BNR Perestrojkast | BNR

Daarmee staat deze laatste aflevering van het jaar geheel in het teken van boeken. Want wat is er mooier deze dagen dan het te hebben over boeken? Naast het luisteren van deze podcast. Niets natuurlijk. We gaan in op Van Os' zoektocht naar het leven van Mala, de joodse hoofdpersoon in Liever dier dan mens (hier te bestellen). Op wonderbaarlijke wijze weet zij de oorlog te overleven. Maar Van Os' zoektocht is nog niet voltooid... Aan de hand van Liever die dan mens duiken we in het Polen van vlak na de Tweede Wereldoorlog, toen joden het allesbehalve makkelijk hadden en belanden we bij de totale Poolse held van de oorlog, Witold Pilecki. Het volgende boek van Van Os zit er al aan te komen. Dat speelt zich af in Albanië en daarvoor laat hij zich inspireren door twee boeken over dat land. Het goede nieuws is dat Geert Jan weer van de partij is. En wat een rentree maakt hij. Hij laat je verschillende Balkanvarianten van Jingle Bells horen. Ook maken we de winnaar bekend van onze prijsvraag op twitter. En leren we van Joost een Russische uitdrukking ter inleiding van zijn begrijpelijke mop. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Prijzenpakker: Pieter van Os Zijn boekentips: -Auschwitz in England door Mavis M. Hill en L. Norman Williams -The Auschwitz volunteer: beyond bravery door Witold Pilecki -Vrijwillig naar Auschwitz van Witold Pilecki, de man die in Auschwitz infiltreerde door Jack Fairweather -Am I A Murderer? Testament Of A Jewish Ghetto Policeman door Calel Perechodnik -De papieren heilstaat door Rudie Kagie -King Zog door Jason Tomes Moskouse geit: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Mocht Pyongyang het Russische vaccin wél inslaan dan is dit het meest recente voorbeeld van de relatie tussen Noord-Korea en Rusland. Maar hun band gaat verder terug. Sterker, communistisch Moskou heeft een flinke hand gehad in het ontstaan van Noord-Korea en de Kim-dynastie. Een relatie die tot op de dag van vandaag voortduurt. Want Pyongyang kan momenteel in tijden van nood rekenen op Rusland. Tijdens de Koude Oorlog loopt Noord-Korea lang niet zo braaf achter Moskou aan als de Sovjetleiding had gehoopt. De Noord-Koreaanse leider Kim Il-sung, met een Sovjet-verleden, trekt zijn eigen plan. Zijn opvolger Kim Jong-il, tijdens zijn jeugd bekend als Joeri Irsenovitsj Kim, kan beter door een deur met Vladimir Poetin. De huidige baas van het land, Kim Jong-un, heeft de Russische president minder hoog op zijn lijst van vrienden staan. Maar Pyongyang afvallen doet Moskou niet. Casper van der Veen, schrijver van De Kim-dynastie, geschiedenis van Noord-Korea, diept voor de Perestrojcast de relatie tussen Moskou en Pyongyang uit. Over het Stalinisme als voorbeeld voor Noord-Korea, Gorbatsjovs afkeer van het regime en Poetins open hart. Bij afwezigheid van Geert Jan is Casper is tevens gast-host van deze aflevering. Hij komt zelfs met een mop. Net als Joost. Dus twee moppen voor de prijs van één. Floris duikt in de Poolse, Russische en Letse zoektermen op Google over 2020. Elk jaar komt Google met een overzicht per land. Dat levert voor deze drie landen een aantal opmerkelijke zoekopdrachten op. In ieder geval ter inspiratie voor Kerstmis. Host: Floris Akkerman Gast-host Casper van der Veen Grote afwezige: Geert Jan Hahn Kremlinwatcher: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Begin dit jaar was Sarajevo zelfs de meeste vervuilde stad ter wereld, volgens zogenoemde Air Quality Index. Reden voor de inwoners om met mondkapjes rond te lopen nog voordat corona de wereld in zijn greep ging houden. Marjolein Koster weet hoe Sarajevo lijdt onder deze vervuiling. Als Bosnië-verslaggever