Archiwum Edukacji #33 - Ślepowrony. Spotkanie z Joanną Rajkowską

Spotkanie wokół filmu Joanny Rajkowskiej i Roberta Snidermana, Ślepowrony, z kolekcji Fundacji Sztuki Polskiej ING.

Ślepowrony to marionetkowy film zrealizowany wspólnie z amerykańskim pisarzem i performerem Robertem Yerachmielem Snidermanem. Bohaterowie filmu, Bogusia, Rela, Sara, Dzidek i jego mama, Zbyszek, Zelik, Rajka, Robert i Basia, związani są z osobistymi historiami autorów filmu. Są też inni protagoniści – sarna, borsuk, dzik, pies oraz ptaki – tytułowe ślepowrony. W filmie przeszłość miesza się z teraźniejszością – śledzimy wojenne losy ludzi, ucieczki przez bagna i tułaczkę, jesteśmy w bydgoskim bloku z lat 60., we wnętrzu amerykańskiej synagogi, we współczesnym Nowogrodzie, w lesie, na polanie. Plany filmowe ukazują sceny z życia rodzin splecionych wspólną opowieścią twórców filmu.

Spotkanie istot ludzkich i nieludzkich oraz połączenie ich w narracji Ślepowronów posłużyło opowiedzeniu o równości wszystkich istot wobec śmierci. Filmowe postacie starają się przywrócić życie zwierzęcym ofiarom myśliwych, a gdy to się nie udaje, przygotowują je do pochówku tak, jak czynimy to z ciałem ludzkim – myją je, dezynfekują rany, czeszą i owijają w płótno. Pięknie sfilmowanym kameralnym scenom i subtelnym ruchom marionetek towarzyszy przejmująca muzyka, zmieniająca ten stworzony z pospolitych materiałów świat w misterium.

Film dostępny jest na stronie artystki: https://www.rajkowska.com/night-herons/

Joanna Rajkowska – artystka wizualna, performerka. Tworzy wideo, instalacje, rzeźby oraz realizuje działania w przestrzeni publicznej. Ukończyła malarstwo ścienne w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowni Jerzego Nowosielskiego (dyplom 1993), wcześniej studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Często łączy sztukę z aktywizmem, poruszając ważne tematy takie jak pamięć, trauma i solidarność społeczna. Jej najbardziej znanym projektem są Pozdrowienia z Alej Jerozolimskich (2002).

Joanna Kordjak – historyczka sztuki i kuratorka w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki. Jej głównym obszarem badawczym jest sztuka polska XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem okresu powojennego. Autorka lub współautorka licznych wystaw, takich jak Mapa: Migracje artystyczne i zimna wojna (2013), Zaraz po wojnie (2015), Przyszłość będzie inna: Wizje i praktyki modernizacji społecznej (2018), Zimna rewolucja. Społeczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej wobec socrealizmu, 1948–1959 (2021), Drugiej wiosny nie będzie… Dzieci i sztuka w XX i XXI wieku (2023) oraz redaktor towarzyszących im publikacji.

dr Katarzyna Kasia – filozofka, publicystka. Stypendystka Fundacji Kościuszkowskiej na Uniwersytecie w Princeton. Pracuje w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na Wydziale Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich. Autorka esejów i książek, tłumaczka tekstów włoskich filozofów. Członkini grupy eksperckiej Team Europe Direct i kolektywu artystycznego Kanał Polska. Współtwórczyni i prowadząca program Kwiatki polskie w TVP info. Współprowadzi czwartkowe poranki w Radiu Nowy Świat, współtworzy podcasty Poszukiwacze politycznego złota i Filozofia jest dla dziewczyn.