Radio Naukowe #104 Ciemna materia – czy polski naukowiec odkryje niewidzialne cząstki? | dr Sebastian Trojanowski
Jul 21, 2022
48:03
Niedługo minie wiek odkąd rozmawiamy o ciemnej materii. Wszystko zaczęło się od obserwacji Fritza Zwicky’ego. Zauważył, że galaktyki w gromadzie poruszają się „za szybko” - dużo szybciej niż powinny. - W związku z tym wydawało się, że nie ma siły, żeby utrzymać te galaktyki w danej gromadzie. A one w „magiczny sposób” są połączone - mówi w Radiu Naukowym dr Sebastian Trojanowski. - Wniosek Zwickiego był taki, że prawdopodobnie istnieje dużo więcej materii, która wypełnia ciemne obszary na niebie i spaja tę gromadę – dodaje. Przez kolejne dekady naukowcy próbowali znaleźć cząstki ciemnej materii. Bezskutecznie.
Nowy pomysł, który może przełamać impas w tej sprawie ma właśnie dr Trojanowski wraz ze współpracownikami. To eksperyment FASER w Wielkim Zderzaczu Hadronów. Eksperyment już zaczął działać, będzie rozwijany. - Ma szukać nowych cząstek, między innymi cząstek ciemnej materii albo powiązanych z jej istnieniem – mówi gość Radia Naukowego.
Pomysł tak prosty, że aż genialny. Fizycy pomyśleli, że zamiast oglądać zderzenia wiązki protonów wyłącznie od boku – jak to robią eksperymenty w Zderzaczu – można się przyjrzeć temu, co dzieje się na linii tego zderzenia. Tylko w pewnym oddaleniu. Nikt wcześniej o tym nie pomyślał! Dr Trojanowski wraz ze współpracownikami przekonał do tej koncepcji CERN w niezwykle szybkim tempie 2 lat (to naprawdę szybko w takich dużych naukowych organizacjach)
- Myśli Pan, że FASER naprawdę odkryje ciemną materię? – pytam. - FASER na tym etapie ma zdolność poszukiwania cząstek, które mogą pośredniczyć między ciemną materią a znaną nam materią. I jest nadzieja, że się uda – odpowiada dr Trojanowski. Zaznacza, że nawet jeśli nie uda się odkryć ciemnej materii, to sam eksperyment ma ogromną wartość dla rozumienia fizyki neutrin.
Dr Sebastian Trojanowski jest fizykiem, chemikiem i matematykiem. Głównie zajmuje się fizyką teoretyczną, ale co niezbyt częste, aktywnie interesuje się również częścią doświadczalną. Jest adiunktem w Grupie Astrofizyki Cząstek (AstroCeNT) w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN oraz w Zakładzie Fizyki Teoretycznej Narodowego Centrum Badań Jądrowych. W 2021 roku został laureatem Nagród Naukowych Polityki.
W podcaście omawiamy kolejne kandydatki na cząstki ciemnej materii, rozmawiamy również o tym, co jeśli ona jednak nie istnieje (słynny MOND), wypytuję, jak się lobbuje za własnym pomysłem w świecie naukowym oraz czy wszyscy astrofizyki oglądali Star Treka.
💛 Przygotowanie każdego odcinka to wiele godzin pracy. Jeśli podobał Wam się ten podcast – możecie go wesprzeć w serwisie Patronite. https://patronite.pl/radionaukowe Dzięki! 💛
Nowy pomysł, który może przełamać impas w tej sprawie ma właśnie dr Trojanowski wraz ze współpracownikami. To eksperyment FASER w Wielkim Zderzaczu Hadronów. Eksperyment już zaczął działać, będzie rozwijany. - Ma szukać nowych cząstek, między innymi cząstek ciemnej materii albo powiązanych z jej istnieniem – mówi gość Radia Naukowego.
Pomysł tak prosty, że aż genialny. Fizycy pomyśleli, że zamiast oglądać zderzenia wiązki protonów wyłącznie od boku – jak to robią eksperymenty w Zderzaczu – można się przyjrzeć temu, co dzieje się na linii tego zderzenia. Tylko w pewnym oddaleniu. Nikt wcześniej o tym nie pomyślał! Dr Trojanowski wraz ze współpracownikami przekonał do tej koncepcji CERN w niezwykle szybkim tempie 2 lat (to naprawdę szybko w takich dużych naukowych organizacjach)
- Myśli Pan, że FASER naprawdę odkryje ciemną materię? – pytam. - FASER na tym etapie ma zdolność poszukiwania cząstek, które mogą pośredniczyć między ciemną materią a znaną nam materią. I jest nadzieja, że się uda – odpowiada dr Trojanowski. Zaznacza, że nawet jeśli nie uda się odkryć ciemnej materii, to sam eksperyment ma ogromną wartość dla rozumienia fizyki neutrin.
Dr Sebastian Trojanowski jest fizykiem, chemikiem i matematykiem. Głównie zajmuje się fizyką teoretyczną, ale co niezbyt częste, aktywnie interesuje się również częścią doświadczalną. Jest adiunktem w Grupie Astrofizyki Cząstek (AstroCeNT) w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN oraz w Zakładzie Fizyki Teoretycznej Narodowego Centrum Badań Jądrowych. W 2021 roku został laureatem Nagród Naukowych Polityki.
W podcaście omawiamy kolejne kandydatki na cząstki ciemnej materii, rozmawiamy również o tym, co jeśli ona jednak nie istnieje (słynny MOND), wypytuję, jak się lobbuje za własnym pomysłem w świecie naukowym oraz czy wszyscy astrofizyki oglądali Star Treka.
💛 Przygotowanie każdego odcinka to wiele godzin pracy. Jeśli podobał Wam się ten podcast – możecie go wesprzeć w serwisie Patronite. https://patronite.pl/radionaukowe Dzięki! 💛