De Wereld volgens Hammelburg | waarom is de Ierse grens zo'n Brexit-breekpunt?

1. Waarom is die grens zon breekpunt, en wat willen de Britten en de EU?

Persbureau Reuters noemde de grenskwestie de allermoeilijkste in de hele Brexit-puzzel. Noord-Ierland is Brits en daardoor lid van de EU. En dus heeft het een open grens met de Republiek Ierland. Door Brexit zou Noord-Ierland geen deel meer uitmaken van de EU, maar Ierland wel. Dat betekent een ouderwetse, gesloten grens, zonder vrij verkeer van mensen en goederen en met douane. Als het vrije verkeer érgens belangrijk is, is het juist daar, omdat het onderdeel uitmaakt van het Goede Vrijdagakkoord, dat in 1998 een einde maakte aan de 'troubles', de burgeroorlog tussen de pro-Britse protestanten en de pro-Ierse katholieken.

2. Komt het Goede Vrijdagakkoord werkelijk in gevaar als er een harde grens komt?

Iedereen houdt zijn hart vast. Formeel regeren de oude vijanden nu samen, maar de vrede is flinterdun, en er zijn nog steeds verontrustende ongeregeldheden. Een harde grens zou rampzalig zijn.

3. May wil geen harde grens. Maar als ze controle over de instroom van personen uit de EU wil, is een harde grens tussen Ierland en Noord-Ierland toch sowieso noodzakelijk?

Helemaal mee eens, het is een gruwelijke spagaat. Ze praten nu over een grens die formeel hard is, maar van zo geavanceerde immigratie- en douane-apparatuur is voorzien dat je er heel snel door bent. Maar inderdaad: na Brexit zijn Ieren volledig vreemdelingen, die niet meer voor onbepaalde tijd naar Brits gebied kunnen. En andersom.

4. Wat is de invloed van de Noord-Ierse Unionisten in Mays regering op de onderhandelingen?

May kon, na de blamage van het verlies tijdens de afgelopen verkiezingen, alleen een meerderheid vormen door een coalitie met de Unionisten. Die hebben haar gered, maar legden ook een tijdbom onder het Brexit-verhaal. Partijleider Arlene Foster zei vorige week nog eens dat het voorkomen van een echte grens, dus met ouderwetse immigratie en douane, voor haar een bloedlijn is. Kortom: handhaving van de open grens, of er komt oorlog in elk geval politiek.

5. Wat gebeurt er met deze grens als er geen Brexit-akkoord komt?

Dat zou rampzalig zijn en we moeten hopen dat niet alleen de Britten, maar ook de EU als geheel, inzien dat hier een uitzondering moet komen. Net als trouwens voor Gibraltar, waarover je zelden iets hoort, maar dat in hetzelfde schuitje zit met Spanje.

Dank, Camiel Camps.

In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp? Stuur dan een tweet naar @BNR, of mail naar onlineredactie@bnr.nl

See omnystudio.com/listener for privacy information.