BNR Perestrojkast | BNR

Wagner-baas Jevgeni Prigozjin zette dit weekend Rusland op zijn kop met zijn muiterij. Woedend beschuldigde hij ervan dat de Russische krijgsmacht zijn privéleger had aangevallen. Hij haalde Poetins argumenten om de oorlog tegen Oekraïne te beginnen onderuit en zijn huurlingenleger nam een militair hoofdkwartier in Rostov aan de Don in. Tot slot leek hij met zijn leger op te rukken naar Moskou. Maar hij bereikte Moskou niet. Hij zag af van zijn mars naar de Russische hoofdstad af en draaide zich om. Aan de basis van deze beslissing zou een afspraak liggen tussen hem en Poetin na bemiddeling door de Belarussische president Aleksandr Loekasjenko. Zo zou Prigozjin worden verbannen naar Belarus en zouden zijn mannen niet vervolgd worden voor de muiterij.  Maar wat is er precies afgesproken tussen Poetin en Prigozjin en hoe gaat het nu verder? En wat zijn de overeenkomsten met de geschiedenis? Te gast, vanaf Texel, is oud-Ruslandcorrespondent voor NRC Michel Krielaars, schrijver van boeken over Rusland als De klank van de heilstaat, het brilletje van Tsjechov en Dit volk heeft zijn god op aarde, ooggetuigen van de Russische geschiedenis. Dit weekend schreef hij voor NRC het stuk Poetin creëerde zijn eigen tegenstander.See omnystudio.com/listener for privacy information.

„Wat een mens ook gedaan heeft in zijn leven, hij verdient een laatste rustplaats.” Het zijn de woorden van de gedreven en veerkrachtige Joeri Dmitriev die in de Russische deelrepubliek Karelië onderzoek deed naar massagraven, van executies onder Stalin. Dmitriev spreekt de woorden uit in de documentaire The Dmitriev Affair door filmmaker Jessica Gorter, nu te zien in de bioscoop. Dmitriev kent het Stalin-systeem door en door en daarmee ook het Poetinsysteem. Hij weet wat hem te wachten staat als hij doorgaat met onderzoeken naar Stalins repressie. Hij weet ook wat de wereld te wachten staat, voorspelt hij alvast in 2016, zes jaar voor de Russische invasie in Oekraïne.  Jessica Gorter (ook van de documentaires 900 dagen en De rode ziel) maakte een verpletterende documentaire. Na afloop was het stil in huis, bij Floris. Een documentaire waarin levens kapot gaan en die Poetins repressie aantoont. Waarmee hij de weg naar de oorlog in Oekraïne plaveide. Joeri zag het aankomen.  Hierover praat Jessica samen met Hester den Boer in deze Perestrojkast-aflevering. Hester ontmoette Joeri voor haar boek Onderdrukt door de Verlosser: een zoektocht naar Stalins erfenis in het Rusland van nu. Ze maakt hierin een reis langs voormalige Goelagkampen en sprak met oud-gevangenen, nabestaanden en onderzoekers als Dmitriev over Stalins terreur. Door Joeri zijn Jessica en Hester met elkaar in contact gekomen.  Een kleine teleurstellende mededeling vooraf. Helaas, wederom geen mop. Joost reageerde niet op wanhopig gestuurde app-berichten. Host: Floris Akkerman Aan het feesten in RIga: Geert Jan Hahn Filmmaker: Jessica Gorter Onderzoeksjournalist en schrijver: Hester den Boer Aan het feesten in RIga: Joost Bosman  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Dnipro is deze oorlog een scheidslijn én een frontlinie. In het zuiden van Oekraïne hebben op de ene oever de Oekraïense troepen zich genesteld, en aan de andere kant van de rivier zitten de Russen. Steden en dorpen in deze gebieden verkeren continu in beschietingsgevaar. Bewoners in de door Rusland bezette gebieden zijn gescheiden van hun familie en vrienden aan de overkant.  Aan de vooravond van het Oekraïense tegenoffensief, dat ook aan bod komt deze aflevering, trok NRC-verslaggever Simone Peek langs de rivier. En zag de betekenis van de rivier, het water, van de Dnipro voor Oekraïne tijdens deze oorlog. Ze zag hoe de rivier bescherming biedt, maar plots ook kan veranderen in een vijand, zoals bij de vernietiging van de Kachovka-dam. Ze schreef daarover deze prachtige reportage, Opeens is ook het water een vijand Zelf was ze blij om Kyiv te verlaten. Reizend door het land sprak ze met Oekraïners over hun angsten, de liefde, hoop en wanhoop. Helaas geen mop deze aflevering. Poetin gooide roet in het eten. Wel feliciteren we Michiel Driebergen met het winnen van de Zilveren Reismicrofoon voor de podcast Stad in oorlog: