Door de verrassende rust op de financiële markten kan macro-econoom Arnoud Boot zelf ook tot rust komen. Maar dit oog van de orkaan waarin we zitten, is eigenlijk de stilte voor de storm, denkt hij. Want inmiddels wordt duidelijk welke richting de Amerikaanse regering opgaat en wat de strategie van president Donald Trump is.
Welke contouren zie je ontstaan?
Er zijn twee belangrijke punten. Enerzijds heeft Trump afgelopen week zijn Liz Truss-moment gehad. De kortstondige Britse premier slaagde erin om de financiële markten geweldig onder druk te zetten. De rente liep enorm op en de financiering van de Engelse staatsschuld kwam in het geding. Trump heeft eigenlijk bijna hetzelfde meegemaakt. De Amerikaanse rente liep sterk op. Dat was vervelend voor de Verenigde Staten, gezien de hoge tekorten en de hoge staatsschuld. Dat voelde hij meteen, en hij moest dus een stap terugzetten.
Om zijn gezicht te redden, heeft hij uitgehaald naar China. Dat land moet in de hoek gedreven worden; daar kan hij zich nu volledig op richten. Met de rest van de wereld kan hij iets rustiger omgaan. Je kunt proberen China te isoleren, maar dat maakt je nog niet los van de rest van de wereld. China heeft namelijk grote invloed in andere landen en zal zijn economische ontwikkelingsmogelijkheden ook via die andere landen benutten.
Hoe moet ik dat dan voor me zien?
China heeft grote investeringen in het buitenland, onder meer in Afrika. Het zou voor China geen rare vervolgstap zijn om Afrika als een soort productiefaciliteit te zien. Dus als Trump China wil isoleren, zal hij opnieuw moeten uithalen naar andere landen. Dan wordt het weer onoverzichtelijk. De China-strategie van de VS betekent dus nog meer beleidsonzekerheid. Het is niet zo dat we op dit moment kunnen concluderen dat een merkwaardige periode achter ons ligt.
We bevinden ons in een stabiele fase op het niveau van totale beleidsgekte. Er zijn hogere handelstarieven ingevoerd voor sommige landen, en niet voor andere. Landen zullen hun economie daaraan aanpassen, want dit is de nieuwe realiteit. Maar die realiteit kennen we niet, omdat Trump gedwongen zal zijn verdere stappen te zetten als hij zijn strategie ten opzichte van China wil voortzetten. En die strategie móét hij voortzetten. Die aanhoudende onzekerheid vertaalt zich onder meer in hogere rentes, maar ook in tegenvallende investeringen in de Verenigde Staten.
Maar dat is toch juist het grote speerpunt van het beleid van Trump?
Dat was z’n mantra richting de wereld. In zijn ogen wordt de VS buitenspel gezet door de rest van de wereld, en hij wil dus dat bedrijven gaan investeren in productiefaciliteiten in Amerika. Maar door diezelfde aanhoudende beleidsonzekerheid gelooft eigenlijk niemand meer dat we teruggaan naar een rustige wereld, tenzij er echt heel nieuw leiderschap komt. En ik kan je garanderen: dat gaat nog wel even duren.
Bedrijven durven die investeringen gewoon niet aan. Dus: geen nieuwe fabriek in Amerika, geen nieuwe productielijn, niks. Dat gaat gewoon niet gebeuren. Juist door diezelfde onzekerheid. En dan heb je dus het paard achter de wagen gespannen. Dan zorg je er zélf voor dat die investeringen in je eigen land niet doorgaan, terwijl dat juist het hele idee was. En je hele China-strategie zorgt er dan eigenlijk alleen maar voor dat die onzekerheid permanent blijft.
Wat betekent dat concreet voor de VS?
Eigenlijk moeten we op twee dingen terugkomen. Eén is dat de dollar zich ontwikkelt op een manier waarop die dus verzwakt, nadrukkelijk verzwakt ten opzichte van de euro. Een zwakke dollar is een teken van zwakte van de Verenigde Staten. Amerika wordt daardoor dus minder interessant om in te investeren. Dat betekent ook dat je minder dollars nodig hebt.
De dollar verzwakt en de economische groei in Amerika gaat daar echt onder lijden. Als je dat vertrouwen hebt weggeslagen, dan is het heel moeilijk om dat terug te krijgen. De vraag is wat dat betekent voor de toekomst en het internationale financiële systeem.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
Macro met Boot en Mujagić | BNR