Podcast Charyzmatyczny Obraz polskiej wsi to był ocean przemocy, niewolnicza praca i zmuszanie do picia | prof. Kacper Pobłocki
Dec 7, 2025
Kacper Pobłocki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, to znany antropolog społeczny, który badał pańszczyznę i społeczną przemoc. W rozmowie wyjaśnia, czym była pańszczyzna i jakie miała konsekwencje dla polskich chłopów. Zastanawia się, dlaczego temat przemocy często jest pomijany oraz jak alkohol służył jako narzędzie kontroli. Odkrywa również podobieństwa między dawną niewolą a współczesnymi problemami, a także dzieli się osobistymi refleksjami na temat rituałów poniżenia i traumy w społeczności wiejskiej.
AI Snips
Chapters
Books
Transcript
Episode notes
Pańszczyzna To Złożony System Opresji
- Pańszczyzna to przymusowa darmowa praca narzucana rodzinom chłopskim, obejmująca różne formy usług, nie tylko orkę pola.
- Mimo lokalnej różnorodności psychologiczne piętno pańszczyzny było jednak podobne dla jednostek.
Atmosfera Strachu Miała Siłę Dyscyplinującą
- Przemoc pańszczyźniana była wyrafinowana i nie musiała być ciągła, żeby wywołać trwały strach i podporządkowanie.
- Autor badał wpływ tej przemocy na umysł i ciało, interesując się doświadczeniem jednostki, nie tylko prawno-instytucjonalnymi różnicami.
Pańszczyzna Bliska Doświadczeniu Niewoli
- Pańszczyzna łączy wiele cech z pojęciem niewoli: arbitralna przemoc, znakowanie ciała i społeczna śmierć ofiar.
- Z punktu widzenia doświadczenia zniewolonego człowieka termin prawny mniej istotny niż realne upokorzenie i utrata podmiotowości.