bezoekt ze het land en schreef dit jaar voor het Nederlands Dagblad een artikel over hoe de inwoners van Sarajevo snakken naar schone lucht. In deze podcast vertelt ze over de vervuiling, de oorzaken en hoe Sarajevo probeert deze te bestrijden. Deze 77e aflevering staat vrijwel geheel in het teken van voormalig Joegoslavië. Want we nemen ook de Sloveense premier Janez Jana onder de loep. Hij baarde opzien door Donald Trump te feliciteren met zijn 'verkiezingsoverwinning' en schaarde zich achter Polen en Hongarije in de ruzie om de EU-begroting. Wie is deze Jana? Is er in Slovenië, ooit een modelland, een nieuwe EU-dwarsligger, een nieuwe Orban in de maak? Slovenië-correspondent Mark Koghee geeft antwoord. Wie het heeft over voormalig Joegoslavië ontkomt niet aan de oorlog in de jaren negentig. Marjolein maakte dit jaar met Misha Melita een prachtige podcast getiteld de Val van Srebrenica. Ook Marjoleins kijktips gaan over de oorlog. De eerste tip kent een hoofdrol voor Bruce Dickinson van Iron Maiden in Scream for me Sarajevo, 29 december te zien bij de BBC. De tweede tip is de film Srbenka over een moordzaak tijdens de oorlog. Floris' droom is om burgemeester te worden van Bilgorod-Dnistrovski, het West-Oekraïense stadje dat tot 1944 Akkerman heette. Zijn voorganger deed deze week een belangrijke ontdekking. Floris doet uit de doeken wat er speelt. Tot slot, Joost Bosman test Marjoleins gevoel voor humor met een tomatenmop. Host: Floris Akkerman Gast-host Marjolein Koster Grote afwezige: Geert Jan Hahn Winnaar van de Ronde van Slovenië: Mark Koghee Dé moppentapper ten oosten van de Elbe: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Eén ding is duidelijk: al die bosbranden in Siberië afgelopen zomer en najaar zullen vast niet helpen in de strijd tegen de opwarming van de aarde - dat, even ter info, overigens géén Russische planeet is. Floris en Geert Jan besluiten daarom hun aardrijkskundekennis van de middelbare school maar weer eens op te vijzelen. Permafrost, toendra, methaan: tijd om op cursus te gaan bij Rúna Magnússon van de Wageningen University. Magnússon had dit jaar maar wat graag in Jakoetië willen zitten, waar ze in de zomer normaliter 6 weken doorbrengt in verband met haar promotieonderzoek. Maar dit jaar niet, want: corona. Met Magnússon reizen we dan maar virtueel af naar Tsjokoerdach, liggend in een district dat klaarblijkelijk 2,5 keer zo groot is als Nederland en met maar enkele duizenden inwoners. Daar staat het onderzoeksstation Kytalyk, waar Wageningen University en ook de VU samenwerken met de Russische Academie voor Wetenschappen in Jakoetië. In december is deze plek trouwens alleen bereikbaar met de sneeuwmobiel of slee; het weerstation is op twee uur 'sleetje rijden' van Tsjokoerdach vandaan. Gelukkig vriest het momenteel dat het kraakt in Tsjokoerdach (variërend van -25 tot -37 graden celsius), maar de 'instart' van de winter liet veel langer dan normaal op zich wachten. Magnússon praat ons bij over het mondiale gevaar van klimaatverandering in Siberië, en duidt de woorden van Vladimir Poetin. En wees trouwens gewaarschuwd, want als die permafrost ontdooit, kúnnen er ook nieuwe griepvirussen vrijkomen die nu nog fijn zijn dichtgevroren. Boeken! Voor de fans van literatuur uit onze regio is het trouwens weer dé tijd van het jaar; want wat doe je je partner, minnares of kleinzoon nou eigenlijk cadeau? Geert Jan las de nieuwste vertalingen van Hordubal van Karel Capek en Het Zout der Aarde van Józef Wittlin. Mooi werk van Irma Pieper, Dirk Zijlstra en de Wereldbibliotheek. Floris vroeg vervolgens naar het aantal ballen. Overigens ook alvast een shoutout naar 'Het is het oorlog, maar