'Centrale bankiers moeten acteren in een wereld waar de politiek onvoorspelbaarder is dan ooit’

Wereldwijd worden staatsschulden alsmaar hoger. Politici beloven meer geld uit te geven om daar dan weer een ander probleem mee op te lossen, maar dat gaat dan meestal om een oplossing voor de korte termijn. Op de langere termijn is zo’n uitgave meestal een compensatie, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Mensen geld geven, daar win je stemmen mee.’

Eigenlijk zijn bankiers de laatste deskundigen onder beleidsmakers die neutraal zijn. Ze worden niet geleid door politiek en opportunisme en proberen te doen wat het beste is voor de economie. Maar ze zitten in een omgeving waarin ze gedwongen worden om dingen te doen en posities in te nemen die op allerlei manieren kunnen worden geïnterpreteerd. De Europese Centrale Bank moet bijvoorbeeld altijd kijken of afzonderlijke lidstaten binnen de eurozone niet in de problemen komen door het monetaire beleid van diezelfde ECB. Hoe je het ook bekijkt, zit de centrale bank in het politieke speelveld. Het valt niet te voorkomen dat je ter discussie komt te staan.

Politici zijn er de afgelopen decennia mee weggekomen steeds hogere schulden te maken, om eigenlijk de economie tegemoet te komen. Op sommige momenten was het cruciaal dat de politiek acteert. Bijvoorbeeld in het begin van de COVID-crisis. Maar steun gaat altijd te lang door. Het probleem is dat politici hebben geleerd om problemen af te kopen met geld en de neiging hebben om geld verkeerd te besteden. En ze hebben ook geleerd dat ze ermee weg kunnen komen. In dat speelveld opereren centrale banken, door te proberen alles overeind te houden. En daarmee geven ze de politici de ruimte om met hun verkeerde beleid door te gaan, in plaats van de economie te versterken. Dus door investeringen te doen in infrastructuur en energie. Dat zijn zaken waarmee de economie over een aantal jaren veel ruimer is en veel meer groei aankan. 

Ja. En oplossingen voor de lange termijn voeren politici noch centrale bankiers door. Politici niet omdat ze herkozen moeten worden, en centrale bankiers niet omdat ze er niet over gaan. Dus je ziet dat de productiviteitsgroei in de wereld steeds verder afneemt. En dat is een typisch voorbeeld van compensatie. Als je compenseert, dan behoud je het bestaande. En dan hou je het nieuwe tegen.

See omnystudio.com/listener for privacy information.