De Groene Amsterdammer Podcast

‘Le soleil se lève à l’Est’: de zon gaat op in het oosten, las journalist Marijn Kruk op de cover van het Franse weekblad L’Incorrect. Waar landen als Hongarije en Polen voorheen beschouwd werden als slecht geïmiteerde replica’s van het neoliberale Westen, is er inmiddels een tegengestelde beweging gaande: terwijl premier Viktor Orbán de Hongaarse rechtstaat langzaamaan afbreekt, vinden radicaal-rechtse intellectuelen van over de hele wereld er juist hun inspiratie. Met Orbán voorop is Hongarije hét voorbeeld waar traditionele waarden en nationalisme nog gewaardeerd worden, vinden ze. In De Groene Podcast van deze week spreekt Kees van den Bosch met Kruk over de aantrekkingskracht van Orbán en Boedapest op de nationalistische denkers.Productie: Kees van den Bosch & Madelon de GoffauSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Komiek en nationalist Willl Ferguson schreef ooit over het Canadese zelfbeeld: ‘What we fail to realize is that self-conscious niceness is not niceness at all; it’s a form of smugness’. Toch lijken de verontschuldigingen voor de kolonisatie sinds het midden jaren tachtig in de Canadese cultuur ingebakerd. Waar de United Church of Canada het voortouw nam, wordt er nu decennia later bij elke nationale speech geopend met een ‘We are very sorry’. De verontschuldigingen blijven komen, maar de problemen van de inheemse gemeenschap blijven onveranderd: ze leven als tweederangsburgers op het land van hun voorvaderen.Emy Koopman reisde voor haar vijfdelige VPRO-serie Paradijs Canada door Canada en schreef een stuk over haar ervaringen in De Groene. In De Groene podcast van deze week gaat Stephan Sanders met Koopman in gesprek over haar ervaringen en belevenissen.Productie: Stephan Sanders, Merel Borst & An da SilvaSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Afgelopen week hielden de Democraten en de Republikeinen in de VS hun Conventies. Het zijn traditioneel juichfeesten waarop de kandidaten voor het presidentschap en vice-presidentschap officieel worden genomineerd. Ze gelden als aftrap van de verkiezingscampagne. Beide partijen proberen eenheid uit te stralen en hun kandidaten en hun verkiezingsboodschap te verkopen aan een zo groot mogelijk publiek. Hoe werkt dat precies? En wat te denken van de opvallendste nominatie, die van Kamala Harris als Democratische kandidaat voor het vice-presidentschap? See omnystudio.com/listener for privacy information.

‘Er is geld genoeg, maar we gebruiken het verkeerd.’ Dat stelt hoogleraar economie Dirk Bezemer in zijn nieuwe boek Een land van kleine buffers. Met een krimpende economie en een wildgroei aan schulden, legt de coronacrisis plotseling bloot waar de pijn zit: ons financiële bestel is zo gericht op het vergroten van vermogens dat dit ten koste gaat van financiële buffers, de publieke sector, het milieu en ons welzijn. In De Groene Podcast van deze week spreekt Kees van den Bosch met Dirk Bezemer over hoe dit anders kan en waarom de misère van de coronacrisis de ultieme kans is tot duurzame verandering. Productie: Kees van den Bosch & Madelon de GoffauSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Elk jaar worden wereldwijd vijf miljard haantjes gedood, omdat ze geen hen zijn. Twee (deels) Nederlandse bedrijven claimen het antwoord op dat dierenleed te hebben gevonden. Die bedrijven wachten niet tot het kuikentje geboren is, maar bepalen het geslacht al in het ei. En er is het bedrijf Kipster, voorstander van diervriendelijkere eierproductie, dat de kuikentjes juist wél laat uitkomen en ook de haantjes grootbrengt. Waarna wij ze opeten.Guus Ritzen onderzocht de eierindustrie en ontdekte dat oplossingen zonder nieuwe ethische vragen niet bestaan. In de Groene-podcast van deze week gaat Kees van den Bosch in gesprek met Guus Ritzen.Productie: Kees van den Bosch & Daan StoopSee omnystudio.com/listener for privacy information.

