DE BIEB IS MEER

In deze bruisende aflevering blikken we terug op het Nationale Bibliotheekcongres 2025. Deze aflevering zit vol met interviews, ontmoetingen en initiatieven. Thema’s die langskomen: Community librarianship: is het een vak of een hype? Structurele bekostiging vs. tijdelijke subsidies Een gratis knipbeurt met verbinding Het faciliteren van gesprekken die schuren, zonder zelf kleur te bekennen Internationale solidariteit in het bibliotheekveld

Wat als de bibliotheek niet alleen een plek is voor boeken, maar voor echte ontmoetingen en maatschappelijke verandering?Waarom lukt het sommige bibliotheken wél om inwoners écht eigenaar te maken van hun activiteiten? Durven bibliotheken het aan om het gesprek aan te gaan over gevoelige maatschappelijke kwesties, of blijven ze liever op veilig terrein? In deze speciale aflevering, opgenomen tijdens het Nationale Bibliotheekcongres in Utrecht, duiken we dieper in de wereld van community librarianship in Nederland. Wat betekent het om als bibliotheek bruggen te bouwen tussen je organisatie en de lokale gemeenschap? We praten met drie community librarians die op het punt staan af te studeren aan de post-HBO opleiding Community Librarianship. Ze delen hun ervaringen over het werken met lokale gemeenschappen, participatie en co-creatie. Hoe zorg je ervoor dat inwoners zich mede-eigenaar voelen van bibliotheekactiviteiten? Ook gaan we in op recent onderzoek naar community librarianship: wat zijn de eerste bevindingen en wat valt op? 

In deze aflevering duiken Math Göbbels en Irene Harmsen in actuele en urgente thema’s in bibliotheekland. Ze bespreken de opkomst van bewonersbibliotheken zoals de "bibliotoop" in Eindhoven, reflecteren kritisch op de maatschappelijke impact ervan en pleiten voor meer verbinding en debat in de bibliotheek. Daarnaast praten ze met zorg én strijdlust over de ontwikkelingen in de VS waar bibliotheken, boeken en bibliothecarissen onder druk staan. Wat kunnen wij in Nederland hiervan leren? En wat moeten wij nu doen? Verder: • Verboden boeken en het indrukwekkende boek De Grote Boekenroof • De filosofie van de kroeg als inspiratiebron voor de bibliotheek

David Lankes, een expert op het gebied van bibliotheekwerk en informatievrijheid, biedt een passievolle analyse van de uitdagingen waarmee bibliotheken in de VS worden geconfronteerd. Hij bespreekt boekverboden en de invloed van politieke veranderingen, en benadrukt de noodzaak van sterke gemeenschapsbanden. Lankes roept bibliotheekprofessionals en burgers op om moedig en betrokken te zijn. Het gesprek werpt ook licht op de ethische verantwoordelijkheden van bibliothecarissen in een polariserende wereld, en de cruciale rol van bibliotheken in het beschermen van democratische waarden.

Alice Vlaanderen, directeur-bestuurder van Bibliotheek Rotterdam, praat over haar eerste jaar in de functie en de complexiteit van de bibliotheeksector. Ze benadrukt de kracht van samenwerking en kennisdeling, vooral in een stad met zoveel diversiteit. Alice legt uit hoe bibliotheken meer kunnen zijn dan uitleenplekken en fungeert als ontmoetingsplekken en motoren voor maatschappelijke verandering. Ze licht succesvolle projecten toe die de gemeenschap empoweren en pleit voor een frisse kijk op wat er leeft in Rotterdam.

In deze aflevering duikt Math met Irene Harmsen in de grote thema’s van deze tijd: leiderschap in de bibliotheeksector, de impact van maatschappelijke ontwikkelingen zoals Project 2025 in de VS, en de vergelijking van de bibliotheek als ‘derde plek’ met de kroeg. We bespreken:✅ Mark Dekkers’ analyse van bibliotheken in crisistijd en de lessen die we kunnen leren uit de geschiedenis.✅ Leiderschap in de sector, met inzichten van Peter van Eyck over de rol van de bibliotheek binnen OCW.✅ De toekomst van lezen en leesbevordering, met een kritische blik op de financiering en effectiviteit.✅ Community Librarians als leiders, met een inspirerend verhaal van Fons Steggink over hoe bibliotheken lokale kracht kunnen mobiliseren.✅ Het boek van de maand: "Filosofie van de Kroeg" van Hans Schnitzler, en hoe de dynamiek van een kroeg verrassende inzichten biedt voor de bibliotheek van de toekomst.💡 Heb jij ideeën of ervaringen? Deel ze met ons! Stuur een bericht via info@onderzoekmeteffect.nl.

Hoe kunnen we 1,7 miljard euro – 4% van de OCW-begroting – inzetten voor informeel leren en een leven lang ontwikkelen?Hoe rusten we 17 miljoen mensen uit met de juiste digitale vaardigheden in een snel veranderend online landschap?Welke rol spelen bibliotheken in de toekomst als ontmoetingsplekken voor educatie, debat en maatschappelijke betrokkenheid?Peter van Eijk nam onlangs afscheid van de bibliotheeksector. Op basis van twee eerdere podcasts met hem heb ik een korte hommage aan hem en zijn visie op bibliotheekwerk samengesteld. 

