1 en niet Nederland," concludeert PG.Hermans onderstreepte niettemin dat zij het beleid van Rob Jetten wil voortzetten. Haar huldeblijk aan hem aan het begin van de hoorzitting is in elk geval ongebruikelijk te noemen. Olof van der Gaag put hier moed uit, maar wijst tegelijk op een hele reeks grote risico's, zeker ook financieel, die zij voor de kiezen krijgt. Het nog in te vullen regeerprogram zal op dit terrein nog een hele hijs worden - zelfs met het gevaar dat de Europese Commissie Nederland bij het missen van de verplichtingen hard aanpakt.Dat program biedt ook grote kansen. Hermans kan met collega-minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting) veel doen tegen energiearmoede in wijken en dus voor bestaanszekerheid. Met haar collega’s Eddy van Hijum (Werkgelegenheid) en Eppo Bruins (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap) moet zij de tekorten aan personeel aanpakken in een sfeer waarin immigratie niet mag worden gezien als deel van de oplossing. Hoe dan wel? In het Hoofdlijnenakkoord staat hierover niets.Essentieel is hoe en of Sophie Hermans als vicepremier op dit beleidsdomein écht de chef zal kunnen zijn. En Klimaat en Groene Groei zijn natuurlijk niet alleen een nationaal beleidsterrein. Gaat premier Dick Schoof zich hiermee in Europa stevig profileren? Welke ministers steken hier hun nek uit? Of wordt dit een thema met eindeloze competentiegeschillen? En waar niemand het over heeft: gaat het kabinet zich in Brussel sterk maken voor – opnieuw – een klimaatcommissaris uit Nederland of pikt Spanje deze belangrijke post in?***Verder lezenNationaal klimaatplatform - Bouwstenen voor bestaanszekerheid***Verder luisteren433 - Op weg naar het bordes428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider426 - Een doodgewoon meerderheidskabinet met een allesbepalende financiële plaat425 - Een oprecht akkoord415 – Klimaatbeleid: de inhaalslag van Nederland in Europa389 - De lange en hobbelige weg naar een klimaatneutraal Nederland369 - Rob Jetten wil een ideeënstrijd rond het midden en een lossere verhouding tussen Kamer en kabinet358 - Ligt het ambitieuze klimaat- en energiebeleid op koers? Gesprek met Henri Bontenbal (CDA)338 - Hoe de stikstofcrisis de energietransitie vertraagt. En: wat intussen wél met sprongen vooruitgaat324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op?244 - Frans Timmermans over klimaatbeleid, geopolitiek en weerbare democratie106 - Diederik Samsom over het Europese klimaatbeleid en het crisisherstelplan***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:28:37 – Deel 200:46:03 – Deel 301:06:43 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hij ging lesgeven. Maar nu nog niet. Daarom krijgt vertrekkend premier Mark Rutte nu eerst zélf les in 'hoe word ik een goede secretaris-generaal van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie?' Vier van zijn voorgangers kunnen hem én ons heel veel leren over hoe de NAVO werkt, hoe niet en wat daarbij het geheim is van al 75 jaar succesvol bondgenootschap.Jaap Jansen en PG Kroeger portretteren een excentrieke Brit, een Nederlander in ongekende crises, de langst dienende SG en zijn grote crises en een bijna vergeten Duitser waarvan we achteraf pas het visionair staatsmanschap inzien. Elk van hen kan ons én Rutte voor de NAVO in de geopolitiek van de 21e eeuw inspireren en soms ook waarschuwen.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Atlantische Commissie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van Podimo. Ga voor meer informatie naar podimo.com/nl/luisterbeterHeb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Nee, de NAVO had geen SG bij de start in 1949. Niet nodig, vonden de lidstaten. Opperbevelhebber Dwight 'Ike' Eisenhower deed politiek en strategie er gewoon bij. Maar hij werd in 1952 president en toen bedachten ze die civiele chef naast de militaire. Maar niemand wilde die baan.Winston Churchill dwong zijn vriend en chef-staf Lord 'Pug' Ismay het te doen. Deze briljante, excentrieke militair en organisator maakte deze baan tot iets onmisbaars: "To keep the Soviets out, the Americans in and