In deze aflevering zijn Bert Barten, een kunstenaar die gefascineerd is door de geluiden van planten, Mandula van den Berg, een documentairemaker die de communicatie van de natuur onderzoekt, en Alfred Koster, een sound engineer, te gast. Ze bespreken de mysterieuze geluiden van bomen en wat deze betekenen voor ons wereldbeeld. Daarnaast onderzoeken ze hoe geluidsgolven impact hebben op de natuur en hoe de dynamiek tussen mens en natuur in verschillende culturen bekeken wordt. Ook komt de muzikale vertaling van bomen en de gevolgen van bosbranden aan bod.
Bomen communiceren via geluid en reageren op hun omgeving, wat ons uitdaagt om onze visie op de natuur te heroverwegen.
De culturele perceptie van planten als inferieur beïnvloedt onze relatie met de natuur, maar wetenschappelijk bewijs toont hun communicatieve mogelijkheden aan.
Deep dives
De Verbondenheid van Bomen en Geluid
Bomen communiceren en produceren vibraties die ons aanzetten tot nadenken over hun rol in de natuur. Wetenschappers en kunstenaars hebben ontdekt dat bomen niet passief zijn, maar reageren op hun omgeving en zelfs elkaar kunnen beïnvloeden via geluid. Dit idee wordt versterkt door gesprekken over hoe bomen specifieke geluiden maken als ze droogtestress ervaren of als ze aangeraakt worden. Zo zijn er onderzoeken die aantonen dat planten naar stromend water luisteren, wat hen helpt om zich te verplaatsen en zich daarop aan te passen.
De Kracht van Geluid in Ecologische Bewustwording
Historisch gezien hebben geluiden, zoals die van walvissen, grote invloed gehad op ecologische bewegingen en bewustwording. Het album met walvisgeluiden uit de jaren '70 heeft bijgedragen aan een wereldwijd moratorium op de walvisvangst, wat aantoont hoe krachtig geluid kan zijn in het creëren van empathie voor andere soorten. Het idee rijst hoe geluid op vergelijkbare wijze kan worden ingezet om de binding met bomen en plantensoorten te versterken, die vaak over het hoofd worden gezien. De vraag is of geluid van bomen kan helpen om mensen dichter bij deze groene wereld te brengen, net zoals walvisgeluiden dat deden voor de zeeleven.
De Menselijke Relatie met de Natuur Herzien
De culturele perceptie van planten als inferieur is diepgeworteld in de westerse geschiedenis, wat de verbinding tussen mensen en natuur onder druk zet. Filosofen bespreken de hiërarchie waarbij mensen boven aan de 'levensladder' staan, wat leidt tot een gevoel van afstand en scheiding van de natuurlijke wereld. Deze benadering wordt uitgedaagd door steeds meer wetenschappelijk bewijs dat aangeeft dat planten echte communicatieve mogelijkheden hebben. Het erkennen van de intelligentie en emotionele diepte van planten kan ons perspectief op de natuur ingrijpend veranderen en ons aanzetten tot een meer harmonieuze relatie met de wereld om ons heen.
Tijdens een wandeling door de bossen aan de Californische kust stuit Bert Barten voor het eerst op een pratende boom. De kunstenaar vangt per ongeluk geluiden op die uit een boomstam komen en is direct gegrepen door het mysterieuze tikken, kraken en ruisen van de plant. Wat betekenen deze geluiden? Hebben planten iets te vertellen en zo ja, wat betekent dat voor ons wereldbeeld, waarin planten vaak over het hoofd worden gezien?
Een documentaire van Mandula van den Berg. Mixage: Alfred Koster. Eindredactie: Remy van den Brand
DOCS is de documentaire podcast van de publieke omroep onder eindredactie van NTR en VPRO. Presentatie: Mina Etemad. Meer informatie: 2doc.nl/docs. Vragen of reacties kun je sturen naar: docs@ntr.nl
Get the Snipd podcast app
Unlock the knowledge in podcasts with the podcast player of the future.
AI-powered podcast player
Listen to all your favourite podcasts with AI-powered features
Discover highlights
Listen to the best highlights from the podcasts you love and dive into the full episode
Save any moment
Hear something you like? Tap your headphones to save it with AI-generated key takeaways
Share & Export
Send highlights to Twitter, WhatsApp or export them to Notion, Readwise & more
AI-powered podcast player
Listen to all your favourite podcasts with AI-powered features
Discover highlights
Listen to the best highlights from the podcasts you love and dive into the full episode