BNR Perestrojkast | BNR

In deze Perestrojkort, kort is een relatief begrip, schetst Floris de situatie rond de haast eenzame Loekasjenko. Want staatsjournalisten en arbeiders, van oudsher zijn steun en toeverlaat, lopen momenteel bij hem weg. Met beloftes over hervormingen probeert hij het vege lijf te redden. Vanaf de buitenkant lijken alleen de politie, het leger en de veiligheidsdiensten trouw aan hem. Ze worden onder druk gezet om hard in te grijpen. Volgens Loekasjenko zit het buitenland achter de protesten en is de NAVO uit op zijn val. Hierbij doelt de president vast op zijn noorderburen. Vilnius werpt zich op als voorvechter van de Belarussische oppositie. De Litouwse regering heeft presidentskandidaat Svetlana Tichanovskaja ontvangen na haar gedwongen vertrek uit Belarus. De Litouwers leven mee met hun zuiderburen, vertelt Koen Verhelst, correspondent Baltische landen. Ze zien parallellen met hun strijd voor onafhankelijkheid dertig jaar geleden. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman (in de rol van geïnterviewde) Balt in hart en nieren: Koen Verhelst See omnystudio.com/listener for privacy information.

De demonstranten erkennen de zesde termijn van Loekasjenko niet. Ook de EU en de VS uiten kritiek op de uitslag én het geweld tegen de demonstranten. Inmiddels doet een meerderheid van de Nederlandse Tweede Kamer een oproep aan minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok om zich daarover uit te spreken. Ook willen ze dat er gericht sancties worden ingesteld tegen topfunctionarissen van het huidige regime. De Wit-Russen die massaal de straat op zijn gegaan hebben een fors eisenpakket: nieuwe verkiezingen, alle politieke gevangenen vrij, politieke en economische hervorming én (een relatief nieuwe eis) dat oppositieleidster Svetlana Tichanovskaja tot president wordt uitgeroepen. Zelf zegt ze het presidentschap niet te ambiëren. 'Onze strijd wordt hoe dan ook geen sprint maar een marathon', geeft ze aan. Loekasjenko geeft zich niet zonder slag of stoot over, denkt ook Floris. 'Ik heb geen glazen bol, maar als dit doorgaat, kun je dit beter vergelijken met de langdurige situatie in Hongkong. Dit gaat om de macht van het getal en een lange adem.' Floris en Geert Jan praten je bij over de achtergrond van de protesten, die voor de verkiezingen nog tamelijk vredelievend waren, maar nu met name door de repressieve reactie van de veiligheidstroepen van Loekasjenko een gewelddadig karakter krijgen. Er vallen doden en gewonden, maar door de gebrekkige communicatie en het 'uitzetten' van het internet is die informatievoorziening tamelijk summier en niet altijd even verifieerbaar. Via onbekende bronnen verschijnen beelden van mishandeling, op straat en in de inmiddels overvolle gevangenissen. Op de valreep van de opname komt het bericht binnen dat Tichanovskaja naar Litouwen zou zijn gevlucht. Hoewel 'gevlucht' niet helemaal het juiste woord zou zijn. Volgens haar medewerker Olga Kovolkova heeft ze zich laten 'ruilen'. 'Svetlana had geen keus. Zij is vrij, dat is fijn. En met haar ook haar campagnechef Maria Moroz. In ruil voor vrijlating moest Sveta het land uit. Maar een deel van haar campagneteam zit nog wel vast', zegt Kovolkova tegen het Wit-Russische medium Toet. Heb je vragen voor een volgende Perestrojkast? Mail dan naar perestrojkast@bnr.nl of volg ons op twitter en stel daar je vraag.See omnystudio.com/listener for privacy information.