the Germans down." De derde SG was de eerste Nederlander, Dirk Stikker. PG citeert enkele fascinerende momenten uit diens memoires - verplicht leesvoer voor Rutte!Geen SG moest in de slechts drie jaar tussen 1961 en 1964 zulke existentiële crises zien te overleven. Berlijn, Cuba, Cyprus, De Gaulle, nucleaire strategie, wapenbeheersing en de 'Europese pijler' leverde bijna Wereldoorlog III op én een eerste uitzicht op ontspanning.in 1971 kwam Joseph Luns en hij bleef nog langer dan Jens Stoltenberg! De rijzige, excentrieke diplomaat moest drie diepe crises overleven. Meteen al het rampzalige initiatief van Richard Nixon: 'The Year of Europe'. Alles ging fout, ook met Nixon zelf. Watergate maakte dat Luns een onmisbare stabiele factor werd totdat in 1980 Ronald Reagan president werd.Tussendoor was Luns bijna in paniek over de dreigende communistische overname van Zuid Europa, vooral van zijn persoonlijke obsessie Portugal. Die crisis waaide snel over. Maar niet de noodzaak van een NAVO-antwoord op de herbewapening van de Sovjet Unie. Luns vertrok in 1984 nét voordat het Kremlin fundamenteel zou veranderen.In die turbulentie trad in 1988 Manfred Wörner aan. Deze bijna vergeten vertrouweling van Helmut Kohl is een van de belangrijkste SG's in de historie. Hij hield de NAVO op koers terwijl de Muur viel, Michail Gorbatsjov ten onder ging, Oost-Europa bevrijd werd en Boris Jeltsin Rusland overnam.De NAVO van nu met een eigentijdse, brede taak en met veel nieuwe leden uit het Oosten is het resultaat van Wörners strategische visie. Hij durfde visionaire stappen te zetten en bezocht al in juli 1990 als eerste NAVO-chef het Kremlin en de Doema. Hij wilde Rusland vreedzaam aan Europa koppelen en zo eigenlijk De Gaulles eigenzinnige visioen waarmaken.Jaap en PG trekken lessen voor Rutte en voor ons. Over langetermijnvisie met nieuwe initiatieven, een scherp oog voor de loyaliteit vanuit Washington en soepele charme bij consistente hardnekkigheid.***Verder lezenDirk U. Stikker - Memoires (1966)Albert Kersten - Luns, een politieke biografie (2010)Peter Apps - Deterring armageddon, a biography of NATO (2024)Ryan C. Hendrickson - Diplomacy and war at NATO, the Secretary General and Military Action after the Cold War (2006)***Verder kijkenLord Ismay on the North Atlantic Council (1953)Stikker press conference (6 May 1962)Afscheid van mr. Joseph Luns (AVRO, 1984)Manfred Wörner on new partnerships between East and West (20 December 1991)***Verder luisteren430 - Zes markante Belgische premiers413 - "Eensgezind kunnen we elke tegenstander aan." Oana Lungescu over Poetin, Trump, Rutte en 75 jaar NAVO404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed361 - Vilnius, juli 2023: NAVO-top in het oog van de storm348 – Oud-premier Natalia Gavrilița over Moldavië - het kleine, ook bedreigde buurland van Oekraïne298 - De Cubacrisis, dertien dagen die de wereld schokten. En: de angst voor nucleaire catastrofe nu279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU 272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa265 - Toetreding tot de NAVO, de reuzensprong van Finland257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking'236 – Václav Havel, de dissident die president werd193 - Mark Rutte en de slijtage van zijn leiderschap163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte61 - PG Kroeger over de val van de Berlijnse Muur47 - Konrad Adenauer31 - Jamie Shea, oud-woordvoerder van de NAVO35 - Charles de Gaulle22 - Jaap de Hoop Scheffer wil kernwapen onder F-35***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:44 – Deel 201:04:36 – Deel 301:49:31 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nieuw kabinet start moeizaam door sneuvelen van kandidaten. Kabinet-Schoof uniek zonder ervaren bewindspersonen. Dick Schoof moet team van onervaren ministers vormen. Bespreking van politieke ervaring van leden en uitdagingen in formatie. Kritiek op Schoof als potentiële premier. Diepe wortels in klassiek katholieke denken bij benoeming staatssecretaris.