Charkiv een jaar onder vuur. Shownotes (NRC-reportages Simone): -Sinds Bachmoet heeft hij niets meer gezien. Maar zijn hoofd zit nog vol beelden -Russische krijgsgevangenen: ‘Het was propaganda, mijn stad was niet in gevaar’ -Weeshuis in Lviv: kralen en My Little Pony om de oorlog te vergeten Host: Floris Akkerman Vakantievierder: Geert Jan Hahn Snel afgeleid: Simone Peek Grote afwezige: Joost Bosman  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Josep Borrell, Emmanuel Macron, Olaf Scholz: Servië en Kosovo kennen inmiddels meerdere bemiddelaars die proberen een jarenlang dispuut te beslechten. Maar de Balkan kent inmiddels ook zijn eigen mediators. En: sinds Mark Rutte in hun ogen meer respect toont voor Zuidoost-Europa, is ook de Nederlandse premier een gewaardeerd partner én brandjesblusser geworden. Geert Jan is net terug uit Moldavië, waar hij de Europese Politieke Gemeenschap bezocht. Langs de rode loper zag hij tientallen Europese leiders voorbij trekken, die vervolgens in de schaduw in veel te luxe tuinstoelen neerploften. Speciale aandacht had Geert Jan dit keer voor de Balkan: want na een nieuw incident tussen Servië en Kosovo is hij benieuwd naar de sfeer op de Balkan. Bij een wijnkasteel in Moldavië zag Geert Jan hoe Scholz, Rutte, maar ook de Albanese premier Edi Rama - bekend van de Perestrojkast - probeerde om de soms strijdende partijen te bewegen. Wie doet er water bij de wijn? Floris komt nog met een ode aan de Oekraïense vrouw. En natuurlijk gaat het ook even over die Oekraïense gitaar. Shownotes: Luister naar Marjolein Koster die op bezoek is bij Boekestijn & De Wijk: Hosts: Geert Jan Hahn Floris Akkerman  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Natalia Gavrilița, who was until recently prime minister of Moldova, appeared at BNR Perestrojkast in The Netherlands to give an early preview of the EPC Summit in Moldova, what Europe means to her country and how her pro-European government tried last winter and spring to deal with an unexpected cascade of crises and rising tensions caused by Russia in Ukraine and (pro-)Russian forces in her country. 'Odesa is just 60 kilometers away, but right now we are more afraid of  hybrid warfare'.  This interview is mostly unedited and published in its entirety. Host: Geert Jan Hahn Special Guest: Natalia Gavrilița BNR Perestrojkast is the one and only podcast in The Netherlands about Central and Eastern Europe, hosted by former correspondents in the region and currently roaming reporters Floris Akkerman and Geert Jan Hahn. Each episode (mainly in Dutch) delves into the complexities of the war in Ukraine, the relation to the EU, the United States, Russia or China and addresses some of the acute problems in the countries itself. Former guests were a.o. Vitaliy Klichko, Svetlana Tikhanovskaya, Edi Rama and Nino Haraatischwili. Natalia Gavrilița was tot voor kort premier van Moldavië. Eind februari diende zij haar ontslag in, nadat haar regering te maken kreeg met grote protesten - naar eigen zeggen geinitiëerd door vele Russische destabilisatiepogingen.  In BNR Perestrojkast blikt zij vooruit op de aankomende Europese Politieke Gemeenschap in Moldavië, beschrijft zij wat Europa betekent voor haar en haar land en vertelt ze meer over hoe een nieuwe premier nodig was om niet meer uit te stralen dat zij een regering in crisis leidde. En dan ligt Oekraïne ook nog eens om de hoek. Maar: 'Wij zijn momenteel bedachtzamer op een hybride oorlog met Rusland en Russische krachten dan op een fysieke oorlog.' Dit interview is in het Engels gehouden en bijna in zijn volledigheid online gezet, voor iedereen die geïnteresseerd is in Moldavië en het verhaal van Gavrilița. Voor de meeste luisteraars van de Perestrojkast dient dit interview als een aanvulling op aflevering #178. Geert Jan Hahn Speciale gast: Natalia GavrilițaSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Alsof je voor het eerst het Eurovisie Songfestival én het EK Voetbal mag organiseren. Tegelijkertijd. Zo moet de aankomende Europese top in Moldavië voelen voor het gastland. Spannend, maar toch ook fijn. Maar wie zijn nou eigenlijk 'de Moldaviërs' die 46 andere Europese leiders mogen verwelkomen tijdens de Europese Politieke Gemeenschap in een wijnkasteel bij Bulboaca?  