In deze aflevering staan onder andere de volgende vragen centraal:  Hoe transformeer je een traditionele bibliotheek tot een maatschappelijke bibliotheek die midden in de gemeenschap staat?Welke leiderschapskwaliteiten zijn nodig om een organisatie door (cultuur)verandering te loodsen?Hoe kunnen bibliotheken actief bijdragen aan het bevorderen van geletterdheid en gemeenschapsvorming?Drie interessante inzichten uit het gesprek:Leiderschap begint bij zelfbewustzijn. Fons Steggink benadrukt dat een leider niet alleen anderen begeleidt, maar vooral zichzelf goed moet kennen om effectief te kunnen sturen.Een bibliotheek is meer dan boeken. In Horst en de Maas en Venray is de bibliotheek een smeltkroes van cultuur, welzijn en educatie, waar verschillende maatschappelijke organisaties samenwerken.Verandering vraagt om schuring. Volgens Stegink moet je verandering ook fysiek ‘voelen’. Zonder wrijving geen glans, en zonder spanning geen vooruitgang.In deze inspirerende aflevering spreek ik met Fons Steggink, de jonge en openhartige directeur-bestuurder van BiblioNu. Hij deelt zijn inzichten over leiderschap, organisatieverandering en de toekomst van de maatschappelijke bibliotheek. Een gesprek over groei, visie en de kracht van samenwerking.🔗 Heb je zelf een verhaal over bibliotheken en innovatie? Neem contact op via info@onderzoekmeteffect.nl.

Drie kernvragen in deze aflevering: 1. Hoe helpt Stichting Het Begint met Taal praktijkleerders om hun Nederlands te verbeteren? 2. Welke rol spelen vrijwilligers en werkgevers bij het versterken van taalvaardigheden? 3. Hoe kan de impact van taalcoaching effectief worden gemeten? In deze aflevering spreek ik met Hanna Hosselet, specialist op het gebied van taalcoaching en vrijwilligersmanagement en tegenwoordig werkzaam als trainer bij Stichting Het Begint met Taal. We bespreken het belang van taal als verbindende factor en hoe de stichting taalleerders ondersteunt bij het leren en oefenen van de Nederlandse taal. Hanna legt uit hoe Het Begint met Taal werkt als overkoepelende organisatie voor vrijwilligers en taalinitiatieven, met inmiddels zo’n 300 aangesloten organisaties. Ze benadrukt dat taalcoaching niet draait om grammatica, maar vooral om praktijkgericht oefenen en zelfvertrouwen opbouwen. Daarnaast komt de rol van werkgevers aan bod: hoe kunnen zij hun medewerkers ondersteunen in taalontwikkeling? Initiatieven zoals Taalbuddy's op het werk helpen collega’s om samen te oefenen en werkgerelateerde taalvaardigheden te versterken. Tot slot wordt besproken hoe bibliotheken en taalhuizen de effectiviteit van hun programma’s kunnen meten, bijvoorbeeld met het registratiesysteem MATCH, en waarom Nederland, vergeleken met andere Europese landen, nog veel meer zou kunnen investeren in basisvaardigheden. Belangrijke inzichten: • Vrijwilligers spelen een cruciale rol bij taalontwikkeling, maar samenwerking met professionals is essentieel. • Werkgevers profiteren van taalondersteuning voor werknemers, zowel in productiviteit als tevredenheid. • Impact meten is niet alleen een kwestie van aantallen, maar ook van persoonlijke vooruitgang en zelfvertrouwen. 🎙 Luister naar deze aflevering en ontdek hoe taalcoaching een wereld van verschil maakt!

In deze aflevering van De Bieb is Meer duiken we in de wereld van leesbevordering en de uitdagingen rondom laaggeletterdheid in Nederland. Mijn gast, Boudewijn van der Lecq, deelt zijn inzichten uit het onderzoek dat hij in opdracht van het ministerie van OCW uitvoerde naar de effectiviteit van leesoffensieven.Hoe zorgen we ervoor dat kinderen niet alleen leren lezen, maar ook lezen met plezier en motivatie? Waarom hebben leesoffensieven een sterke lokale kracht, maar een kwetsbare financiële basis? En hoe speelt de bibliotheek een cruciale rol als verbindende factor tussen kinderopvang, onderwijs en andere partijen?We bespreken de noodzaak van structurele samenwerking en duurzame financiering, én waarom tijdelijke subsidies onvoldoende zijn om een groot maatschappelijk probleem als laaggeletterdheid aan te pakken. Boudewijn reflecteert op succesvolle voorbeelden en deelt praktische tips voor leesoffensieven om hun impact te vergroten.Deze aflevering biedt een inspirerende kijk op hoe bibliotheken, onderwijsinstellingen en beleidsmakers samen de strijd tegen laaggeletterdheid kunnen aangaan. Een must-listen voor iedereen die zich inzet voor een geletterde toekomst. Meer weten of wil je jouw verhaal delen? Neem contact op via info@onderzoekmeteffect.nl. Veel luisterplezier!