Bianca Boyer, GZ-psycholoog en universitair docent aan de Universiteit Leiden, deelt haar expertise over ADHD. Ze legt de veelzijdigheid van ADHD uit, inclusief de sterke punten van mensen met deze aandoening, zoals creativiteit en ondernemerschap. De dagelijkse uitdagingen van concentratie en prikkelverwerking worden besproken. Ook de evolutie van ADHD van kindertijd tot volwassenheid komt aan bod, evenals de impact op relaties en emoties. Dit biedt een breder begrip van het unieke 'ADHD-brein' en de dynamiek in het dagelijks leven.
ADHD is gekenmerkt door aandachtsproblemen en hyperactiviteit, wat kan leiden tot uitdagingen in dagelijkse situaties zoals op school en werk.
Onderliggende mechanismen zoals executieve functiestoornissen en afwijkende motivatiemechanismen compliceren het begrip van ADHD en beïnvloeden het gedrag van individuen.
Mensen met ADHD beschikken over positieve eigenschappen zoals creativiteit en enthousiasme, die hen in staat stellen innovatieve ideeën te ontwikkelen en te leiden.
Deep dives
Kenmerken van ADHD
ADHD wordt gekenmerkt door twee hoofdsymptoomclusters: aandachtsproblemen en hyperactiviteit/impulsiviteit. Aandachtsproblemen kunnen zich uiten in een incapacity om je langdurig op saaie taken te concentreren of het makkelijk kwijtraken van spullen. Hyperactiviteit bij kinderen kan zich manifesteren als druk gedrag en praatzucht, maar deze symptomen veranderen vaak bij volwassenen, waarbij de onrust vooral mentaal blijft. Het artikel benadrukt dat ADHD verder gaat dan wat in diagnostische handboeken wordt vastgelegd; er zijn onderliggende mechanismen die belangrijk zijn voor het begrijpen van het gedrag van mensen met ADHD.
Oorzaken van ADHD
De onderliggende oorzaken van ADHD zijn complex en omvatten executieve functiestoornissen, afwijkende motivatiemechanismen en problemen met tijdsperceptie. Executieve functies zijn essentieel voor doelgericht gedrag en hebben betrekking op vaardigheden zoals aandacht en werkgeheugen. Mensen met ADHD ondervinden vaak problemen met stimulik boven water, waardoor ze snel afgeleid zijn en moeite hebben om zich op taken te concentreren. Deze kenmerken leiden tot een chaotische ervaring in hun dagelijks leven, waar ze meer moeite moeten doen om dezelfde doelen te bereiken als mensen zonder ADHD.
Gevolgen voor het dagelijks leven
De symptomen van ADHD hebben verstrekkende gevolgen in het dagelijkse leven, vooral op school en op de werkplek. Kinderen met ADHD behalen vaak lagere cijfers en hebben moeite om hun schoolwerk bij te houden, vanwege hun onvermogen om zich te concentreren en vaardigheden te plannen. Evenzo kunnen volwassenen in de werkomgeving tegen hindernissen aanlopen doordat de werkomgeving vaak niet is ingericht voor hun type brein, wat hen kan belemmeren in het verkrijgen van een positie die past bij hun vaardigheden. Dit leidt vaak tot financiële problemen, omdat spontane uitgaven verleidelijker zijn in plaats van sparen voor toekomstige verplichtingen.
Sociaal gedrag en relaties
Mensen met ADHD kunnen een uitdaging zijn in sociale situaties, aangezien de executieve functies die nodig zijn voor het onderhouden van vriendschappen vaak tekortschieten. Hoewel ze een sterke eerste aantrekkingskracht hebben en gemakkelijk vrienden maken, kunnen ze moeite hebben met het onthouden van belangrijke gegevens of het tonen van attentie, wat cruciaal is voor het onderhouden van relaties. Dit gebrek aan aandacht voor details kan leiden tot misverstanden en negatieve gevoelens bij vrienden en partners, die kunnen denken dat ze niet om hen geven. Emotionele reacties zijn vaak ook intenser bij mensen met ADHD, waardoor frustraties, irritaties of schuldgevoelens opvallen wanneer ze deze uitdagingen tegenkomen.
Sterktes van mensen met ADHD
Ondanks de uitdagingen die mensen met ADHD ervaren, hebben ze ook vele positieve eigenschappen die hen onderscheiden van neurotypische personen. Creativiteit en een associatieve denkstijl stellen hen vaak in staat om met innovatieve oplossingen en ideeën te komen die anderen misschien niet kunnen bedenken. Hun enthousiasme en gedrevenheid voor projecten die hen interesseren kunnen motiverend zijn voor anderen en hen in staat stellen om geweldige leiders of ondernemers te zijn. Deze unieke eigenschappen kunnen zeer waardevol zijn in samenwerkingen en teamverbanden, mits ze het juiste kader en ondersteuning ontvangen.
Het zijn vaak creatieve, authentieke en ondernemende types, in het hier-en-nu en met het hart op de tong. Mensen met ADHD hebben bijzondere kwaliteiten die ‘neurotypische mensen’ dikwijls benijden. Daarom is het zonde dat als het over ADHD gaat, de nadruk veelal ligt op het negatieve.
Maar eerlijk is eerlijk, het is niet altijd makkelijk om te leven met een brein dat anders werkt in een maatschappij die veel van je vraagt. Concentreren, lang stil zitten, je motiveren voor saaie taken: tel daar de vele dagelijkse prikkels bij op en de spreekwoordelijke emmer loopt snel over.
Omdat er zoveel over ADHD te vertellen valt, maakten we samen met GZ-psycholoog, onderzoeker en universitair docent Bianca Boyer een tweeluik over dit onderwerp. Luister hier naar deel 1, waarin we uitleggen wat ADHD kenmerkt, maar vooral door welke onderliggende mechanismen ADHD wordt veroorzaakt. Ook praten we uitgebreid over de dagelijkse struikelblokken voor mensen met ADHD. Om zo vanuit verschillende kanten van de samenleving meer begrip te creëren voor het ‘ADHD-brein’.
Op De Podcast Psycholoog Club kun je het rollenspel beluisteren waarin je hoort hoe een sessie tussen een therapeut en een cliënt kan verlopen, waarin zij samen planningsvaardigheden oefenen.
Gast: Bianca Boyer
Het boek Echte connectie van Marissa is te koop bij lokale boekhandels of via deze link.
Meer leren over psychologie? Word dan lid van onze club op depodcastpsycholoogclub.nl en ontvang elke maand een extra aflevering of oefening bij het thema van de aflevering.