Een zoektocht naar Moldavische identiteit staat centraal in deze podcastaflevering. De inbreng komt van Michiel Driebergen, die al jarenlang Moldavië bezoekt voor steengoede reportages. In de BNR-studio in Amsterdam praat hij met Geert Jan over de 'gewone' Moldaviër. Waarbij je jezelf constant de vraag stelt: gaat dit nou over de pro-Europese Moldaviër, de pro-Roemeense Moldaviër, de Gagaoeziër, de pro-Russische Transnistriër? Ook voormalig premier Natalia Gavrilița kreeg van Geert Jan de vraag 'wat is nou Moldavisch' toen zij onlangs Nederland bezocht. Tot drie maanden terug was Gavrilița nog het hoofd van de pro-Europese Moldavische regering, die dan volgens haar na pro-Russische destabilisatiepogingen weer zijn biezen kon pakken. Hoe kijkt zij naar de identiteitsvraag? Het hele interview met Gavrilița, ook over de Europese Politieke Gemeenschap-top, hoor je in aflevering #179. Evenals een kleine samenvatting in BNR De Wereld. Daarnaast een kijktip: misschien dat de prijswinnende documentaire Moldova in the Dark van Mirosława van der Boom al wat helderheid verschaft. Het is niet zo dat de vaste luisteraar van de Perestrojkast onbekend is met Moldavië. Zo zat vriend van de show Michiel Driebergen er bovenop toen de pro-Europese Maia Sandu presidente werd van Moldavië - en dat nog steeds is. Die aflevering terugluisteren - live vanuit Chisinau - kan hier (#76).  Een kleine voorbeschouwing op die verkiezingen bespraken we hier (#73). Vorig jaar was er nog een mijlpaal voor Moldavië, toen het land een EU-kandidaatlidmaatschapstatus verwierf. Ook dat was vrij vers van de pers voor de luisteraars van de Perestrojkast, want onderzoekers Wouter Zweers en Bob Deen kwamen net terug uit Chisinau om de 'Wind-of-Change-euforie' te beschrijven. Terugluisteren kan hier (#133) Goed nieuws kwam er voor Moldavië onlangs vanuit Brussel, omdat de eerste gezamenlijke gasinkoop van gas volgens de Europese Commissie een succes was - en ook Moldavië daarvan mee profiteert. Belangrijk, in zijn zoektocht naar een betaalbaar alternatief voor de ontkoppeling van Rusland. Daar lees je hier meer over. En dan is daar nog de oorlog in Oekraïne. Gevolg: honderdduizenden vluchtelingen die ook in Moldavië terechtkwamen. Migratie-onderzoeker Gerald Knaus vertelde in de Perestrojkast hoe een luchtbrug aan de Commissie was voorgesteld, maar niet werd overgenomen. Terugluisteren kan hier (#143). Voor wie houdt van voetbal + politiek + oligarchie is daar nog als laatste terugluistertip een Perestrojkast-aflevering over FC Sheriff Tiraspol, die merkwaardige club uit Transnistrië (het door Rusland illegaal bezette deel van Moldavië) die zo nu en dan zichzelf in Europa op de kaart zet. Terugluisteren kan hier (#103) En dan nog Bachmoet. De stad die inmiddels volledig in handen lijkt te zijn van Rusland. Michiel is er de afgelopen 10 jaar veel geweest. Ook Joost Bosman bezocht Bachmoet meerdere keren, waaronder één keer met Geert Jan. Samen beginnen ze deze Perestrojkast-aflevering dan ook met hun gedachten aan Bachmoet, onder meer naar aanleiding van de kleine reconstructie die Michiel maakte voor Dagblad Trouw.  Uiteraard hoor je Joost aan het einde van deze aflevering ook weer, maar dan met een mop.  Hosts: Geert Jan Hahn Vriend van de Show I: Michiel Driebergen Vriend van de Show II: Joost Bosman Vriend van Bruce Springsteen:Floris AkkermanSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Je mag niet teveel van Oekraïne verwachten bij een aankomend tegenoffensief, zegt defensiedeskundige en voormalig bataljonscommandant George Dimitriu. Tegelijkertijd moeten we Rusland niet overschatten, stelt onderzoeker Bob Deen. In een speciale Perestrojkast discussiëren deze twee collega's bij Instituut Clingendael een uur lang over de doelen en de gevolgen van een Oekraïense bevrijdingsactie 'die je weet die zal komen'.  