niemand die het ziet' (Huib Modderkolk), 'From Russia with Blood' (Heidi Blake) en 'De Reparatie van de Wereld' (Slobodan Snajder). Zwarte Vierkanten! Floris dook op zijn beurt in hét zwarte vierkant van Kazimir Malevitsj. En blikt terug op een iconisch bezoek aan Kampen. Ontdooid presentatieduo Geert Jan Hahn [Vanaf 02:15 boekentips] Floris Akkerman [Vanaf 09:40 museaal met Malevitsj] [Vanaf 12:40] Heimwee naar het mos van Tsjokoerdach Rúna Magnússon [Vanaf 43:00] Opgewarmde barman Joost Bosman Keynote speaker en liefhebber van Siberische vegetatie Vladimir Vladimirovitsj PoetinSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Zo moeten we hem vooral niet zien, zegt Job Veltman. De Nederlander is mede-oprichter van de eerste winkel van VkusVill buiten Rusland. Amsterdam heeft sinds dit voorjaar deze eer, midden in de Pijp, in de Ferdinand Bolstraat. In tegenstelling tot de meeste Russische bedrijven kent VkusVill geen hiërarchie, nou ja misschien een klein beetje. Iedereen is gelijk. Een ietwat communistisch gedachtegoed dus. En dus is Krivenko zogenaamd niet de grote man. Veltman legt uit hoe niet-Russisch VkusVill is. Dat er geen nineties Russen werken. Dat deze super kakelverse producten verkoopt, vegan en vega. Dat Amsterdam niet het eindstation is. Dat ze door heel Nederland bezorgt, behalve op de Waddeneilanden. Natuurlijk vragen we of VkusVill corruptievrije handen heeft. Of Krivenko beschikt over een 'krisja' en of ze vooral in Nederland zitten vanwege de gunstige belastingvoordelen. Naast voedsel, ook muziek in deze aflevering. Geert Jan kruipt weer in de huid van huis-dj. Hij heeft zich verdiept in de mannen van O-Zon. De drie Moldaviërs van het beroemde nummer Dragostea Din Tei. Je weet wel: Maya hee, maya hoo, maya ha, maya ha-ha, en dan Nu m nu m iei, nu m nu m iei, nu m nu m nu m iei'. Hoe vergaat het deze drie mooiboys tegenwoordig? Geert Jan gooit er het ene na het andere plaatje tegenaan. Wanneer Floris op reis is in Rusland, Oekraïne of Belarus voelt hij zich altijd een beetje schuldig. Het lukt hem maar niet om het wc-papier in de prullenbak te stoppen. Gelukkig vergeeft de barman van een café in Minsk hem. En terug van één aflevering weggeweest: de mop van Joost Bosman. Nog beter, grappiger en begrijpelijker dan ooit. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Stickeraar van VkusVill: Job Veltman Mopperaar: Joost Bosman See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is tegenwoordig al heel wat als een verliezend presidentskandidaat zijn nederlaag erkent. Igor Dodon deed het. Hij feliciteerde Sandu met haar zege in de beslissende tweede ronde van de Moldavische presidentsverkiezingen. De felicitaties leidden tot opluchting in het Sandu-kamp. Want wat Trump in de VS uitspookt kan weleens tot voorbeeld dienen voor machthebbers in onze regio. Sandu heeft flink wat te vertimmeren in haar land. Ze wil corruptie uitbannen en richt zich op het EU-lidmaatschap. Met correspondent Michiel Driebergen, momenteel in de Moldavische hoofdstad Chisinau, bespreken we hoe ze deze twee doelen kan bereiken. Voor oorlog en vrede moet je zijn in Armenië en Azerbeidzjan. In september brak er een oorlog uit tussen beide landen, getekend door een vrede eerder deze maand. Sindsdien ziet de zuidelijke Kaukasus er anders uit. Welke betrokken landen, Armenië, Azerbeidzjan, Rusland en Turkije, hebben aan het kortste en langste eind getrokken? Met geo-politiek analist Isa Yusibov maken we de balans op en nemen we de laatste ontwikkelingen door. Deze aflevering moet het helaas doen zonder de mop van Joost. Maar wat in het vat zit, verzuurt niet. Host: Floris Akkerman Papadag: Geert Jan Hahn Live vanuit Chisinau: Michiel Driebergen Huis-analist: Isa YusibovSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Als we de blik richten op Moldavië, via de rivier de Dnjestr verbonden met de Zwarte Zee, heeft de zittende president Igor Dodon in Maia Sandu een verrassende tegenstander voor de tweede ronde van de presidentsverkiezingen op 15 november. De eerste ronde was 1 november. Beiden moeten vol aan de bak om overwinning binnen te slepen. Want waar halen zij die extra stemmen? Door naar Oekraïne, waar we inzoomen op de lokale verkiezingen van 25 oktober. Ze vormden een test voor president Zelensky en zijn partij Dienaar van het volk. Vorig jaar veroverden de president en zijn partij het land. Maar dat verliep afgelopen oktober anders, waarbij een bekend gezicht de president het nakijken gaf. We steken vanuit Oekraïne de Zwarte Zee over naar Georgië. Waar Georgische droom al acht jaar de scepter zwaait. Ook dit jaar kon de oppositie deze hegemonie niet doorbreken. Deze verkiezingen heeft een flink staartje gekregen. De eerste zin van de intro hierboven is met goedkeuring gejat van Jelger Groeneveld, onze hoofdgast in deze aflevering. Hij was als verkiezingswaarnemer aanwezig in Georgie en als analist Oost-Europa en Kaukasus volgde hij ook de verkiezingen in Moldavië en Oekraïne. We nemen met hem de drie stembusgangen door. Jelger vertelt ook hoe het is om verkiezingen te houden in deze drie landen in coronatijden. En nu we het over corona hebben, mag Slowakije niet ontbreken. Noodgedwongen doet Victor Peeters mee aan een bijzondere wijze van coronabestrijding, waar internationale politici en medici met interesse naar kijken. Vanuit het huis van zijn schoonfamilie in Slowakije doet hij verslag van het Slowaakse experiment. Als toetje de mop van Joost. Eentje die het voor eeuwig goed doet in Rusland. De hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman De verkiezingswaarnemer: Jelger Groeneveld De ideale schoonzoon: Victor PeetersSee omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze laatste aflevering van de serie 'De Amerikaanse verkiezingen en Centraal- en Oost-Europa' komt natuurlijk de bijzondere relatie tussen Poetin en Trump aan bod. Met als meest opvallende moment de persconferentie van hen in Helsinki twee jaar geleden. Hierin leek de Amerikaanse president meer waarde te hechten aan de woorden van zijn Russische collega dan die van zijn eigen veiligheidsdiensten. Isa legt uit waarom Trump Poetin zo hoog in het vaandel heeft staan. Weliswaar ging de champagne rond in Moskou vier jaar geleden, maar de relatie tussen de VS en Rusland pakte niet helemaal uit zoals het Kremlin waarschijnlijk had gehoopt. Met Trump weet je het immers maar nooit. Vandaar dat er in de Russische hoofdstad wordt gedacht, niet door iedereen, dat het beter is om met Joe Biden zaken te doen. Daarmee is de cirkel rond: het Kremlin had de twee immers al eerder op het oog, zo bleek in de eerste aflevering van deze serie. Misschien dat de Russische trollen zich daarom rustig lijken te houden, in tegenstelling tot vier jaar geleden toen Moskou een duidelijke voorkeur had voor Trump. Nu kiest het Kremlin geen partij. In deze aflevering legt geo-politiek analist Isa Yusibov haarfijn uit hoe de relatie tussen Trump en Poetin, tussen de VS en Rusland zich de afgelopen vier jaar heeft ontwikkeld. Met deze Grote Finale komt een einde aan deze serie. In de vorige episodes hebben we het gehad over hoe Trump zich steeds dieper in Rusland nestelde en het Kremlin hem in het vizier kreeg. Over de Amerikanen en het conflict rond Nagorno Karabach. Over Trump die dwarsligt met Nord Stream 2. Over Duda die op zijn knieën gaat voor de Amerikaanse president. Over Joe Biden en zijn zoon in Oekraïne. En de band van Donald en Joe met de Balkan. Dit deden we met onze geopolitieke steun en toeverlaat deze weken, Isa. Al deze afleveringen kun je terugluisteren op bnr.nl/dossier/oost-europa-en-trump Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Huis-, tuin- en keukenanalist: Isa Yusibov BNR Election Night In de nacht van 3 op 4 november hoor je vanaf 00:00 uur BNR Election Night, met Roos Abelman en Geert Jan Hahn vanuit Amsterdam, en Jan Postma en Bernard Hammelburg vanuit New York.