‘Het is van de weeromstuit onze aandacht geworden die schaars is. De Machine die wij hebben gebouwd, en die zichzelf onder onze ogen verder en verder uitbouwt, biedt ons informatie in overvloed, maar wat hij organiseert en kapitaliseert is onze aandacht.’ In een persoonlijk essay schrijft Jan Postma over de aandachtseconomie en zijn eigen schermverslaving. Vasthoudend aan E.M. Forsters The Machine Stops (1909), James Williams en Jenny Odell, overpeinst hij wie ‘schuld’ draagt voor de schermverslaving, een verslaving die hij tegelijkertijd ook met een heimelijk genoegen omarmt. In deze Groene-Podcast legt Kees van den Bosch essayist Jan Postma het vuur aan de schenen.Productie: Kees van den Bosch & An da SilvaSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Met discipline, tucht en deadlines belooft de privaat gefinancierde hbo-school EuroCollege een snelle weg naar de top. Maar (oud-)studenten, (oud-)medewerkers en een interne audit onthullen een ander beeld, zo blijkt uit onderzoek van Investico en De Groene Amsterdammer. Misleidend marketingmateriaal, verloop van medewerkers en onderbezetting op de werkvloer vormen nog maar het tipje van de sluier. Het grootste structurele probleem: de prestatiecijfers van privéscholen zijn niet openbaar, in tegenstelling tot reguliere scholen. Krijgen studenten dan wel waar voor hun geld? In een interview met Kees van den Bosch vertellen Rosa van Gool en Thomas Muntz over de misstanden in het EuroCollege en het gebrek aan controle en transparantie van privéscholen.Productie: Kees van den Bosch & Mariska van Schijndel See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Amerikaanse president Trump heeft federale troepen ingezet tegen demonstraties in de stad Portland, die voortvloeiden uit de Black Lives Matter-protesten van mei. Dat heeft tot een scherpe toename geleid van geweld in Portland en tot verhitte discussies over de wettelijkheid ervan. Maar Trump heeft aangekondigd deze troepen te gaan sturen naar een reeks andere steden: New York, Chicago, Detroit en andere. Trump stelt dat de Democratische burgemeesters en gouverneurs van die steden ze tot anarchie hebben laten vervallen; critici zien een schaamteloze poging om een nieuw verkiezingsthema te creëren, onder een winnend verkiezingsmotto van president Nixon: Law and Order. Het is een cynische en riskante gok – maar wel een met perspectief. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als de maan een oceaan in beweging kan brengen, waarom zou het de mens dan niet kunnen beïnvloeden? Steeds meer millenials voelen zich aangetrokken tot astrologie. En dat is geen toeval: velen gaan gebukt onder de dominante neoliberale overtuiging dat het leven maakbaar is en enkel in de eigen handen ligt. Astrologie laat meer aan het lot over en fungeert daarmee als een ontsnapping aan het neoliberale maakbaarheidsdenken. Is astrologie fictie, of zit er een kern van waarheid in?Deze week in De Groene Podcast gaat Kees van den Bosch met Marian Donner in gesprek over het verwoesten van ons neoliberale gedachtegoed en de kracht en schoonheid van astrologie.Productie: Kees van den Bosch & Mariska van SchijndelSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Om bij de kern te komen van het idee van witte suprematie en ‘rassenverschillen’ in Zuid-Afrika moeten we terug naar de periode waarin de Kaap onder het bestuur stond van de Nederlandse VOC. De Nederlandse slavernij en het kolonialisme in de zeventiende en achttiende eeuw hebben deels geleid tot een racistische Zuid-Afrikaanse maatschappij. De rechtvaardiging van slavernij door de christelijke bezetters uitte zich in allerlei racistische mythes die zich genesteld hebben in het Zuid-Afrikaanse bewustzijn. Hoe moet Nederland omgaan met deze gemarginaliseerde geschiedenis?In deze aflevering van De Groene Podcast gaat Kees van den Bosch in gesprek met Fred de Vries over de racistische ideologie in Zuid-Afrika en de rol van Nederland in het teweegbrengen daarvan.See omnystudio.com/listener for privacy information.