DE BIEB IS MEER

Hoe kan een bibliotheek écht bijdragen aan de strijd tegen eenzaamheid? Waarom zou een bibliothecaris zich als activist moeten opstellen? Wat leren we van de revolutionaire ideeën van David Lankes over de rol van de bibliotheek?In deze aflevering van De Bieb is Meer staat de invloed van David Lankes centraal, een internationale bibliotheekdenker met een revolutionaire kijk op de toekomst van bibliotheken. Math Göbbels en Irene Harmsen reflecteren op zijn inspirerende bezoek van vorig jaar, waarin hij het belang van de bibliotheek als maatschappelijke spil benadrukte. Lankes moedigt bibliothecarissen aan om buiten de traditionele kaders te denken en hun rol te zien als activisten die maatschappelijke verandering stimuleren.Van de aanpak van eenzaamheid tot de vraag hoe bibliotheken zich kunnen aanpassen aan de uitdagingen van kunstmatige intelligentie: de aflevering zit boordevol inzichten en praktische ideeën. Het idee van "community librarianship" komt uitgebreid aan bod, waarbij bibliotheken niet alleen een fysieke plek zijn, maar juist een plek waar menselijke verbinding en kennisdeling centraal staan.De kracht van deze aflevering ligt in het uitlichten van hoe bibliotheken een actieve rol kunnen spelen in het versterken van gemeenschappen en het bevorderen van democratische waarden. Lankes’ uitspraak "I am in the conversational business" vormt de kern van zijn missie: bibliothecarissen moeten gesprekspartners en veranderaars zijn. Een boeiende aflevering die je aan het denken zet over de toekomst van bibliotheken en hun maatschappelijke impact.Luister en laat je inspireren door deze unieke visie!

In deze aflevering kun je luisteren naar de speech van David Lankes tijdens zijn dag bij CulturA & Zo in Nootdorp, de eerste Community Library in Nederland. Tijdens zijn speech speelt hij met het aanwezige publiek en zet hij de toon voor het interactieve vervolg van deze dag. Hij gaat dan ook in discussie met het publiek. Om die discussie begrijpelijk te maken voor de mensen die niet aanwezig konden zijn, is - zonder afbreuk te doen aan de inhoud ervan - hier en daar geknipt en geplakt. Voor de mensen die aanwezig waren: het woord 'kliek' is eruit, maar hopelijk niet uit jullie 'memories'. 

Deze speciale podcastaflevering is gemaakt door Math Göbbels en Irene Harmsen met professor David Lankes, de visionaire bibliotheekgoeroe uit Amerika. We spraken met hem over de transformatie van het werk van de bibliothecaris. Niet de gebouwen doen er toe, maar bibliothecarissen met een missie.Volgens Prof. David Lankes is het verbeteren van de samenleving door het faciliteren van kenniscreatie in hun gemeenschap, de missie van bibliothecarissen. Lankes: "Deze missie is overigens ook terug te vinden bij andere beroepsgroepen".Wat we nodig hebben in onze maatschappij, dat zijn bibliothecarissen die waardegedreven zijn in hun ambitie en hun wijze van werken. Zij zullen moeten leren hoe zij mensen in een wereld met informatietechnologie leren omgaan met de toekomst via Artificial Intelligence. Juist nu is het tijd dat bibliothecarissen laten zien hoe je leren, openheid, diversiteit, intellectuele eerlijkheid (niet onbevooroordeeld), intellectuele vrijheid en veiligheid kunt waarborgen in de maatschappij. De nieuwe bibliothecaris is buitengedreven. Anderen toegang geven tot kennis en motivatie om te leren, in gemeenschappen verbinding zoeken en gelegenheden met mensen samen organiseren om elkaar te begrijpen en te waarderen. De bibliotheek heeft de toekomst. Het is de plek in de stad of het dorp met openbare toegang, waar kennis in mensen en collecties aanwezig is, waar de omgeving veilig is en waar motivatie vleugels krijgt.De Vereniging van bibliotheken in Nederland investeert in de toekomst. Met een opleidingsprogramma voor bibliothecarissen zorgt zij voor een breed en divers aanbod. Het gedachtegoed van Lankes is het uitgangspunt van de succesvolle post-hbo opleiding Community Librarian: https://www.bibliotheekcampus.nl/#/library. 

