Wishful thinking bij de ECB

De inflatieverwachting en het rentebeleid van de ECB zijn positief. Maar de conclusie van ÉCB-baas Christine Lagarde dat er nu niets meer hoeft te gebeuren is voorbarig, zegt Sweder van Wijnbergen, hoogleraar economie verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. 'Mevrouw Lagarde is iets voorzichtiger geworden, maar dat is niet terecht.'

Van Wijnbergen erkent dat de inflatie zich de goede kant lijkt op te bewegen, met name als gevolg van dalende energieprijzen. 'Maar wanneer je energie uit de cijfers filtert, zie je dat de inflatie helemaal niet daalt.' De grafieken waar de ECB-baas zich op baseert, zijn wat dat betreft kraakhelder, denkt Van Wijnbergen.

De lichtblauwe lijn staat voor de kerninflatie en die is helemaal vlak, 'daar is geen dip in te zien'. De donkerblauwe lijn geeft de voorspelling van de inflatie weer, en die gaat steil omlaag naar 2 procent. 'Dat ziet er dus niet goed uit en als Lagarde zich hierop baseert, dan is dat wishful thinking.'

Normaal gesproken heeft langdurige inflatie te maken met het rentebeleid van een centrale bank. De huidige inflatie is echter veroorzaakt door schokken zoals de Russische inval in Oekraïne en de gevolgen van de coronapandemie. 'Dat heeft helemaal niets te maken met inflatie, daar heeft de ECB niets mee te maken.' Het accommoderende beleid van de ECB houdt deze inflatie wel in stand, meent Van Wijnbergen. 'De rente is weliswaar verhoogd, maar ligt nog steeds twee basispunten onder de kerninflatie. Terwijl de rente in de Verenigde Staten gelijk ligt aan die echte inflatie.'

In die zin maakt de ECB dan ook een 'echte denkfout', geeft Van Wijnbergen aan. 'Ze hebben het idee dat inflatie iets is wat een soort God doet. Dat gebeurt gewoon, net zoals het weer. Daar kun je niets aan doen. Ze vergeten dat zijzelf echter een bijdrage hieraan leveren.'

Het wishful thinking-model wordt versterkt door de verhoudingen binnen de centrale bank. De Nederlander Klaas Knot wordt gezien als een havik binnen de ECB, maar heeft aangegeven dat een nieuwe renteverhoging in het najaar niet zeker is. Van Wijnbergen betwijfelt of dit zijn echte mening is. 'Ik denk dat hij zich voorzichtig opstelt om niet helemaal geïsoleerd te raken.'

De inflatieverwachting en het rentebeleid van de ECB zijn positief, en dat is een onterechte conclusie. Dat zegt Sweder van Wijnbergen, hoogleraar economie verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. 'Mevrouw Lagarde is iets voorzichtiger geworden, maar dat is niet terecht.'

De Nederlandse inflatie is volgens het CBS uitgekomen op 4,6 procent. Voor het eerst onder de 5 procent, maar de kerninflatie ligt boven het Europese gemiddelde. Van Wijnbergen verwijt hier het beleid van demissionair minister van Financiën, Sigrid Kaag. 'Dat is kabinetsbeleid, maar zij heeft ervoor gekozen voor een heel expansief beleid.' Het structurele tekort van Nederland ligt nu rond de 3 procent. Ten tijde van een recessie is dat acceptabel, maar in tijden van economische groei is dat olie op het vuur gooien, waarschuwt Van Wijnbergen. 'Dat is fout, dat is slecht beleid, maar helaas gaat ze ermee door.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.