De wereld volgens Hammelburg: Heeft de VN nog zin?

1. Elk jaar zien we eindeloze, van papier voorgelezen toespraken. Levert dat nou ooit iets op?

Nee, dat levert eigenlijk nooit iets op. Het is een soort rituele dans. De Algemene Vergadering is een tandeloze tijger. Resoluties zijn niet bindend, en van een echt debat is nooit sprake. Toch is het circus best interessant, elk jaar is er wel iemand die alle media haalt. Dit jaar was dat Donald Trump, die lidstaten opriep om net als hij met zijn America First meer voor zichzelf te kiezen. Het was een sneer tegen de EU-landen, die wat hem betreft allemaal het Brexit-voorbeeld moeten volgen.

2. Waarom gaan al die staatshoofden, regeringsleiders en ministers erheen?

Om wat er buiten de Algemene Vergadering gebeurt. Omdat iedereen er is, kunnen ze elkaar gemakkelijk spreken. Frans Timmermans noemt het politiek speed daten. Zo kon minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken met zijn Russische collega Sergei Lavrov over MH17 praten, wat voor het onderzoek en de nabestaanden echt heel belangrijk is. Het politieke zakendoen gebeurt vaak letterlijk in de wandelgangen.

3. We zagen en hoorden ook bijeenkomsten van de Veiligheidsraad. Is dat ook een rituele dans?

Nee, de Veiligheidsraad is wel degelijk belangrijk, omdat resoluties die daar worden aangenomen bindend zijn voor alle lidstaten. Vaak gaat het mis, omdat een van de permanente leden een veto uitspreekt. Rusland is daarin kampioen, maar Amerika kan er ook wat van. Maar vaak lukt het wel, bijvoorbeeld over Noord-Korea. Nederland, dat dit jaar lid is, verricht als toezichthouder op de naleving van de sancties tegen Noord-Korea uitstekend werk.

4. Trump was voortdurend aan het woord. Waarom domineert Amerika de vergaderingen zo?

Dat was min of meer toeval. Deze maand is Amerika voorzitter van de Veiligheidsraad, en dus werd een zitting over ontwapening voorgezeten door Trump, overigens met premier Rutte op de Nederlandse zetel. Een vergadering over Noord-Korea stond onder leiding van Mike Pompeo, met Stef Blok namens Nederland. En Amerika houdt, als gastland, altijd op de openingsdag de tweede toespraak, dus ook dat was Trump.

5. Brazilië houdt elk jaar de eerste toespraak. Waarom?

Niet vanwege het voetbal. Het komt omdat in de begindagen van de VN niemand die eerste toespraak wilde houden. In 1955 meldde Brazilië zich als vrijwilliger, zogezegd. En dat hebben ze zo gehouden. Dus: Brazilië één, Amerika twee.

Dank, Mieke Starreveld. In de Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vijf vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp? Stuur dan een tweet naar @BNR, of mail naar onlineredactie@bnr.nl

See omnystudio.com/listener for privacy information.