Nul afval met positieve psychologie – Elisah Pals

Vandaag het gesprek met Elisah Pals. Elisah is klimaatpsycholoog en heeft een fascinatie voor menselijk gedrag en hoe je dit op een positieve manier kunt beïnvloeden. In 2018 startte ze het burgerinitiatief Zero Waste Nederland, nadat ze zelf al 2,5 jaar afvalvrij leefde. Op een met plastic bezaaid strand realiseerde ze zich dat dat afval symbool staat voor hoe wij als mensheid met onze planeet omgaan. Ter plekke besloot ze haar slagkracht te gaan vergroten en haar tips en inzichten te gaan delen, gebruikmakend van positieve psychologie. Zo ontstond de afvalvrije burgerbeweging Zero Waste, die inmiddels duizenden mensen telt. Elisah richt zich op afvalpreventie en verspilling in de breedste zin van het woord. Daarbij inspireert zij ook tot het vormgeven van een samenleving waarin niet consumptie, maar ecopositiviteit centraal staat. Laten we beginnen… In gesprek met Elisah leerde ik: Over voor- en nascheiding, nu mensen een PMD container hebben ervaren ze dat ze bewuster zijn van al het plastic dat ze kopen. Ze is niet van de bewustwording, maar van het handelingsperspectief en gedragsverandering. Bewustwording zonder gedragsverandering heb je niet zoveel aan. Bewustwording zonder actie leidt tot moedeloosheid. Het gevoel ik kan hier toch niets aan doen in mijn eentje. Glas en metaal kan bij recyclen 100% kwaliteit behouden. Er moet wel energie bij om te recyclen. Bij plastic is dit veel lastiger. Problemen oplossen, nadat je ze gecreëerd hebt is vaak een verdienmodel. Kijk bijvoorbeeld naar de marktwerking in de zorg. Er wordt veel ingezet op mensen beter maken, maar heel weinig op preventieve zorg. (luister ook het gesprek met Chantal Walg hierover) Voor preventie kunnen we bijvoorbeeld een suiker- en vleestax invoeren, zouden we moeten stoppen me het gebruik van pesticiden in de landbouw. We weten dat het slecht voor ons is. Het is moeilijk om financiering te krijgen voor de hogere R-ladder strategieën. Het economische systeem zou niet moeten gaan over financiële waarde, maar wat waardevol is iets heel anders kan zijn, zoals gezondheid, biodiversiteit, geluk, rust en ruimte. Het is heel moeilijk om je te wapenen tegen de marketing machine van bedrijven. Marketing verbieden is één, maar sommige producten vanuit de overheid verbieden omdat ze slecht zijn. Zoals vanuit de EU nu wegwerp bestek en bordjes, plastic rietjes, wattenstaafjes en ballonstokjes. Het bedrijfsleven is niet moreel gemotiveerd, maar is financieel gemotiveerd. Veel mensen in de bedrijven willen wel, maar uiteindelijk zullen ze altijd kiezen voor financieel gewin, dus leg ze regels op. Ze vragen er zelf om. Voor het morele handelen hebben we de overheid nodig. Zij moeten een gezonde leefomgeving voor de burgers realiseren. Welzijn en welvaart groeien steeds verder uit elkaar. Tijd verkopen aan een baas om te leven. Een normaal leven leiden waar mensen zich ook aan kunnen spiegelen. In de maatschappij, niet er naast. Zodat mensen kunnen aansluiten. Veel van wat ze doet, doet ze vanuit empathie. Ze wil mensen helpen. Daarom gebruikt ze ook zo mogelijk positieve psychologie. 6000 mensen in de Koop een jaar niks nieuws challenge Ze ziet het als haar rol om een punt op de horizon van mensen te zijn en een beweging te starten zodat ze het gevoel hebben dat ze het niet alleen doen. Wat helpt is om afspraken te maken met een bepaalde tijdelijkheid, zoals ik ga twee jaar niet vliegen en dan kijk ik weer. Of een maand lang de auto laten staan en alles met de fiets en het OV. Waar zitten de haakjes om de beweging die er al is te versterken? Doordat ze ging letten op wat ze at, en overschakelde naar producten van de markt en uit de moestuin ontdekte ze per ongeluk dat ze de helft minder afval had. Calimero-complex, ik ben klein en het probleem is zo groot. Op het strand vol met plastic besloten hoe ze haar cirkel van invloed groter kan maken.