De uitslag van de Europese verkiezingen was zo onspectaculair voor de samenstelling van het Europees Parlement, dat dit op zichzelf verbluffend was. In plaats van de voorspelde triomf van radicaalrechts kwam het klassieke midden als overwinnaar uit de stembus. Met voorop de Europese Volkspartij van de christendemocraten, die er voor het eerst in twintig jaar zetels bij kregen.Daarmee bleef de brede coalitie met sociaaldemocraten en liberalen overeind. Jaap Jansen en PG Kroeger nemen je mee door heel de EU om deze fascinerende uitslag te duiden en vooral wat daaronder schuil ging.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Eerste grote trend was een soort herrijzenis van Konrad Adenauer, precies 75 jaar na zijn aantreden als bondskanselier. In een hele reeks grote en kleine EU-lidstaten zei de uitslag luid en duidelijk: 'Keine Experimente!'. Van Finland tot Spanje en Vlaanderen was dit wat de meeste kiezers bewoog. Radicaalrechts haalde een zeperd, partijen in en rond het midden hielden stand.Hierbij was de uitslag in Nederland verrassend analoog aan die in Italië. In beide landen wilde men geen malle fratsen belonen en verrasten de sociaaldemocraten en christendemocraten met een soort renaissance. Giorgia Meloni vrat Matteo Salvini zo op, zoals de PVV het FvD. Er bleek zelfs leven te zitten in de erfenis van Silvio Berlusconi.De tweede grote trend was die van de bevestiging van gedurfde experimenten tegen het nationaalpopulisme. De held van deze verkiezingen bleek een rebel tegen Viktor Orbán, Peter Magyar. De strateeg van pro-Poetin rechts leed een smadelijke nederlaag, net als zijn geestverwant in Slowakije.In Polen gebeurde hetzelfde. De kiezers onderstreepten hoezeer zij het experiment van Donald Tusk tegen PiS waardeerden en schonken hem een afgetekende overwinning. De Polen gaven zo met de Hongaren, de Spanjaarden en de Balten de EVP die opmerkelijke overwinningsmarge in Straatsburg.De derde grote trend was het puur nationale karakter van de Europese verkiezingen in de twee leidende naties, de as Parijs-Berlijn. De Franse en Duitse kiezers gaven een middelvinger aan hun politieke chefs Emmanuel Macron en Olaf Scholz. Hier gold, zoals vaker, 'das Primat der Innenpolitik'.De ernstig verzwakte, onzekere positie van de liberale en rode leider werd door EVP-fractievoorzitter Manfred Weber meteen benut. Hij sprong direct in het vacuüm. Zo probeert het Parlement de leiding te nemen bij 'de kabinetsformatie' voor de tweede termijn van Ursula von der Leyen. Als dat lukt, is dit een onverwachte, krachtige zet in de versterking en democratisering van de EU.***Verder luisteren429 – Hoe het Europees Parlement steeds meer macht naar zich toe trekt427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben424 – Het Groot Europees Handelsdebat420 - Wilders formeert in Boedapest, niet Den Haag419 - Europa kán sterven - Emmanuel Macrons visie op onze toekomst411 - Negen opmerkelijke aspecten van de Europese Unie407 - Cruciale Europese verkiezingen399 - Politieke problemen in Duitsland, Nederland en Europa: de grote zorgen van Bondsdaglid Otto Fricke368 - De Staat van de Europese Unie: op weg naar de Europese én de Nederlandse verkiezingen344 - Nederland in Europa: een masterclass door Tom de Bruijn284 - Quatorze Juillet: komt onder Macron een einde aan De Gaulles Vijfde Republiek?256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking' (met Manfred Weber)***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:38:41 – Deel 200:52:29 – Deel 301:34:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een derde van onze welvaart en werkgelegenheid komt van de wereldwijde handel waarin Nederland tot grootste spelers behoort. In het coalitieakkoord Hoop, lef en trots ontbreekt bijna elk besef daarvan.Voorzitter Ingrid Thijsen van VNO-NCW en directeur Daan Wensing van Initiatief Duurzame Handel luiden de noodklok. "Dit erodeert de positie van Nederland op wereldschaal." Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken met hen de grondslagen voor een succesvol beleid van buitenlandse handel, bij voorkeur gekoppeld aan ontwikkelingssamenwerking, en 'hoe nu verder' bij het kabinet-Schoof.***Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Initiatief Duurzame Handel en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show!Deze aflevering bevat een advertentie van Podimo. Ga voor meer informatie naar podimo.com/nl/luisterbeterHeb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact.Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier***Thijssen zit in Atlanta (Georgia) met het koningspaar en een grote delegatie van bedrijven en kennisorganisaties. Symbolisch, maar geen toeval. Zulke missies zijn cruciaal voor het aanknopen van, bestendigen en verdiepen van relaties met essentiële partners in economisch cruciale regio's."Zonder Nederlandse en Duitse bedrijven zou heel de logistiek van de hub die Georgia is, stilliggen," vertelden ze haar daar al meteen. Nederland speelt zulke rollen overal en heeft dan ook baat bij sterke, duurzame banden en allianties over heel de aardbol, zoals recent ook bleek in Vietnam, de grote buur en rivaal van China, waar Thijssen een missie leidde.Het hoofdlijnenakkoord roept in dit licht veel vragen op: nette formuleringen enerzijds en witte vlekken en financieel strijdig beleid anderzijds. En aan de formatietafel was de afgelopen weken onhelder of handelsbeleid de taak blijft van een speciale minister, of ontwikkelingssamenwerking daarbij ook nog een rol speelt en of deze post bij Buitenlandse Zaken blijft.De financiële klappen voor het geheel van 'hulp en handel' zijn volgens Thijssen niet gebaseerd op een grondige evaluatie van beleid, noch op een visie. Voor Nederlandse bedrijven en instellingen op de wereldmarkt is dit een bedreigend perspectief. Dramatisch is het beeld bij de diplomatieke posten van ons land zonder wie de bedrijven en hun goede relaties niet kunnen (zie de eerste 2 pagina's van dit ambtelijke stuk)Daarbij komt dat Nederland in de Europese Unie zwaar moet kunnen inzetten op een krachtig beleid om het concurrentievermogen van ons continent te versterken. "Ik ben daarom benieuwd of een nieuwe minister mij kan uitleggen op wat voor visie dit beleid gebaseerd zou zijn," zegt Thijssen.Daan Wensing van Initiatief Duurzame Handel illustreert dit vanuit de bedrijven en meer dan 40 landen waarin hij met hen samenwerkt heel concreet. De integratie van handel en ontwikkelingssamenwerking is het geheim van het succes van ons land met agrarische grondstoffen en producten. Nederland is in veel domeinen een speler van mondiaal formaat. Van cacao tot koffie en van fruit tot palmolie (zie hier de beleidsnotitie van minister Liesje Schreinemacher).Hij is net terug uit Nigeria, het grootste land in Afrika. Daar snapt men die rol van ons land maar al te goed. Op regeringsniveau, maar ook in productie- en kennisketens en in tienduizenden boerenbedrijfjes. Dit geldt voor reusachtige landen als Brazilië net zo goed als voor een stadsstaat als Singapore of het opkomende Rwanda met zijn avocadoteelt.Wensing valt Thijssen met veel concrete voorbeelden bij als het gaat om een doordacht beleid dat wél op visie gebaseerd is. Voor de bedrijven en duurzame relaties - ook voor kennisdeling en lange termijn vertrouwensbanden - zijn een krachtige minister, hoogwaardige diplomatieke posten, investering in ontwikkeling en duidelijk merkbare geopolitieke aandacht onmisbaar. "Het gaat ook om bestaanszekerheid en voedselzekerheid. Daar en hier bij ons."***Verder luisteren425 - Een oprecht akkoord424 – Het Groot Europees Handelsdebat409 - Nederland wereldwijd handelspartner, ook van communistisch Vietnam359 - Nederland en de slavernij, 150 jaar na de afschaffing309 - Acht miljard aardbewoners306 - De gevoelige geopolitieke relatie met China300 - Ethische politiek: het bijzondere Nederland met zijn 'moreel hoogstaande opvattingen'299 - Dramatische verschuivingen in de wereldpolitiek. Europa heeft eindelijk een telefoonnummer262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt116 - Oproep aan het kabinet: We mogen Afrika in deze crisis niet vergeten25 - Hoe China ondanks boycot toch zaken wilde doen met Nederland13 - Sigrid Kaag over hulp en handel***Tijdlijn00:00:00 – Deel 100:26:44 – Deel 200:44:50 – Deel 301:02:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.