BNR Perestrojkast | BNR

In een nacht veranderde de wereld van Jana Smirnova. Dat was de nacht van 24 februari toen Rusland Oekraïne binnenviel. In de dagen daarna volgde ze het nieuws op de voet en voelde ze zich onmachtig. In deze aflevering het persoonlijk verhaal van de Russische Jana Smirnova, woonachtig in Nederland, over hoe zij de de Russische invasie in Oekraïne beleeft.   In het gesprek trekt ze zich niks aan van Poetins lange arm. Zonder schroom neemt Jana Smirnova het woord oorlog in de mond en bekritiseert ze het Russische optreden in Oekraïne. In Rusland staat daar een gevangenisstraf op van maximaal vijftien jaar. Daarom kent haar verhaal een prijs. Om niet het risico te lopen in de cel te belanden zit een bezoek aan Rusland er niet in. En voor Joost en zijn mop volgt de ultieme test in deze aflevering. Want de Perestroj-cast mag zijn moppen dan amper snappen, maar begrijpt Jana als Russische Joosts mop eigenlijk wel? Host: Floris Akkerman Vakantievierder: Geert Jan Hahn Russische in Nederland: Jana Smirnova Voor uw grappen en grollen: Joost Bosman    See omnystudio.com/listener for privacy information.

Lviv, Kyiv, Boetsja, Tsjernihiv, Borodjanka - allemaal steden die Jeroen Akkermans de afgelopen weken bezocht in Oekraïne voor RTL Nieuws. Hij weet als geen ander hoe Rusland oorlog voert. Want het is de zoveelste oorlog in en rond Rusland waarvan Akkermans ter plekke verslag doet. Zijn eerste oorlog ging over de Abchazische onafhankelijkheid in 1992, daarna volgde hij in de jaren negentig de eerste Tsjetsjeense oorlog, in 2008 streek Akkermans neer in Georgië, zes jaar later stond hij in Oost-Oekraïne en nu dus de oorlog in heel Oekraïne. Wat is voor Jeroen Akkermans de rode draad van al deze door Rusland gevoerde oorlogen?  Een gesprek door Akkermans en Akkerman over Russische arrogantie, massale verwoestingen, de betekenis van Akkermans fotoarchief, moeders naar het front, de Sovjet-geest en persvrijheid. Geert Jan laat verstek gaan. Hij geniet van een welverdiende vakantie na zijn uitstekende duidingen over Oekraïne, zijn podcasts, steengoede tv-optredens en gereis door Europa Joost sluit af met een mop, waarin Poetin terugkeert uit de hel. Shownotes: Website Jeroen Akkermans Open brief aan Vladimir Poetin Host: Floris Akkerman Vakantieman: Geert Jan Hahn Klasbak van een journalist: Jeroen Akkermans Moppentapper eerste klas: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Op deze 5 mei kun je een exclusief interview van de Perestroj-cast horen met Svetlana Tichanovskaja. Zij is de democratisch verkozen van leider van Belarus (dixit het Europees Parlement) en strijdt voor de vrijheid van haar land, haar landgenoten en haar man. 'Het is moeilijk voor jullie om het begrip vrijheid te begrijpen' - zegt ze in BNR Perestrojkast. Tichanovskaja leeft zelf in ballingschap in Litouwen, terwijl haar man in Belarus in de gevangenis zit. Tichanovskaja was in Nederland om in Middelburg de internationale Four Freedoms Award in ontvangst te nemen. Een gesprek over vrijheid, oorlog, vrede, Belarus en Oekraïne: 'Ik weet zeker dat ieder land nu begrijpt dat Oekraïne niet alleen voor Oekraïne vecht, maar voor alle democratische landen.'  LEES | "Ik zou koffie drinken met Lavrov" - Tichanovskaja in februari 2021 in gesprek met BNR Perestrojkast Omdat Floris geruime tijd in Oekraïne zit en veel reistijd nodig heeft, lukte het ons niet om samen op dit gesprek met Tichanovskaja te reflecteren. Maar vanavond, om 20.00 uur, gaan we met elkaar in gesprek via Twitter Spaces. Wil je meeluisteren en misschien ook wel meepraten? Dat kan! Via deze link! (let op, Twitter Spaces werkt het beste via de smartphone, meepraten kan bijvoorbeeld niet via pc/laptop ). Twitter Spaces vindt plaats via de twitteraccount van de Perestrojkast. AGENDA: Nog een laatste agendapunt, voor de liefhebber. BNR De Wereld zendt vanmiddag tussen 15.00 en 16.00 uur live uit vanuit Hotel De Wereld in Wageningen! Een aanrader dus om te volgen. Hosts:Geert Jan Hahn (solist voor een dag)Floris Akkerman (onderweg in Oost-Oekraïne)Strijdend voor vrijheid: Svetlana Tichanovskaja.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe denken Oekraïners zelf over de oorlog? De 83-jarige zeeman Vitali uit Odessa bijvoorbeeld. Of Oleksej, die ons meeneemt naar het bezette Cherson. Aan de hand van het adresboekje van onze speciale gast Michiel Driebergen reizen we door bedreigd Oekraïne. En onderweg pikken we Floris op: de helft van de Perestroj-cast zit namelijk in...Dnipro.  