Czy Unia Europejska ma plan, jak obronić się przed Rosją? Sprawdzamy

[WSPÓŁPRACA REKLAMOWA] Gościnią Witolda Jurasza i Zbigniewa Parafianowicza w najnowszym odcinku podcastu "Raport Międzynarodowy" jest dyrektor Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce, Katarzyna Smyk. Tematem rozmowy jest opublikowana przez Komisję Europejską biała księga ds. obronności.

Dziennikarze rozmowę zaczynają jednak nie od pytań o samą białą księgę, lecz o to, czy atmosfera na korytarzach władzy w Brukseli w stosunku do Rosji rzeczywiście się zmienia, czy jedynie ulega modyfikacji w wyniku wojny w Ukrainie.

Jeśli chodzi o samą białą księgę, prowadzący pytają, dlaczego Komisja Europejska postanowiła uruchomić jedynie (a może aż) 150 miliardów euro i dlaczego zbrojenia nie mogą być finansowane poprzez emisję euroobligacji, czy też ze wspólnego długo, co byłoby rozwiązaniem najbardziej korzystnym z punktu widzenia Polski.

Katarzyna Smyk, która – podkreślmy – jest urzędniczką, a nie polityczką, przez co jej swoboda wypowiedzi jest, rzecz jasna, bardziej ograniczona, odpowiada, że Komisja Europejska stara się proponować takie rozwiązania, które zostaną zaakceptowane przez wszystkie państwa członkowskie. Choć tego już gościni podcastu wprost nie mówi, to powoduje, że wszelkie pretensje należy kierować bardziej do państw członkowskich niż do Komisji Europejskiej, która po prostu musi uwzględniać realia.

Gościni "Raportu Międzynarodowego" podkreśla także, że 150 miliardów euro to nie jedyne pieniądze, które zostały uwolnione przez Komisję Europejską – należy również pamiętać o 650 miliardach euro, tj. kwocie, którą państwa członkowskie Unii Europejskiej mogą dodatkowo wydać, ponieważ w odniesieniu do tych środków nie obowiązuje procedura nadmiernego deficytu. Katarzyna Smyk bardzo wyraźnie zaznacza, że ten zapis zostaje wprowadzony w wyniku starań polskiej dyplomacji, gdyż nasz kraj – jako ten, który wydaje najwięcej na zbrojenia – był zainteresowany właśnie takim rozwiązaniem.

Na pytanie, czy mechanizmy wprowadzane przez Komisję Europejską nie uderzają w amerykański przemysł zbrojeniowy, gościni podcastu odpowiada jednoznacznie negatywnie, zaznaczając jednocześnie, że oczywiście celem Brukseli jest stymulowanie wzrostu produkcji zbrojeniowej w Europie.

Jeśli chodzi o polityczne zapisy białej księgi, Witold Jurasz pyta, czy zdefiniowanie Chin jako państwa stanowiącego wyzwanie podobne do Rosji nie jest w rzeczywistości niekorzystne, gdyż stawianie Chin i Rosji w jednym szeregu tak naprawdę działa na korzyść Moskwy.

Tematem rozmowy jest również unijna biurokracja i problem polegający na tym, że wszelkie inwestycje zbrojeniowe musiały dotychczas przechodzić przez procedury uzyskiwania zgód, na przykład środowiskowych. W odpowiedzi na to pytanie Katarzyna Smyk bardzo wyraźnie podkreśla, że Komisja Europejska dostrzega ten problem i w białej księdze proponuje uproszczenie procedur, tak aby produkcja zbrojeniowa, w tym przede wszystkim produkcja amunicji, mogła ruszyć w najbliższym czasie.

Zbigniew Parafianowicz i Witold Jurasz pytają również, dlaczego w białej księdze nie znajdują się zapisy dotyczące utrzymania sankcji na Rosję ani takie, które wykluczają ponowne uruchomienie gazociągów Nord Stream oraz Nord Stream 2.

Dziennikarze zwracają także uwagę na jeden z zapisów białej księgi, w którym mowa jest o dostarczeniu Ukrainie w 2025 roku dwóch milionów sztuk amunicji artyleryjskiej. Przy czym mowa zarówno o dostawach z istniejących już zapasów, jak i o zakupach nowo wyprodukowanych pocisków.

Autorzy podcastu pytają Katarzynę Smyk, czy takie sformułowanie nie oznacza przyznania, że Europa nie jest w stanie wyprodukować wspomnianej wyżej liczby pocisków artyleryjskich, a zatem – aby dostarczyć dwa miliony sztuk – musi sięgać do już uszczuplonych zapasów. Partnerem komercyjnym odcinka jest Komisja Europejska.