De Wereld volgens Hammelburg

1. Hoe ziet Bernard Hammelburg de toekomst van Israël?

Hoewel Israël in oppervlakte maar half zo groot is als Nederland, is het economisch, politiek en militair een behoorlijke reus. Op de lijst van rijkste landen staat Nederland op 16, en Israël op 32, nog voor Ierland en Denemarken. En het is de enige democratie in het Midden-Oosten. Ondanks de vele oorlogen en spanningen, leeft het land in vrede met de buurlanden Jordanië en Egypte. Maar niet met Libanon, Syrië en met de westelijke Jordaanoever en Gaza. De tragedie zit vooral in dat laatste. Ondanks vele bemiddelingspogingen, vooral door Amerika, lukt het maar niet om vrede te sluiten met de Palestijnen. In het jaar 2000 zei Bill Clinton, na een zeer intensieve bemiddelingspoging: vrede kun je niet opleggen, het lukt alleen als de partijen zelf willen. Ik vrees dat hij gelijk had.

2. Is twee staten de enige oplossing, of zijn er alternatieven?

Formeel is een onafhankelijk Palestina en een onafhankelijk Israël de enige oplossing. Ik zeg formeel, omdat de Verenigde Naties, de Europese Unie, de grote mogendheden, maar ook de Israëliërs en Palestijnen zelf dat principe onderschrijven. Praktisch gezien is het een gordiaanse knoop. De Palestijnen verwijten Israël dat het met de bouw van nederzettingen op de westelijke Jordaanoever elke oplossing torpedeert. Israël verwijt de Palestijnen dat ze zo verdeeld zijn denk aan Hamas en Fatach dat een serieus gesprek niet mogelijk is. Ik denk dat het vooral gaat om wederzijds wantrouwen. Israëliërs zijn ervan overtuigd dat de Palestijnen hen in zee willen drijven. De Palestijnen denken dat de Israëliërs het bezette gebied het liefst helemaal willen volbouwen met nederzettingen en hen naar Jordanië wil verdrijven. Beide kanten spreken nu openlijk over een éénstatenoplossing, misschien als een soort federatie. Maar ik zie het niet snel gebeuren.

3. Komt er vrede als de internationale politiek en de media het vredesproces met rust laten?

Dat zou best eens kunnen. Er heerst een mythe dat dit conflict de moeder van alle conflicten is. In het Nederlandse regeerakkoord is alleen over deze kwestie een aparte paragraaf opgenomen. Er is geen enkel conflict waarover de emoties zo hoog oplopen. Politici en journalisten die analyses maken, meningen hebben of suggesties doen, worden meteen pro-Israëlisch of pro-Palestijns genoemd. Wie kritiek heeft op Abbas is een Palestijnenhater, wie kritiek heeft op Netanyahu wordt al gauw weggezet als vijand van Israël. Dat is raar, want wie bijvoorbeeld kritiek heeft op Trump is daarmee niet anti-Amerikaans. Dus, ja, ik vind het best een goed idee: misschien moeten we af van die eindeloze Midden-Oosten paragrafen, bezoekende ministers en Kamerleden, en van de cameras van CNN.

In De Wereld volgens Hammelburg beantwoord ik elke zaterdag vragen over een internationaal thema. Hebt u een onderwerp? Stuur dan een mail naar onlineredactie@bnr.nl.

See omnystudio.com/listener for privacy information.