Michiel Driebergen is al tijden vriend van de show, maar ook dé Oekraïnekenner van Nederland. Want als iemand oog heeft voor de mensen dáár, in dat land waarvan het bestaansrecht nu door Poetins oorlog wordt bedreigd, dan is het wel Michiel. Hij heeft zijn kaartenbak meegenomen, en dat betekent dat we van Oekraïners zelf horen hoe zowel bommen en granaten als bezetting en onder druk staande vrijheid wordt ervaren.  Meer weten| Standplaats Lemberg. Oekraïners zelf aan het woord laten of hen in ieder geval persoonlijk bij de gebeurtenissen in hun land betrekken, dat is ook wat Floris met verve doet. Van de hondenuitlater tot de politie-agent: vanuit Dnipro, de grote stad die tijdens deze oorlog als humanitaire schakel tussen west en oost fungeert, doet hij verslag van de kleine verhalen. Maar we beginnen dit bijzondere podcastuurtje met Michiel ten westen van Oekraïne. 'Ik vrees voor Moldavië', zegt hij.  Vrezen de Moldaviërs met hem mee? Host in Amsterdam: Geert Jan Hahn Virtuele reisleider:  Michiel Driebergen Kameraad in Dnipro: Floris AkkermanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Komen de inwoners van Rusland in opstand tegen het Kremlin? Wordt Poetin weggejaagd, nu hij een oorlog in en met buurland Oekraïne heeft ontketend? We moeten er niet op rekenen, zegt de Russische socioloog-in-ballingschap Aleksandr Bikbov tegen de Perestroj-cast. "Ik verwacht juist ruim baan voor een ander narratief: meer woede richting Amerika." In dit tweede deel van het interview met de in Parijs woonachtige Bikbov gaat het over sociale onrust in Rusland. Onrust die volgens hem niet aanstaande is en áls dat wel het geval is, zich eerder tot het westen zal richten dan tot het Kremlin. Ook praten we over de resultaten van peilingbureaus als Levada Center. Hoe moeten we de antwoorden van 1650 Russen interpreteren als zij deelnemen aan een onderzoek naar de stand van het land? Wat als deze respondenten zeggen dat zij vóór de 'militaire operatie in Oekraïne' zijn, maar niet antwoorden wat zij daadwerkelijk denken? Lees ook| Waarom Frankrijk de banden met Poetin maar niet doorsnijdt Het interview is opgeknipt in fragmenten, waar Floris en Geert Jan vervolgens over napraten. Bikbov is gespecialiseerd in maatschappelijke en sociale onrust in Rusland en andere Europese samenlevingen - waar hij het eerste deel van ons gesprek over sprak. En ondanks een weinig hoopgevende kijk op de ontwikkelingen in de Russische maatschappij, eindigt de socioloog alsnog met een sprankje hoop voor zij die uit zijn op regime change. Ons Joosje reist naar Israël voor een mop. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Academische Banneling: Aleksandr Bikbov Moppentapper: Joost BosmanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De Russische socioloog-in-ballingschap Aleksandr Bikbov had nog nooit van dit werkwoord gehoord: macroneren. Het komt van het Oekraïense macronete. Een verwijzing naar en een neologisme van de Franse president Emmanuel Macron: veel geschreeuw, weinig wol. Bikbov is gespecialiseerd in maatschappelijke en sociale onrust, in Rusland, Frankrijk en andere Europese samenlevingen. En kan zich er alles bij voorstellen. Geert Jan wees Bikbov op dit werkwoord in een park in Parijs, het prachtige Parc Monceau. Hij sprak met Bikbov over de Franse presidentsverkiezingen en hoe Russofiel de Fransen zijn. Stemmen zij op Le Pen vanwege haar affectie met Vladimir Poetin? Hoe zit de Frans-Russische politieke, culturele en economische überhaupt relatie in elkaar? Er is meer waarover Geert Jan met Bikbov sprak. Over de propagandatrucs (vinden de Italianen) van Volodymyr Zelenski, over een nieuwe Europese orde (met of zonder Rusland?) en hoe de Russische schrijver Zachar Prilepin symbool is komen te staan voor de Europees-Russische relatie sinds Poetin in 2000 aan de macht kwam. Een relatie die van lichte hoop naar zware vrees ging. Het interview is opgeknipt in fragmenten, waar Floris en Geert Jan vervolgens over napraten. In deze aflevering zit het eerste deel van dit gesprek. In de volgende aflevering praten we met Bikbov over de waarde van de Russische opiniepeilingen, de Russische houding ten opzichte van de oorlog in Oekraïne en over een sprankje hoop. Van hoop naar lol is niet zo’n grote stap. Ons Joosje zorgt voor een klassieke mop. Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman Academische Banneling: Aleksandr Bikbov Met sigaar onder de douche: Joost Bosman  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nederig Slowakije heeft besloten om Oekraïne zwaar te bewapenen. En ook het trotse buurland Tsjechië, eveneens een NAVO-land, roert zich: het heeft tanks naar Oekraïne gestuurd.  Waarom betuigen Slowakije en Tsjechië hun steun aan Oekraïne op een manier die ongekend is voor een NAVO- of EU-land? Wat is hun relatie tot Oekraïne? En tot Rusland? Zit de Praagse Lente nog in de gedachten? En met welke emoties bewapenen ze Oekraïne? Onze gast is Laura Postma, oud-correspondent in Praag en Bratislava. En zelf half-Slowaakse. Haar familie zag in 1968 de Russische tanks langs komen rijden - en ervaart een herhaling van de geschiedenis. Tegelijkertijd merkt Laura een bijzonder verschil in houding op tussen de Tsjechen en de Slowaken. Ook leggen we een lijntje met Peter Wijninga, defensiespecialist bij The Hague Center for Strategic Studies. Hij legt uit wat voor luchtafweergeschut richting Oekraïne gaat. En ook welke bijzondere rol Nederland daar nou eigenlijk in speelt, toevallig vandaag, op donderdag 14 april.   Hosts: Geert Jan Hahn  Floris Akkerman Boekendebutant: Laura Postma * Vergeten te bellen: Joost Bosman * Laura heeft samen met Hans Klis het boek 'Het ABC van de buitenlandjournalistiek en het correspondentschap' samengesteld. Meer informatie? Hier!See omnystudio.com/listener for privacy information.

De oorlog in Oekraïne zet ook de Slavistiek-opleidingen op zijn kop. Ligt de nadruk daar niet te veel op Rusland? Bijvoorbeeld in vaktitels. Maar ook met een kunstenaar als Malevitsj die als een Russische kunstenaar wordt besproken, maar ook in Oekraïne en Belarus heeft gewoond en gewerkt. Is hij dan wel een Russische kunstenaar? Kortom, soms lijkt iets Russisch, maar door de geschiedenis hoeft dat lang niet altijd het geval te zijn. De Oost-Europese geschiedenis zit immers complex in elkaar en vol nuances.  Dus moet de moeten de opleidingen zich heruitvinden, vindt Ellen Rutten, hoogleraar Russische en Slavische studies aan de Universiteit van Amsterdam, in deze 122e Perestrojkast. En ze heeft nieuws uit Riga.  Terug van weggeweest: een kuchende Joost Bosman met een korte mop. Wie je niet hoort, is Geert Jan. Zijn nachtegaalstem laat hem in de steek.  Hosts: Geert Jan Hahn (afwezig) Floris Akkerman 'Alles is slecht': Hoogleraar Ellen Rutten Kuchende moppentapper: Joost Bosman    See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het gaat goed met Floris, in de Oekraïense hoofdstad Kyiv*. Maar blij is hij niet. Een gesprek van een half uur vanuit het hart van Oekraïne. Niet over geopolitieke voorspellingen, of over militaire konvooien, maar over het leven. Met als lichtpunt de hoofdstedelijke plantsoenendienst die de bloemetjes letterlijk toch weer buitenzet. Het is immers lente. *We worstelen nog steeds met de spelling Kyiv / Kiev. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Hermitage in Amsterdam: dicht. Het Filharmonisch Orkest in Rotterdam: verbreekt de banden met dirigent Gergiev. De Philharmonie in Haarlem annuleert een gepland festival rond Sjostakovitsj en Tsjaikovski. Tegelijkertijd klonk uit het Concertgebouw wél de Twaalfde Symfonie van Sjostakovitsj. En gaat de Russische prima ballerina Olga Smirnova, aangesloten bij het geweldige Bolsjoj Ballet in Moskou, nu per direct aan de slag bij het Nationale Ballet in Amsterdam. Cultuurhistoricus Sjeng Scheijen vindt hier wel wat van. Met z’n allen zijn we op zoek naar een nieuwe balans in de kunst- en cultuurwereld. Hoe houden we het contact met Rusland, terwijl het politieke beleid nu eigenlijk is om juist op alle terreinen snoeihard op te treden? Waarmee we ook de vraag opwerpen: kunnen we niet beter spreken van een cancel culture relatie? Want gaan we niet te hard met sanctioneren als ook musea en muziek en dans lijden onder een oorlog? Dit bespreken we met Sjeng Scheijen, schrijver van enkele ook in Rusland uitgebrachte meesterwerken (denk aan de biografie Sergej Diaghilev en het bekroonde De avant-gardisten) , onderzoeker, en gastcurator van het Hermitage Amsterdam. Waar hij net een tentoonstelling over die beroemde en beruchte Russisch Avant-Garde aan het grote publiek had willen tonen.   See omnystudio.com/listener for privacy information.