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Balkangeschiedenis van Trump begint met zijn relatie met Melania (als we Slovenië gemakshalve onder de Balkan scharen) en eindigt met zijn deal tussen Servië en Kosovo dit jaar. Waarmee hij hoopt te scoren onder de Amerikaanse kiezers. Terug naar | Oost Europa en Trump Ook Biden kent een lange geschiedenis met de Balkan. In de jaren negentig was hij betrokken bij het Amerika-beleid in de regio. Nu met de verkiezingsdag in zicht richt hij zich op Amerikaanse kiezers met Servisch, Kroatisch en Montenegrijns bloed. Want elke stem telt. Genoeg stof dus om over te praten. Om er zelfs een pubquiz over te houden. Misschien dat die er ooit komt. In ieder geval praten Isa Yusibov en Geert Jan je deze podcast helemaal bij over het wel en wee van Trump en Biden op de Balkan. Floris ziet erop toe dat het gesprek ordentelijk verloopt. Dit is de zevende aflevering waarin we in de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 3 november de relatie tussen de VS en Centraal- en Oost-Europa onder de loep nemen. Eerder aan bod kwamen de link tussen Trump en Rusland, Nord Stream 2, Polen, Ukraine-gate en Azerbeidzjan en Armenië. In de volgende en laatste aflevering duiken we in op de vraag wat Poetin en Trump aan elkaar hebben gehad de afgelopen vier jaar. Met zoals altijd Isa Yusibov als geo-politiek analist. Host: Floris Akkerman Balkanliefhebber: Geert Jan Hahn Huis-, tuin- en keukenanalist: Isa YusibovSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Trump blijft hameren op belangenverstrengeling. Hij denkt munitie te hebben in het ontslag van een Oekraïense openbaar aanklager die verantwoordelijk was voor een corruptie-onderzoek naar Hunters bedrijf. Vader Joe was deze openbaar aanklager liever kwijt dan rijk en liet dat openlijk blijken. En daar duikt Trump op. Terug naar | Oost Europa en Trump De Amerikaanse president kreeg onlangs extra munitie door een publicatie in The New York Post. Deze tabloid schreef op basis van uitgelekte e-mails dat Hunter Biden misbruik zou hebben gemaakt van de hoge positie van zijn vader, destijds vice-president van de Verenigde Staten. Huisanalist Isa Yusibov en Floris hebben deze zaak uitgeplozen. Ze vertellen of Joe Biden zich inderdaad schuldig heeft gemaakt aan belangenverstrengeling, in hoeverre we waarde moeten hechten aan de publicatie van de The York Post en ze nemen de relatie tussen Oekraïense oligarchen en de Amerikaanse politiek onder de loep. Dit alles onder de vakkundige prestentatieleiding van Geert Jan. Dit is de zesde aflevering waarin we in de aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 3 november de relatie tussen de VS en Centraal- en Oost-Europa onder de loep nemen. Eerder aan bod kwamen de link tussen Trump en Rusland, Nord Stream 2 en Azerbeidzjan en Armenië. In de volgende aflevering duiken we in de Balkan, waarmee Trump en Biden zo hun eigen plannen hebben. Met zoals altijd Isa Yusibov als geo-politiek analist. Host: Geert Jan Hahn Isolationistische Oekraïne-kenner Floris Akkerman Huis-, tuin- en keukenanalist: Isa YusibovSee omnystudio.com/listener for privacy information.