In de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 9 augustus reisde Floris af naar Wit-Rusland, sprak met experts, burgers en politici in Minsk en bezocht zo'n verkiezingsbijeenkomst in Brest, waar naar schatting twintigduizend mensen op afkwamen. In deze podcast vertelt hij over de hoop in Brest op verandering, het imago van Loekasjenko, de verenigde oppositie en repressie. Joost Bosman schuift aan, niet alleen voor de mop. Hij is net terug uit Chabarovsk, waar al wekenlang wordt geprotesteerd na de arrestatie van een gouverneur. We spreken Joost niet alleen daarover, maar ook over of het Kremlin zich meer zorgen maakt om Minsk of om Chabarovsk. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Stamgast: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In Perestrojkarantaine #10 van 8 juli zagen we dat Serviërs protesteren. In Sofia en daarbuiten wordt al drie weken lang het aftreden geëist van Borisov. Hij leek even van plan om op te stappen, maar zit er nog steeds. De vlam sloeg deze keer in de pan door een bijzonder akkefietje tussen een oppositielid en een invloedrijke oligarch. We praten erover door met Maarten Vonk, docent Nederlands in Bulgarije. In Minsk gaan ze rond presidentsverkiezingen traditiegetrouw de straat op. Daarbuiten houdt Wit-Rusland zich stil. Maar in de aanloop van de presidentsverkiezingen op 9 augustus zien we niet alleen protesten in Minsk, maar ook daarbuiten: in Brest, in Gantsevitsji, in Dzjarzjinsk en andere provinciesteden. Waarom de provincie zich roert, legt Franka Hummels, de enige echte Wit-Ruslandkenner van de Benelux, haarfijn uit. In Chabarovsk, zeven tijdzones van Moskou, werd de gouverneur gearresteerd. Een bestuurder die op waardering kon rekenen van de bevolking. Zijn arrestatie leidde tot protesten die een diepere betekenis hebben: namelijk de aversie van de Russische regio jegens Moskou. Jeroen Ketting, ondernemer in Rusland, legt samen met Floris uit wat de regio's dwarszitten. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Enige, echte Wit-Ruslandkenner van de Benelux: Franka Hummels : Jeroen Ketting Voor al uw talen: Maarten Vonk Voor de meest onbegrijpelijke moppen: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze Perestrojkort praten we je in een kwartiertje (oké, iets langer...) bij over één buitengewone situatie die vragen oproept. Dit keer dus de uitslag van de Poolse presidentsverkiezingen die we verklaren op basis van de geschiedenis. 'En het riool', aldus Van Rijn, product van een Nederlandse vader en Poolse moeder en in het dagelijks leven wethouder (VVD) en loco-burgemeester in Aalsmeer. En verder, in de nasleep van de verkiezingen schreven buitenlandse journalisten, waaronder Polen-correspondenten Michiel van Blommestein en Jenne Jan Holtland, een brief aan president Duda die in het openbaar een Duitse journalist verbaal had aangevallen. Michiel legt uit waarom hij deze brief heeft ondertekend. Dit keer geen mop van Joost, maar een prank met de winnaar van de Poolse verkiezingen, Andrzej Duda. Plus het volkslied van het Poolse leger. De prank heeft met de Poolse presidentsverkiezingen te maken. Het volkslied niet, maar Robert wilde hem graag horen. Luister dus vooral naar het fragment van Marsz Pierwszej Brygady. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman De grote baas van Aalsmeer: Robert van RijnSee omnystudio.com/listener for privacy information.

BNR-collega Jules Ortjens zocht samen met Geert Jan uit hoe verstandig het is om naar Kroatië gaan. Het aantal coronabesmettingen en -doden loopt immers op, op de gehele Balkan. Jules en Geert Jan polsten bij Kroatische ondernemers en deskundigen hoe veilig Kroatië momenteel is en welke risico's daarbij genomen of gemeden worden. Via toerisme probeert Kroatië zich op te richten uit de turbulente (oorlogs)jaren eind vorige eeuw. Naar het oosten, in Bosnië en Herzegovina, komen de herinneringen aan deze oorlogsdagen deze maand naar boven. 25 jaar geleden viel Srebrenica en volgde een genocide. Nederland had toen de taak om de moslimenclave te beschermen. Dat mislukte volledig. In de media is er deze dagen ruime aandacht voor deze zwarte bladzijde, met podcasts, televisieprogramma's, documentaires en krantenartikelen. Geert Jan maakte een selectie voor wie het aanbod te veel is om bij te houden. Voor vertier zorgen Joost en Floris. De eerste met zijn mop. Die ook deze keer voor Floris niet is te volgen. En Floris kondigt de terugkeer aan van een legendarische muziekgroep. