Af en toe worden we op onze eigen bijziendheid gewezen. Zoals nu, door de publicatie van de memoires van Angela Merkel. Ze was 16 jaar bondskanselier van Duitsland, werd in binnen- en buitenland op handen gedragen en gezien als de enige echte Europese leider, maar viel van haar voetstuk toen, vlak na haar aftreden, Rusland voor de tweede keer Oekraïne binnenviel. Ze had het allemaal fout gezien, en was zo ongeveer medeschuldig aan Poetins oorlog.
Ze hield in 2008 toetreding van Oekraïne tot de NAVO tegen. Ze was mild toen Poetin in 2014 voor de eerste keer Oekraïne binnenviel en meende dat met de Minsk Akkoorden te kunnen oplossen. Ze bood, onder het motto ‘Wir schaffen das’, in 2015 vluchtelingen een plekje onder de Duitse zon. Ze hield, tot grote woede van Donald Trump en Joe Biden, vast aan de import van goedkoop gas uit Rusland via de Nord Stream-pijpleiding. Ze probeerde, in de Duitse traditie sinds Willy Brandt, de relatie tussen Rusland en het Westen te redden. Applaus? Jazeker, toen wel. Nu wordt ze verguisd en snapt daar, zoals ze tegen de BBC zei, niets van. Het was immers allemaal in het Duitse, maar ook in het Europese belang geweest. Toch?
Hoe zat het met ons zelf? Maakten wij ons in 2007 en 2008 druk over Oekraïens lidmaatschap van de NAVO, dat George W. Bush eiste en Angela Merkel bestreed? Waren wij het niet die in 2016 Poetin verwelkomden in de Amsterdamse Hermitage om 400 jaar betrekkingen te vieren? En waren wij het niet die in datzelfde jaar in een referendum tegen het EU-associatieverdrag met Oekraïne stemden? Was het niet de Gasunie – dus de Nederlandse staat – die voor 9 procent eigenaar was van Nord Stream, en dat belang pas in 2023 van de hand deed? Waren wij niet, net als Duitsland en andere Europese landen, verslaafd aan het goedkope Russische gas? En zijn er onder ons niet ook velen die Mutti Merkel stiekem best terug zouden willen, in plaats van de klungelende Olaf Scholz?
‘Vrijheid’ heet Merkels autobiografie. Grondig en volledig, zoals dat een Duitser betaamt – dus 700 pagina’s lang. Ze is een markante vrouw. Duitsland glijdt economisch de afgrond in, met de catastrofale problemen bij Volkswagen als metafoor. Is dat allemaal haar schuld? En als dat zo is, waarom is ze dan 16 jaar ook door ons op handen gedragen? Was het onze bijziendheid? Of was het gemakzucht, want meerijden op de Duitse bagagedrager was makkelijk. We omschreven het zo: Nederland is een Duitse provincie, Rotterdam en Vlissingen zijn Duitse havens. Het is prettig zakendoen met de Duitsers. Gemakzucht? Of hypocrisie.
See omnystudio.com/listener for privacy information.