Nienke Beintema en Sander Voormolen, biologen met een diepe passie voor het Noordpoolgebied en ijsberen, duiken in de impact van klimaatverandering. Ondanks het smelten van het zee-ijs zijn er nu meer ijsberen dan ooit. Ze bespreken de aanpassingen van ijsberen aan hun veranderende leefomgeving, hun unieke jachttechnieken en de zorgwekkende voorspellingen over een ijsvrije Noordpool in 2050. Daarnaast onderzoeken ze de innovatieve methoden om deze majestueuze dieren te bestuderen en de uitdagingen die ze tegenkomen.
De ijsbeerpopulatie is gestegen van 10.000 tot 30.000-32.000 individuen door beschermingsmaatregelen, maar blijft kwetsbaar door de klimaatverandering.
Nieuwe, niet-invasieve onderzoekstechnieken zoals foto-identificatie helpen wetenschappers om de gezondheid en migratie van ijsberen beter te begrijpen.
Deep dives
De IJsbeer en zijn Evolutie
IJsberen zijn ongeveer 500.000 jaar geleden afgesplitst van bruine beren en hebben sindsdien een aantal unieke aanpassingen ontwikkeld om te overleven in het barre Noordpoolklimaat. Ze zijn geëvolueerd tot uitstekende zwemmers, met een dikke speklaag die hen beschermt tegen de kou en hen in staat stelt om lange afstanden te zwemmen. Hun vacht is ook geïndividualiseerd, met doorzichtige haren die het zonlicht verstrooien, waardoor ze eruit zien als een witte beer. Deze aanpassingen zijn cruciaal voor hun overleving in een omgeving waar hun dieet voornamelijk uit vetrijke zeehonden bestaat, waarmee ze de winter kunnen doorstaan.
Populatie en Jachtgeschiedenis
De huidige schatting van de ijsbeerpopulatie ligt tussen de 30.000 en 32.000 individuen, wat een significant herstel is ten opzichte van het dieptepunt van ongeveer 10.000 in de jaren '60 door overmatige jacht. Jacht op ijsberen was voornamelijk gericht op hun waardevolle vachten en vond plaats tot het eind van de 20e eeuw, toen beschermingsmaatregelen werden ingesteld. Hoewel tegenwoordig de jacht op ijsbeer wereldwijd sterk gereguleerd is, worden er nog steeds jaarlijks ijsberen geschoten voor trofeejacht, vooral in Canada. Deze jachtgeschiedenis heeft echter wel geleid tot bezorgde vragen over de genetische diversiteit en de toekomst van de soort.
Impact van Klimaatverandering
Klimaatverandering veroorzaakt een aanzienlijke afname van hetpoolijs, wat de leefomstandigheden van ijsberen beïnvloedt. De verwachting is dat tegen 2050 de Noordpool in de zomer volledig ijsvrij zal zijn, wat funest is voor de jachtmethoden van ijsberen die afhankelijk zijn van het ijs om zeehonden te vangen. Een dalend volume zee-ijs, met verliezen van ongeveer 500 kubieke kilometer per jaar, heeft geleid tot een kleinere jachtgrond voor ijsberen en dus mogelijke voedseltekorten. Tevens zoeken ijsberen vaker naar voedsel op land, wat hun interacties met mensen kan verhogen en kan leiden tot meer conflicten.
Onderzoek naar IJsberen
Onderzoek naar ijsberen is van cruciaal belang, maar traditionele methoden zoals verdovingen zijn invasief en vaak moeilijk uitvoerbaar. Recent zijn er nieuwe technieken ontwikkeld, zoals foto-identificatie, waarbij unieke patronen op de neus van ijsberen worden gebruikt om individuen te herkennen. Deze niet-invasieve methoden maken het mogelijk om meer te leren over hun populatie en migratiepatronen zonder de dieren direct te verstoren. Juist in het licht van klimaatverandering is het van essentieel belang om de gezondheid en het welzijn van ijsberen te monitoren om hun toekomst te waarborgen.
Het poolijs smelt door de klimaatopwarming. Lastig voor de ijsbeer, want die heeft ijs nodig om op zeehonden te kunnen jagen. Toch zijn er véél meer ijsberen dan 50 jaar geleden. Hoe erg is ijsverlies nu echt voor ijsberen? Gaan ze de klimaatverandering overleven? En hoe onderzoek je dat eigenlijk?
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via ombudsman@nrc.nl