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Kroatië-onderzoeker: Jules Ortjens Via een volksraadpleging gekozen tot beste moppentapper: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Het ging goed met de cijfers in Servië. Het coronavirus leek onder controle, net zoals in andere Balkan-landen. Servië werd zelfs op een vrij exclusieve 'veilige' lijst geplaatst door de Europese Unie; als één van de weinige niet-EU-ingezetenen mochten Serviërs weer de EU in. Het feest was van korte duur. Servië gaat weer gebukt onder fors meer besmettingen. Mensen overlijden, sommige ziekenhuizen dreigen vol te raken en IC-personeel heeft geen vertrouwen meer in de werkwijze van de overheid. Van alles naar niks Het beleid is ook uiterst merkwaardig, vertelt Fabian Vendrig vanuit Belgrado. Eerst gingen we in één van de strengste lockdowns van de wereld. En toen waren we er ineens weer uit. Alles mocht weer. Want: er kwamen verkiezingen. Alleen: ik geloofde de regering, ik geloofde dat het goed zat met de coronacijfers En met mij vele anderen. Gelukkig is er nog drop Vlak na de parlementsverkiezingen, dik gewonnen door regeringspartij SNS, steeg het aantal coronaslachtoffers rap. Laat ik het zo zeggen: de oorspronkelijke cijfers die we hadden bleken wat naar beneden te zijn bijgesteld, vertelt oud-correspondent en 'Servisch tweedehuisverblijver' Joost van Egmond. Was het de voetbalwedstrijd Partizan Belgrado tegen Rode Ster Belgrado, bezocht door vijfentwintigduizend uitzinnige fans? Was het de stembusgang? Of een optelsom van alle versoepelingen bij elkaar? Niemand kan het zeggen. Feit is dat het weer mis is en dat de Serviërs op z'n zachtst gezegd ontevreden zijn met het overheidsoptreden. Gelukkig had ik twee weken geleden een hele grote zak drop gekregen, want voorlopig zal ik wel niet naar Nederland kunnen, besluit Fabian Vendrig. Presentatieduo Floris Akkerman & Geert Jan Hahn Explicateurs Fabian Vendrig Joost van Egmond See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kan Duda met vertrouwen de tweede ronde van de Poolse presidentsverkiezingen tegemoet zien? Kan Poetin pronken met de uitslag van de volksraadpleging? En ook: een schilderij achtervolgt Loekasjenko, RIP Vedomosti en bondgenootschappen en uitsluitingen in onze regio. Geert-Jan en Floris bekijken deze onderwerpen door de coronabril. Verder: wie niet kan reizen naar Centraal- en Oost-Europa kan zijn liefde voor deze regio in Nederland kwijt. De geur van de Koude Oorlog opsnuiven langs de IJssellinie, Donbier drinken in de Nijmeegse bierbrouwerij Davo en uitsmijter Tsjernobyl in het Amersfoortse café Vyssotski, zo ondervonden Geert-Jan en Floris tijdens hun vakantie in Nederland. In de nieuwsronde: treinen door Centraal-Europa en de mogelijke vete tussen Zelenski en Porosjenko. Joost komt met een voor Floris begrijpelijke mop en onze man in Moskou kan aanspraak maken op een Russisch paspoort. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Loodgieter in het Kremlin: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Trianon-kenner Ivo van de Wijdeven vertelt waar een voorheen groot land zich nu klein in voelt. Met hem pakken we de cijfers erbij: 2 miljoen Hongaarse minderheden in 7 buurlanden, 10 jaar Viktor Orban en 100 jaar Trianon. Wat betekenen al die elementen bij elkaar? Waarom komt er oorlogstaal uit Roemenië, maar een verzoenend woord uit Slowakije? Voelen de Hongaren in Oekraïne zich benadeeld? Moeten we het ook hebben over Slovenië, Kroatië en Servië? Iemand een mening over Oostenrijk? Orban ging er in ieder geval met gestrekt been in, tijdens één van de maar liefst drie herdenkingen van de naar eigen zeggen 'Schande van Hongarije'. Met Ivo, auteur van onder meer De Rafelranden van Europa en Spoken van Visegrad, beschouwt de Perestrojcast na. Van Hongaarse brandy naar Moldavische wijn Via Kalinka en Palinka is het maar een kleine stap naar Floris' pleidooi voor het investeren in Moldavische wijn, die flink te lijden heeft onder de coronacrisis. En Geert Jan duikt in Poolse peilingen, waar president Andrzej Duda er toch niet zo florissant voorstaat als hij een paar weken terug had gedacht. Daarnaast komen Pat en Mat nog even langs met hun kijk op de onbedoelde Poolse invasie in Tsjechië, en natuurlijk: de mop van The Boss. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Dé Trianon-kenner van Nederland: Ivo van de Wijdeven Lachen met Lada's: Joost 'The Boss' BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Zij praten met Liesbeth van Es, curator van het museum en theoloog, over de betekenis van iconen. Waar staat een icoon voor? Waarom kussen kerkgangers een icoon? En het gaat met Liesbeth over de relatie tussen staat en de orthodoxe kerk in Oost-Europa. In Rusland weten die twee elkaar goed te vinden en dat geldt voor meerdere Oost-Europese landen in hun zoektocht naar hun identiteit na de val van het communisme. De muziek zijn refreinen uit het 9e lied van de canon, componist onbekend, van het Patriarchaatskoor van Peredelkino. De mop komt van wie anders dan Joost Bosman, mogelijk ingefluisterd door patriarch Kirill. Het Ikonenmuseum in Kampen is vrijdag en zaterdag open. Reserveren online of telefonisch. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Opperwezen: Liesbeth van Es Moppentapper: Joost Kirill BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.