In deze teaser een klein voorproefje op de podcast gemaakt door Irene Harmsen en Math Göbbels met professor R. David Lankes. We vroegen hem het volgende: 'In hoeverre vindt u dat alle bibliothecarissen een hogere beroeps- of universitaire opleiding zouden moeten hebben?Lankes gelooft dat je bibliothecaris kunt worden in de praktijk. In essentie gaat het om informatie, de transitie van informatie en de inzet daarvan door individuen, door netwerken en gemeenschappen. Als een van de weinige landen in de wereld, is er in Nederland geen bacheloropleiding meer voor bibliothecarissen vanuit het onderwijsstelsel. Het is aan de sector om haar opleidingsprogramma's voor de bibliothecaris zodanig theoretisch en praktisch in te richten met een erkend accreditatiestelsel door de branche zelf. Een toekomstbestendige bibliotheek die haar maatschappelijke waarden wil overdragen zorgt voor een brede deskundigheid van bibliothecarissen.

In deze teaser een klein voorproefje op de podcast gemaakt door Irene Harmsen en Math Göbbels met professor R. David Lankes, de bibliotheekvisionair die momenteel ons land bezoekt. Lankes: "Bibliotheken hebben een missie om de maatschappij te verbeteren. Dus waarom zouden bibliotheken dan niet op een positieve manier technologie omarmen en helpen vormgeven".David Lankes heeft een optimistische kijk op de toekomst en hoe we als mensheid in regie blijven, terwijl we elkaar helpen onszelf te ontwikkelen. 

Eindelijk spreek ik met Mark Deckers, in het werkend bestaan bestuurssecretaris bij Rijnbrink. In zijn vrije tijd schrijft hij blogs en boeken over openbare bibliotheken in oorlogstijd. Zijn nieuwste boek speelt zich af bij de toenmalige bibliotheek in Apeldoorn. Het gaat over zaken die ons bevattingsvermogen nog steeds te boven gaan. Hij schrijft niet alleen over een principiële directrice en een moedig bestuurder, maar het boek geeft ook een historische inkijkje in de organisatie van het bibliotheekwerk in die jaren.

In deze aflevering spreek ik met Stella Leenders, Nederlands eerste boekenzoeker. Een tijd geleden alweer kwam zij in het nieuws met de gedachte dat iedere school een boekenzoeker verdient. Stella vertelt haar verhaal achter het ontstaan van de boekenzoeker en laat zien hoe zij heel pragmatisch en met gezond boerenverstand bezig is met het bevorderen van lezen en leesplezier. 

Gezien, gehoord worden en mee kunnen doenIn deze nieuwe podcast, gemaakt in opdracht van Stichting BibliotheekWerk, voer ik samen met inspirator en adviseur Halima el Hajoui - Özen en wetenschapper Lise-Lotte Geutjes een open gesprek over diversiteit en inclusie onder personeel en binnen teams bij bibliotheken. Hoe staat het er voor bij bibliotheken? Wat werkt wetenschappelijk gezien om diversiteit en inclusie in de organisatie te vergroten? Hoe werkt ‘includeren’, waar begin je, en kunnen we het ongemak in het gesprek over diversiteit en inclusie eigenlijk wel aan? Lise-Lotte en Halima geven tips over waar je kunt beginnen, het belang van de juiste kennis, de rol van leidinggevenden en hoe je de (eerste, mogelijk kleine) stappen kunt zetten.

In de eerste aflevering van seizoen 3 spreek ik met Matthijs van de Berg, directeur Kennis van de Inspectie Onderwijs. Ik spreek  met hem over de staat van het onderwijs en wat nodig is om het vraagstuk van laaggeletterdheid aan te pakken. Uiteraard spreken we ook over de inspectie zelf en hun nadruk op stimulerend toezicht. Matthijs is zeer belezen en deelt zijn samenvattingen van boeken en andere interessante bijdragen dan ook regelmatig op LinkedIn. 

In deze laatste aflevering van 2023 spreek ik uitgebreid en anders dan anders met de minst stoffige archivaris van Nederland. Sylvia Bakker kennen we als voorzitter van de Raad van Toezicht van Bibliotheek Waterland en haar rol als host in podcast What the bieb. Daarnaast is ze archivaris van beroep, doet dit ook voor de VVD en verzamelt thuis ook van alles en nog wat.  Met Sylvia spreek ik over het beroep van archivaris, waarom het zo belangrijk is om te bewaren en wat bibliotheken allemaal kunnen met de archiefschatten die Nederland rijk is.