Wat als je de politieke en culturele kant van de Russo-Oekraïense oorlog wilt combineren met een harde militaire analyse bij het gevechtsveld? Dan breng je dus twee collega's van de Security Unit van Instituut Clingendael samen aan een ronde tafel met kaarten van Bachmoet én door Rusland bezet gebied. To measure or not to measureDeen en Dimitriu, die sinds de zomer vanuit De Koninklijke Landmacht bij Clingendael werk, kijken in gesprek met Geert Jan Hahn naar de middelen waar Oekraïne over beschikt én waar het Oekraïne aan ontbreekt. Tegelijkertijd bespreken ze de 'onmeetbare' facetten, zoals de wil om te vechten, interne cohesie, command and control, inlichtingenposities en de rol van partizanen.  Daarnaast is er aan de aandacht voor de meetbare en onmeetbare elementen aan Russische zijde. De verdedigingslinies zien er op satellietbeelden indrukwekkend uit, maar blijven de bezetters wel op hun posities zitten als zij minder wil hebben om zich te verdedigen dan dat de Oekraïners de wil hebben om aan te vallen? Als het rommelt in Bachmoet, dondert het in het Kremlin?Een andere vraag die we opwerpen: is het mogelijk om met een succesvol counteroffensief het 'te laten rommelen' in het Kremlin? En kun je de tragische Slag om Bachmoet ook al als onderdeel van die tegenaanval al zien? Politieke observaties van Bob Deen (en ook van Geert Jan en Floris in Oekraïne) duiden er namelijk op dat Oekraïne met de huidige ontwikkelingen bij Bachmoet inzet op 'een psychologische klap', terwijl George Dimitriu militair-strategisch observeert dat dit het gevolg kan zijn van een eventuele omsingeling van Russische troepen (en Wagner) waar Oekraïne op zou inzetten. Naast de kaarten zijn overigens ook chocolade uit Lviv, biografieën van onder meer Gorbatsjov en Nazarbajev en het bordspel AFU.  Te gast op Clingendael: Geert Jan Hahn  Dynamisch duo: Bob Deen en George Dimitriu In de buurt van een blauw-gele gitaar: Floris Akkerman Montage: Elvira Baan Muziek: DJ Zavala - Welcome to Ukraine Foto's: Zie onze Twitterpagina! Gametip van Deen: Hearts of Iron IV Taaltip van het huis: 'Bezdorizjzja': de zompige lentes in Oekraïne met natte grond, in Rusland bekend als Raspoetitsa.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Daar zijn dan de foto’s. En de video’s. Vlak na aflevering 175 van de Perestrojkast, zul je altijd zien. Maar beelden van een in het openbaar verschenen Aleksandr Loekasjenko, blijven voer voor speculatie. Bob Deen en Geert Jan schoven daarom aan in BNR’s The Daily Move. En die bieden we je graag als nabeschouwing van aflevering 175 aan. Host: Geert Jan Hahn & Liesbeth Staats Gast: Bob Deen (en Geert Jan) Afwezig: Floris Terug van weggeweest?  AleksandrSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Waar is Aleksandr Loekasjenko? De (illegitieme) president van Belarus is sinds een bezoek aan Moskou al bijna een week afwezig. En wat als-ie ineens weer is opgesnord? Kunnen we die vrijgegeven beelden dan vertrouwen? De argumenten, feiten en speculaties bespreken we in deze Perestrojkort met Franka Hummels, dé Belarus-deskundige van de Benelux. Host: Geert Jan Hahn Gast: Franka Hummels Afwezig: Floris en AleksandrSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Met Vladimir Poetin at Recep Erdogan een ijsje, in Kyiv werd de Turkse president vlak voor het uitbreken van de oorlog groots onthaald. Turkije speelt in de oorlog een dubbelspel: Ankara houdt de deur met Rusland en Oekraïne open. Waarom eigenlijk? Aan de vooravond van de Turkse presidentsverkiezingen op 14 mei belicht de Perestroj-cast de rol van Turkije tijdens de oorlog in Oekraïne. Hoe is het mogelijk dat Turkije als NAVO-lid op dit moment partner is van zowel Rusland als Oekraïne? En hoewel Erdogan het goed met Poetin lijkt te vinden, zijn er wel degelijk spanningen tussen Rusland en Turkije. Maar wat houdt de twee bij elkaar? Tegelijkertijd staat Turkije Oekraïne ook graag bij in de oorlog. Hoe zit dat? En maakt het wat uit voor de positie van Turkije in deze oorlog als Erdogan de verkiezingen verliest? Er is maar een meer dan capabele deskundige die het antwoord heeft op al deze vragen: geopolitiek analist Isa Yusibov. Nu nog op vrije voeten.  Voor luisteraars die alleen voor de mop van Joost inschakelen, deze keer ontbreekt onze man in Moskou. Volgende keer is er wel een mop. Beloofd. Hosts Geert Jan Hahn Floris Akkerman Schaker, Kaukasusdanser, sjasliekliefhebber, waterpijplurker en geopolitiek analist  Isa Yusibov Grote afwezige Joost Bosman  See omnystudio.com/listener for privacy information.